|
2000
|
|
|
Egunerokotasun arrunterako buelta patxadaz hartu eta izeia dela eta kopetik ez ilundu. Tira, tira, okerragoa litzateke lorategian edo basoan, nonahi landatzea, urte gutxi barru Eguberri kondarrak kolonizatua luke
|
gure
lurra
|
|
|
Zuaz, Don Carlos zazpigarrenaUrrun bai
|
gure
lurretik; Ez dezu utzi guretzat penaEta tristura besterik: Lutoz negarrez ama gaixoakAi! ezin konsolaturik; Ez degu nai ez geiago ikusi Zorigaiztoko gerrarik.
|
|
2001
|
|
|
Gainera, Gaztela eta Leongo eta Burgosko administrazioak ez du inolako oztoporik ezarri antolakuntza lanetan; momentuz behintzat. " Nahiz eta euskarari ez dieten begi onez begiratzen, eta lupaz irakurtzen dituzten arren, sasoi batean
|
gure
lurretan nagusi izan zen hizkuntzaren aldeko ekimenak, oraingoan ez dute oztoporik jarri", azaldu du bertako alkateak.
|
|
|
Herritxotik irten ostean, guk Bakiorako bidean jarraituko dugu. Tartean dena den (2 kilometrotara)
|
gure
lurrari egin nahi izan zaion erasorik bortitzena irudikatzen duen" monumentua" inguratuko dugu: Lemoizko Zentral Nuklearra.
|
|
|
Dena dela, azken urteetan
|
gure
lurretik guztiz interesgarriak diren Erakustaldi Ibiltari batzuk pasatu dira, usaina, usaimena eta esentzia olio naturalek emandako notak identifikatu eta memorizatu ahal izateko. Esate baterako, 1995eko abuztuaren 31tik irailaren 20ra arte Donostiako San Telmo Museoan antolaturiko. Usain hartu.
|
|
|
Eginbehar hori betetzeko era askotako laguntzen beharrean gaude. Olerkariek eginbeharra erakutsi digute eta bai aurrera ere?
|
gure
lurrak emango al ditu, erakutsiko.
|
|
|
Pierre Loti eta, beste gisara, Lizardi kenduz gero, nor aldera lekioke? Orrialde luzeetan eman digu maitekiro
|
gure
lur barren eta itsasaldearen irudia, hain zehatz eta bizia.
|
|
|
lurra unibertsoaren erdigunean geldirik zegoela ukatu eta eguzkiaren inguruan biraka zebilela proposatu zuen. Horren ondorioz, goizetik gauerako eguzkiaren higidura erregularra agerpen soila bihurtzen da,
|
gure
lurraren higidurak sortzen duen agerpena. Honek ezagutza arruntak dioena ezeztatzen du erabat, eta berdin egin du Kantek ezagutza subjektuaren ekimenaren menpe dagoela onartuz.
|
|
|
Naturaren legeez kanpotik naturan bertan eragin nahian ikusten ditu, berezko naturaren legeak aldatzen. Berdin izango litzateke gizakiak meteorito baten etorbidea aldatzen ikusiko bagenitu,
|
gure
lurretik alboratuz, kosmos osoaren bilakaera aldatuz (gogora tximeletaren hegaldiaren teoria). Eta, orokorrean, gizakiak gizaki denez egiten dituenak.
|
|
|
Salmenta mahai ekiztatu batean, gasnaren perfekzioaren miresteko suertea noizbait agitzen baldin bazitzaigun, gaitzesten genuen aitzineko kolonialismoaren apaindurak, ekonomiak, politikak eta ikerketa zientifikoaren aitzakiak josten zituela argi zen. Erakundeek eta instituzioek ordaindu chargé de mission parrasta bat pasatu zen
|
gure
lurretarik, hizkuntza zakar eta handikapanteena zeukan kultura horrekin zer asma aztertzeko. Zaharretan zaharrenak elkarrizketatzen zituzten, eguneroko kultur ekoizleak, erabakitzaileak eta kudeatzaileak.
|
|
2002
|
|
|
Egia da aspaldion euzkerea gure etxeko berbetea izatetik urrundu zala, atsekabez dinot, baina itxaropide sendoa dot, eskerrak hurrengo ikastaro 1979/ 80 garrenetik gorakoan elebitzaz abiatzean, eta eskerrak berebat enkarterri ikastolen ahalegin egokiari,
|
gure
lurreko umeak eta gazteak gure aurretikoen berbeteaz barriro jabetuko dirala. Besterik ezer bere ez.
|
|
|
Baina are interesgarriago jotzen dut lurraldekotasunari buruzko aipamena egitea, EIRE edota UEU onura ekonomikorik gabeko erakundeei beren lana eta ahaleginak eskertzeko batik bat, Ipar Euskal Herrian, Nafarroan eta Euskal AutonomiaErkidegoan aritzen baitira. Eskerrak
|
gure
lur zatiketa gainditzen duten erakundeakgeratzen zaizkigula,, lurralde osoan aritzen diren erakundeak onura ekonomikorik gabekoak dira; ostera, lur zatiketan aritzen direnak etekin ekonomikoa aterabehar ote dute??.
|
|
|
Horiek sortutako kaltea itzela izan zen. Demografiaren aldetik, gazteak mobilizatu eta hiltzeaz gain, eta biztanleak alde egitera behartzeaz gain, gerra
|
gure
lurretan txertatzen zen. Armadak bertan bizi ziren:
|
|
|
orain ere azaltzen da gure artean otsokotarren bat edo beste; baña, esan dezagun gure biotzaren poztasunerako, ez urietan bezela maiz eta ugari, baizik noizean bein, urri, bakan, iñoiz edo berriz. Ezin da
|
gure
lurretan orrelako landara ta piztirik ugaldu. Gurutzearen itzalak galtzen ditu emen orrelako landare ta piztiak, gurutzearen itzalak eta guk geure izen onari diogun begiruneak.
|
|
|
Gogua neurri dala gertatu bekit. Bitartian Jaungoikuaren Pake ederrak
|
gure
lurreko uzta gauzak zaindu bitza: aurrenaurrenengo aldiz Pake zeruko orrek idiak biñan biñan uztarripian buruak zituztela lurrak urratzera eraman zituen.
|
|
|
Zeres horaila, hartu zeuretzat
|
gure
lurretik galburuzko
|
|
2003
|
|
|
Ordea, hitza pitz, gobernuko jarduna gauzatzeko garaian: zer erabakiko, eta onuragarriagoa dela
|
gure
lurra eta gure osasuna arriskatzea neoliberalismoari aukerak murriztea baino, pairatzaileentzat ere zerbait geratuko delakoan.
|
|
|
Hau danau edozeinek dakiana da, egunero ikusten doguna. Haize azkarrak, behin handik, behin hemendik alde guztietatik jo ta jo darabilen oihal txabolatxu baten antzekoa dala
|
gure
lurreko bizitza hau, esan deusku San Paulok. Edozeinek dakiana, guk sarritan ez ikusi eta ahaztu egin arren.
|
|
|
Ibili behintzat, haiei eskaka gabiltza, oraintxedanik eraikuntza lanarilotu beharrean... Eta jakina, gurdia idien aurretik paratuta marko aldaketarekintematuta gabiltzan bitartean, marko horren edukiak diseinatu dizkigute jada (horraBizkaian aurrera doazen proiektu makroenergetikoak, horra AHT, horra
|
gure
lurrak neoliberalismo basatiaren ikur diren hipermerkatu erraldoiz gero eta josiago), eta ia ez dugu energiarik bideratzen arlo horietan erantzunik ematera...
|
|
|
Nola nakike, otsoak
|
gure
lurretarik erabat desagertuak direnean?
|
|
|
Lege arrotzaren izenean, nortasunaren eta lekuan lekuko jabegoa oldartu gabe eskuetarik eskapatzera utzi izana? Estatuak bi azken mendeetan bihurtu diren ogroek
|
gure
lurrak irenstea. Hizkuntzaren desagertzea?
|
|
|
Normaltasunetik apartatzen gaituen lubakia handia da, ase behar handia du euskaldunak. Asko bota arren, ur gehiago ere hartuko luke
|
gure
lur lehorrak.
|
|
|
Bestetik nazionalistak dituzte, nazio espainiar baskoa edo frantziar baskoa nahiz espainiar frantziar baskoa eraiki gura dutenak. Nazionalistek (abertzaleek, separatistek, administrazio burujabearen nekazariek...) nahiago
|
gure
lurra  hizkuntza baino; nekazari eskasak eginda daude: zerekin ureztatu nahi dituzte eusko labeldun porruak?
|
|
|
(Zirt ala zart egin eta azkenik, postura bat hartuta, Guerneseyko exilioan bizarra utziko du, orain den profeta haserreari dagokionez). Pasaian egon denean, teinka horretan lotuta ikusi du Euskal Herria, bera bezala; bereziki zoli eta sentibera, hain zuzen,
|
gure
lurra pasatzen ari zen momentuarentzat. Horregatik, bera ez da teinkaren axal politikoan geratu:
|
|
2004
|
|
|
Lore zaletasuna burmuineko bi hemisferioetan txertatua daraman lagun batek harrituta aipatu dit aurtengo lora urte oparoa. Erdipurdiko giroa, epel eta ura aukeran, aproposa da berezko
|
gure
lurretarako moduko landareen ugaltzeko erabakiaren hautua egiterakoan. Loreak ez baitira gure gozamenerako, loretik fruitua emango duen landare amaren antzeko berriak sortuz, bere espeziearen iraupena bermatzeko baizik.
|
|
|
euskararen ofizialtasuna. Ezin dugu onartu
|
gure
lurrean frantsesa ofiziala izatea gure hizkuntzari espazio izpirik ezagutzen ez zaiolarik, inongo babesik ez duela edozein nahikari zapaltzaileren aitzinean. Asko gara, denek dugu horretan parte hartzeko aukera bat, nahikoa dela errateko.
|
|
|
Zer dira, bada, Eneko Ortega bezalako gizonak –edo gixonak hobeto, beharbada– Euskadiren eragin gaiztoa bazter orotara zabaldu nahi duten euskal nazionalismoaren agente maltzurrak baizik, kirolaren mozorroaz baliatzen direnak baina funtsean beste helburu batzuk bultzatzen dituztenak? Eta orain, Madrilera etortzen utzi behar al diogu hazitarako zezenko honi,
|
gure
lur sakratuaren bihotzera, beste ehun edo beste mila seme alabatxo izan ditzan, nazionalismo baztertzailearen pozoia orotara zabaltzeko," de tal Josu Ternera, tal torete semental". Edo ahaztu egin al dituzue Eneko Ortegaren deklarazioak, Euskal Herriaren selekzioaren aldekoak, aberri handia txikiaren oinpeko jarriz, eta Espainia Euskal Herriaren menera?
|
|
|
Lurra Euskal Herria ren eta aberria ren sinboloere bada. Irudi alegorikoen bitartez poeta Euskal Herriazmintzo da,
|
gure
lurra Euskal Herria da eta euskal langileak bere herriaren alde lan egin behar du. Euskal Herriko lur hori bizirik dago eta kexu da, intzirika eta auhenka, batetikbe rtako gazteek abandonatzen dutelako atzerrira joanez lanaren eta bizi berri baten bila, eta bestetik ebatsia izan delako, ez delako libre.
|
|
|
berarekin eraman ez dezan
|
gure
lurra
|
|
|
xurga ditzala
|
gure
lurrak.
|
|
2005
|
|
|
Jatorrizko amerikarrak gara eta hemen geratuko gara, sinesten duguna zuzena delako. Denbora luzez ahalegindu izan gara
|
gure
lurra, hizkuntza eta nortasuna abandonatzen. Baina gaur asko gara horiek utzi nahi ez ditugunak.
|
|
|
Hain da nabarmena kontu hori, duela urte batzuk gaztelania ikasten ari zen lagun batek Barojaren liburuetariko bat luzatu zidan, goitik hasita beheraino" zuzenketaz" beterik, berari irakasten zioten sintaxia, aditzaren" denborak" eta abarri jarraiki," gutxiegi" bat jarriko ziolako On Piori. Edo duela hilabete batzuk,
|
gure
lur honek emaniko artista ospetsu baten erakusketa ikustera joan, eta bere obraren inguruan berak idatzitako gogoeta labur batzuk irakurtzeak eragin zidan etsipena ere buruan geratu zait: euskal arima, ingurua, espazioa eta naturarekin duen pentsamendua berbez adierazi nahian idatzitakoa gazteleraz, noski, euskaraz ez zekien eta nabarmen zen" euskal egituraz" sortua bere barnean.
|
|
|
Eta garai nahasi horietan du eman
|
gure
lurrak Mixel Garikoitz saindua! Sei hilabete zituen bataiatu ahal izan zutelarik, apezik nihun ezin hatxemanez.
|
|
|
Bego haatik, ahopaldiaren itzulika aberats bezain malguaz, hizkuntzaren nasaiaz, zirtoz, erran zuhur oroitgarriz, gogomenen jauzte lilluragarriaz, alai tasunez eta euskaldun zumoz, bego hazpandar semea nausi. Oraikoan Hiriart Urruty dago
|
gure
lurreko idazleen errege(...). (Etxepare:
|
|
|
Amodioa egiten zutenean, gizonaren so uherrak Rachel eta Jacoben herioaren errudun seinalatzen zuela iruditzen zitzaion Janinari. Wernerren begimena bere baitako kontzientzia txarrarekin uztartzen zuen eta zena zela eransten zuen berekiko ez naiz ni judioen suntsitzearen eragile, baizik eta
|
gure
lurrak okupatzen dituzten alemanak! Nolabait kontsolatzeko bilatzen zituen hitzak murmuratzen zituen, azpiak kapitainaren errain ukaldiei eskainirik eta gogoa hegan.
|
|
|
– Beti pentsatu izan dut kantatzeak herioa bera hil zezakeela
|
gure
lurretan!
|
|
2006
|
|
|
Entzuleei gogoratu zien duela 400 urte Don Quijotek aurre egin ziela Gaztelako haize errota batzuei, eta ondoren Sancho morroiarekin eztabaidan aritu zela, erraldoiak zirela batek, haize errotak besteak. «Gauza da 400 urte beranduago ohartzen garela egia zela, erraldoiak zirela, eta sistema honek zanpatu egiten gaituela, hiltzen gaituela,
|
gure
lur eta ondasunak kentzen dizkigula; ezinezkoa zirudiena lortu duela, haizea merkantzia bihurtzea. Aurretik mintzatu diren lagunek esplikatu digute errota hauen atzean enpresa transnazional erraldoiak daudela, hemengo komunitate, eta nekazariei lurrak kendu nahi dizkietenak».
|
|
|
Mikel Tellagorri bidaiari eta mendizale adituak idatzitako liburua da La gran travesia. Viaje a pie por Euskal Herria, eta
|
gure
lurra mendebaldetik hegoaldera oinez zeharkatzeko era polita azaltzen du. Hemeretzi etapatan banatutako ibilbide luzea da hauxe, Karrantzan dagoen Zalama mendian hasi eta euskal Pirinioetako Hiru Erregeen Mahian amaitzen dena.
|
|
|
Zuri zurian, estrenatu gabeko xurian ageri dira, elkarri txanda eman ezinik arantzaren kofradiakoak. Kofradiako amandre eta
|
gure
lurretan enbaxadore nagusi dira Elorritarrak.
|
|
|
Ipar Euskal Herriak bestelako arazoak dituela erranen da, noski, baina herriaren sustraien desagertzea erabaki horien menpe dago, Estrasburgoko Parlamentuan bake prozesuaren aurka dolurik gabe bozkatu den bezala, hemengo arduradun politikoek ez dituzte herri egiten gaituzten ezaugarriak babesten, guttienik ere. Hau da frantses ezabatze politika, arrabotsik gabeko erabaki ondoriotsuak, pixkanaka,
|
gure
lurrari lotzen gaituzten elementu guztien desagerpena laguntzea. Datozen hamabost urteetan hogeita bost mila biztanle gehiago aurreikusiak dira, hau da planifikatzen dena, eta ez bertakoen garapena, hau da nonbait pentsatutakoaren ondorioa.
|
|
|
|
gure
lurrean heldua,
|
|
|
Bide bat aukeratzean gelditu nahi nuke
|
gure
lurrean.
|
|
|
Gure historiografiaren testigantzak berreskuratzea da kontua. Testuinguru honetan kokatu behar dugu, hain zuzen ere, Lope Garcia de Salazar (inguru), seguruenik,
|
gure
lurretako Erdi Aroko historiografiaren pertsonai nagusia dena. Baina, era berean, ezin ditugu aipatu gabe utzi Frai Diego de Ayalaren La casa y linaje de Ayala y los nombres de los señores de ella eta Anales breves, edo Frai Gonzalo de Arredondoren Recopilación de los Fueros Antiguos de Vizcaya.
|
|
|
Picaudek
|
gure
lurretako orduko biztanleei egozten zien barbaro izaeraren oinarrian zegoen ezinezkoa zela, bere ustez, basko eta nafarretaz fidatzea. Adibide moduan aipa dezakegu Picaudek nafar (nauarrus) etnonimoaren jatorria non verus zela idatzi zuela, hots,, ez egiazkoa?.
|
|
|
Hegazkinetik baino ez ditek ikusi lurra ahozuri horiek. Ez dituk konturatu
|
gure
lurra bizirik dagoela. Ehunka miliatan kristaurik ez egon arren, milaka animalia eta landare bizi direla han behean.
|
|
|
Atzerritarrak izango zirela pentsatu nuen, baina gurekin zihoan batek sorabieraz ari zirela argitu zigun. Birao bat atera zitzaidan, eramanezina egiten zitzaidan-eta sorabiar haiek, alemanak izan arren, alemana ez zen hizkuntza batean aritzea han,
|
gure
lurrean, alemanaren zelai mendietan.
|
|
2007
|
|
|
nora
|
gure
lur honetan?
|
|
|
adinak, erroaren sakonerak... Azken finean,
|
gure
lurraren espresio bat da. Gure lurraren nortasuna adierazten dugu ardoaren bidez.
|
|
|
adinak, erroaren sakonerak... Azken finean,
|
gure
lurraren espresio bat da. Gure lurraren nortasuna adierazten dugu ardoaren bidez.
|
|
|
Clavijon, Errioxan, zistertarrek monasterio bat zeukaten arabarren zaindariaren omenez (San Prudentzioren omenez, alegia), santutegi nagusian ikus daitekeen bezala. Erretaula barrokoa da eta, ikusten duzuenez,
|
gure
lurra sinbolizatzen duten mahats parra batzuk agertzen dira. Eta beste erretaula txikiago batean, herriaren zaindariak agertzen dira:
|
|
|
Behin, Txuekak txakolinari buruz idatzitako testu bat irakurtzen ari nintzen, eta gutxi gorabehera hauxe zioen: ez egitea erromatarren aurreko teknika zela; erromatarrek ekarri omen zuten ardogintza eta txakolingintzara, baina erromatarrak hona iritsi zirenean, historialariek diote
|
gure
lurra sagardizko itsaso bat zela. Estrabon historialariak eta bestek gauza bera esan zuten.
|
|
|
Badaude ez amorratzearen ergelkeriagatik jartzen ez dutenak. Planteamendu horren arabera nazionalistak ez garenok
|
gure
lurra utzi genuke nazionalismo erradikal eta gogorra bere onetik ez ateratzeko. Badaude ere sektarismo nazionalistarengandik Espainiaren zatia den Euskadi baten historia eta errealitatea ukatuz bere utopian aurrera egiten dutenak".
|
|
|
Leku hauetako lehen herritarrak gu gara, bertzerik nehor ez,
|
gure
lurrak baitzizkiguten ebatsi, gure kondaira mespretxatu. Orain gure hilarri sakratuetan ere arkeologo zuriek miatzeak egin nahi dituzte...
|
|
|
Jendeei iduritzen zaie lurraren azpian bizi direnek erori behar luketela, bakarrik gu, lurraren goitiko aldean garen hauek, garela zutik egoten ahal. Ordea, ongi pentsatzen baduzu, gu ere ez gara
|
gure
lurraren zeruan erortzen. Beti iduritzen zaie jendeei auzokoak baino zuzenago doazela eta guri gure azpian direla iduritzen zaigun bezala, haiei kontrakoa zaie iduritzen, haiek gu garela haien azpian baitute uste.
|
|
|
Urziceni, beraien sorterria, Karpatoetan zegoen eta gizonak Europa sartaldera zetozen uda partean, dirua irabaztera. Ez ziren musikari onak, eta doitasunean, iruditzen zitzaidan
|
gure
lurra soinurik soinu balkanizatzen zutela: bazuen euskal monolitoak beharra!
|
|
2008
|
|
|
gurbitza (Arbutus unedo) eta gogortxoa (Viburnum tinus). Usu azaltzen dira
|
gure
lur epelenetan, hezetasunak ustel egingo ez dien erreka zulo eta antzekoetan. Bata zein bestea beste klima batekotzat dauzkagu eta bat baino gehiago hemengo aletzarrak ikustean, badirenik jakitean beste batzuk eta atari aurrean dituztela jabetzean asko harri egiten da.
|
|
|
Sarriren Izen zaharrak bezalako poemei buruz ari naiz. Ederregi agertzen gara herrialde estuan sortu ginen(...), merkatari aberatsek merke edo kario/ erosten dituzte
|
gure
lurrak/ eta badoaz urtaroak eta gu ere bagoaz); euskara (Euskal Herria?) etorkizunean hilik agertzen da (Ursouia, Itchasou/ Irouleguy(...)" Jendeak misterio aire batekin ahoskatuko ditu leku izenok".
|
|
|
hil ala biziko beharra dugu. Txileko talde ekonomiko handiek,
|
gure
lurra ustiatzen duten transnazionalei eta Gobernuari lotuak direnek, hedabide guztiak kontrolatzen dituzte, hala nola El Mercurio eta La Tercera holdingak. Berdin gertatzen da Argentinan.
|
|
|
Gaixotasun infekziosoek indarra galdu zuten, gizartearen neurri epidemiologikoek eta antibiotikoen garapenak hesia jarri zieten mikrobio artalde haiei eta, nahiz eta 1918 urteko gripe epidemiak oroimenerako irakasgai bat eman zigun, gizakiok koloretako arraintxoen gisako oroimena dugunez, konturatu baino lehenago, oharkabean, birus bat sartu zitzaigun
|
gure
lurretan, galkorregiak ginela gogorarazteko.
|
|
|
Ohitura horien arabera euskaldunok eraiki behar dugu geure egitura kulturala gurean hedatuta dauden espainiarren eta frantziarren kulturak kaltetu gabe. (?) Gure jarduera politiko eta kulturalean geureari eusten badiogu, gero eta gehiago
|
gure
lurraren eta patuaren jabe izango gara, haien kaltetan. Beraz, herabeki, beldurrez eta konplexuz betetako jarduera zehatz batean aritzea,, inori kalterik egin gabe?
|
|
|
Eskualdearen toki malkartsuak, herriak komunikabide zabaletatik, gehienbat, aparte kausitzeak, geografiaren isola menduak eta demografia urriak lagundu bide diote iraupen horri. Hain zuzen, Pradoluengo aldean ez ezik, Valdelagunan barreiatzen diren herri eta alorretan euskal toponimiak iraupen lehia berezia erakusten digu, eta, aldiz, asko murritzagoa Bureba, Oca eta Arlanzón ibaiaren erdi eta azken ibilbidean, non
|
gure
lurrei mendiek jada ez dien beharrezko babesa eskaintzen.
|
|
|
Esangura hori du: bizitza osoa lanean beti, gure herrian ekoizten diren produktuen alde, bertoko produktuak mundu osoan zehar ezagutzera ematen eta beti beti ere
|
gure
lurrari buruz, gure produktuei buruz eta gure gastronomiari buruz hitz egiten... Produktu hauek arrazoi sinple batengatik erabili behar ditugu:
|
|
|
Mundu guzia mintzo da laborariez eta laborantzaz; frango gauza eder eta on asmatuak izan dire azken denbora hautan, bai laborarien laguntzeko, bai eta
|
gure
lur zaharreri behar den hazkurria emaiteko.
|
|
|
Baina ekartzen duten guztia promesa hutsak dira. Benetan borrokatzen duguna
|
gure
lurra da. Edozeren gainetik, horixe behar dugu”, dio Arauk, gizon batek, Borneoko tribu batek.
|
|
|
Bai. 1910ean osatu zen lehen erakunde maputxea,
|
gure
lurra galdu ostean. Lurraldetasuna eta politikan parte hartzeko eskubidea aldarrikatzen zituzten, baina Txileko alderdien barruan egiten zuten borroka.
|
|
|
Edonola ere, badakik: euskaldun batek
|
gure
lur sakratuaren mugetatik kanpo baldin badoa denboraldi baterako, Burgosera bertara eta bi hilabeterako bada ere, betirako agurra ematera obligatzen dituk tribuko gainerakoak. Bide batez, non biziko haiz, zehazki?
|
|
|
Iraultzaren ondoren, Frantzia napoleonikoaren hedakuntzak errepublika satelite bihurtu zuen Nafarroako erresuma, eta orduz geroztik deitzen da
|
gure
lurra Euskal Herria, nolabait justifikatu behar dut izendapen horren erabilera" garaikidea", orain arte Nafarroa gora eta Nafarroa behera ibili ostean?. Independentzia Gerraren ondoren, dinastia zaharra ez zen tronura itzuli, eta, ondorioz, euskal nafar errepublikazaleen eta antzinako dinastiaren aldekoen arteko tira-bira etengabe gisa deskribatu dut XIX. mendea; liberalen garaipena izan zen ohikoena, eta erreakzionarioek oso gutxitan lortu zuten, estatu kolpeen bitartez edo gerra zibilen ondorioz, boterea eskuratzea, laburki gehienetan.
|
|
|
Zerga pagatzaileek zein langabetuek tolerantzia izugarria dute gure gizarteko elefante zuriarekiko. Horrek eramaten gaitu pentsatzera ez direla
|
gure
lur honetako pariak iriote publikoa lizunkeria gisa laidoztatu dutenak, baizik eta beren buruak haien babesle erradikal izendatu zituztenak. Robespierre bat, edo Lenin, edo Mao Zedong edo Pol Pot bat?, alegia, abokatuak, lur jabeen semeak, soziologoak, zeinak aszetismoan bertutea ikusten baitzuten, zeinak hura ezartzeko terrorismoaren indar guztia erabiltzeko prest baitzeuden. Zaila suertatzen da, txiro eta umiliatuen artean, neurritasunaren predikatzailerik aurkitzea.
|
|
|
" Geuria da ta geuria da","
|
gure
lurrean gu nagusi"...: Estatua eta nazionalismoa:
|
|
|
Dakizuen bezala, Uda aroan, alorretan artoak berde edo heze direlarik, abere basak, azkon eta basurdeak beti aiher zaizkiete. Basabere horien haizatzea da lehenbiziko buru haustea, nahi bada
|
gure
lur mehetako uzta osorik altxatu.
|
|
2009
|
|
|
" Hau da, hau, neskatiko maratza! Bai eredugarriak
|
gure
lur arraza euskaldunen dotorezia eta noblezia!"
|
|
|
Baina beren karguan daude beti eta ezer gertatu ez balitz bezala bide beretan segitzen dute. Hala nola
|
gure
lurra hiltzorian ematen duten beribilek. Hauen industria kolokan izanez, iduri luke paradaz baliatu behar luketela beribilik gabeko munduari buruz bihurgunea hartzeko.
|
|
|
Eni pena ematen dit horrek. Hala ere, andrearekin solastatzen nintzen horretaz, bederen etxeak konpontzen dituzte, xutik egoten dira… Baina ingeles izanak gaituzu lehen ere hemen Zuberoan, Ingalaterrak okupatu baitzuen
|
gure
lur hau. Pena egingarri da, baina ez baita jenderik, hortakotz erosten dituzte ingelesek.
|
|
|
|
gure
lurrean ba da
|
|
|
|
gure
lurrean ba da
|
|
|
Alkatea eta Iturria zinegotzi jauna hondartzako zaintze zerbitzuen berrantolaketaz mintzatu ziren, baita neurri estuak hartu ere,, eulimando? batzuk bezala dabiltzan mutil gazte zein gizon helduen aurka, zeinek bertara hurbildutako damak gogaitarazten baitituzte beren gustu txarreko ateraldiekin,
|
gure
lurrak duen jendetasun eta edukazio maila eman gabe.
|
|
|
–«ENARA (Hirundo rustica) martxoaren bukaeran, edo apirilaren hasieran, Afrikako negu tokietatik datozen ohiko enara ezagunek
|
gure
lurretako haranak apaintzen dituzte, beren hegada azkar eta akrobatikoez?»
|
|
|
Izotz aro berriak
|
gure
lurrak hartu eta iparraldeko hiriak estaliko ditu?
|
|
|
barruan beti egiten den azokan ohitura denez, asteazkenean â?, hilak 9â?? Ordiziak
|
gure
lurreko nekazaritzak eta abeltzaintzak ematen duten onena eskaini zigun. Postuetako produktuen kalitatea ikusita, Ordiziako kaleak jendetza handi batez gainezka ikustea ez zitzaigun bat ere harrigarria egin.
|
|
|
Hau idazten nabilenean, Debagoieneko Fusilatuen Senitarteko eta LagunenBatzordetik kale agerraldi batean salatu eta gero, Francisco Franco
|
gure
lurrak zapaldu dituzten hiltzaileetarik handienetakoaz ari bagara ere. Diktaduran ohorezkoalkate izendapena indargabetzen ari dira egun hauetan Euskal Herriko udal askotan.
|
|
|
Baina gogorrena egunero bizitza ezinezkoa egiten digutela ikustea da, helburu bakar batekin:
|
gure
lurretik alde egin dezagun. Eta txarrena lortzen ari direla baieztatzea da, urtero gure arteko milaka batzuk alde egiten dutelako honela bizitzen jarraitzea ezinezko egiten zaielako.
|
|
|
Baina nik ikusten dut zenbat eta gehiago kontsumitzen den gero eta gose handiagoa dagoela gure inguruan; egungo gizakia ez da asetzen, beti nahi baitu duen baino gehiago. Horren ondorioa da
|
gure
lurra hilzorian izatea. Gainera, gure bizi erritmoarekin jarraitzeko, jendea esplotatu beharra dago.
|
|
|
Guretzat olibondoak lurra esan nahi du, sustrai sendoak, bizitza luzea, gogortasuna, lurrarekiko atxikimendua. Sionismoaren eta Israelen proiektua, hain zuzen, palestinarroi sustraitik
|
gure
lurrak kentzea da, eta gu munduan barrena barreiatzea.
|
|
|
Bigarrenean, Andaluziako Parlamentuak Manuel Jose Garcia Caparros, 1977ko abenduaren 4an poliziak balaz eraildakoa, Andaluziako seme kutun izendatu zuen. Orduan, herritarren aldetik azken hogeita hamar urteotan egin diren eskaera etengabeak hor egon arren,
|
gure
lurreko instituzioek zergatik ez dute deus egin gertaera haiek argitzeko, haien ondorioei ordaina emateko eta, orobat, justizia egiteko. Zergatik egin daiteke beste erkidegoetan hemen inoiz egin ez dena?
|
|
|
Idiazabalgo gazta bakoitza bereizten duen etiketari esker erabilitako esnea eman duen ardiaren izena ere jakin daitekeela esan zuen Uztarrozek atzo. Marka bat baino askoz gehiago babesten dutela azaldu zuten kontseiluko buruek,
|
gure
lurra eta kultura ere defendatzen dugu. Haiek bezala, abeltzainen bizimodua bermatzeko kontrolak zorroztearen alde dago EHNE.
|
|
|
Borrokan jarraituko dugu gure eskubidea gauzatu artean, eta bide horretan posiblea dena eta ez dena ere egingo dugu. Marokok amore eman du egunen batean,
|
gure
lurretik kanporatuko dugu.
|
|
|
–Israelen apartheid sistema mugimendu sionista horrek koroatu du. Haien luzerako plana osatzen dute, baita ere, checkpoint ek, militarren sartu irtenek,
|
gure
lur sailen suntsipenak eta bestek. Sionistek luzerako plan bat dute:
|
|
|
Negu partean, Euskal Herriko herri eta hirietan santa eskeko ekintza ugari burutzen dira,
|
gure
lurra esnatzea helburu dutenak, gure lurra neguko lozorrotik atera eta udaberriko indar berriaz txertatzeko alegia. Urteen poderioz kristau tradizioak inposatutako santu izen batzuk tartekatu zaizkigu, baina amnesiaren harean apur bat arakatuz gero funtsezko arrazoia zutik dirau, eta gure makilek kantuaren erritmoa markatzea baino zerbait gehiagotarako erabili ohi ditugula ondorioztatzen da.
|
|
|
Negu partean, Euskal Herriko herri eta hirietan santa eskeko ekintza ugari burutzen dira, gure lurra esnatzea helburu dutenak,
|
gure
lurra neguko lozorrotik atera eta udaberriko indar berriaz txertatzeko alegia. Urteen poderioz kristau tradizioak inposatutako santu izen batzuk tartekatu zaizkigu, baina amnesiaren harean apur bat arakatuz gero funtsezko arrazoia zutik dirau, eta gure makilek kantuaren erritmoa markatzea baino zerbait gehiagotarako erabili ohi ditugula ondorioztatzen da.
|
|
|
Era berean gure jendartean ere kontuak ez dira samurragoak, ezen euria eta hotzaren antzera
|
gure
lurra menperatu nahian dabiltzan horiek Euskal Herria neguko lozorro luzean iraun dezala nahi baitute, eta herriak antolatutako lur esnatze saio oro zapuztu nahian baitabiltza. Aurtengo neguan euriak eta hotzak egin duten legez, gure lurraren berpizkundea atzeratzen dabiltza, milaka urteetan gainean izan dugun eguzkiaren ordez hauteskunde kanpainan alegiazko solariumak eta behin behineko bero artifiziala agintzen ari zaizkigula, horiek guztiak behin betiko eguzkia bera ordezkatuko dutelakoan.
|
|
|
Era berean gure jendartean ere kontuak ez dira samurragoak, ezen euria eta hotzaren antzera gure lurra menperatu nahian dabiltzan horiek Euskal Herria neguko lozorro luzean iraun dezala nahi baitute, eta herriak antolatutako lur esnatze saio oro zapuztu nahian baitabiltza. Aurtengo neguan euriak eta hotzak egin duten legez,
|
gure
lurraren berpizkundea atzeratzen dabiltza, milaka urteetan gainean izan dugun eguzkiaren ordez hauteskunde kanpainan alegiazko solariumak eta behin behineko bero artifiziala agintzen ari zaizkigula, horiek guztiak behin betiko eguzkia bera ordezkatuko dutelakoan. Enpeinu horretan ibiltzeak, ondorio latzak ekartzen dizkigu:
|
|
|
Xabier Barber ESK-koaren arabera, epaiketaren aurrean auzipetuei elkartasuna adieraztea da asmo nagusia: . Jasanezina da
|
gure
lurrean zegoen egunkari euskaldun bakarra ixtea. Gero gai izan ginen BERRIA berreraikitzeko, baina jasanezina da itxiera sasidemokrazia honetan?.
|
|
|
Hots, hemen euskaltzale, abertzale, ezkertiarra ez denak berak jakinen du zergatik ez den, baina hemen euskaltzale, abertzale, ezkertiarra ez denak ez digu uzten euskaraz egiten,
|
gure
lurrean bizi izaten, gure sena garatzen, gure mundua gure eran antolatzen. Baina eta hemen, bere buruak euskaltzaleena, abertzaleena, ezkertiarrena modukotzat hartzen duenak ere, oihuka ere, sasiborroketan ere, eguneroko bizitzan euskaltzale, abertzale, ezkertiarra ez bada, ez digu uzten euskaraz egiten, gure lurrean bizi izaten, gure sena garatzen, gure mundua gure eran antolatzen.
|
|
|
Hots, hemen euskaltzale, abertzale, ezkertiarra ez denak berak jakinen du zergatik ez den, baina hemen euskaltzale, abertzale, ezkertiarra ez denak ez digu uzten euskaraz egiten, gure lurrean bizi izaten, gure sena garatzen, gure mundua gure eran antolatzen. Baina eta hemen, bere buruak euskaltzaleena, abertzaleena, ezkertiarrena modukotzat hartzen duenak ere, oihuka ere, sasiborroketan ere, eguneroko bizitzan euskaltzale, abertzale, ezkertiarra ez bada, ez digu uzten euskaraz egiten,
|
gure
lurrean bizi izaten, gure sena garatzen, gure mundua gure eran antolatzen.
|
|
|
Alkatea eta Iturria zinegotzi jauna hondartzako zaintze zerbitzuen berrantolaketaz mintzatu ziren, baita neurri estuak hartu ere," eulimando" batzuk bezala dabiltzan mutil gazte zein gizon helduen aurka, zeinek bertara hurbildutako damak gogaitarazten baitituzte beren gustu txarreko ateraldiekin,
|
gure
lurrak duen jendetasun eta edukazio maila eman gabe.
|
|
|
Literaturaren moduan, beraz, zeinak ez-ohiko indarra hartu baitzuen ordu arte imaginario bat partekatzeko tresnarik eskuratzerik izan ez zuten gizabanakoek kontsumitutako narrazioak finkatzean, kantagintza bera ere funtzio hori betetzeko ernamuinetako bat bihurtu zen aro garaikidean. Hain zuzen ere, kantagintzak literaturak baino eraginkortasun handiagoz ezagutarazi eta jendarteratu ditu atxikimendu, sinbologia eta biziberritze ideologikoko esparruak,
|
gure
lurreko parametro musikalen interpretazioaren arabera askotan, guk hemen aztertutako denbora bitartearen barruan.
|
|
|
Jabeek dute kontzientzi zabala,/ kakaztu dute
|
gure
lurren azala,/ baina Lapurdi ez da hain zerbitzala: / burruka garbian dago./ Hori da printzipala!
|
|
|
Halere, inork harako tentaziorik balu, beroa eta nagia dela esango genuke, gure etxe den ludi honekin aldean. Beroa,
|
gure
lur honen batezbesteko 15º inguru horietatik askoz gora, 400º pasako labea bizi duelako hain erakargarria dirudien planetatxo bixi bixia duen horrek. Eta, bestalde, ikusgarri nagia.
|
|
|
Hau
|
gure
lurra da.
|
|
2010
|
|
|
Itzuli
|
gure
lurrak, eta guk zuenak itzuliko dizkizuegu!
|