|
2005
|
|
|
|
Gure
haur denboran ifernua, purgatorioa, heriotza, azken jujamendua, bekatua, ziren aipu predikuetan. Amodioa oso guti.
|
|
|
madarikatzea ez daiteke Jesusen izenean eska.
|
Gure
haur denboran entzuten genuen" deabrua sar balakio"," deabruak eraman dezala"," leher egin dezala" eta horrelako. Deabruari zitzaion eskatzen gaizkia egitea, nahiz otoitz horrek ez zuen Jainkoari eginik baino efikazitate gehiago, deabruari egina izana gatik!
|
|
2007
|
|
|
Gizon adineko baten izkirionea jauki zitzaidan. Iragan mendeetako idazkera zen, euskara zaharra,
|
gure
haur denborako katixima liburuetan haztatzen genuenaren antzekoa: Xren ordez CH zebilen, Zren lekuan C, adibidez.
|
|
2009
|
|
|
|
Gure
haur denboran lehen auzoaren kontzeptua oso bizirik ezagutu dugu. Lehen auzoa da zure etxetik elizarat abiatuta bidearen alderdi berean daukazun lehen etxea.
|
|
|
Jende gutxiago behar baitzen lanerako.
|
Gure
haur denboran etxetiarren umeak lana zutelarik ez ziren azaltzen eskolan. Absentismoa zen arazo nagusia.
|
|
|
Bai. Hemen herrian,
|
gure
haur denboran, baziren bizpahiru gizon zinez itsusiak, gasarekin erreak, edo bonbak aurpegi erdia eramanak. Pertsonaiak ziren herrian, pentsio handia zuten, leku publikoa zuten...
|
|
2013
|
|
|
Tturkoeneko Xolek zerbait erran zion amari beharrira, eta sura hurbildu zen gero. Mihura puska bat eta sanjoan lore batzuk bota zituen,
|
guk
haur denboran jostetan aritzeko erabiltzen genuen letania hura isurtzen zuen bitartean," Xirrixti mirrixti, gerrena plau, olio zopa, kikirri salda, urun plerun klik!".
|
|
2015
|
|
|
Hala ere haurren loria ezin gordezkoa zen. Oroitu naiz
|
gure
haur denboran muntatzen gintuela kuiazko buruak, xirioak argiturik barnetik, haga baten puntan ezarririk. Biharamunean eliza leporaino beterik zagon meza nagusiarendako, kantuen bitartez ongi animatua eta kartsutasunean iragan da zeremonia.
|
|
2016
|
|
|
Beharbada, horrek erran nahi luke beti etxetik kanpo ibili naizela eta, beraz, familiaren hazteaz ez naizela biziki axolatu? Dudarik ez da,
|
gure
haur denborako familia batean, ama zela familiako gorabeherez gehienik arduratzen. Baina, halere, ez zait iduri ez naizela gure haurrez ni ere ahal nuen bezainbat okupatu, arduratu.
|
|
|
Eusko Ikaskuntzak eta Bertsularien Lagunek antolatzen dute Larreko kulturgunean, ostiralean, arratseko 6etatik aitzina, gaitzeko gaualdia Senpereko euskarari buruz. Usu entzuten dugu gure inguruan euskara aldatzen ari dela
|
gure
haur denboratik, oraikoan gure Senpereko mintzairaren erroetarat itzultzeko parada ezin hobea ginuke. 18:00etan, lehen mintzaldia Maitena Duhalde ren ahotik, Senpereko euskararen berezitasuneri buruz mintzatuko da, jakinez doktoretza tesiaren osatzen ari dela," Lapurdi itsasaldeko euskararen berezitasunak", halanola Senpereko euskalkia.
|
|
|
Urte zaharra bukatu ordu jauzi egin dugu berrirat, eta iduriz besta giroan afari eta biharamuneko bazkariak ongi joan dira. Beti gogo xoko batean ditugu
|
gure
haur denboran gau betean zonbat gazte talde ibiltzen ziren etxez etxe" Dios te salve" kantatuz bere ezin kondatuzko bertsuekin. Halere, gaur egun gazteak biltzen dira Ibarrungo Inharrian urte berria ospatzeko, dantza eta kantuen bitartez.
|
|
|
|
Gure
haur denboran, goiz ilun batez, gizon bat aurkitu zuten hilik hotel batean, gaua pasaturik berea ez zen emazte batekin. Eskolako haur guziak ehorzketara eraman gintuzten tropan.
|
|
|
Zonbat gauza ez ote da saldu botika nortan, Mayi eta Henrik hartu zutenetik? Nor ez ote da oroit
|
gure
haur denboran, edo kanika edo bonbon borobilak aurkitzen ginituela orduko zentima baten kontra. Herri barneko istorio bat bezala amaitu da, aldiz hunen aktibitate batzu lekuz aldatu dira.
|
|
2017
|
|
|
" Nos ancetres les Gaulois", gure arbaso galiarrak... Hola hasten zen,
|
gure
haur denboran, lehen mailan genuen historiako liburua," Histoire de France, le petit Lavisse illustre", Ernest Lavisse historialariak idatzia (Paris, 18421922). Arras ongi egina zen, frantses nazionalismoaren ideologia eta mitologia ezin hobeki laburbiltzen baitzituen.
|
|
|
Baditaike batzu bertzen artean kalapita zonbait ere gertatzen zela! Ez da harritzeko
|
gure
haur denborako oseba eta aitatxi batzuk hainbeste artzaintzako ixtorio kondatzen baitzituzten. Bazuketen, ba, ikusirik ordoki bezainbat malda!
|
|
|
Xiberoa Oloroeko diozesan zen ordü hartan. Haatik heben ere, apezen artean bortitzik bazen orano
|
gure
haur denboran. Beharrik Vatican 2 Kontzilioak libratü gütü nausikeria hersi hortarik.
|
|
|
Eguberrietan, aldiz, aspaldiko usaia xaharrean, familiak elgarretaratzen dira. Euskal etxean Eguberriko meza euskaraz kantatua izaiten da,
|
gure
haur denborako Eguberriko kantuak denek gogotik kantatzen dituztela, eta ondotik bazkari goxo batekin eta mus partida zonbaitekin iragaiten da eguna.
|
|
2020
|
|
|
|
Gure
haur denboran, artaldeak ari ginen muntatzen. Erran dudan bezala baziren lurrik gabeko artzainak; mendia ederra da; eta bazen guztiz, kontrabanda.
|
|
2021
|
|
|
Baina ere, teologia zaharkitua inarrosi duten zinezko zientzia aurkikuntzetarik... Egia da bai, Unamuno Bilbotarrak zion bezala,
|
gure
haur denborako katolizismoa egiazko segurtasun existentzial bat zela.
|
|
|
Erroek inportantzia handia dute. Beti nahi dut umil egon eta oroitu
|
gure
haur denboran nola gaitz zen, nola gehienek beti lagundu gaituzten batere kontatu gabe —ni hamaikagarrena naiz— Etxekoek ez zuten errebeniorik aski egiten laborantzatik, eta gehienek behar izan dute kanporat lanean. Haiek ez bagintuzte lagundu, gu ez ginen sekula eskolarat joaten.
|
|
|
Gizakiz, animaliaz, paisaiaz, marrazki sailetan garatutako eszena bizigarriz bete ziren. Ilustrazio txikiek landare orlen marko bat zuten —hortik heldu da" bineta" terminoa, gaztelaniaren" viña" hitzetik, mahatsondo hostoen zerrendek inguratzen baitzuten lauki bakoitza— Erdi Aro gotikoaz geroztik, pertsonaien ahoetatik zinta txiki batzuk ateratzen dira, eta haietan daude ahoskatutako esaldiak,
|
gure
haur denborako komikietako bunbuiloen aitzindari. Testuaz haraindi, miniaturak gizakiari miragarri denarekiko gosea pizteko sortu ziren.
|
|
|
|
Gure
haur denboran, jostetan aritzeko, neska mutiko mukizuak gehienetan auzoko plazan juntatzen ginen. Berez, zirkuluan jarritako dozena erdi bat haritz zaharrek mugatzen zuten esparrua zen, oihantxo segur aski espres bakandu bat, sualo edo soilgune handi samarra, arbolen adar luzeenen babesarekin ia ia gaur egungo edozein areto estaliren parekoa zena.
|
|
|
Jadanik errana dut
|
gure
haur denboran sofritu dugula, zeren gure errientsek ez baitzuten nahi euskaraz mintza gintezen. Bainan euskara ez da hain errexki galtzen!
|
|
|
Bainan berriz jin gaitezen
|
gure
haur denborako Erreka Gorrira! Zenbat oroitzapen uros gogora arazten dituzten hitz horiek...
|
|
|
Gaur ahalke handi bat senditzen dut istorio horren kondatzean. Bainan
|
gure
haur denboran, emazte zanpatu batek bere burua bakarrik behar zuen zaindu. Bainan hala ere, beti badira ainitz emazteki tratu txarrak jasaiten dituztenak, gaur egun ere.
|
|
|
Otto Manexek bazuen zezen bat barrukian eta ainitz jende pasatzen ziren beren behiekin.
|
Gure
haur denboran ez ginakien zertako behi prestu heiek behar zuten soportatu beren bizkarrean halako karga animalea. Galdegiten ginituen xehetasunak...
|
|
2023
|
|
|
Gogora heldu zait
|
gure
haur denboran elizan emaiten ginuen kantu hau:
|