|
2000
|
|
|
Guk onartzen badugu, Erkidego Autonomikoan, eta zuek onartzenbaduzue, Nafarroan, organo komun bat egin dezakegu, eta organo horrek hartukoditu zuek eta guk adostutako gaiak. Hori nafarrei planteatuz gero, eta nafarrek horionerako izango dela ikusten baldin badute,
|
guk
Erkidego Autonomoan horrekemaitza onak ematen dituela demostratu izan dugulako, ez ote lukete onartuko. Iparraldean, berriz, kontzientzia mailako lan oso gogorra egin behar da. Ikusaraziegin behar zaie, euskalduna izateak zer esan nahi duen.
|
|
|
Kristina eta Ximurra gure ondoan ziren berriz, eraikuntza sektorearen garapenak
|
gure
Erkidegoari dakarzkion onurez aspertuak nonbait. Nire andreak azkena aditu bide zidan; bafaka ari zen ozenki.
|
|
|
Eta langile batzordeko buruarekin. Eta
|
gure
Erkidegoko Gobernuko lehendakari txit argiarekin ere mintzatuko nintzela, premia balitz, hura egunkarian gelditzearren.
|
|
|
Ezin da ahaztu, bestalde, Euskal Kultura Ondarearen 7/ 1990 Legea onartu zenetik Euskal Autonomia Erkidegoan 72 liburutegi berri sortu direla. Azpimarratu genuke Eusko Jaurlaritzak azken hamarkada honetan ahalegin berezia egin duela
|
gure
erkidegoko liburutegien azpiegituraren garapena bermatzeko.
|
|
|
Gai horri dagokionez, Kultura Sailak euskararen erabilpena normaltzea du xede.
|
Gure
erkidegoaren egoera soziolinguistikoa kontuan harturik, elebitasunari erantzun ahal izateko, euskarak behar dituen lan tresnak (deskribapen bibliografikorako terminologia, sarrera puntuak, nazioarteko katalogazio arauen egokitzapena eta datu bibliografikoak euskarri informatikoan emateko MARC formatura egokitzea) eskaini behar ditugu.
|
|
|
Euskarari dagokionez, eta hasteko, Nafarroak egoera administratibo korapilatsua duela gogoratu beharra dago,
|
gure
erkidegoa hiru eremutan banaturik baitago: euskalduna, mistoa eta ez euskalduna.
|
|
2001
|
|
|
Orri bat sortuko da Interneten, eta edozein sartu ahal izango da bertara, animaliaren jatorriaren eta zehaztasunen berri izateko. Informazio hori
|
gure
erkidegoko hiltegietan akabatutako abereei buruzkoa baino ez da izango, hiltegiok akordioa egin dute eta.
|
|
|
\ Nafarroan erabiltzen ari den zentral eolikoaren eredua alboratzea. Energia eolikoaren ezarpena
|
gure
Erkidegoan sortzen ari den kalteak sor ez ditzan zentral eolikoaren eredu honen bi alderdi aldatu behar dira.
|
|
2002
|
|
|
Espero denez, inmigrazioakpoliki poliki igoko dira; emigrazioei buruz, berriz, tasak mantentzearen hipotesia begiztatu da. Kasu horretan, heriotza tasekin bezala, biztanleriarenegiturak
|
gure
erkidegoko emigratzaileen guztizko kopuruaren jaitsiera bateragingo du.
|
|
|
Norabide bakarreko ezezagutzak inkonprentsioaren eta bazterkeriaren sentimendua pizten du euskaldunongan.
|
Gure
erkidegoetako medioetan (EAE, NFE eta Ipar Euskal Herrikoetan) ezezagutza larria baldin bada, zer esanik ez estatuetakoetan (Frantzia eta Espainiakoetan).
|
|
|
Espainiako hizkuntza akademiak, adibidez, fundazio bat sortu du, diru iturrien etorria errazteko.
|
Gure
Erkidegoko lehendakaria bera ere fundazio horren kidea da. Euskaltzaindiak ere aspaldian egin behar zuen holako zerbait, etorkizunaren arintzeko pixka bat.
|
|
|
Eta hori egin duenean ere, ikustekoa da arduradunak esaten duenari egiten zaion kasua. Ikustekoa, azkenik, zer modu desberdinean landu izan den gai hau Katalunian eta
|
gure
Erkidegoan, lehenago beste nonbait aipatu dudan gisa.
|
|
2003
|
|
|
|
Gure
erkidegoek transferentziak negoziatu behar dituzte egunero egunero. Harreman kuantitatiboa indartsua denean gure alde, gauzak hobeto doaz.
|
|
2004
|
|
|
Gizabanakoen arteko erreklamazioak bideratzen dituen prozesua, herritarren, eta epaitegi eta auzitegien arteko elkarreraginaren muina da. Horrexegatik, hain zuzen, lehentasunekoa da,
|
gure
erkidegoan sistema judizial eta juridiko egokiari erantzungo dion testu normalizatua eragile juridiko guztien, eta jakina, zuzenbideko ikasleen esku jartzea.
|
|
|
Arazo asko sor daitezke
|
gure
erkidegoan: ezarritako kuotak ordaintzen ez dituen jabea, eraikineko argia instalatzeko sinatu zuen kontratua betetzen ez duen enpresa, etab. Kasu horietarako eta sor daitezkeen gainerakoetarako, jabeen komunitate batek zerbitzu juridikoak behar ditu, aholku eman eta bere interesak defendatzeko.
|
|
2005
|
|
|
Hemengo neurriek Europako Batasunak ezarritakoak baino handiagoak dira eta batez ere hegazgi migratzaileak, basa hegaztiak eta gure herriko hegazti etxaldeak dituzte helburu. Guztira, 126 hegazti etxalde daude
|
gure
erkidegoan: landako oilaskoak (52 etxalde), oilo erruleak (47 etxalde), oilo ugaltzaileak (13 etxalde), 3 eper etxalde, 2 usategi, ahate etxalde 1, ostruka etxalde bat eta ehizarako espezieak hazten dituzten beste 6 etxalde.
|
|
|
Hegazti gripea saihesteko
|
gure
Erkidegoan hartutako neurriei buruz hitz egingo dizuegu albistegian. Garapenaren Mundu Foroa egiten ari den bisitaldiaren berri ere emango dizuegu.
|
|
|
2007 urtetik 2015 urtera bitartean iraungo du.
|
Gure
erkidegoan boilurra lantzeko 450 hektarea prestatu nahi ditugu; poliki poliki egin nahi dugu.
|
|
2006
|
|
|
Horregatik, posible da Estatuko publizitate arauekin batera (PLOren adierazpena) autonomia erkidegoen arau bereziak egotea. Hala, aipatu beharra dago, Euskal Autonomia Erkidegoak 1986ko Legegintza dekretuaren bitartez engainuzko publizitatea arautu zuela, 84/ 450/ EEE Zuzentarauaren xedapenak
|
gure
erkidegoaren eremuan sartzeko asmoarekin.
|
|
|
San Javierren erabiltzaile indibidual nahiz kolektibo gisa parte har daiteke: elkarte, enpresa, institutu… bat, eta beti ordu batzuk eskaintzen dizkiogu Bankua ezarri den komunitateari,
|
gure
erkidegoko bizi baldintzak hobetzeko. Zer zeregin dute teknologia berriek Denboraren Bankuetan?
|
|
2007
|
|
|
Hori dela eta, Neiker Tecnalia Nekazaritza Ikertu eta Garatzeko Erakundeak lurzoruei buruzko zientzia elkarte espainiarraren 26 biltzar nazionala antolatu du, Durangon, Euskal Autonomia Erkidegoko lurzoruen egoera eta arazo zehatzak aztertu eta ezagutzera emateko. Bide batez, industria eta garapen egitasmoen bidez
|
gure
erkidegoan bultzatzen diren ekimenak (lurzoruari dagozkionak) ezagutzera emateko aprobetxatu zuten.
|
|
|
Bigarren testuari dagokionez, hirugarren perpausean ez dut uste galdegaia denik aditz aurrean dagoena, ezpabere, aditza bera da galdegaia.
|
Gure
erkidegoan honela esango genuke, nik uste: Andre hura eritu egiten da.
|
|
|
Zehatzago esanda, salmonela zerrategietan sar ez dadin, itxituraren barruan ez kutsatzeko eta infekziorako erresistentzia areagotzeko». Kezka horren ildotik, EFSAk Europar Batasuneko Institutuen partzuergo bat sortzea proposatu zuen, baliabideak eta esperientziak bateratzeko eta txerrietan salmonella egoteari buruzko arrisku mikrobiologikoaren benetako ebaluazioa egiteko,
|
gure
erkidegoan duen nagusitasuna murrizteko. Antibiotikoen alternatiba Europako Batasunean pentsuan antibiotikoak erabiltzeko debekua duela gutxi ezarri da, eta hori kontuan hartu behar da antibiotikoekiko bakterio erresistentziaren garapena geldiarazteko ahaleginaren barruan, animalietan gaixotasunak prebenitzen eta haien hazkundea sustatzen laguntzeko.
|
|
2008
|
|
|
Zazpi egun igaro baino lehen, idatziz zuzendu behar gatzaizkio Partzuergoak
|
gure
erkidegoan edo probintzian duen ordezkaritzari, nahiz eta aseguru konpainiaren bidez ere jo dezakegun Partzuergora.
|
|
|
aurkeztu zuten, Donostian.
|
Gure
erkidegoa aipatutako planaren exekuzioa aurkezten duen lehena da. Europar kontseiluak onetsi duen araudiari jarraiki, ibai aingirak berreskuratzen saiatzeko oinarriak finkatzen ditu eta.
|
|
|
Euskal Herriko Lehen Mailako Pediatria Elkarteak, Euskal Herriko Pediatri Elkartearen laguntzarekin, gure elkartasuna adierazi nahi diegu aipatutako hamaika pediatrei eta Osakidetzari eskatzen diogu, modu batera langile finkotzat jotzeko, datozen deialdietarako egin izan diren akatsak konpontzeko, hori guztia,
|
gure
Erkidegoko haurrei pediatria arreta pediatrek eman diezaieten.
|
|
2009
|
|
|
Aipamen historiko hori egiten dugu Ordenantzak merkataritzako eginerak behin eta berriz gauzatzearen ondorio direlako, merkataritzako harremanei aurreikuspena eta segurtasuna emanez, eta lege testuen itzulpena ere bide beretik joan behar delako. Horretara,
|
gure
erkidegoan ezinbestekoa den lan tresna sartu ez ezik, hizkuntza juridikoaren bateratzea ere errazten da, eta are gehiago, ondasun nahiz zerbitzuen elkartrukean eta auzitegietako praktikan euskararen erabilpena bultzatzen da. Hori berori izan behar da gure azken helburua:
|
|
|
Aurkezpen labur honi amaiera emateko, jendaurrean txalotu behar dut Deustuko Unibertsitateko Euskal Gaien Institutua, eta bereziki, lan honen egileak, burututako lanagatik. Arean ere, inoiz ez da behar beste balioetsiko hizkuntzaren normalizazioari eta euskara juridikoaren zabalkundeari begira egin duten ekarpena
|
gure
erkidegoan. Orain, bakarrik geratzen da testu idatzi hau bizitza praktikoan erabiltzea, eta euskara foroetako tresna bihurtzea, Autonomi Erkidegoan hizkuntza ofizialkidea den heinean.
|
|
|
Merkatua ireki egingo da eta hornidura elektrikoa kontratatu ahal izango dugu zure eskaintzen arabera interesgarriena iruditzen zaigun konpainiarekin, gure negozioa edo helbidea zein eremu geografikotan dagoen kontuan hartu gabe. Betiere, hornitzaileek zerbitzua eskaintzen badute, nahiz eta
|
gure
erkidegoa ez izan ordura arte konpainia elektrikoak lan egin duen habitat naturala. Hala, orain arte hornidura elektrikoa Iberdrolarekin, komunitate horretako sare elektrikoen jabe den enpresa taldearekin, kontratatzeko aukera besterik ez zuten nafar askok, beste askok bezala, Hidrocantábrico, Endesa, Unión Fenosa eta beste enpresa batzuekin sinatu ahal izango dituzte zerbitzuak, hala nahi badute.
|
|
|
|
Gure
erkidegoan ez gara Espainiako gainontzekoetan adina sufritzen ari ekonomiaren zaplaztekoa. Momentuz.
|
|
|
Guk,
|
gure
Erkidegotik, Espainian egin diren abiadura handiko tren guztiak (Madril Sevilla, Madril Bartzelona eta abar...) ordaintzen lagundu dugu, egiten ari direnak eta egingo direnak ere ordaintzen jarraituko dugu. Orain, gurean egingo den AHTren kostua gainontzeko erkidegoek ordain dezaten aukera dugu, eta ez dugu hori nahi.
|
|
|
Ez dakit tren berri hau onerako edo txarrerako izango den, baina aurka daudenak erabiltzen dituzten gainontzeko argumentuek kostu ekonomikoena bezain oinarri sendoak badituzte, nik itsu itsuan babesten dut AHTa
|
gure
erkidegoan egitea.
|
|
|
Hogeita hamar urte beteko dira berehala Euskadiren autogobernua abian jarri genuenetik. Hasieratik beretik,
|
gure
erkidegoaren oinarriak indartzen hasi ginen garai hartatik esan nahi dut, garrantzi berezia eman genion hizkuntzaren normalizazioari: hizkuntza hura, batzuetan txokoetara bildurik zegoen hizkuntza eta jakite hura, noranahiko bihurtzeko ateak ireki nahi izan genituen.
|
|
|
Euskararen Legearen printzipioekin jarraituz, aski dugu hitzaurrea irakurtzea beste oinarri esanguratsu batez jabetzeko.
|
Gure
Erkidegoaren" nortasunaren erakusgarri nabarmenena eta behinena" ez ezik, herritarrak Euskadiko Erkidegoan erabat integratzeko tresna ere bada euskara, Legeak jasotako definizioaren arabera, eta integrazio erabateko hori euskararen" ezagutzaren eta erabileraren bidez" gauzatzea aurreikusten du. Garrantzitsua da ohartzea" Euskal Herriko herrikide guztien baterapide" izatearen aitorpena egiten duela euskarari buruz.
|
|
|
Geurea dugu aniztasuna, hainbat esparrutan dugu hori geure geurea, baita hizkuntza arloan ere. Kontua da hizkuntza aniztasun hori proiektu komunitario legez garatu eta kudeatzen asmatzea, eta ez
|
gure
erkidego anizkoitz honetako zati baten, edo, okerrago oraindik, aukera politiko jakin baten, proiektu esklusibo gisa.
|
|
2010
|
|
|
Gainera, Nafarroan energia defizita dago eta, ondorioz, erabiltzen duen energiaren zati handi bat kanpotik eskuratzen du. Horrexegatik, Nafarroako energiaegoera aztertu nahi bada, energia iraunkortasunean eman dituen aurrerapauso edoatzerapausoak zehaztu nahi badira, guztira erabiltzen dugun energia hartu beharkodugu kontuan,
|
gure
erkidegoan sortu den energietara mugatu beharrean.
|
|
2011
|
|
|
Zesareak, 2008 urtean, EAE n,% 14.3 egin ziren (zentro pribatuetan% 28,6 eta% 12,2 publikoetan; Herbeheretan% 8). Epiduralaren erabilera, aldiz,% 77 izan zen
|
gure
erkidegoan urte berean (pribatuan% 21,4 eta% 85 publikoan). Episiotomiei dagokienez, Espainiako estatuan% 89 da (gutxitzen ari da, baina Herbeheretan% 10 da).
|
|
|
izendapena arautzea da. Gogoratu beharra dago, dekretu horren aurretik,
|
gure
erkidegoan beste bat egon zela (195/ 1997, abuztuaren 29koa) 7.000 biztanle baino gutxiagoko herrietan edo idazkaritza elkarteetan bake epaitegien idazkari lana betetzeko «pertsona egokia»ren izendapena arautzeko. Egun, BJDk bake epaitegi orotako idazkariaren aukeraketa arautzen du, herri handietakoa zein txikietakoa.
|
|
|
|
Gure
erkidegoaren eremuan, gainera, kontuan hartu ditugu urtero Justizia Sailak udalei languntzak emateko argitaratzen dituen aginduak. Zentzu horretan, jada aztertuta dugunez, ezin dugu ahaztu kasu bakoitzean idazkaritza jarduera gauzatzen deneko udalaren kargukoak izango direla baliabide instrumentalak eta instalazioak (BJDren 12.2 art.) eta Eusko Jaurlaritzak, udalei gastu arruntetarako diru-laguntzak ematerakoan, kontuan hartzen duela zein herri den idazkaritzaren nagusia edo burua (BJDren 13.2 art.).
|
|
2012
|
|
|
Balizko ustelkeria kasuen harira, Matasek ondokoa esan zuen: Balearretan ez da beste autonomia batzuetan gertatu ez den zerbai jazo;
|
gure
erkidegoko kasua ez da berezia eta ezin daiteke Alderdi Popularri lotu. Gauzak gaizki egin ditut, baina ez dut deliturik egin eta ez naiz delitugile bat, azpimarratu du. Ildo berean, politikagintzara berriro itzuliko ez dela eta politikaz ezer jakin nahi ez duela ziurtatu du.
|
|
|
–Hori ona da Nafarroa markak hemen aritu nahi duten enpresentzat erreferente izaten jarraitzeko eta
|
gure
erkidegoan jarduera ekonomikoa bultzatzen jarraitzeko?, gaineratu du.
|
|
|
Hori legeari berari dagokionez; baina tratamendu bateratu hori are zailagoa dela jo liteke, kontuan hartzen bada
|
gure
erkidegoko ikastetxe gehienak lehen zikloaren azken urtearekin hasten direla, hau da, bi urtekoen gelekin. Horren ondorioz, besteak beste, lehen zikloa eskaintzen duten haur eskola gehienak ziklo horren lehen bi urteetan soilik aritzen dira.
|
|
|
ARIKETAK Interneten bilatu eta eskuratu
|
gure
erkidegoko legeak, 0 urte bitarteko heziketari dagozkionak. Ondoren, egin bakoitzaren edukiari buruzko azaleko azterketa.
|
|
|
e) Oraindik dirauten egitura gabezia nabarmenak, industria ereduadefendatzeko euskal estrategia arrakastatsua izan bada ere. Egituragabezia horiei buruz erabakiak hartu ditu
|
gure
erkidegoak, edohaiei aurre egin edo arriskua onartzen jarraitu: beharrezko bultzadarekinekin ezean ekonomiaren gainbehera etengabean sartuko gara arriskuaonartzen jarraituz gero.
|
|
|
Horregatik, posible da Estatuko publizitate arauekin batera (PLOren adierazpena) autonomia erkidegoen arau bereziak egotea. Hala, aipatu beharra dago, Euskal Autonomia Erkidegoak 1986ko Legegintza dekretuaren bitartez engainuzko publizitatea arautu zuela, 84/ 450/ EEE Zuzentarauaren xedapenak
|
gure
erkidegoaren eremuan sartzeko asmoarekin.
|
|
2013
|
|
|
Garrantzitsua da sektoreko profesionalek informazio hori ezagutzea; hartara, enpresaren edo helmugaren komunikazioplana diseinatzean, gure merkatu igorle nagusiak edo
|
gure
erkidegoan hazten ari diren merkatuak ezagutzen baditugu, gure jarduerak hobe ditzakegu (esate baterako, hobetu egin ditzakegu azoketako parte hartzea eta jatorriko herrialdeetako publizitate kanpainak). Hau da, informazio horrek lagundu egiten die turismo enpresei eta helmugei erabakiak hartzen.
|
|
2015
|
|
|
«Bihotz indigenako emakume batek hala galdetu zidan behin: Ekonomialariek zergatik jotzen duzue nire herria garatugabetzat,
|
gure
erkidegoan egunero bizitzak oparitzen diguna partekatzen badugu eta inork, ez haur, ez adineko, babesgabetasuna eta arimaren bakardadea ezagutzen ez badu?» (Jurado, 2014: 39).
|
|
|
Gobernuak bereari eutsi zion. Azaroaren 19an, Juan Luis Sanchez de Muniain eledunak, jakinarazi zuen ez zutela gibelera eginen, eta Lourdes Goikoetxea presidenteordeak adierazi zuen polemikak helburu zeukala" bazterrak nahastea", zeren" ezarpen industriala dugu eskertu nahi, 50 urteren buruan denon begi bistan dauden efektuak ekarri dituelako
|
gure
Erkidegoan".
|
|
2016
|
|
|
best sellerraren fenomenoa ez denez ia ezagutzen gure generoan, eta lehen aipaturiko kontzientzia historiko sendoaren jabe garenez gero, ikus atzera zerrenda honetako 4 puntua?, erraz zabaltzen dira gure artean senidetasun eta elkartasun sentimendu xamurrenak.
|
Gure
erkidegoko kideren bat, traizioz, nobelagintzara pasatzen ez den artean, behintzat.
|
|
|
Gaur, irailak 21, Eskubide Sozialen aldeko EAEko Pentsionisten Plataformek: Arabako Pentsionistak Lanean, Gipuzkoako Duintasuna Elkartea eta Bizkaiko Pentsionistak Martxan,
|
gure
Erkidegoan jasotako 71.724 sinadura aurkezten ditugu Gasteizko Legebiltzarreko Diputazio Iraunkorrean (Sinadura kopuru hau, Herri Ekimen Legegile bat aurkezteko behar diren sinadura kopurua baino zazpi aldiz handiagoa da).
|
|
|
Sinadura hauen bitartez zera eskatzen dugu:
|
Gure
Erkidegoan pentsio baxuenak jasotzen dituztenek, 1.080€ arteko osagarria jaso dezatela. Ezin dugu ahaztu EAEn 249.579 pertsona dagoela 700€z azpiko pentsioarekin eta horietatik gehienak emakumeak edo bizitzan zehar lan prekarioetan arituak direla.
|
|
2018
|
|
|
PPren presidentak dionaz," karabana" larunbatean abiatuko da Tuteratik," Gehiengoari errespetua, Euskararen inposizioari ez" lelopean. PPko Beltranen erranetan," euskara
|
gure
erkidegoko hizkuntza propioa da, errespetatu egiten dugu, baina ez dugu inoiz onartuko politizatzea, eta Nafarroa eta Euskadi bat egiteko arma gisa erabiltzea". PPren" karabana linguistikoa" ekainaren 2an Iruñean burutuko da deituta dagoen manifestazioarekin.
|
|
|
Bakar batean ere ez da bermatzen euskararen ezagutza. Hori ez dator bat Europako Kartarekin, ez Europako Kontseiluak esaten duenarekin, ez 1986an Konstituzio Auzitegiaren epaiarekin ere, esaten baitzuen euskara gaztelania bezain ofizial zela EAEn, eta, beraz, administrazio zentralak
|
gure
erkidego honetara deitutako lanpostuetan ere, zenbait lanpostutan, euskararen ezagutza bermatu behar zuela, legearen indarrez. Inkonstituzionalak dira kontuok!
|
|
|
«Borondate politikoa falta da tresna egokiak abian jartzeko eta baliabideak ahalbidetzeko.
|
Gure
erkidegoan segregazioaren zergatia azaltzen duten hainbat arrazoi daude, eta Eusko Jaurlaritzak neurri eraginkorrak jarrita gainditu daitezke nagusiak. Matrikulazio garaian, ikastetxe batzuek familiak erakarri edota aldentzeko mekanismo zenbait erabiltzen dituzte.
|
|
|
|
Gure
erkidegoak ez dauka lan arloko legeria garatzeko eskumenik, bai, ordea, araudia betearazteko ahalmena. Horretarako sortzen da OSALAN, Laneko Segurtasun eta Osasunerako Euskal Erakundea.
|
|
2019
|
|
|
–Gobernuak argi du bere posizioa: Guardia Zibilak eta Espainiako Poliziak
|
gure
erkidegoan egin duen, egiten ari den eta eta egingo duen lana aitortzen du?. Zehaztu du ez dituela bere egiten Ospa Egunaren, espiritua eta helburua?, baina erantsi du, demokraziak?
|
|
|
Beste neurri erabilgarri bat pantailarik gabeko eremuak ezartzea izan daiteke, hala nola sukaldea, jantokia edo logela. 6 Ingurumena gutxiago kutsatzea
|
Gure
erkidegoko airearen kalitatea funtsezkoa da herritarren osasunerako. Osasunaren Mundu Erakundeak (OME) iaz jakinarazi zuenez, 10 pertsonatik 9k arnasten dute aire kutsatua mundu osoan.
|
|
|
Ez litzateke beraz ulergarria izango etorkizuneko estatusik euskal instituzioek eskumen osoak izan gabe kontsultak zein erreferedumak deitzeko. Zuzenbide iturri, bestalde, Autogobernuaren jardunerako, hau baita
|
gure
erkidego politikoa sostengatzen duen beste zutoin nagusia.
|
|
2020
|
|
|
Uxue Barkos Geroa Baiko bozeramaileak mozioaren defentsan esan du Ayusoren hitzak" zoritxarreko adierazpenak eta gaitzesgarriak" direla. " Ez da egia politikariei zuzenduta daudenik", esan du," Ideologia jakin baten aldeko apustua egiten duten herritarrak iraintzen ari dira", eta"
|
gure
erkidegoaren historia bera ustezko desio nazionalistekin nahasten ari dira".
|
|
|
EAJren Nafarroako presidentea “harro eta pozarren” agertu zen alderdikideek bidelagun izateko aukeratu dituzten burukideekin: “gaitasun egiaztatua eta konpromisoa erakutsi duten hamar pertsona dira,
|
gure
Erkidegoko eskualde desberdinetatik datozenak, herrialde honetan inoiz izan dugun Napar Buru Batzarrik gazteena, euskaldunena eta berdintzaileena osatuko dutenak”. Aukeratutako Napar Buru Batzarra parekidea baita.
|
|
|
Albistea entzun ondoren azukre pixka bat behar nuen. Ulergarria izan zitekeen, noski, berezitasun punttu bat izatearren, beste ekipoek bezala jokatu nahi ez izatea eta ez kontratatzea Brasilgo, Turkiako edo Argentinako jokalari helduak; baina
|
gure
erkidegotik hogei edo berrogei kilometrora jaiotako hamabi hamahiru urteko umeak arbuiatzea, horrek
|
|
2021
|
|
|
Hezkuntza laguntzako eta hizkuntza murgilketako urteetako esperientziak erakusten digu hirugarren hizkuntza bat adin goiztiarrean sartzeak zaildu egiten duela euskara,
|
gure
erkidegoko hizkuntza ofiziala eta kultura ondarea eskuratzea. Hori guztia euskararen, ingelesaren eta haurraren garapenaren kalterako izango litzatekeela uste dugu irmoki, eta, beraz, ez diogu inolako onurarik ikusten.
|
|
|
21 urte igaro dira Hezkuntza Sailak EAEko ikastetxe publikoetako jantokiak agindu bidez arautu zituenetik. Milurteko aldaketarekin batera, Hezkuntza Saila ere aldatu zen, eta Angeles Iztueta sailburuak konpromiso tinkoa hartu zuen
|
gure
erkidegoko eskola guztietan jantoki zerbitzua egon zedin.
|
|
|
Aldiz, eliza bakoitzak bere fededunekin duenez oroz lehen lotura, aldez aurretik baztertzen du bere burua oinarrizko eskubide akonfesionalen zerrendatik. Kultu erlijiosoak gauzatzeko lurzoruak eta eraikinak ez dira oinarrizko eskubideen artean izan, harik eta Jaurlaritzak
|
gure
erkidegoaren egitezko konfesionaltasunari bultzada berri hau eman dion arte.
|
|
|
«Ematen du [hezkuntza] legeari itunari baino garrantzi handiagoa ematen zaiola. Baina itunak markatuko du
|
gure
erkidegoko hezkuntzaren etorkizuna», adierazi zuen atzo Gonzalo Larruzea Didaktika eta Eskola Antolakuntzan doktoreak. Larruzeak Euskal Autonomia Erkidegoko hezkuntza itunaren garrantzia nabarmendu zuen, besteak beste.
|
|
|
1) Teknologia Berrien, Kirolaren eta Osasunaren Euneiz unibertsitate pribatua irabazi asmoa duen unibertsitate gisa sortzea du helburu lege proiektuak; izaera horretako lehen unibertsitatea
|
gure
erkidegoan. Beraz, ez dakar bakarrik euskal unibertsitate sistemaren pribatizazioaren areagotzea, baizik eta erabateko merkantzia bihurtzea ere, elite bati zuzenduta, irabazien eta errentagarritasunaren menpe jarriz unibertsitate ikasketak.
|
|
|
Bada, ezaguna den bezala, Euneiz proiektuak, parte handi batean behintzat, errepikatu egiten du jada
|
gure
erkidegoan ematen den eskaintza, haren zabaltzea justifikatzen duen eskari jakinik gabe.
|
|
|
“Irtenbidea eredu finko bat sortzea behar du; pertsonen harrera, esku hartze espezializatua eta baliabideen planifikazio integrala bermatzen duena, horrez gain, pertsona horiek
|
gure
erkidegoan gizarteratzen direla bermatuko duen irtenbideen plangintza egokia egiteko protokoloa sortzea, eta sistematik kanpo daudenean gazte horien jarraipena egitea beharrezkoa izango da”, adierazi dute.
|
|
|
Aipatutako 2021eko urriaren 6ko Agindua indarrean jarri zenetik, intzidentziak goranzko bilakaera izan duela ikusi da, eta, horren ondorioz,
|
gure
erkidegoko udalerri asko igaro dira kutsagarritasun indize baxua izatetik –100.000 biztanleko 50etik beherakoa– kutsagarritasun indize altua izatera –100.000 biztanleko 150etik gorakoa– Bilakaera horrek agindu horren eranskinean jasotako neurriak areagotzea gomendatzen du, 14 eguneko intzidentzia tasa metatua 100.000 biztanleko 150etik gorakoa den udalerrietan....
|
|
2022
|
|
|
Kontuan izan behar da, bestalde, garai berberean
|
gure
erkidegoko biztanleriaren osaera zeharo eraldatu dela, eta etorkizun hurbilean are gehiago aldatuko dela. Gainera, aldaketa horrek euskarak irabazitakoa intentsitatean (lurraldean edo eremu konkretuetan) ahuldu egiten duela.
|
|
|
Frogatuta dago lasaitzen dituela eta, kasu honetan, arauak eta kontzeptuak memorizatzen lagun dezake. Herri kantak edo guk ezagutzen ditugunak aprobetxa ditzakegu, melodiari eutsi eta letra alda dezakegu, haurrak memorizatzea nahi dugunaren arabera, biderketa taula
|
gure
erkidegoko bi ibaietatik. Gainera, musika erabil dezakegu diabetikoa dela gogorarazteko, zenbait elikagairekiko intolerantea dela gogoratzeko edo gurasoen telefono mugikorra, etxeko helbidea edo ikastetxekoa ikasteko.
|
|
|
Lehen hezkuntza hori ama hizkuntzan edo familiak aukeratutako hizkuntzan jasotzeko eskubidea: gaztelaniaz edo euskaraz,
|
gure
erkidegoko bi hizkuntza ofizialak baitira.
|
|
|
Ebazpenetako batean, PSNk, Geroa Baik eta Ahal Dugu k zurian beltz jarri dute beren konpromisoa: «Hurrengo Nafarroako Gobernua ardaztu dadin
|
gure
erkidegoko pluraltasunaren inguruan, eta izan dadin gobernu progresista, sozial, feminista, ekologista eta europeista bat». Proposamen horretan, hiru taldeek ezinbestekotzat jo dute zerga eredu «progresibo» bat ezartzea, «zeinean gehiago ordainduko duten irabazi handienak dituzten pertsonek eta enpresek».
|
|
|
Elikagaien ekoizpen industrial eta intentsiboaren eredu horrek erregai fosilen beharra du, baita ongarri kimikoena eta pestizidena ere, eta horien mendean dago. Datuen arabera, kimikoen eta pestiziden kontsumoa bikoiztu egin zen 2009 eta 2019 artean
|
gure
erkidegoan. Bien bitartean, Europatik esaten digute 2030erako murriztu egin behar direla.
|
|
|
Errealitate horrek guztiak argi uzten du elikaduraren arloan ditugun erronka eko sozial handiek egiturazko eraldaketa sakona eskatzen dutela. Premiazkoa da merkatuak eta prezioak arautzea eta elikadura sistema osoa modu integralean berrantolatzea, gisa horretan,
|
gure
erkidegoan ditugun baliabideetara egokituz eta gure produkzio sektorea planifikatuz, herritarren elikadura beharrak asetzeko. Berrantolaketa horrek, era berean, produkzio eredua aldatzea eskatzen du, hau da, sektore osorako trantsizioa diseinatzea.
|
|
|
Historikoki, landa eremuko jendeak sorturiko nekazaritza eta abeltzaintza sistema dibertsifikatuek askotariko elikagaiak eman dizkigute Euskal Herriko biztanle guztioi. Baina, zoritxarrez, gaur egun
|
gure
erkidegoko baliabide naturalak beste helburu batzuekin ustiatzen dira; azken hamarkadetan, kapitala industrializazioaren eta merkatu askearen logika inposatuz joan da landa ingurunean, administrazioaren nekazaritza eta ekonomia politiken laguntzarekin.
|
|
|
Zaragoza etorbidetik, Bianako Printzearen plazatik, Nafarroa Behereko etorbidetik, Merindadeetatik eta Karlos III.a etorbidetik igaro zen, eta Askatasunaren plazan amaitu zen.Bertan izan dira, besteak beste, Unai Hualde Nafarroako Parlamentuko presidentea, Ana Ollo Foru Gobernuko Herritarrekiko Harremanetarako kontseilaria, Jabi Arakama Geroa Baiko parlamentaria eta Bakartxo Ruiz EH Bilduko Parlamentuko bozeramailea.Askatasunaren Plazan, Memoriaren Aldeko Herrien Koordinakundeko (Amapola del Camino) Ramón Contrerasek eta Amaia Merino zinemagileak hartu zuten parte, sarearen manifestuarekin bat egin duten erakunde, gizarte eragile eta kolektibo kulturaren ordezkarien eledun gisa.Jorge Txokarro Nafarroako Torturatuen Sareko ordezkariak ere eskerrak eman ditu mobilizazioan parte hartzeagatik eta jasotako babesagatik. Esan duenez, erantzun" izugarria" izan da," zimenduak eraikitzen ari dira" eta" olatu erraldoi bat sortzen ari da Nafarroan torturatutako pertsonen errekonozimenduaren alde"." Estatuko segurtasun indarrek
|
gure
erkidegoan eragindako tortura kasuak argitzeko egiten ari diren urratsak" txalotu zituen Txokarrok, “baina Nafarroan 1.000 tortura kasu baino gehiago aitortzeko eta konpontzeko egin beharreko bidea oraindik luzea izango da", gaineratu zuen." Mendeku nahietatik urrun, gure bizikidetza beste balio batzuetatik eraiki nahi dugu, etorkizun hobea proiektatuz, baina iragana ahaztu ga... " Gizarteari eta hurrengo belaunaldiei zor diegu gertatutakoa argitzea, torturaren praktika desagerrarazteko modurik eraginkorrena baita", gaineratu zuen.
|
|
|
Seguruenik. Baina, alde batetik, hori
|
gure
Erkidegoaren –eta Erkidego askoren– animaliekiko errespetuaren printzipioaren kontra lihoake. Bestetik, erosotasuna aipatu duzu, eta horixe da gakoetako bat, hain zuzen ere:
|
|
|
Zenbat bortxakeria kasu gertatu dira
|
gure
Erkidegoan memoria daukazunetik, Ardoi. Badauzkagu mekanismoak horretarako:
|
|
|
Telebistan, beste lagun batek du hitza: " Foruzaingoa polizia integrala da eta gai da
|
gure
erkidegoko biztanle guztiak edozein arriskutatik babesteko, arrisku terrorista barne". Txaloak txistuei nagusitu zaizkie oraingoan.
|
|
2023
|
|
|
Nahiz eta baieztapen ofizialik ez ukan, badakite kanpora atera daitekeela, etorkizuneko berme gisa beren gain hartzea eskatzen zuten baterien muntaketa. Berri horren aitzinean, Morales langileen komiteko buruak erran duenez," gure ustez bidezkoa dena eskatzen jarraituko dugu,
|
gure
erkidegoko industriarentzako akats historiko bat saihesten saiatuko gara, baterien muntatzea kanpora ateratzeak inbertsioa eta etorkizuneko balioa kentzea dakar".
|
|
|
Hezkuntza Sailak beti bultzatu du euskara ardatz duen eredu bat, eta, orain, datuek hitz egiten dute: ikastetxe publikoetan,
|
gure
erkidegoko familien %95ek erabakitzen dute ereduaren alde egitea. Uste dut hori izan dela gizartearen bulkada bat egon delako eta gure eragileek badakitelako ereduko eskolatzea dela benetan eraginik handiena duena euskararen jabekuntzan eta erabileran.
|
|
|
Gurean guztiz ohi kanpokoa zen hori bezalako gauza bat justifikatzeko, batzuek esaten zuten orduko gobernu autonomiko berriak ahalegin bat egin nahi zuela kulturaren panoraman historikoki edukitako bigarren edo hirugarren mailako paperetik irteteko, eta munduari erakusteko hots, Madrili eta Bilbori, batez ere
|
gure
erkidegoa erreferente bat zela kulturaren kasu honetan literaturaren arloan. Beste batzuek pentsatzen zuten, ozenki esatera ausartu gabe, dirua parrastaka zakarrontzira botatzeko antolaturiko handinahikeria bat zela.
|
|
|
" Ijito Herriaren Berdintasuna, Inklusioa eta Parte hartzea lortzeko Estrategia," eta" Nafarroan ijitoen garapena lortzeko estrategia,".
|
Gure
erkidegoko Estrategiaren arabera, ijitoen gaia lehentasunezkoa da, eta beharrezkoa da ijitoei eragiten dieten desberdintasunak murriztea hainbat eremutan, hala nola osasunean, hezkuntzan, enpleguan eta etxebizitzaren alorrean, arreta berezia jarriz haurrengan, gazteengan eta emakume ijitoengan. Estrategia horrek ezarri du garrantzitsua dela departamentuak elkarren artean koordinazioa edukitzea:
|
|
|
Momentu honetan, osasun egoeraren bilakaera ebaluatzeko tresna berriak lantzen ari gara. Horietako bat da Nafarroako ijitoei eginen zaien osasun inkesta; horren bidez, Ijitoen Osasunaren Inkesta Nazionaleko lagina handitu eginen da
|
gure
erkidegoan, eta emaitzak 2024rako izanen ditugula espero dugu. Zailtasunak daude eskura dagoen beste informazio bat aztertzeko; izan ere, etniaren aldagaia ez da datu base administratiboetan erregistratzen.
|