|
2000
|
|
|
Osaba ez zen bazkalorduan apezak sermoian predikatuaz aritu, zeren baitzekien ezen
|
gure
aita ere, puntu hartaz denaz bezainbatean, apezak aldarrikatu ideiekin bat zetorrela eta arrazoin pisutsuak zituela hartarakotz, zeren eta komenientziaren arrazoinak betidanik izan ohi baitira halakoak, eta aita ez baitzegoen, konparazione, Villagrandeko dukearekin zituen tratuen hausteko eta negozioen bazterrerat uzteko disposizionean, arbasoek aspaldi galdu zuten gerla baten izenean eta etorkiz... Haatik, Ziaurrizkoaren sermoiko hitz pairaezinak pairatu ondoren, osaba ezin gera zitekeen hura zirikatu gabe, ez horixe...!, eta, hala, berehala ediren zuen hartarako parada eta okasionea.
|
|
|
Baina basurdearena ustekabekoa izan zen. Izan ere, abiatu zelarik tigrea untxi baten gibeletik, gertatu zen ezen untxia basoan sartu zela eta halatsu egin zuela tigreak ere untxiaren gibeletik... baita
|
gure
aitak ere, haiei zerraiela. Ordea, handik gutirat itzuli zen aita.
|
|
|
Aitona Nikolasek —eta
|
gure
aitak ere ez gutiago— etxearen eta etxekoen erreputazionea eta izen ona zuen kezka eta ardura nagusi, muinetaraino eta erroetaraino sartua. Horregatik, zenbatetan eta zenbatetan ez ote ziguten erran bai batak eta bai bertzeak Mattini eta bioi:
|
|
|
Eta, ohi bezala, aitona genuen otordu hartan mahaiburu eta haren eskuinean zegoen gure aita. Eta
|
gure
aitak ere bere arrazoinak zituen eta erran zion aitonari:
|
|
|
Lehenagotik hasiko naiz, gerraren hasieratik. Asturiasko CNTkoak etorri ziren laguntzera, eta
|
gure
aita ere CNTkoa zen. Ordiziako jauntxo batek bazuen denda bat...
|
|
|
Frankistak Donostian sartzear izango ziren ordurako, sartuta ez baziren.
|
Gure
aita ere han zen. Maria Cristina hoteleko matraketan eta ibilia izango zen.
|
|
2001
|
|
|
. Eta Jaungoikoa, Maitasuna, gutarteko Gizaki maitale huts horren Aita da; Mariagan gure seme ere den Jesus Gizakiaren Aita; Espiritu Santuaren bitartez bere Aita
|
gure
Aita ere egiten diguna. Jesu kristautasuna gizakiaren erlijioa da.
|
|
2004
|
|
|
Gure etxean euskaltzaletasun handia izan da.
|
Gure
aitak ere gauza askotan lagundu eta parte hartzen zuen. Umeen deia egiten zuen hari ere seguru diruz laguntzen ziotela, eta baita banatzen ere.
|
|
|
Maila bateko jendeak, Espainia guztitik, Deustura bidaltzen zituen bere semeak.
|
Gure
aita ere hala bidali zuten gaztetan Valentziatik, eta hartatik ezagutu zituen Artetxetarrak: Castells anai arrebak Artetxe anai arrebekin ezkondu ziren, ama Maria Teresa hil zenean haren ahizpa Isabelekin.
|
|
2006
|
|
|
–Artxandan?
|
Gure
aita ere bai! Medikua da.
|
|
|
Baietz esango nuke. Anaia zaharrena La Sallen zebilen,
|
gure
aita ere han ikasitakoa zen eta. Gainerako senideek fraideetan, Antonianoetan ikasi genuen, osaba bat ere fraide genuen-eta, Joxe Mari Beristain, orain dela gutxi Arantzazun hil dena.
|
|
|
– Gutxi batzuk. Iritzi berekoa zuan
|
gure
aita ere. Han, zuenean ibilitakoa, Pasaian, arrantza munduan.
|
|
2007
|
|
|
Kode militarrean, delitu bat zuten," errebelamendu militarra". Bitxia da, gero, ze
|
gure
aitari ere delitu horixe bera leporatu zioten! Hala daukat irakurrita haren kondenan.
|
|
2008
|
|
|
" Gure aita zenaren ganik gintuen kantu horiek eta hak erraiten zaukunaz, Oxalde eta biak omen ziren koblari Tobera hetan. (
|
Gure
aita ere gaztian ari omen zen koblaka ez izanik ere haundienetarik.) Hogoi urte zituen orduan. Entzun dakogu nola Oxaldek, orduko, boza hasia zuen ttipitzen eta ditxoka ari zela, gure aita kantuz eta Oxalde ditxoka..."
|
|
|
–Eta ez kexatu,
|
gure
aitak ere (goian bego) ederra eman baitzidan bere garaian, aitaren egin gabe bazkaltzen hasteagatik! Eta are gehiago egin zidaan, eskua sutara hurbilarazi eta honelaxe esan baitzidan:
|
|
|
–
|
Gure
aita ere arrantzalea zen, esan diot nik.
|
|
|
|
Gure
aitak ere halaxe esaten zigun, gure etxearen tamaina hartzen zutela neguan olatuek. Zazpi solairuko etxe baten barruan bizi ginen, bosgarrenean.
|
|
|
–Eta ez kexatu,
|
gure
aitak ere (goian bego) ederra eman baitzidan bere garaian, aitaren egin gabe bazkaltzen hasteagatik! Eta are gehiago egin zidaan, eskua sutara hurbilarazi eta honelaxe esan baitzidan:
|
|
2009
|
|
|
Ruiz de Lopera zelaian Betisen aurka jokatzea egokitzen zaidan bakoitzean, hamabirekin jokatzen du nik zuzentzen dudan taldeak. Zeruan dagoen
|
gure
aitak ere gurekin jokatzen du. Athleticek etxean jokatuko du, baina Caparrosek errepikatzen duen esaldiak nahiko argi erakusten du zenbateko garrantzia duten Betisen aurkako partidek teknikariarentzat.
|
|
|
Wabcock Wilcox, Euskalduna, Labe Garaiak...; krisian zeuden enpresen arteko koordinadora bat osatu zuan, berebiziko itzalarekin, sindikatuak artean indartu eta erabat antolatu gabe baitzeuden. Grebak, batzarrak eta manifestazioak etengabeak zituan; esate baterako, Hondarribian Zabala hil zutenean, milaka langilek, buzoz jantzirik, Bilbo gelditu genian, gerra garaitik izandako mobilizaziorik handiena eraginda;
|
gure
aita ere hantxe irten zuan kalera, odolberrituta.
|
|
|
Halako indarrik aspaldi ez genian ikusi; bazirudian Bilboko ezkerralde guztiak su hartu behar zuela.
|
Gure
aita ere berpiztu egin zuan, hortik atera kontuak; silikosi eta guzti manifestazioetara agertzen zuan, Errepublika garaiko denborak gogoratuz.
|
|
2010
|
|
|
Gero, Primo de Riveraren estatu kolpea iritsi zen, erregearen laguntza jaso zuena, baita
|
gure
aitarena ere, ondorioz?; gero, Errepublika iritsiko zen, eta gero, hondamendia!
|
|
|
Puru kaxa eta hamar mila pezeta, garai hartako hamar mila pezeta gero!, langile baten hileko soldata adina.
|
Gure
aita ere ezkontzekoa zela jakin zuenean, besarkada handi bat eman omen zion Jaimek, besarkadarekin puru kaxa, eta horrekin batera bost mila pezeta. Asko zen bost mila pezeta, bihotzez eskertzeko moduko erregalia, baina aurretik lankideari hamar mila eman eta gero...
|
|
|
Gero, Primo de Riveraren estatu kolpea iritsi zen, erregearen laguntza jaso zuena —baita
|
gure
aitarena ere, ondorioz—; gero, Errepublika iritsiko zen, eta gero... hondamendia! Ez baitzen aztia izan behar errepublikako gobernuaren jokabideak kaosa ekarriko zuela jakiteko —ideal handien izenean, hori bai! —, eta kaosak gerra.
|
|
|
Umeaz erditzeko egin beharreko indarra egiten nuen ezintasunaz erditzeko.
|
Gure
aitak ere ez zion ezintasunari aterabiderik zabaldu. Ezintasunak zulatu zuen bera.
|
|
2012
|
|
|
Betidanik gustatu izan zaizkit zezenak.
|
Gure
aitari ere gustatzen zaizkio, eta garai batean irteten zen korrika egitera. Ni txikitan harekin joaten nintzen zezenak ikustera, eta, agian, hortik datorkit zaletasuna.
|
|
2013
|
|
|
–Gure aitatxik ohore handiak irabazi zituen enperadorearen alde borrokatuz, baita
|
gure
aitak ere erregeren alde.
|
|
|
Adimen bikaina, buru jantzia eta modu liluragarriak. Eta
|
gure
aitaren kontra ere ezin liteke ezer esan, zeren, bitxitasun batzuk gorabehera, Darcy jaunak berak mespretxatuko ez lituzkeen abilidadeak baititu, bai eta jaun horrek ziur aski inoiz iritsiko ez duen itzala ere. Bere amaz pentsatu zuenean konfiantzak amore eman zion pittin batez, egia, baina Elizabethek ez zuen onartuko alde horretako eragozpenek Darcy jaunarentzat axolako pisurik eduki zezaketenik, bete betean uste baitzuen gizonaren harrotasunari zauri larriagoa egingo ziola bere lagunaren senideen maila gutxiak, ezen ez haien zentzumen faltak.
|
|
2014
|
|
|
Entzun egin gintuen, eta oso eskertuak gaude.
|
Gure
aita ere hala egongo zen», ohartarazi zuen auzitegian. Bonnemaisonen lankideak ere ari dira lekukotasuna ematen.
|
|
|
Izeba Iñaxi ez zen etxekoandre hutsa, gure ama ere ez. Osabak itzultzaile lanak egiten zituen ingurukoentzat,
|
gure
aitak ere bai. Pablitok anaia gazteagoek eta arreba zaharragoak baino eskubide gehiago zituen, gure anaiak ere bai.
|
|
2015
|
|
|
Gure amaren osaba batek jarri nindian arrasto onaren atzetik, abuztuaren bigarren egunean porciúncula festa ospatzen zela esan zidanean. Badakik
|
gure
aita ere seminarioan ibilia dela, baina hor tranpa zegoan: apaizen artean ez zuan oso ezaguna jai hori, batik bat frantziskotarren jaia zelako.
|
|
|
Orduan egiten zen sagardoa oso ona zen, oraingoa baino gozozkoagoa zen.
|
Gure
aitak ere egiten zuen, eta botilatan sartzean, goraino bete baino koilarakada bat kabitzeko adina utzi eta sagardoarekin eta azukrearekin jarabe bat egin, bota, eta gero alanbrearekin lotzen zituen, ez lehertzeko. Eta xanpain modura ateratzen zen gero.
|
|
|
Hori zela eta gure anaia Joseba Andoni urte zitueneta bere gazte kuadrilla osoa atxilotu eta Gernikako kuartel zaharrera eraman zituzten. Eta, tartean, baita
|
gure
aita ere. Ikaragarrizko jipoia eman zieten anaiari eta gure auzoko bere mutil lagun Iñaki Petralandari.
|
|
|
Belztu arte.
|
Gure
aita ere jo zuten. Aita asko estimatzen zuen Gernikako Bizkaiko Kutxaren zuzendari zenak, eta atxiloketaren" Ardanzak non berri jakin zuenean, semea bidali zuen kuartelera ea zer egiten ari ziren galdezka.
|
|
|
Nere ama ango alaba, ta lanak egiten laguntzera joaten zan.
|
Gure
aita ere joaten zan, bañan gutxiago noski.
|
|
2016
|
|
|
Erraten diot anaiari gakoak ez uzteko autoan, ez garela lehengo munduan bizi, jendea beti probesten dela gu bezalakoetaz...
|
Gure
aita ere, halakoa omen zen.
|
|
|
Gaixoak! Horri zegokionez, guretzat izaki xinple eta findugabeak baino ezin ziren izan, ezjakintasun leize sakonetan gelditzera kondenatuak bizitza osorako, edota?
|
gure
aitak ere esan ohi zuen bezala, begia keinatuz, onginahitsu? «goim beltzak»3, bestela.
|
|
|
Irribarrez du denda guztia berari begira, eta oraintxe salmahaian dagoen informatikariak eman du azalpena: «Aurreko astean
|
gure
aita ere ibili zen betaurrekoak jantzita, eta denok egon ginen irriz lehertzen harekin. Edozein telefono mugikorrentzat balio dute, jarri, eta hiru dimentsiotan ikusten dituzu mamu, munstro eta antzekoak.
|
|
2017
|
|
|
Herritarrik gehienek ez zekiten ezertxo ere Afrikako militarren matxinadaz; fabrikan zebiltzan batzuek bai, baina baserritarrek nahiko lan zuten belarrekin eta.
|
Gure
aitak ere, paper olan ibili arren, ateak itxi eta ireki eta gauean guarda lanak egitea besterik ez zeukan buruan, hurrengo Sanbartolometako festa asmoak ez baziren.
|
|
2018
|
|
|
–Begira, horrek ere ihes egin du?. Eta barre egiten genuen denok, baita
|
gure
aitak ere. Gure etxean ezer ozen egin zitekeen momentu bakarrenetakoa izaten zen.
|
|
2019
|
|
|
A, bai, gatza,
|
gure
aitak ere botatzen dio. Amak ez.
|
|
|
Aitona ohera joan zen, El Pardotik deiren bat egon bide zela esaten zuen bitartean;
|
gure
aitak ere" zer egingo dugu, bada, puntu bat Bernabeun ez da ahuntzaren gauerdiko eztula, ez horixe!" esanez, oherako bidean jarri zen; nire anaiak ezer esan barik, niri begiratzen zidan; eta ni, bukaerarik gabeko negarraldi batean.
|
|
|
Urteetako lanean, jadanik urte asko, Raimundo Silvak kaiola mekaniko hau erabili izan du, batzuetan bakarka, beste batzuetan norbaitekin, eta gaur arte, sekula ere ez diote horrelako pentsamendu asaldagarriek eraso, gutxienez ez da oroitzen, egia da hasieran eskaileretatik igotzea nahiago zuela, pazientzia faltaz igogailua berantesten zuenean, baita orduan hankak zalu eta bihotza arin zituelako ere, bulego hauetako guztietako gazteriarekin lehian ibiltzeko modukoak, argitaletxekoarekin ere barne, honetan adinaren bataz bestekoak beti gorantz egin duen arren. ...bi pisu besterik ez, kontuan hartu behar da, alabaina, eraikina antzinakoa denez, pisuak ia bi bider altuagoak direla gaur egun ohitura dena baino, gaur egungo pisu hauek antzekoak dira, alturari dagokionez, Casteloko bere etxe ezin zaharragokoekin, hau ez da harritzekoa, ez horixe, altuaren ondoren beti etorri da baxua, eta baxuaren ondoren altua, litekeena da hau bizitzaren legeetako bat izatea,
|
gure
aita ere behiala erraldoi iruditu zitzaigun eta orain goitik begiratzen diogu, eta urtetik urtera behera doa, gizajoa, baina isil gaitezen, gizonak isiltasunean sufritu ahal izan dezan. Raimundo Silvari absurdoa iruditzen zaio igogailuan bere aita zenaz gogoratzea, noiz eta sugestio erotiko horiek eraso diotenean, egia da pentsatzen duenak ez ohi dakiela, ia ia, zer pentsatzen duen, eta ez dakiela zergatik pentsatu duen, jaioz gero pentsatu egiten dugu, hala uste dut, eta ez dakigu zein izan zen gure lehen pentsamendua, ondorengo guztien sorburu izan zen hori, eta gaur arte, ondorioa da norberaren behin betiko biografia pentsamenduen ibaitik bere jatorrizko sorbururaino atzera egitea dela, eta bizitza aldatzea, pentsamenduetatik zehar ibiltzea eta osatu duten ibaitik barna nabigatzea posible balitz, ustekabean beste pentsamendu bat eduki eta haren atzetik abiatzea litzateke, agian gaur den egunera iritsiko ginateke, beste bizitza bat aukeratzean bizitza laburragoa aukeratu ez bagenuen, bederen, eta bizitza honetako ogibidea zuzentzaile ez izanik ere, eta beste igogailu ezberdin batean igoko ginateke, beharbada Maria Sara doktorearekin ez eta beste pertsona batekin hitz egitera joateko.
|
|
2020
|
|
|
“Guk eman diagun guztia emanda, hori egiten diguk?
|
Gure
aitak ere ia semetzat hinduen, eta horrela ordaindu diguk! Zer agindu dik putakume horrek? ”.
|
|
2021
|
|
|
Eta gure aitarena? Baietz, ez dudala inolako zalantzarik Garizabal txikiak
|
gure
aitarena ere gaitzesten duela, baita zeharo ere, basapizti alu baten anaia izan arren horrek ez du esan nahi berdin berdin pentsatu behar duenik. Gauza asko aldatu, aldatzen ari dira Euskal Herrian, bere emazteak berak esan dit, gero eta jende gehiagok terrorismoaren aurka oihuka egiten du, eta komunikabideetan ez ezik, baita kaleetan, plazetan eta ikastetxe askotan ere.
|
|
|
Astean bizpahiru bider baino ez naiz etortzen Doneanera. Batzuetan, Jonanerekin egiten dut bazkari pasa; beste batzuetan, gurasoengana igotzen naiz; han bazkalosteak luzatzen dizkidate; hizketarako gogoa izaten dute, baita
|
gure
aitak ere; beti hain isil ibili eta gero, zahartzera berritsu samar ikusten dut; hor egoten da hitz eta pitz amarekin eta jostunarekin, eta batzuetan beste zaharren bat ere elkartzen zaie, taberna osoa berentzat hartuta.
|
|
2022
|
|
|
Baina nahiago nuen Zumaian, eta
|
gure
aitak ere bai. Ezagun gehiago genituen Zumaian, bikario jauna, sendagilea, lagunak… Gerra hasi aurretik joan ginen Zarautzera eta, han, nazionalistak ginela esaten ziguten, ez gintuzten ondo ikusten.
|
|
|
Mundu guztiak maite zaituzte zu eta zure familiako guztiak.
|
Gure
aitak ere zuen senarra eta koinatuaren lanak goraipatzen ditu. Esaten du inork ez dituela larruzko gauzak eta zapata haiek bezain ongi egiten.
|
|
|
|
Gure
aita ere ez zegoen prest Burgosera joateko, ama gaixo zen bitartean. Bere irribarreak mundu osoa alaituko lukeela pentsatuz, Azenarik nahi gabe egin zion losintxa edo.
|
|
|
Banekien zertaz ari zen Isabel.
|
Gure
aita ere bankuan bizi zen. Lan handia zegoela, enplegatuek ez zekitela deus egiten beren kasa...
|
|
2023
|
|
|
Ni amak zuzen jokatu duelakoan nago, berarekin bat nator gainera erabat eta orotan. Ez dakit, ordea,
|
gure
aita ere gurekin dagoen ala ez. Ez dakit, gure amak gaur goizean gertatukoaren berri eman bitartean tutik ere ez baitu esan, aitzitik, sukaldeko mahaira eseri eta berak arineketan prestaturiko bakailao piperrekin eta tomate saltsan zanpa zanpa irensteari ekin dio ogi barra hainbat mokorretan leher egiten zela haren eskuetan.
|
|
|
Jainkoari esker edo aurreko kotxea mugitu berri da.
|
Gure
aitak ere aurrera egin behar du ezari ezarian, pozarren gainera, ezin ageriago baitzaio aldartean ez duela gure amarekin errietan egiteko inolako gogorik. Gure amak irratiko bolumena igo egin du ustekabean; Jorge Negreteren ahotsa inoiz baino arranditsuagoa begitandu zait, gure kotxe barruko hika mikak hutsaren hurrengoak balitzaizkio bezala.
|
|
|
Une hura gogoan gelditu zitzaidan, eta orain okilarekin dudan istorioa hartatik etorriko da ziurrenik.
|
Gure
aita ere oso naturazalea zen, eta mendian ibiltzea asko gustatzen zitzaion; zortzi urte pasatu zituen gerran eta soldaduskan, eta normala gero bakezalea eta mendizalea izatea. Hark asko erakutsi zidan mendian ibiltzen eta naturarekin harremana izaten.
|
|
|
Soroz inguratuta imajinatzen nuen baserri buelta, aspaldi, nik ez bainuen halakorik ezagutu.
|
Gure
aitak ere ez. Baratzea, bai.
|
|
|
Haien egitekoa ezkondu eta etxea eta haurrak zaintzea zela esaten zietean. Tira, ez frankistek bakarrik, zeren,
|
gure
aitak ere, abertzale sutsua berau, noiznahi errepikatzen zian gure amaren aurrean emakumearen lekua etxea zaintzea eta umeak heztea zela. Gure ama ere ikuspegi horretakoa zuan, beti pentsatu izan dudan arren gurean ama zela prakak soinean zituena.
|
|
|
Hurrengo haizeteak eraitsiko du; ez du luze iraungo. Ezta
|
gure
aitak ere. Heriotza ere naturarena da; naturak lanean jarraitzen du, baina naturaren parte bat aienatu egiten da, lapurtu egiten dizu.
|