|
2013
|
|
|
Ez da berriz
|
gertatuko
.
|
|
|
b. Nola
|
gertatu
da istripua?
|
|
|
Pertsonen deskribapenak egiteko baliagarria izango zaizun adjektibo multzo handi bat duzu hemen. Denak nahastuta daude, beraz, lagungarriagoak
|
gertatuko
zaizkizu ordenatzen eta sailkatzen badituzu.
|
|
|
Deskribapenaren elementuak elkarri loturik ageri diren bezala, beste hainbeste
|
gertatzen
da perpausa osatzen duten elementuekin; horretarako, deklinabide atzizkiak erabiltzen dira.
|
|
|
Txakur galduaren bilaketa arrakastatsua
|
gerta
dadin, ahalik eta zabalkunderik handiena ematea pentsatu duzu. Albaiteroarengana hurbildu zara laguntza bila, eta hark aholku bat eman dizu:
|
|
|
Erantzuna ez da batere erraza. " Urrutiko intxaurrak hamalau, bertara joan eta lau" esaerak dioena
|
gerta
ez dadin, horren erantzuna topatzen saiatuko zara. Begira itzazu unitate honen hurrengo atalak, kuxkuxeatu, gainbegiratu
|
|
|
|
Gerta
liteke oraindaino sortutako aleren batek bildumarako bere horretan balio ez izatea; baina egokitzapen batekin, edo apur bat eraldatuta, zure bildumarako ale dotorea izan daiteke. Beharbada, bildumaren hartzaileak, helburuak eta irudikapenak beste testu bat sortzea eskatuko dizu.
|
|
|
Beharbada, bildumaren hartzaileak, helburuak eta irudikapenak beste testu bat sortzea eskatuko dizu.
|
Gerta
liteke, halaber, zure testu baten irakurketa adierazkorra sartu nahi izatea bilduman, eta testua binaka edo taldean irakurtzeko izatea aproposa.
|
|
|
bestetik jasotzen ari garenean,
|
gerta
daiteke
|
|
|
Sortu nahi dugun testuaren komunikazio asmoak esango digu zein den beharrezko informazioa. Eta zer
|
gertatzen
da ikus entzunezko testuetan edo entzungaietan?
|
|
|
ere,
|
gerta
daiteke informazio horretara behin eta berriz joan behar izatea: zenbat eta argiago, ordenatuago eta modu ulergarriagoan izan informazioa, orduan eta hobe.
|
|
|
1 Zer
|
gertatu
da. Zergatik gertatu ote dira aldaketa horiek?
|
|
|
1 Zer gertatu da? Zergatik
|
gertatu
ote dira aldaketa horiek?
|
|
|
Gero, leku ezberdinak aztertu dituztenekin elkartu, eta arrazoiak adieraz iezazkiezue elkarri. Mapan non kokaturik dauden aztertzea ere lagungarri
|
gerta
dakizueke.
|
|
|
1 Zer
|
gertatzen
zaio ahate horri?
|
|
|
2 Zergatik
|
gertatu
zaio hori ahateari. Hautatu erantzun zuzena/ k.
|
|
|
1 Zer
|
gertatu
zen Oria ibaiarekin Zegamako paper fabrika egin zen garaian?
|
|
|
7 Zer
|
gertatzen
da izotz blokeak urtzen direnean?
|
|
|
8 Zer
|
gertatzen
ari da horren ondorioz?
|
|
|
Orain, giza jarduerek bizi zareten inguruan zenbaterainoko eragina izan duten aztertu eta balioetsiko duzue. Zuen herriko azterketa eta balioespena egiteko urratsak beste edozein tokitakoak egiteko ere baliagarriak
|
gerta
dakizkizueke.
|
|
|
Ba al da urtaro lehor eta epelik? Lurraldea oso euritsua bada, zaila
|
gertatzen
da programa grabatzea, baita tenperatura altuegia edo baxuegia bada ere; izan ere, hezetasun handiarekin eta muturreko tenperaturekin, oso hotz nahiz oso bero, kamerak hondatu egin daitezke.
|
|
|
Ohikoa da gizakiok bizilekua aldatzeko abagunean aurkitzea. Zuei ere
|
gerta
dakizueke. Pentsatu duzue inoiz horretan?
|
|
|
3 Gure Lurrean, naturak eragindako aldaketa handiak izan dira. Azter itzazu Euskal Herrian eta beste leku batzuetan
|
gertatu
diren zenbait kasu.
|
|
|
Bi argazki hauek Lasartekoak dira. Behatu biei, eta azal ezazu zer
|
gertatu
den.
|
|
|
Zergatik uste duzu
|
gertatu
direla aldaketa horiek?
|
|
|
a) Zein klimatan bizi da jende gehien? Zergatik
|
gertatzen
ote da hori?
|
|
|
c) Horren arabera, zein da giza jardueren eragina gehien jasan duen bioma? Zergatik
|
gertatzen
ote da hori?
|
|
|
1 Zer
|
gertatzen
zaio dortoka horri?
|
|
|
2 Zer dela eta
|
gertatu
zaio hori dortokari. Hautatu erantzun zuzena/ k.
|
|
|
Ondorio beretara iritsi al zarete? Zergatik uste duzu
|
gertatzen
dela hori. Ados al zaudete denok froga gehiagoren beharraz?
|
|
|
Historia, informazio iturrietan/ komikietan oinarrituta, gizakiaren iraganari/ etorkizunari buruz ikertzen duen zientzia da. Historiak denboran zehar
|
gertatzen
diren aldaketak aztertzen ditu. Iragana ikertzeko metodo zientifikoa aplikatzen duelako da Zientzia.
|
|
|
Ikusi duzun bezala, denbora lerroa tresna egokia da denboran zehar
|
gertatutako
ekintzak irudikatzeko.
|
|
|
e) Zer
|
gertatuko
litzateke aurkikuntzak benetakoak direla frogatuko balitz?
|
|
|
Eta objektua zer den adierazterakoan? Asmatu ez bazenuen, zergatik
|
gertatu
zela uste duzu?
|
|
|
Konturatuko zinen, honezkero, gauzak ez direla leku guztietan beti bide beretik joaten, aldaketa berberak ez direla leku guztietan denbora berean
|
gertatzen
, eta herrien egoera ere ez dela beti bera izaten. Goazen, orain, zenbait lurraldetan nekazaritza noiz sortu zen alderatzera.
|
|
|
Neolito aroa denbora berean
|
gertatu
al zen munduko leku guztietan. Ordena itzazu lurraldeak kronologikoki, Neolitoa noiz agertu zen kontuan izanda.
|
|
|
Konpara itzazu Mesopotamiako eta Euskal Herriko datak. Non
|
gertatu
ziren lehenago Neolitoko aldaketak. Zenbat lehenago?
|
|
|
b) Neolitoan
|
gertatu
ziren aldaketak oso garrantzitsuak izan ziren.
|
|
|
f) Neolitoa ez zen munduko leku guztietan garai berean
|
gertatu
.
|
|
|
Ikusi dugunez, zenbait gertaera ez dira beti leku guztietan garai berean agertzen; erantzunak ere ez zaizkie leku guztietan era berean ematen. Oraingoan, denboran zehar iraun duten gauzak eta
|
gertatu
diren aldaketak aztertuko ditugu.
|
|
|
Asko hitz egin ohi da ondarea babesteaz; badira babesteari berebiziko garrantzia ematen dioten pertsonak, baina badira batere garrantzirik ematen ez diotenak ere. Horren harira, Koskobilo haitzuloan
|
gertatutakoa
aztertuko dugu.
|
|
|
nitatearen amaierarekin batera, aztarnekin zerikusia duen gertaera bitxi bat
|
gertatu
da
|
|
|
Aldaketa zergatik
|
gertatu
zela uste duzu. Idatzi bururatzen zaizkizuen arrazoiak, edo aukeratu, honako hauen artetik, zure ustez egokienak direnak.
|
|
|
1 1 eta 3 irudiek, neurri bera izan arren, ez dute tamaina edo pisu bera. Hori zergatik
|
gertatzen
dela uste duzu?
|
|
|
Irakasleak lagunduko dizue taldeak antolatzen eta materiala eskuratzen.1 Ikus ezazue irakasleak aurkeztuko dizuen bideo animazioa, jolasaren nondik norakoak azalduko dizkizue eta. Ea nola moldatzen zareten aurkezten zaizuen erronkaren aurrean! 2 Jolasa egiten aritu zareten garaian
|
gertatutakoei buruzko
hausnarketa egingo duzue, lehenbizi bakarka eta, ondoren, hiruzpalau kidetako talde txikietan. Horretarako, honako galdera hauei erantzungo diezue.r a o h usn r et T e txikian egindako hausnarketa1 Ze ro atu du alegia zer egok1 Erraz iritsi al zarete estrategia adoste a?
|
|
|
b) Asmatu ez ditudan erantzunei dagokienean, badakit zergatik
|
gertatu
den hori?
|
|
|
b) Asmatu ez ditudan erantzunei dagokienean, badakit zergatik
|
gertatu
den hori?
|
|
|
b) Asmatu ez ditudan erantzunei dagokienean, badakit zergatik
|
gertatu
den hori?
|
|
|
Etengabe arnasa hartzen ari garela ahaztu egiten zaigu, baina hartzea utziz gero, berehala ito egingo ginateke. Zenbakiekin antzeko zerbait
|
gertatzen
da, bidelagun hutsak baizik ez direla iruditzen zaigu, baina zenbakirik gabe, egiten ditugun jarduera gehienek ez lukete zentzurik izango. Izan ere, egunean zehar, ohartu gabe, makina bat aldiz erabiltzen ditugu zenbakiak:
|
|
|
Sare nagusiko errepide batzuetan arazoak
|
gertatu
dira eguraldiaren ondorioz Jon Rejado.
|
|
|
nagusiak garbitzeko. Onartezina da elurtearen berri duela hiru egun izan eta horrenbeste arazo
|
gertatzea
, kritikatu zuen Maria Teresa Ortiz gasteiztarrak, zaborra jaistean errepideko izotzarekin ia erori baitzen. Goizean hamazazpi oinezkok hiriko ospitaleetara joan behar izan zuten, erorikoen ondorioz eskumuturra, orkatila edota saihetsen bat apurtuta.
|
|
|
b) Asmatu ez ditudan erantzunei dagokienean, badakit zergatik
|
gertatu
den hori?
|
|
|
b) Asmatu ez ditudan erantzunei dagokienean, badakit zergatik
|
gertatu
den hori?
|
|
|
c) Kopiatu aurreko taula eta aztertu zer
|
gertatzen
den magnitudearen balioak aldatuz gero.
|
|
|
c) Nola bereizten dira kalkulagailuan zenbaki dezimaldun baten zati osoa eta dezimala? Egunerokoan erabiltzen dugun ikurra eta kalkulagailuak erabiltzen duena ez dira berdinak, zergatik
|
gertatzen
ote da hori?
|
|
|
b) Asmatu ez ditudan erantzunei dagokienean, badakit zergatik
|
gertatu
den hori?
|
|
|
Ekintza edo jarduerak amaitu ondoren, benetako datuekin egindako aurrekontuari, balantzea esaten zaio. Horietan irteerak sarrerak baino handiagoak direnean defizita egon dela esaten da eta, alderantziz
|
gertatzen
denean, superabita egon dela.
|
|
|
Adibidez, 3 zenbakia lehena da, izan ere, bere zatitzaileak 1 eta 3 zenbakiak besterik ez dira. Gauza bera
|
gertatzen
da 7, 13, 29 eta beste zenbaki askorekin. 15 zenbakia, aldiz, konposatua da Z (15)={ 1, 3, 5, 15} baita.
|
|
|
2 Zer
|
gertatzen
da 1 zifraz osatutako zifra kopuru bereko bi zenbaki elkarrekin biderkatzen dituzunean. Nolakoa da emaitza?
|
|
|
Zein eragiketetan bereizten dira bi atzizkiak? Zergatik uste duzu
|
gertatzen
dela hori?
|
|
|
b) Asmatu ez ditudan erantzunei dagokienean, badakit zergatik
|
gertatu
den hori?
|
|
|
b) Asmatu ez ditudan erantzunei dagokienean, badakit zergatik
|
gertatu
den hori?
|
|
|
b) Asmatu ez ditudan erantzunei dagokienean, badakit zergatik
|
gertatu
den hori?
|
|
|
b) Asmatu ez ditudan erantzunei dagokienean, badakit zergatik
|
gertatu
den hori?
|
|
|
2 Inkestetan galdera itxiak erabiltzen dira, gehienbat. Zergatik uste duzu
|
gertatzen
dela hori?
|
|
|
c) Konturatuko zinenez, a) eta b) galderetako kopuruak desberdinak dira. Zergatik
|
gertatzen
da hori?
|
|
|
b) Asmatu ez ditudan erantzunei dagokienean, badakit zergatik
|
gertatu
den hori?
|
|
|
c) Zer
|
gertatzen
zaio azaleraren balioari, oinarriaren balioetan unitatez unitate mugitzean?
|
|
|
c) Zer
|
gertatzen
zaio azaleraren balioari, aldearen balioetan unitatez unitate mugitzen zarenean?
|
|
|
b) Asmatu ez ditudan erantzunei dagokienean, badakit zergatik
|
gertatu
den hori?
|
|
|
b) Asmatu ez ditudan erantzunei dagokienean, badakit zergatik
|
gertatu
den hori?
|
|
|
Kontuak kontu, ohartu zara ikerketa estatistiko batean biltzen den datu kopuruaz? Horiek ondo antolatu ezean, zer
|
gertatuko
da. Izango al duzu emaitzetara erraz iristeko aukerarik?
|
|
|
b) Asmatu ez ditudan erantzunei dagokienean, badakit zergatik
|
gertatu
den hori?
|
|
|
b) Asmatu ez ditudan erantzunei dagokienean, badakit zergatik
|
gertatu
den hori?
|
|
|
b) Asmatu ez ditudan erantzunei dagokienean, badakit zergatik
|
gertatu
den hori?
|
|
|
b) Asmatu ez ditudan erantzunei dagokienean, badakit zergatik
|
gertatu
den hori?
|
|
|
3 Zer
|
gertatu
da?
|
|
|
b) Asmatu ez ditudan erantzunei dagokienean, badakit zergatik
|
gertatu
den hori?
|
|
|
1 Espazioak egun dagoen bizikleta kopuruarentzat balio izateaz gain, etorkizunean
|
gerta
daitekeen emendioari erantzun behar dio. Hori dela eta, egungo bizikleta kopuruari% 15eko igoera aplikatzea pentsatu da.
|
|
|
Konturatu al zara edozein poligono bana daitekeela triangelutan eta laukitan? Triangeluetan
|
gertatzen
den bezala, osagai nagusiak aldeak eta angeluak dira laukietan ere. Ezaugarri horien arabera, laukiek hainbat izen dituzte.
|
|
|
b) Triangelua aldatuta ere, beti
|
gertatzen
al da hori?
|
|
|
2 Triangelu zuzenetan ez ezik, beste triangeluetan ere gauza bera
|
gertatzen
da. Aztertu arretaz irudia, eta osa ezazue behaketan oinarrih
|
|
|
3 Triangeluetatik abiatu zarete; eman dezagun orain edozein poligonotarainoko jauzia. Zer
|
gertatzen
da poligono baten barne angeluen baturarekin, triangeluen barne angeluen inguruan jada badakizuena kontuan hartuta. Egin honako urrats hauek galderari erantzuteko.
|
|
|
b) Hori bera
|
gertatzen
al da gainerako laukiekin. Galderari erantzuteko, aztertu irudia.
|
|
|
3 Hori bera
|
gertatuko
al da bestelako laukiekin. Zergatik?
|
|
|
b) Egin ezazu gauza bera 3, 4 eta 9 cm-ko aldeak dituen triangelua irudikatzeko. Zer
|
gertatu
zaizu triangelu hori irudikatzean. Beti eraiki al daiteke triangelu bat edozein luzeratako hiru zuzenkirekin?
|
|
|
b) Asmatu ez ditudan erantzunei dagokienean, badakit zergatik
|
gertatu
den hori?
|
|
|
b) Asmatu ez ditudan erantzunei dagokienean, badakit zergatik
|
gertatu
den hori?
|
|
|
e) Zer angelu osatzen dute, irudian, auzokideak diren bi angeluk? Beti
|
gertatzen
al da hori abiapuntuko zuzenak aldatuta ere?
|
|
|
Zer
|
gertatzen
da zuzen paraleloek beste zuzen ebakitzaile batekin sortutako angeluekin?
|
|
|
b) Abiapuntuko zuzenak aldatuta ere, beti
|
gertatzen
al da hori?
|
|
|
b) Asmatu ez ditudan erantzunei dagokienean, badakit zergatik
|
gertatu
den hori?
|
|
|
Eragiketak egiten ari naizela, gauza bitxia
|
gertatu
zait
|
|
|
Zer
|
gertatu
zaizu, bada?
|
|
|
d) Nola
|
gertatu
zen unibertsoaren sorrera?
|
|
|
Zientzia ikasteko abiapuntu garrantzitsua da ikerketa galderak egitea, hau da,
|
gertatzen
diren fenomenoei buruz galderak egitea. Jakin minak, eta galderak egiteko irrikak, ekarpen handiak ekarri dizkiote zientziari, eta zientziarantz abiatzeko oinarrizkoak dira.
|
|
|
b) Zientziaren inguruan
|
gertatzen
diren fenomenoei buruz jakin mina eta galderak formulatzea zientzia egiteko eta garatzeko urrats garrantzitsua da.
|
|
|
Zein dira unibertsoan
|
gertatzen
diren leherketen ondorioak. Zer gertatu zen unibertsoan Big Bang a lehertu eta ondoren?
|
|
|
Zein dira unibertsoan gertatzen diren leherketen ondorioak? Zer
|
gertatu
zen unibertsoan Big Bang a lehertu eta ondoren. Zein dira Eguzkiaren gorabeherak?
|
|
|
a) Erantzun guztiak berdinak al dira? Zure ustez, zergatik
|
gertatu
da hori?
|