|
2003
|
|
|
Beatrizen ardura nagusia bi haurrak babestea da orain. Joan Mari heldua eta gogorra dela dio, baina haurrak txikiegiak direla
|
gertatutakoa
ulertzeko.
|
|
|
2002ko abuztuaren amaieratik irailaren hasierara, Johannesburgoko (Hegoafrika) Garapen Jasangarriaren Goi bileran
|
gertatutakoa
ulertzeko giltzarri dugu nazioarteko egoera politiko berezia. Hau da, nazioarteko ekitaldi hori egin zeneko egoerapolitikoa, mundu mailan jazotako areagotze militarrak zuzendu zuen, etsaiterrorista berriari aurre egiteko, desagertzear dagoen lehengo hamarkadetakobloke komunistaren lekua hartu duen etsaia, hain zuzen ere.
|
|
|
Gorderik zeraman historia norbaiten bizkar arintzeko gogoa sumatu nuen erregu horretan, kontatzeak zama arintzen digu edo
|
gertatua
ulertzen lagunduko du beharbada. Ez dakit horretaz askorik.
|
|
2004
|
|
|
" Euskal labela" trufatu zen Harakin,
|
gertatutakoa
ulerturik.
|
|
2007
|
|
|
Dendako emakumeak eta Henrik kultura beraren parte dira, baina bi belaunaldi ezberdin. Haiek kultura arrotzen zapalkuntza sufritu dute eta haurra oraindik gazteegia da
|
gertatutakoa
ulertzeko, zer edo zer entzuna badu ere. Batzuen indarra esperientzia da, bestearena berriz, etorkizuna.
|
|
2008
|
|
|
Afalorduan
|
gertatua
ulertzeko, ordea, afalaurreko nondik norakoen berri jakin behar, eta, alde horretatik, esan liteke ezen jauregikoek bi errealitate guztiz desberdin bizi zituztela, espazio eta denboraren etxe nagusian bi espazio eta bi denbora maizter?, elkarrekin zerikusirik ez zutenak:
|
|
|
Baina, kameraren begiradarik gabe, herritarrek
|
gertatutakoa
ulertu nahian jarraitzen zuten. Ustekabea izan zela, inork ez zuela espero, ondo moldatzen zirela errepikatzen zuten behin eta berriro.
|
|
|
Afalorduan
|
gertatua
ulertzeko, ordea, afalaurreko nondik norakoen berri jakin behar... eta, alde horretatik, esan liteke ezen jauregikoek bi errealitate guztiz desberdin bizi zituztela –espazio eta denboraren etxe nagusian bi espazio eta bi denbora maizter–, elkarrekin zerikusirik ez zutenak: ahizpen eta ahizpen arteko auziaren errealitatea, alde batetik, eta markesa anderearena, bestetik.
|
|
2009
|
|
|
Nicolas Rockel jostailu asmatzaileak bere bizitzako emakumea (eta semea) ezagutu ditu, halabeharrez, Air Franceko autobus batean; elkarrekin urte batzuk eman ondoren, baina, Ingrid emazteak utzi egingo duela esaten dio, zergatik eta" maite duelako". Nicolas krisi sakonean sartzen da,
|
gertatutakoa
ulertu nahian, eta hipermerkatu batean ezagututako kutxazain batengana joaten hasten da, bertan erositako edozeren aitzakiarekin. Neska hori, Cesar, Irakeko kurdua da, bere tesia amaitzera Parisera joana.
|
|
2010
|
|
|
Hala ere, aditu batzuen ustez, Latinoamerikan
|
gertatutakoa
ulertzeko, herrialde horietako ezegonkortasun politikoa hartu behar da kontuan ere, horrek azaltzen baitu, ziur asko, atzerriko inbertsioek errentagarritasun handiagoa eskatzea egindako inbertsioen truke (Gonzalez Rendon, 1994).
|
|
|
Eta beldurra ere bai. Jaio zinen garaia ezagutu egin behar da
|
gertatutakoa
ulertzeko. Amak ez zuen sortu zitzaion egoera onartzeko adorerik, edo laguntzarik, edo babesik izan, eta beste baten besoetan utzi zuen semea, ahizparenean, mundu guztiari gertatutakoa ezkutatuz, besteak beste, niri, haurraren aitari alegia.
|
|
|
Eta horregatik galdu zituen PSOEk hauteskundeak, eta Aznarrek irabazi (gutxigatik, baina irabazi). Beste multzo batek,
|
gertatutakoa
ulertu bakarrik ez, babestu ere egin zuen. Hala uste zutenentzat, Barrionuevo, Vera, RodrÃguez Galindo... heroiak ziren.
|
|
|
Alde batera, beti izango zituen hogei urte. Eta hogei urterekin oso zaila zen
|
gertatutakoa
ulertzea. " Niri ere asko kostatzen zaidak ulertzea —esan dit berak— Baina ez Mamousinetik atera eta gero egin nuena, baizik eta Guzziarekin hire bila joan nintzen egunekoa.
|
|
2011
|
|
|
Otegi, Etxeberria eta «beste bat» zihoazen eta «makalegi» zihoan autoa galdu zuen polizia batek, «bigarren mailako errepide batean». Errepidearen baldintzak azalarazi zizkion Iruinek,
|
gertatua
ulertu nahian.
|
|
|
Ahalik eta informazio gehien eman nahi dugu, AEBek eta mundu osoak
|
gertatutakoa
uler dezaten, azaldu du John Brennan terrorismo gaietan presidente estatubatuarrak duen aholkulariak, prentsaurrekoan. Nahi ez duguna operazioaren arrakasta arriskuan jartzea da, gaineratu du.
|
|
|
Bultzadaren eraginez, txanodun biak hankaz gora erori ziren, TomᨠNováki bidea itxiz. Anna eta Fran geldi geldi geratu ziren, zer ari zen
|
gertatzen
ulertu ezinda. Altxatzeko denborarik eman gabe, Jan almenatara igo zen jausi batez, eta bere lagunak atzean utzita, aurrean zihoazen zaindarien gainera egin zuen, besoak zabalik, hegan egin nahiko balu bezala.
|
|
|
|
Gertatutakoa
ulertze aldera, argigarria egin zait oso Etiopia ra berriro itzultzea eta bertako bi aitzin-solas moduko narrazioak irakurtzea: lehena" Kain"," Abel" izenekoa; bigarrena" Piolet poeta lirikoari buruz" eginikoa.
|
|
2012
|
|
|
«Ikusten ari zarena ez sinistean datza kazetaritza». Horrenbestez,
|
gertatutakoa
ulertzeko gakoak ematen dituzten iturriak agertuko ditu kazetariak.
|
|
|
Dena den, 1998an
|
gertaturikoa
ulertu ahal izateko, 1989ko hasieran jazotakoari erreparatu behar diogu. Urte hartako otsailaren 27an, «Caracazo» izeneko herri matxinadagertatuzenCaracasenetaingurukoherribatzuetan, izendatuberriaco zen Carlos Andrés Pérez presidenteak ezarritako neurri neoliberalen aurka (Blan, 2002:
|
|
2013
|
|
|
Horregatik, shock egoerak izaten dira lehenengo erantzunak. Era horretako bizipen garratzek amesgaiztoaren itxura hartzen dute, zeren izugarrikeriak zaildu egiten du
|
gertatua
ulertzea. Ezin da ulertu, ezta egiazkoa dela sinetsi ere, ezin da onartu.
|
|
|
Kasu honetan, ikusiko dugunez, Donostiaren erreketaz historia egitea planteatu izan denean, espainiar historiografiak Independentzia Gerraz hitz egin ohi du, ustez Espainiako Independentziakoa deitutako Gerra Donostian
|
gertatutakoa
ulertzeko ezinbesteko testuingurua dela aldarrikatuz.
|
|
2014
|
|
|
Erantzunik gabe, pot eginda geratu dira biak.
|
Gertatutakoa
ulertu ezin, eta onartu nahi ez.
|
|
|
Mikel Strogoffek zer ari zen
|
gertatzen
ulertu zuen. Lerro biribil batek nola erakartzen zituen senti zezakeen, eta nola lerro hori kiribil gero eta txikiagoetan biltzen ari zen.
|
|
|
" Lawrencerekin
|
gertatutakoa
ulertu nahi baduzue, pentsatu harengan antzinako pertsonaia bat balitz bezala". Hara hor vox popuhk adierazten zuena, haizearen mezua.
|
|
2015
|
|
|
Orduan zaila izanen zen
|
gertatutakoa
ulertzea, ezta?
|
|
|
Ez du kenduko, bizitza osorako eramango du gainean. Gainditu ditzake sintoma batzuk, kokatu dezake arazoa ondo,
|
gertatutakoa
ulertu, zauri batzuk sendatu… baina halako esperientzia batek haren bizitza irauli dezake. Gehienetan esaten da bat zarela torturatu aurretik eta beste bat ondoren.
|
|
|
Behin baja hartu zuen aldageletako armairuko atearekin atzamarra harrapatuta. Birritan azaldu behar izan zioten Albertori, honek
|
gertatutakoa
uler zezan.
|
|
|
Hogei bat ziren, gizon eta emakumezkoak, eta zer ari zen
|
gertatzen
ulertu gabe, agindutakoa betetzen hasi ziren harriduraz beteta.
|
|
|
b)
|
Gertatutakoa
ulertzeko, lagungarri izango zaizue, binaka, ordenagailuaren laguntzaz baloiaren barruko
|
|
|
|
Gertatutakoa
ulertu eta begiak errealitatera ohitu zitzaizkidanean, arestiko paisaia berbera ikusi nuen. Elizaren arkupeak hutsik jarraitzen zuen; ez zebilen inor pilotan jokatzen; Indi gaztainek alferrik egiten zuten itzal.
|
|
|
Sanzen eta Goñiren azalpenok balio dute erakusteko galdera hori funtsezkoa dela aurrezki kutxarekin
|
gertatutakoa
ulertzeko eta batez ere ardurak argitzeko. Berez, horri buruzko eztabaida politikoa etengabekoa izan da Parlamentuan.
|
|
|
Halaxe amaitu zen Lorenzo Riezuren ibilbidea. Gaur egun, kritiko handienetakoa da, eta 2011ko udazkenean kaleratutako bere azterketa Nafarroako Kutxari
|
gertatutakoa
ulertzeko helduleku nagusietako bat da.
|
|
2016
|
|
|
b)
|
Gertatutakoa
ulertzeko, lagungarri izango zaizue, binaka, ordenagailuaren laguntzaz baloiaren barruko
|
|
|
Horrenbestez, gertaeren dramatizazioa eta sorberritzea, edo irudi eta testimonio bereziki gordinak, salbuespen modura erabiliko dira.
|
Gertatutakoa
ulertzeko informazio osagarria ematen dutenean baino ez da halakoetara joko.
|
|
|
Audientziari zenbait irudik sorraraz diezaioketen inpaktu edo shockaren aurrean babesa emateko, gomendagarria da
|
gertatutakoa
ulertzen laguntzen ez duen lehen planorik ez ematea. Minaren berri emateko, ez da beharrezkoa xehetasun lazgarriz betetako kontakizun gordina egitea.
|
|
|
b)
|
Gertatutakoa
ulertzeko, lagungarri izango zaizue, binaka, ordenagailuaren laguntzaz baloiaren barruko airearen portaera simulatzea.
|
|
|
UPNren garaian horrelakorik gertatzea ez zen bitxia, hala ere. EH Bilduk alkatetza edukita, hori
|
gertatzea
uler daiteke. Ez, baina gertatu, bai, gertatu egin da.
|
|
|
Eztanda. Hori da
|
gertatutakoa
ulertzeko sortu zitzaizkidan irudietako bat. Agian eztanda atomikoa, bat bateko eraginaz gain, epe luzeko ondorioak sortzen dituelako, momentuan ikusten ez diren zauriak, azaleratzeko presarik ez duten albo kalteak.
|
|
2017
|
|
|
Zeozer esango zion arratsalde hartan Idoiak Aitorri, eta niri ezer ez esateko eskatu. Ondorengo egunetan,
|
gertatutakoa
ulertzeko gai ez nintzela oraindik, amorrua sentitu nuen bera aukeratu zuelako eta ez ni. Beti nire atzetik egondako anaia aurreratzen ari zitzaidan eta ni bazter batean uzten, konplize isilaren paperera mugaturik.
|
|
|
Zenbait adineko pertsonak ongi onartzen dute zoritxarra, eta pasiboagoak dira, baina beste batzuei asko kostatzen zaie gaixotasuna eta heriotza onartzea. Haurrek, berriz, zailtasun gehiago dute
|
gertatutako
ulertu eta arrazoitzeko, eta ondorioz, segurtasun eza, larritasuna eta arazo emozionalak edo portaera arazoak izateko arriskua handitu egiten da.
|
|
2018
|
|
|
Semaforo gorri batean, inongo abisurik gabe, umearen uhala askatu, bere uhala askatu eta espaloira atera zen Alice, umea besoetan zuela. Blokeatuta geratu zen Ritxi,
|
gertatutakoa
ulertu ezinik, pista baten zain. Berde jarri zen semaforoa momentu hartan.
|
|
|
Baina, jarri zuen aurpegiagatik, 10.872 presoak ez bide zion entzun, eta
|
gertatutakoa
ulertu nahian geratu zen tarte labur batez, motorrari berriz ekin aurretik. 6.334 presoak ere ez zuen argi izango mezua iritsi zitzaion, bazkalorduan aspaldi inork egiten ez zuena egin baitzuen:
|
|
|
Mariasun Larretxeak burua makurtu zuen, fiskalaren hitzek mutututa. Txetxuk abokatuari eta fiskalari begiratzen zien txandaka,
|
gertatutakoa
ulertu nahian bezala.
|
|
|
–Txostenerako materiala?. Han daude orain arte biozorrora iritsitako lehen grabaketak,
|
gertatutakoa
ulertu eta idatzi ahal izateko behar diren lehen irudiak. Horixe egin behar, beraz:
|
|
|
Kitty Genoveseren kasuan
|
gertatutakoa
ulertzeko, beste esperimentu bat egin zuten ikerlariek. Unibertsitateko ikasle batzuek eztabaida batean hartu zuten parte interfono baten bidez. Gela banatan zeuden guztiak, eta, beste norbaiti entzuteko, mikrofonoak irekita egon behar zuen.
|
|
|
ETAren bukaera abiapuntu, biharamuneko egunetan, lan bana papereratu zuten hainbat sortzailek Berria n, Bukaera sortzen seriean. Begi bana aurre atzean, hemen
|
gertatutakoa
ulertzeko erantzukizunez, izandako jarrerez ardura hartu nahian eta horren guztiaren ondorenean euren lekuaren bila sumatu nituen, oro har hizketan. Miren Amurizaren koplak irakurrita otarraina agertu zitzaidan berriz; koraza, orbanak, urradurak eta zauriak aipagai.
|
|
|
Badiouk pista bat eman digu
|
gertatutakoa
uler dezagun. 1968ko erakundeetako jokalariek zein ihardukitzaileek, komunista ortodoxoek zein ezkertiarrek, maoistek zein troskistek, guztiek hizkuntza komuna erabiltzen zuten:
|
|
2019
|
|
|
1970eko gerra kontseilu hartan, epaile izatetik epaitua izatera igaro zen erregimena. Baina hor
|
gertatutakoa
ulertzeko, gutxienez urtebete atzera egin beharra dago: 1969ko polizia sarekada, tortura eta erbesteratze masiboetan baitauka jatorria.
|
|
|
Uneren batean, damutu ote zen??.
|
Gertatutakoa
ulertu ere egiteko ezintasunak: –Une horretan, pentsatzen duzu:
|
|
|
Bere onera itzuli eta
|
gertatutakoa
ulertzen hasi denean, aztiaren eskua izan da ezagutu duen lehenengo gauza, ohearen ertzari helduta, eta ostikoz baztertu du, higuinez. Oraindik entzuten dira haren hilzoriko azken aiumak, hitzak osatzea lortzen ez duen koroka amaigabe bat.
|
|
|
Denbora bat behar izan du
|
gertatutakoa
ulertu eta kanporatzeko:" Prozesu zaila eta gogorra izan da, presio asko sentitu dut. Lagunek ea ondo gogoratzen nuen pasatakoa galdetzen zidaten...
|
|
2020
|
|
|
Parke hartan
|
gertatutakoa
ulertzen ahalegindu naiz. Ez dut datu zehatzik lortu.
|
|
|
Haien urak itsasora doaz, gizakien bizipen, itxaropen, amets eta sufrimenduak herrestan dituztela, baina, aldi berean, sorlekura eramaten dute bidaiaria, bizitza behin eta berriz sortzen den lekura. Bere bizialdian
|
gertatutakoak
ulertzeko aukera ematen diote bidaian, eta, batez ere, berak bizitako bizipenak berriz beste modu batera biziko dituelako itxaropena. Esperantza hori al dakarte Bidasoa ibaiko urek oinezkoaren belarrira?
|
|
|
–Laguntza behar zuela, Saioari gelditzeko esateko... –erantzun zion telefonoa eskuan,
|
gertatutakoa
ulertu ezinik– Oso arraroa dena. Gainera oso ahots arraroa zuen, ez zuen bera ematen.
|
|
|
Bakea bilatzeko modua du hori.
|
Gertatuak
ulertzea, pertsonak ulertzea. Baina ezin dira gauza guztiak ulertu, maite.
|
|
|
Alabak ere, esnatzen denean, denbora du
|
gertatutakoa
ulertzeko; guk denok bezala.
|
|
2021
|
|
|
Oroimenerako ekitaldiez gain, hausnarketarako eta analisirako deia ere zabaldu da. Afganistango erretiratzeak jende asko jarri du ispiluaren aurrean, azken hogei urteotan
|
gertatutakoa
ulertzeko. Inkestek diotenez, Bidenekiko iritzi kritikoa da nagusi Afganistandik irteteko moduari buruz.
|
|
|
Biolina jotzen ikasten ari den neskatila bat da, 1970eko hamarkadako Bilbon; zahar etxera ama bisitatzera doan emakumea, 1990eko urteetan. Izan ere, amarekin duen harremanean sakondu du umetan
|
gertatutakoa
ulertzeko, sute misteriotsu bat argitzeko, iraganeko orbainak garbitzeko. «Batzuetan, emakume batek egin behar duena egin behar du».
|
|
|
Horregatik,
|
gertatuak
ulertzeko eta biolentzia iraultzailea laidoztatzen duten jarrera erreakzionario berpiztuei aurre egiteko, beharrezkoa zaigu garaiko ingurune ideologikoa gogoratzea eta gaurko diskurtsoen desmuntatzea.
|
|
2022
|
|
|
Hala da: entzuleak ez du
|
gertatua
ulertzen. Bertso kodea zartatu da, berriz ere.
|
|
|
|
Gertatutakoa
ulertzeko, ordenatzeko eta lantzeko beharrak eraman ninduen haiengana, ikertzen eta irakurtzen hasi bainintzen, beste pertsona batzuen istorioak eta lanak ezagutzen; sendatzekoa ere bazen prozesu horretan egin nuen topo andre horietako batzuekin. Hala ere, batzuk ezagutzen nituen aurrez; Susan Sontag, esate baterako.
|
|
|
Dokumentalaren bitartez, 1969 urtean Stonewallen egon ziren pertsonen errealitatea ikusiko dugu, eta gaur egun nola bizi diren jakingo dugu. Haien testigantzak ezinbestekoak dira urte horretan
|
gertatutakoa
ulertzeko. Marsha P. Johnson erail zutela jakiteko.
|
|
|
|
Gertatua
ulertzeko, iazko udazkenera egin behar da jauzi, korrosioaren lehen zantzuak orduan topatu zituztelako. Civauxko (Vienne, Akitania Berria) 1 erreaktorearen hamar urteroko ikuskatzean, ultrasoinuzko gailuek ezohiko seinaleak antzeman zituen, eta gero zunda batek bost milimetrotik gorako pitzadurak topatu zituen hiru zentimetro lodi zen metala zuten tutuetan.
|
|
|
Era berean, egia bilatzeko prozesuan ikerketaren funtzioa aldarrikatu dute,
|
gertatutakoa
ulertzeko, baina justifikatu gabe: «Indarkeria politikoa zorroztasun zientifikoz aztertzen eta azaltzen ez badugu, gertakariak kontatzen jarraituko dugu, baina gertatutakoa ulertu gabe».
|
|
|
Era berean, egia bilatzeko prozesuan ikerketaren funtzioa aldarrikatu dute, gertatutakoa ulertzeko, baina justifikatu gabe: «Indarkeria politikoa zorroztasun zientifikoz aztertzen eta azaltzen ez badugu, gertakariak kontatzen jarraituko dugu, baina
|
gertatutakoa
ulertu gabe».
|
|
|
–Zure ahizpari
|
gertaturikoaren ondoren
ulertzekoa da –erran nuen– Zer egin behar duzu musuzapiarekin?
|
|
2023
|
|
|
Eta beste ezer esan gabe desagertu zen terrazako jende artean. Endikak eta Izarok ez zuten
|
gertatutakoa
ulertzen, eta halaxe jakinarazi zioten Ametsi. Zer izan da hori?
|
|
|
Eta hiru ezaugarri atxikitzen dizkie: espero genuenetik erabat kanpo suertatzen dira, izugarrizko inpaktua eragiten dute gugan, eta, aipatu bezala, atzetik aurrera sortzen ditugu
|
gertatutakoa
ulertzeko ezinezko teoriak.
|
|
|
Eta mutu geratu gara. Ezinezkoa zaigu orain
|
gertatutakoa
ulertzeko teoriak sortzea. Agian modu anti teorikoan esan daitekeen bakarra da bi gertaera pentsaezin nagusi daudela gure existentzian:
|
|
|
Iraganari heltzeak zerikusia du egiarako, justiziarako eta erreparaziorako eskubidearekin. Horrek ahalbidetzen du aurrera begiratzea, baina soilik
|
gertatutakoa
ulertu ostean eta biktimei arreta eta erantzunak emanda.
|
|
|
Behin, baina, barreterapia liburu bat ikuskatzen hasi nintzen eta han agertzen ziren ariketa ugari erabiltzen nituela ohartu nintzen. Gainera, Lehen Hezkuntzako gatazkak hitzez lantzen genituen, eta haurrek
|
gertatutakoa
ulertu arren, barruko korapiloarekin gelditzen zirela ikusi nuen. Aldiz, espazio irekietan gorputz dinamika desberdinak egitean (amorrua ateratzean edota enpatia sentitzean), klik bat egiten zuten haur horiek.
|
|
|
Irratiek eguerdiko informatiboetan jaso dute albistea eta, medikuaren partea emateaz gain,
|
gertatutakoa
ulertzen saiatu dira. Lekuko batzuen arabera, betiere, tximeleta mekaniko moduko batek eraso egin zion gizonari, baina inork ez du tximeleta horren arrastorik aurkitu.
|