|
2013
|
|
|
Ordurako irakurrita neukazan Arranegi eta beste lan batzuk.
|
Ezin
esan istorio hareek goitik behera harrapatzen ninduenik, azken eleberrigileen lilurapean nengoalako, baina Eusebioren idazkerari aparta neritzon: herri herriko berben ondoan (matarlako, didar, auskaka?), berba exotikoak topaten nebazan (kera, egitada, zertzelada?), neure ariketetan uztartzeko apuntaten nebazanak, idazle kutsu jantziagoa emotearren.
|
|
|
Itur ondoan eta Illunabarra poemez ari gara, biak ala biak 1916koak?. Beharbada
|
ezin
esan daiteke poemak modu nabarmenean modernistak direnik, baina bai badituztela ñabardura berritzaile batzuk ildo horretarantz jotzen dutenak. Itur ondoanpoeman, zehazki, zenbait irudi duten indar iradokitzaileagatik nabarmentzen dira, eta ez hainbeste duten zentzu alegoriko konkretuagatik.
|
|
|
Baina, esan bezala, testu azterketak berak erakusten digu 1916tik aurrera poetika kultua eta Modernismoaren ildokoa abandonatu egiten dituela Antonio Arrutik.
|
Ezin
esan daiteke ordura arte poetika modernista soilik lantzen duenik, izan ere metrikoki 1913tik 1916aren lehen erdira arte argitaratzen direnen artean zortzi poema baitira bertso moldean taxutuak eta sei poesiaren molde kultuetan taxutuak. Baina, edonola ere, irizpideak beharrezko sendotasuna eskaintzen digu ondorioztatzeko 1916an (beti ere argitalpenei dagokienez) haustura bat dagoela ibilbide horretan.
|
|
2014
|
|
|
Ez ditugu ez ahaztu ezta alboratu behar, paradigma berri batean biziberritu baizik. Zein nolakoa izango den paradigma hori ez dut nik esango, egiteke dagoen neurrian
|
ezin
esan larregizko ausardia barik, baina inguru hipermodernoetarako bada, bistan da, hiri bizimoduaren fluxuetan taxutu behar dela.
|
|
|
euskaldun aktiboek halako talde, elkarte, sare, komunitate edo topaguneak sortzen dituzte, eta praktika bereizietan batzen dira, usu aisialdirako eta berariaz atondutako ekitaldietan, eta aldi berean, eguneroko jardueretan erdal fluxuetan sakabanaturik bizi behar dute. Badute, han hemenka, euskal babestoki zenbait, baina hiriburuetan euskarak
|
ezin
dio egote logika huts bati eutsi. Kontrara, nire ustez gero eta argiago dugu fluxuetan behar dugula euskara, eguneroko fluxuetan ahal delarik:
|
|
2016
|
|
|
Euskal Herrian
|
ezin
esan daiteke literatura konparatua askoz lehenago zabaldu zenik. Ikasketei dagokionez, Espainiako egoera baino are eskasagoa izan dela esan daiteke, ez baita egon ez literatura konparatuko lizentziatura edo gradurik ezta katedradunik ere.
|
|
|
Bi tradizio ezberdin horien aldarrikapenaren sakonean azalean dirudien baino desadostasun funtsezkoagoa dago, arestian aipatu legez. Hori bai, egiazki,
|
ezin
esan liteke Lauaxetak literatura konparatua egin zuenik, baina dudarik gabe, hark defenditutako ideia estetiko modernoek, nahiko lotsati eta herabeak izanagatik, literatura konparaturako ildoa markatu zuten, nahiz eta, jakina, Lauaxeta bera horren kontziente ez izan.
|
|
|
Literatura konparatuaren agerpena euskal literaturan aski berantiarra izan dela baiezta dezakegu. XX. mendearen hastapenetan bereziki Lauaxetaren eskutik haren zantzuren bat antzeman daitekeen arren, 70 hamarkada arte
|
ezin
esan dezakegu ikuspuntu konparatistikorik egon zenik euskal literaturan. Dudarik gabe, euskararen egoera minorizatuak zein euskal literaturaren esparruaren existentzia ezak eragin berebizikoa izan zuen gertaera horretan.
|
|
|
Datu hauek ikusita,. EUS ek dagoeneko abian jarri ditu emakumeei berariaz zuzendutako komunikazio egitasmoak, eta horren adibide da 2017ko martxoan Emakumearen Egunaren harira antolatutakoa, zeinetan domeinuen salneurria emakumeentzako soilik murriztu den. Dena dela, eta sare sozialetan kanpaina horrek izan zuen harrera beroaz aparte,
|
ezin
esan emakume askok domeinu bat erregistratu zutenik.
|
|
2017
|
|
|
Ageriko kasu marka daramaten argumentuen pluralari begira jartzen garela, bada,
|
ezin
esan daiteke kø marka denik inongo pluralaren adierazle, ez ergatiboa dagoenean, ez eta datiboa dagoenean ere. Horrela, bada, azpimarratzekoa da tartean plurala dagoenean oso desberdin jokatzen dutela absolutibo kasuak, batetik, eta ergatibo/ datibo kasuek, bestetik.
|
|
2018
|
|
|
Lehen aipatu legez, Euskaldunak ez litzateke hertsiki kondaira bat, baina bai haren inspirazio izan ziren epopeia nazionalak (Mireio, Kalevala, Os Lusiadas), zeinak, Paveli jarraituz, gizarte mitikoetan ez ziren fikzionalki irakurtzen. Alabaina, haien eta Euskaldunaken artean dagoen denbora tartea aintzat hartuz,
|
ezin
esan liteke XX. mendeko bigarren erdiko Euskal Herrian, Euskaldunak zentzu erreal mitikoan irakurtzen ahal zenik (ez behintzat nagusiki). Horretan datza, hain justu, Lekuonak aipatzen duen kondaira ez izatea, eta honenbestez, generikoki hibrido samarra izatea:
|
|
|
Osorik irakurri, esan nahi da, amaierara arte. Irakurketa fitxako laburpena irakurrita behintzat,
|
ezin
esan horren zantzurik ematen denik.
|
|
|
Txosten hori oinarri hartuta, ziurrenik Antonio Barbadillok, Torrealdairen arabera (2000: 231), iruzkin kritikoa landu eta garatu egiten du, eta inoiz baino zorrotzagoa agertzen da liburuaren epaia eta ebazpena zehaztean, argudiatuz Gobernuarentzako onartezina den kritika eta jarrera erasokorra agertzen duela, eta polizia eta ordena publikoa laidotzen dituela, espiritu separatista gailentzen zaiola, etab. Baina
|
ezin
esan liburua bere horretan irakurri zuenik, Barbadilloren idatzi berrian Albizuren aurreko txosteneko interpretazio akatsak are nabarmenagoak bilakatzen diren neurrian. Aurrez hemen transkribatu dugun zentsura fitxa ez bezala, txosten hau osoki Torrealdairen Artaziak (2000) liburuan kontsultatu daiteke 231 orrialdeetan, eta hona Albizuren irakurketatik abiaturiko berrirakurketaren pasarte esanguratsuenak soilik ekarri ditugu:
|
|
2019
|
|
|
Nire lehendabiziko esperientzia antzerkian 1995ean izan zen, Klaus Mann autorearen nobelan oinarritutako Mefisto obra. Itzulpena egina zegoen, taldea bildu zen lehendabiziko irakurraldia egiteko mahaiaren inguruan, eta aktoreak testua irakurtzen hasi, eta
|
ezin
esan. Orduan proposatu zidaten muntaketan parte hartzea.
|
|
2020
|
|
|
Bereizten hasiak ziren fede katolikoan oinarritutako mundu ikuskera zuen belaunaldia eta filosofian eta iraultzan mundu berri bat aurkitu uste zuen belaunaldi gaztea, eta arrakala horren ikurtzat har daiteke Leturiaren egunkari ezkutua, landa eremuaren eta hiriaren arteko espaziotzat har dezakegun Zerubide parkean kokatua. Txillardegiren lanean hiria ageri bada ere,
|
ezin
esan daiteke espazioak protagonismo bereizgarririk duenik oraindik, ez da ageriko egiten, eleberri existentzialistan protagonistaren mundu intimoak eta hausnarketa pertsonal zein filosofikoek gidatzen baitute istorioa, zinez. Horrez gain, urtaroen joanak egituratzen du nobela, parkea hiriari baino naturari atxikiz.
|
|
|
Bestetik, hizkuntza desberdinen erabilerak nazioen errealitate eleaniztuna jartzen du agerian, kasu honetan, Suitzako errealitatearekin bat egiten duena.
|
Ezin
esan daiteke eleberrian ispilatutako praktika hau inuzentea denik, gainera, Saizarbitoriaren bibliografian errepikatzen den teknika izanik. Hortaz, saihetsezina da Euskal Herriko egoera linguistikoari keinu bat igartzea eleberri eleaniztun honetan.
|
|
2021
|
|
|
Berez, esparru honetan, izaki abstraktu bat izaki konkretu batean gauzatzen da gertakariaren unean bertan: bikotekidea aurkitu edo enbaxadorea egotzi esaten dugunean, gizaki bat aurkitzen/ egozten den unean bilakatzen da bikotekide/ enbaxadore, baina zer esanik ez, kontuan hartu beharrekoa da gizakia ez dela une horretan sortzen; prozedura bideratu esaten dugunean ere, prozedura hori bideratzean gauzatzen dugu benetako prozedura fisikoki, baina
|
ezin
esan daiteke aurretik sortu gabe zegoenik dena delako prozedura hori.
|
|
|
Elebitasunak abantaila kognitiborik ekartzen duen edo ez?
|
Ezin
diogu erantzun bakar bat eman galdera honi. Baina erantzun baino galdera gehiago ekarri dizkigun ariketa honek puntu asko erakutsi dizkigu elebitasunaren inguruko eztabaidan txertatzeko.
|
|
2022
|
|
|
Hay que entablar recurso de apelasion en ordezkoak alziran bere itz len aitatuak.
|
Ezin
esan Gorabidea artu bear dogu. Ori esan baleu, batzarreko guztiak ulertuko eutsen bere gogamena, baia zoritxarrean arroa izan ta erderaz egin bear.
|
|
|
Euskarazko idazketa akademikoaren gainean badago zer aztertua, zer hausnartua eta zer egina. Gaur gaurkoz gutxi ikertu den esparrua da, baina
|
ezin
esan emankorra izan ez daitekeenik.
|