|
2000
|
|
|
ezin ahantzia, euskarazko idazlerik handienetakoa, 1643an argitaratu zen Gero ren egilea genuen. Garai hartatik etenik gabe aritu izan dira euskal idazleak Nafarroan, eta
|
ezin
aipatu gabe utzi gure mendeko Nikolas Ormaetxea. Orixe?, hainbeste idazlanen artean Euskaldunak (1950) poema mardularen egilea.
|
|
2003
|
|
|
Kirolak gero eta zeresan handiagoa dauka I+ G n (Inbertsioa eta Garapena). Azkenik,
|
ezin
aipatu gabe utzi kirolak hezkuntzan duen aspektu integrala. Gazteen marjinazio arazoak, droga arazoak, eta horrelakoetarako kirol aktibitate guztiek terapia edo etika bezala balio lezakete.
|
|
2004
|
|
|
Gozoetan, pastel, budin eta krepeez gain,
|
ezin
aipatzeke utzi kulfi (Indiako izozki tipikoa) eta rasgulla (arrosa urez bustitako gazta bolatxoak).
|
|
|
|
Ezin
aipatzeke utzi Lesakako plazara heltzeko galbahe berdean iragazi gintuztela guztiak. Galbahezainen kopuru urriak garbi adierazten zuen gainera iragazki hark zer ikusi handiagoa zuela izurtasunarekin ziurtasunarekin baino.
|
|
2005
|
|
|
Edota Seaskan Estatuak egindako murrizketak. Era orokorragoan,
|
ezin
aipatu gabe utzi, oraindik ere Euskal Herrian dauden hezkuntza ereduetatik bakarrak ere ez duela euskalduntzen eta erdaldunen poltsa urtez urte handitzen doala; izan ere, lehen hezkuntza amaituta, oraindik ere ikasleen %64 ez da eskola bidez euskalduntzen. Honek, herritar askok euskaltegietara jo behar izatea dakar berarekin eta esfortzu pertsonal eta ekonomiko handia eginez administrazioak bermatzen ez duena euren kabuz kudeatu behar izatea.
|
|
2006
|
|
|
|
Ezin
aipatzeke utzi XIX. mendean zarzuelaren bilakabidean zeresan handia eduki zuten euskal herritar bi: Emilio Arrieta garestarra eta Joaquin Gaztambide tuterarra.
|
|
|
Azkenik,
|
ezin
aipatu gabe utzi, Joxe Mari Lopetegi. Errepublikanoen Bertsolaria (Paper Hotsak, 2004) liburua.
|
|
2007
|
|
|
Tabakaleraz hitz egiten ari garela,
|
ezin
aipatu gabe utzi Artelekuren etorkizuna.
|
|
|
|
Ezin
aipatu gabe utzi, ordea, Stanislavski errusiarraren pedagogiak utzitako marka. Aktorearen lanaren azterketarako" sistema" osoa pentsatu zuen, pertsonaien mundu emotiboa azaleratzea helburu hartuta.
|
|
|
Zoriaz ari garela,
|
ezin
aipatzeke utzi zorizko jokoak. Jokalari askok xahutu dituzte euren ondasun guztiak kasinoan, baina gutxitan ikusiko zenuten kasino bat ixten, diru faltagatik behinik behin.
|
|
|
Lehenengo zati honi bukaera emateko,
|
ezin
aipatu gabe utzi Alfabetatze Batzorde honek bere ibilbidean euskararen irakaskuntzan arlo pedagogikoan egindako ekarpena; hor daude besteak beste" Lehen urratsak" liburuxka," Euskalduntzen" metodoa eta Eusebio Osaren" Pedagogia eta Gizartea".
|
|
|
|
Ezin
aipatu gabe utzi, ordea, industriak ustiatu ez duen metal astun berezi bat, inguruan duguna: iridioa.
|
|
2008
|
|
|
XIV. mendekoa da lehena, XVIII.ekoa bestea. Eta
|
ezin
aipatu gabe utzi Tours-eko San Martinen parrokia eliza, aldapa baten gainean, herriari diosala eginez ari balitz bezala hartu baitu tokia herrigunearen ekialdean. Bere kokapen eta altuerari esker, Lesakaren ikuspegi orokorraz gozatzeko aukera eskaintzen du.
|
|
|
Hirurtekoan zehar liberalismoa sustraitzeko lana egin zutenen artean
|
ezin
aipatu gabe utzi Mateo Argiano apaiza. Elizgizon horrek Eibartik alde egin zuen absolutisten gudarosteak sartu zirenean, eta I. Karlistaldian ere armatutako hiritarren kapilaua izan zen.
|
|
|
Udal arduradunen artean, Nerea Alustizak laguntza estimagarria eskaini dit, baita ikerketa arloan ere. Juan San Martin ere
|
ezin
aipatu gabe utzi, elkarrekin egon ginen une laburretan hitzik gabeko aholkuak oparitu baitzizkidan, begirada hutsarekin.
|
|
|
Ikerketaren eremuan, Yolanda Ruiz Eibarko artxibozaina da ostera gehien egin duena nik eskatutako agiriak ekartzen eta eramaten, zehatz eta bizkor beti. Eibarko artxibategiko bulegotxoan ezagututako langileak ere
|
ezin
aipatu gabe utzi: Josék aholku eraginkorrak eskaini zizkidan datu baseko zenbait funtzio sistematizatzeko orduan; Itziar, ikerketa fasean sortzen zitzaidan edozein zalantzari erantzuteko prest beti; eta Marina, nik eskatutako liburutzarrek mahai gainean ematen zuten danbaden pairatzailea, bera diseinatzen ari zen arma museoaren maketatxoa mahai berean zegoen-eta...
|
|
|
Langile guztientzat nire esker onak. Artxiboetatik at,
|
ezin
aipatu gabe utzi Txema Uriarterengandik jasotako laguntza erabakigarria. Uriartek Debarroari buruzko doktore tesia egin zuen, eta argitaratu gabeko tesi horretan oinarritu naiz neure ikerlanaren zenbait ikuspegi jorratzeko orduan.
|
|
|
Hala, emaitza lan hunkigarri bat da, planifikazio zehatz bati esker lortua.
|
Ezin
aipatu gabe utzi Javier Agirresaroberen argazkia eta Amenabarrek berak sortutako musika. Oscar saria ere lortu zuen Mar adentro k.
|
|
|
Baina Carlos Sastrek ere (CSC) irabazi egin zuen atzo, noski, Contadorrek berak, esaterako, 41 segundo besterik ez baitzizkion atera 42,5 kilometroko erlojupekoan; eta irabazleez hizketan hasita, Igor Antonen (Euskaltel Euskadi) lana
|
ezin
aipatu gabe utzi. Galdakoztarrak hiru minutuko galeran jarri zuen langa, denbora gehiago ez zuen galdu nahi.
|
|
|
Emaitza lan hunkigarri bat da, planifikazio jakin bati esker lortua.
|
Ezin
aipatu gabe utzi Javier Agirresaroberen argazkia eta Amenabarrek berak sortutako musika. Oscar saria ere irabazi zuen Mar adentro k.
|
|
|
Hizkuntzaz eta kulturaz hitz egiten ari garenez,
|
ezin
aipatu gabe utzi Bat soziolinguistika aldizkariaren 65 zenbakiaren dosierra" Euskal Herriko kulturak eta euskara" gaiari buruz izango dela. Aldizkari hori oso aberatsa da Euskal Herriko egoera soziolinguistikoa hobeto ulertzeko eta gai honen inguruan gogoeta sakonak bideratzeko, mundu mailan oso gutxi dira maiztasun eta sakontasun horretako soziolinguistika aldizkariak dituzten hizkuntzak.
|
|
2009
|
|
|
Udako kontzertu nagusien egitarauak, asteburuetan egiteko planak... Denetarik proposatzen dizue Gazteak bere proposamenen atalean eta udarako oso gutxi falta denez,
|
ezin
aipatu gabe utzi datorren asteburutik aurrera Euskal Herriko txokoetan egongo diren jai garrantzitsuenak.
|
|
|
|
Ezin
aipatu gabe utzi, gaur egun zenbait udaletxetan (herri handi eta hirietakoudaletxeetan batez ere) gero eta zailagoa dela zinegotziekin eta alkateekinzuzenean aritzea, udaletako informazioa asko burokratizatu baita; agenda kontuaketa komunikazioak duen garrantziaz jabetuta, maiz saileko teknikariarekin aritzeaegokituko zaigu edo udal informazioaz arduratzen den ordezkari orokorrarekin....
|
|
|
Aurten ere, bertze lanen artean, mendiarekin loturikoak
|
ezin
aipatzeke utzi. Zenbait mendiko lan egitea aurreikusi du Udalak eta Basartea enpresak proiektua egina du.
|
|
|
Azkenik, Johanssonen ibilbidea
|
ezin
aipatu gabe utzi. Joan den urtean egin zuen jauzia, Olinpiar Jokoetan zilarrezko domina irabazi ondoren.
|
|
|
Familia eta lagunak hartu nahi nituzke gogoan, beti laguntzen baitidate frontoira. Aitona ere
|
ezin
aipatu gabe utzi.
|
|
|
Emaitza lan hunkigarri bat da, planifikazio jakin bati esker lortua.
|
Ezin
aipatu gabe utzi Javier Agirresaroberen argazkia eta Amenabarrek berak sortutako musika. Oscar saria ere irabazi zuen.
|
|
|
|
Ezin
aipatzeke utzi, inondik ere, Lete eta Pessoaren zelulosa.
|
|
|
Atxikimenduaz ari garela,
|
ezin
aipatu gabe utzi, hizkuntzen bizikidetza harmoniatsua eta gizarte elebidun gero eta orekatuagoa eraikitzeko bidean, berealdiko galga eta harresi funtzioa betetzen duen defizit bat: euskal herritar elebakarren proportzio altu batek euskaraz (ere) bizi den hiztun elkarte elebidunaren sorkuntza eta bizipenei buruz duen ezjakintasun erabatekoa.
|
|
|
1". Eta Bartzelonaz ari garela,
|
ezin
aipatu gabe utzi hiriko espazio enblematiko eta ezagunena: Rambla.
|
|
2010
|
|
|
Azken modako arropa janzten duen jendeaz ari garen honetan,
|
ezin
aipatu gabe utzi, ez gara Lady Gagaz ari, Bjork. Zer?
|
|
|
Udako kontzertu nagusien egitarauak, asteburuetan egiteko planak... Denetarik proposatzen dizue Gazteak bere proposamenen atalean eta udarako oso gutxi falta denez,
|
ezin
aipatu gabe utzi datorren asteburutik aurrera Euskal Herriko txokoetan egongo diren jai garrantzitsuenak.
|
|
|
Udaberriko azken asteburuan ere musika izango da nagusi eta, beraz,
|
ezin
aipatu gabe utzi Euskal Herrian gaur, larunbata, izango diren zuzenekorik garrantzitsuenak:
|
|
|
Urritik aurrera, gainera, haurren programa bereziak ere izango dira larunbatetan. Eta
|
ezin
aipatu gabe utzi Mihiluzeren bertsio katalana den Bocamoll programak ere bere laugarren denboraldiari ekin diola jada.
|
|
|
Gure egileak kezka du beregan delegatu den eginbehar hori ondo egiteko, eta arduratsu jokatzen du.
|
Ezin
aipatu gabe utzi sermoi ostean agertzen diren ohar eta aipu ugari horiek ere (bibliografia erreferentziak direnak, nagusiki). Erruz darabiltza egileak erreferentziak eta iturriak (Ikus eranskinetan, 308 eta 317 or., esate baterako).
|
|
|
Bukatzeko,
|
ezin
aipatu gabe utzi sermoiek izan bide zuten ondorioetako bat: Euskaldun, fededun auziaz ari gara.
|
|
|
Dohainen errepasoa egiten hasi naizenez,
|
ezin
aipatu gabe utzi haren aditasuna eta adeitasuna. Beti izaten zuen keinu egokia zain, hitz aproposa ezpainetan, eta, hitz eta keinuetatik harago ere, inori laguntzekotan eskuzabala zen bere denborarekin, bere gaitasunekin.
|
|
|
|
Ezin
aipatu gabe utzi behean daraman bainila zati zuria ere, askoz bigunagoa eta zaila interpretatzeko, zergatik dagoen hor.
|
|
2011
|
|
|
Presidentearen hitza eman du zentralek segurtasun kontrol zorrotz eta eraginkorrak dituztela, eta jakinda ere Japonian gertatutako lurrikaren antzekoei eusteko mekanismoak dituztela, lurrikaretan bizirik irauteko segurtasunaz ikerketa egiteko eskatuko du. Ez da txantxa, presidentearen kargutik esan du eta.Arduretan, Garoñako arduradunek izan dutena
|
ezin
aipatu gabe utzi, gaur zentralaren 40 urtebetetze ospakizunak «elkartasunagatik» atzeratu dituzte eta.
|
|
|
Xabier Olarrari eskerrak eman behar zaizkio, Capoteren lana hain ongi euskaratzeagatik. Idazleari bere maisutasuna onartzen zaion bezala,
|
ezin
aipatu gabe utzi itzultzailearen lana, itzulpen honekin egin digun ekarpenagatik.
|
|
|
Horrela, profesionalek Lege Integralak eta ondorengo garapen arauemaileek biktimen babesean eta horienganako esku hartzean aurrerapausoak ekarri dituztela esan arren, kezkagarria iruditzen zaigu bertako eta kanpoko biktimen giza eskubideen babesean sortzen diren ezberdintasunak, bereziki bikotekidearenganako mendekotasun administratiboa dutenen eta egoera irregularrean dauden emakumeen kasuan. Ildo horretatik,
|
ezin
aipatu gabe utzi babestu beharreko ondare juridikoaren inguruan 1/ 2004 Lege Integralaren eta 4/ 2000 Atzerritartasun Legearen artean dagoen kontraesana. Ondare horiek, (biktimaren segurtasuna eta migrazio fluxuen arautzea) ez dira bateragarriak.
|
|
|
Eta, hirugarrenik, bortizkeria politikoak eta terrorismoak kapitulu berezi bat dute (30 kap.), hori ere bereziki interesgarria edonorentzat.
|
Ezin
aipatu gabe utzi Hiroshima eta Nagasakiko bonba atomikoei buruz eskaintzen zaien hausnarketa: " Horra paradoxa, egundo egin diren ekintza terroristarik larrienak askatasunaren eta demokraziaren izenean egin direla" (462 or.). Merezi du kapitulu hori arretaz irakurtzeak.
|
|
|
|
Ezin
aipatu gabe utzi ETAkideek bulegora egindako bi bisitak. Lehenbizikoan unibertsitateko ikasle iheslari bat etorri zitzaidan, artzain kontratu bat sinatua zuena Espainiatik ateratzeko.
|
|
|
Behin Leteren izena idatzi eta gero,
|
ezin
aipatu gabe utzi haren" Eskeintza nire aita zenari" poema. Izan ere, horixe baita, nire ustez, biziki maite (izan) dugun bati egin dakiokeen idazkirik ederrenetakoa.
|
|
2012
|
|
|
Izan ere, adinekoak eta gazteak elkarren alboan aritu ziren lanean atzo. Alde horretatik,
|
ezin
aipatu gabe utzi larreatarrak. Julen Larrea (15 urte), Amando Larrea (53 urte) eta Julian Larreak (83 urte) elkarrekin egin baitzuten erakustaldia.
|
|
|
Aldiz, horri esker, gaur egungo smartphoneen erdiak baino gehiagok sistema eragile librea du, eta tabletetan ere gora doa poliki poliki Android dutenen kopurua. Azkenik,
|
ezin
aipatu gabe utzi software libreak izan duen eragina beste esparru batzuetan, hala nola argazkigintzan, literaturan, musikan, entziklopediagintzan eta ikus entzunezkoetan, kultura librearen ideia sortzen...
|
|
|
Pentsamendu horietan ordu askotan, egun askotan, are gehiago, esango nuke aste eta hilabeteetan aritu nintzela, eta
|
ezin
aipatu gabe utzi gogoeta horien ondorio berezi bat. Hau da, goizean goiz, ohean nengoela, basatiak agertzeko arriskuen gorabeherekin burua erabat hartua nuela eta lur jota, gogora etorri zitzaizkidan Idatzi Santuetako hitz hauek:
|
|
|
Doktore tesia izateak eta langintza honetan ni estreinatu gabea izateak, pozarekin batean, sortu zizkidaten erantzukizuna eta kezka menderatu zituzten neronek ere urte batzuk lehenago Koldo Mitxelena Elissaltez doktore tesia egina izateak(
|
ezin
aipatu gabe utzi zuzendari izan nuen Patxi Altuna maisu Mitxelenazale eta Mitxelenaren ezagutarazlea), eta, batik bat eskatzen zidan emakumeak eskatzen zidalako. Jakin banekien, lanean hasita, Agurtzanek gure amonak esaten zuena egingo zuela:
|
|
|
Ikerketa hau egitea ez zen posible izanen gure galderei erantzuteko prest egon diren goizuetarrak gabe eta eskerrak haiei ere. Bukatzeko,
|
ezin
aipatu gabe utzi ikerketan buru belarri murgiltzea erraztu didaten Soziolinguistika Klusterra eta Eusko Ikaskuntzaren Angel Apraiz beka2.
|
|
2013
|
|
|
Ariketa interesgarria izaten da beti norberak bere buruari nor den galdetzea eta lekuan eta denboran kokatzea testu honetako protagonistak egiten duen moduan. Gainera,
|
ezin
aipatu gabe utzi, argitaratu eta hilabetera Kritiken hemerotekan 12 sarrera ditu…
|
|
|
XVIII. mendeko lekukotzekin bukatzeko,
|
ezin
aipatu gabe utzi J.M Barandiaranek 1926an RIEV aldizkarian argitaratutakoa. Bertan, 1787 urtearen ondoren idatzitako" Pueblos de Alava por Vicar� as, repartidos sus vecinos en cinco clases" koadernoan idatzitako honako pasarte honen
|
|
|
Eta amaitzeko,
|
ezin
aipatu gabe utzi dagozkigun bertso eta narrazioek emozioak jendaurreko espazioan jarri zituztela; beraz, aspaldikoak badira ere, oso gaurkoak dira. Faxismoaren aurkako aldarriaz, gerraren bidegabekeriaz, garaituei ezarri zieten indarkeriaz ari gara, baina sufrimenduaren alderdiak eta diskurtsoak ez ditugu nahastu nahi indarkeria eta errepresioa10 Ezagutza pozointsua kontzeptua Veena Das antropologoaren lanetatik hartua da. rekin.
|
|
|
Irudiak eta azalak:
|
Ezin
aipatu gabe utzi gure aldizkari honi azken urte hauetan aparteko bizitasuna eman dion diseinatzaile irudigilea. Berau Juan Mari Arrizabalaga dugu.
|
|
|
|
Ezin
aipatu gabe utzi, ezta ere, aurrerantzean gure hiztegiek Internet bidezko eskaintzan izango duten gehigarri bat. Hots, unibertsitateko irakasle talde batekin lankidetzan lortutako ahozko eskaintza.
|
|
|
garai horretan hasi ziren itxura hartzen aurrerago finkatuko ziren joera eta ikuspegiak. Ildo horretatik,
|
ezin
aipatu gabe utzi Eusko Abertzale Ekintza/ Acción Nacionalista Vasca ren (EAE/ ANV) ekarpen eta ibilbidea.
|
|
|
«Oinazerik gabe; konturatu gabe, lotan, azkar baina ez istripuz, familia edo lagun minen alboan, adinean aurreraturik, etxean, besteak zamatu gabe (inor izorratu edo hondoratu gabe eta abar)».
|
Ezin
aipatu gabe utzi, ordea, «konturatu gabe» eta «azkar» ezaugarrietan bildu direla erantzun askotarikoenak, askok ez baitute mundu honetatik agurtu gabe joan nahi.
|
|
|
Bertan, bertsolaritzaz eta antzerkiaz hitz egingo da, batak zein besteak leku garrantzitsua izan baitute hirian. Antzoki Zaharrean,
|
ezin
aipatu gabe utzi Indalenzio Bizkarrondo Bilintx (Donostia,) bertsolari eta poeta ezaguna. Antzoki Zaharra lantoki eta bizileku izan zuen Bilintxek, eta haren omenezko plaka ikus daiteke antzokiaren alboko kale batean.
|
|
|
Bere adimena eta trebetasuna, bere onginahia, zintzotasuna eta kemena ezohikoak ziren. Bere garairako eta girorako, berebiziko gobernadorea izan zen". 256 Boricak jorratutako" beste hainbat arlo" horien artean,
|
ezin
aipatu gabe utzi berak zehaztu zituela Baja eta Alta Californiaren muga ofizialak. Eta Kaliforniako lehenengo eskola sekularren sustatzailea izan zela, Euskalerriaren Adiskideen Elkarteko kide konprometitu bati zegokion bezala.
|
|
2014
|
|
|
Gorputzaren aldarria bai, baina, batez ere kanpoko musika erreferentebatzuei keinu egin zaie izenarekin.
|
Ezin
aipatu gabe utzi, bestalde, Pottors etaKlito izendapenaren eta Zuloak izendapenaren arteko aldea, emakume gorputzazari garela. Alua edo genital femeninoak zulo modura irudikatzean emakumearenplazeraren organoak ez dira ikusgarri egiten, ez dira horiek desira subjektu gisairudikatzen.
|
|
|
|
Ezin
aipatu gabe utzi, ordea, 2011ko maiatzaren 27an Europako Kontseiluak hartutako ebazpena «Eremu elektromagnetikoen arrisku potentzialak eta ingurune naturalean dituzten eraginak» izenburupean57 Horrekin batera, urte bereko maiatzaren 31n OMEk eta IARCek (Minbiziaren inguruko Nazioarteko Ikerketa Agentziak) besteak beste telefono mugikorrek sortutako uhin elektromagnetikoak posibleki minbizia era... Europako Kontseiluaren aipatutako ebazpenean Europako gobernu guztiei ahal duten heinean uhin elektromagnetikoak sortzen dituzten erradiazioak gutxitzeko zentzuzko neurriak hartzeko eskatzen zaie.
|
|
|
Alor honetan
|
ezin
aipatu gabe utzi UEUk argitaratzen dituen aldizkariak:
|
|
|
Epaituak izan diren 34 kideez gain, euskal herri osoko 110 herriko taberna ere epaitu dituzte, ETA finantziatzea egotzita.
|
Ezin
aipatu gabe utzi, 12 urteko' ikerketa' ren ondoren, prostituzioan aritzen diren emakumeak babesten dituen Askabide elkartea oraindik sumario barruan zutela, Herriko taberna bat zelakoan. Akatsak etangabeak izan dira 5 hilabetetan zehar.\
|
|
|
Bai sustapenean, bai eskubideen bermatzean oinarriturik. Luze joko luke horietan sakontzea, baina Bilboko euskalgintzko kideok aukera paregabea izango dugu Bilboko Euskara Sustatzeko Ekintza Plana aurkezten zaigunean, agindu bezala, horretarako bidea ematen badigu Udalak, jakina.Amaitzeko, norberaren hausnarketaren beharra
|
ezin
aipatu gabe utzi. Administrazioek erantzukizun handia dute, jakina; baina nork bere esparrutik eragin behar duela ere ondo barneratu behar dugu.
|
|
|
Eta, azkenik, Espainiako Estatuaren" laguntza"
|
ezin
aipatu gabe utzi. Beren jarrera zurrun eta gogorrarekin eta azken aldian onartzen ari diren legeekin (Wert legea, besteren artean eskoletako hizkuntz murgilketaren kontrakoa, adibidez) eta ematen ari diren sententziekin (Auzitegi Konstituzionalak Estatut aren kontra eman zuena, adibidez), subiranisten zerrenda puztu besterik ez dira egiten ari.
|
|
|
Aldi bat gehiago Pakistanen Talibanak delakoek, hainbertze gerla luzeen artetik, berena entzunarazten dute egundainokotan. Hala nola
|
ezin
aipatu gabe utzi Pestravia hirian eskola batean 132 haur bederazka hil dituztela horgo militarren haurrak zirelakotz. Holako berri ezin jasanak lekuko jendea bezala munduko iritzi orokorra inarrosi du azkarki, gutik konprenitzen dutela holakorik gerta ditekela gerlaren izenean ere.
|
|
2015
|
|
|
Bizitzaren ibilbidean bosturteko batzuk eginak dituen edonork badaki, ongi jakin ere, porrotei zor dizkiegula ikasi ditugun lezio hoberenak. Eta horren alde onez hausnarketa egiten hasiz gero,
|
ezin
aipatu gabe utzi galtzailearen erakargarritasuna, bereziki zineman edo literaturan. Bitxia da:
|
|
|
Ezinezkoa litzateke bilketa lanean aritu diren guztiak aipatzea, inurri lana izan baita, kontzienteki edo ez, afizioz edo ondarea zaindu eta gordetzeak duen garrantziak bultzatuta, herriz herri magnetofoi handia, grabadora modernoagoa, bideo kamera, argazki kamera, blok txikia edo telefono mobila hartuta aritu direnena. Aipa genitzake Alan Lomaxen grabazioak, Patxi Mujikak egin zituen grabazioak, Ximun Haran… Beranduago Jose Antonio Gesalaga “Zaldubi”, komunikabideetan Joxe Mari Iriondo, Laxaro Azkune eta Nikolas Aldai, Mixel Lekuona… Nola ez, Joanito Dorronsorok doinu bilketan egindako lana
|
ezin
aipatu gabe utzi.
|
|
|
Ezaguna eta askotan imitatua izan da Robert Altmanen Short Cuts (1993), istorio independenteak paraleloki kontatzen dituena, Raymond Carverren ipuinak trebeki josiz eraikia. Halaber,
|
ezin
aipatu gabe utzi Txekhoven hiru ipuin oinarritzat hartuta Nikita Mikhalkovek 1987an ondu zuen Oci ciorne maisulana ere. Kasu bitxiagoak ere badira, Robert Wisek 1949an zuzendutako The Set Up boxeo filma, esate baterako:
|
|
|
edonori, film baten argumentua konta diezagun eskatuz gero, film horretan literarioen diren xehetasunak narratuko dizkigu, zenbait film ederren kontaketa literarioa erabat funsgabea, zozoa, edo are, aspergarria dela ohartu gabe. Bestalde,
|
ezin
aipatu gabe utz daiteke, zinemaren eta literaturaren arteko harremanaz ari garelarik, literatura zinematografikotzat har daitekeen kritikoen lana. Zinemaren eta literaturaren arteko lehenengo harremana, ez al da filmen kritika bera?
|
|
|
|
Ezin
aipatu gabe utzi interneteko zenbait portal: armiarma.com, Euskal klasikoen gordailua, Julen Urkizaren Olerki eta bertsoen hemeroteka, Bertsozale Elkartearen orrialdea, J. Dorronsororen bertso doinutegia, Euskomediaren Euskal Kantutegia, Arteolaren Aho bete doinu eta Musikaz blai.
|
|
|
Bestalde, Atxolin (Sallobente Ermuaranen) etaAtxuri (Mendaron) XIX.mendean ditugu dokumentatuta, lehenengoa 1818an eta 1860an bigarrena.Horiek adierazten digutenez, garai hartan, bizkaierak indar handiagoa zeukan gaur egun baino, bizkaierako forma nagusitu baitzen bi toponimo horietan.
|
Ezin
aipatu gabe utzi biak ala biakgipuzkeratik gertuago daudela geografikoki eta baita hizkerari dagokionez ere.
|
|
|
Azkenik,
|
ezin
aipatu gabe utzi Goioren amaren irudikapena: ikusi dugun legez, bitarteko Sarrionandiaren lanetan agertzen diren emakumezko ugarik ama rol estereotipatua betetzen dute:
|
|
|
Baita Udalbiltzako Xanti Kiroga ere. Arduradun politikoen artean
|
ezin
aipatzeke utzi Eusko Jaurlaritzako Hizkuntz Politikarako sailburuorde Patxi Baztarrika.
|
|
|
Horretaz ari naizela,
|
ezin
aipatu gabe utzi halako eztabaidetan izar modukoa dugun bat: Olentzero.
|
|
|
|
Ezin
aipatu gabe utzi Manu Robles Arangiz berak erakutsi zuen irekitasuna. Ordurako laurogei urtetik gorakoa zen presidentea ez zen uzkurtu aldaketaren aurrean, ulertu zuen garai berriek molde berriak eskatzen zituztela eta, adinez eta ibilbidez gertukoago zituen batzuekin etsaitzea ekarriko bazion ere, etorkizunaren aldeko hautua egin zuen, eta neurriko erantzuna eman zion historiak bere gain jarritako ardurari.
|
|
2016
|
|
|
|
Ezin
aipatu gabe utzi, bestalde, gure hirigintza ereduan autoek eta merkataritza guneek duten nagusitasuna. Diskurtsoa badakigula dio Betoñok, alde batetik bestera autoz mugitzera derrigortzen gaituzten urbanizazioen ordez hiri jarraiak behar ditugula, trinkoak, baina kontrakoa dela joera:
|
|
|
Horrela egin genuen Bizkaia 2010etik gaur egunera arte Bizkaiko euskara teknikariek garatu duten" EMAN GILTZA, ¡ Háblale, escúchale!" izeneko kanpainan eta horrela egin nahi izan dugu proiektu honetan, ñabardurak ñabardura. Hortaz, esku artean duzuen txosten honek Vitoria Gasteizko Udaleko Euskara Zerbitzuaren behar bati erantzun nahi izan dio; izan ere,
|
ezin
aipatu gabe utzi landa lana gauzatzerakoan GEU elkartearen laguntza izan dugula.
|
|
|
Ahaztezina da film horretan Ramon Bareak egin duen interpretazio lana.Era berean, urteko sorpresarik handienetakoa David Ilundainen B izan da. Luis Barcenasen inguruko lanak eszenaratze eraginkor baten bitartez lortu du politika errealaren gaineko film bikaina egitea.Azkenik, pantaila handietara iristea lortu dutenen artean,
|
ezin
aipatu gabe utzi Pablo Iraburu eta Migueltxo Molinaren Muros dokumentala. Hainbat istorioren bitartez gure mundua hobeto ezagutzeko parada ematen digu faktura ederreko film dokumental horrek:
|
|
|
eta melodikoagoak gertatzen diren arren.
|
Ezin
aipatu gabe utzi X izpia kantako aldaketa nabarmena, bizkortasuna alde batera utzi eta gitarra pisutsuak ageri baitzaizkigu oihu kirrinkari batzuekin. Ziztu bizian doaz beste guztiak, hasierako Aterkills eta batez ere minutu batera heltzen ez den XXXPrinter (Hautsa) kasurako.
|
|
|
eta Telesforo Monzonen Hazparneko anderea ikusi ditugu Lipusen gidaritzapean, lehenengo biak Lapurdiko antzezleekin eta hirugarrena Markinako amateurrekin, eta Manex Fuchsek Iduzkilore zuzendu zuen, Peio Chipy (Txipi) eta Joseba Aurkenerenaren liburutik abiatuta. Betiere herri antzerkiaren eremuan, baina beste plano batean,
|
ezin
aipatu gabe utzi aspaldion eta Zuberoatik kanpo sortu diren pastoral garaikideak: Gerezien denbora Lapurdin eta Bidador Nafarroa Garaian.
|
|
|
Bestalde, testuinguru horretan,
|
ezin
aipatzeke utzi euskal errugbian azken urteetan izan diren estatuen mugaz gaindiko hartu eman berriak. Euskal Herria Kirolak 2012ko abuztuan Donostian antolatu zuen Euskal Herriko Kopa Txapelketaren finala horren isla da, Aviron Bayonnais eta Biarritz Olympique Pays Basque Lapurdiko goi mailako taldeak alderatu zituena.
|
|
|
Emakume presoentzako zentro gutxiago egotearen eta presondegien antolaketan gizonei lehentasuna ematearen azken adierazle gisa,
|
ezin
aipatu gabe utzi emakumeek denbora gehiago behar izaten dutela espetxe batetik bestera lekualdatzeko; horretarako garraio lineak ere gizonentzat pentsatuta daudelako. Honela azaltzen dute zenbait kartzela langilek:
|
|
|
Era berean,
|
ezin
aipatu gabe utzi hurrengo asteburuan Neguko Gipuzkoako Txapelketa jokatuko dela Azpeitiko igerilekuan bi egunez, zapatuan eta igandean, urtarrilak 16 eta 17, hain zuzen ere.\
|
|
|
Ez dut Libertimenduaren erreseina bat egingo. Baina, Antton Lukuren transmisiorako sena
|
ezin
aipatu gabe utzi. Badirudi, izan ere, berak eta ingurukoek eginiko lanari esker, besteak beste, gero eta gogotsuago hurbiltzen dela jendea, oro har, halako emanaldietara, ikusle zein parte hartzaile gisa.
|
|
2017
|
|
|
Eneko Oiartzabal Gerriko – Zenbat denboraz bizi ote gara euskaraz? azkenik, ikerketa honen eremu geografikoarekin bat datorrenez eta berri berria denez,
|
ezin
aipatu gabe utzi hondarribian 2016an egindako hizkuntzen kale erabileraren neurketak emandako emaitza esanguratsuenak: euskararen kale erabilera hondarribian %24, 6koa da, gipuzkoako batez bestekotik behera (nahiz eta ezagutza handiagoa izan hondarribian) eta erabilera isotropikoa baino baxuagoa4; erabilerarik altuena haurren artean ematen da eta baxuena, berriz, gazteen artean (nahiz eta hauek diren ezagutza maila altuena dutenak, %85, 6koa); sexuen artean ez dago alderik; eta haurren presentziarekin erabilera %46ra igotzen da.5
|
|
|
Atotxa futbol zelaia egokitu zuten etapa haren bukaera izan zedin; belodromo bilakatu zuten egun batez.
|
Ezin
aipatu gabe utzi futbol zelaia egin aurretik bertan belodromoa egon zela. Hortaz, Atotxa eta txirrindularitzaren arteko lotura estua lehenagotik zetorren.
|
|
|
Horregatik bere kirol ibilbide guztia Frantziako taldeetan egin zuen.
|
Ezin
aipatu gabe utzi 1955eko Italiako Baracchi saria bertako Bianchi taldearekin lehiatu zuela, baina hori behin behineko erabakia izan zen, bere ordura arteko taldea, La Perle, desegin baitzen.
|
|
|
Badira, hala ere, oharkabean pasa diren beste zenbait aldaketa, gure hiri ingurunea goitik behera irauli dutenak. Hala nola,
|
ezin
aipatu gabe utzi hiri zonifikazioaren ezabatzea: XX. mendeko hirietako gaitz guztien sorburua, lan produktibo eta erreproduktiboaren arteko genero banaketa eta hierarkizazioa justifikatzen zuen tresna nagusia.
|
|
|
Urteak urteak etorri, ehundaka izan dira bertan parte hartu izan duten usurbildarrak.
|
Ezin
aipatu gabe utzi aurtengoan Tiburtxioren faltak sortuko digun hutsunea.Bada denbora Jai Batzordearen parte zareten eragile desberdinek beronen funtzionamenduan aldaketak egiteaz gain pauso bat aurrera emateko ordua dela aitortu duzuenak. Honen guztiaren harira, Udalak lehengo urteko festen balorazio bilera bat probestu zuen eragile desberdinen ekarpenak eta iritziak jasotzeko.
|
|
2018
|
|
|
The Lost City of Z joan den urteak utzi dizkigun mirarietako bat da, gezurra baitirudi gaur egun horrelako pelikula eder eta benetakorik egiten ahal dela. Werner Herzog onenaren moduan, obsesioa eta ezezagunaren erakarpena biltzen ditu filmak.Iazko bost film horiek nabarmenduta,
|
ezin
aipatu gabe utzi gozamena eman diguten beste batzuk ere. Animazio arloan, Europa aldetik etorri dira izenbururik aipagarrienak, La tortue rouge liluragarria eta Ma vie de courgette.
|
|
|
Bizikleta alde batera utzi eta gero krosetan eta pistetan lasterka ibili nintzen.
|
Ezin
aipatu gabe utzi laxoa, Arraiozko taldean urte aunitzez ibili nintzen.
|
|
|
Txata, Ezker Abertzaleko militantea, preso ohia eta Gotzon Aranburu euskal preso politikoaren aita izanik, egun hau bere gertukoenei eta familiari babesa ematen soilik uler dezakegu.
|
Ezin
aipatu gabe utzi, mendekuan oinarritutako kartzela politika baten orrialde ilun bat gehiago ere badela; izan ere, Txatak Euskal Herriko gatazka politikoaren ondorioak jasaten igaro du bizitza, eta azkenean, semea aske ikusi gabe joan zaigu.
|
|
|
Bigarren nobela argitaratu du aurten Sarriugartek, hain zuzen ere, publikotasunaz eta sortzaile izateaz hausnartzeko parada ematen duen Azala erre (Elkar, 2018) eleberri laburra.
|
Ezin
aipatu gabe utzi, artikulu honetan erreparatu diedan auzi batzuekin bat, Esker ona edo nobela baten historia edo autore indibidualaren mitoa hausteko ahalegina izeneko gibel solasa, non nobelaren sorkuntza prozesuaren gorabeherak kontatzen dituen idazleak, ezkutuan geratu ohi den zerbait egurastuz. Lehena argitaratu eta hiru urtera argitaratu du Katixa Agirrek bere bigarren eleberria:
|
|
|
Oso idazluma zorrotza zuen eta nobela errealistaren ildotik Pamplona a vista deptjaro (1892) idatzi zuen, non Iruñeko orduko gizarte itxurati eta jainkozaleak bere burua irudikatua ikusi zuen, iskanbila eta asaldura handia sortuz.
|
Ezin
aipatu gabe utzi Los mdrtires de la pobreza (1885) eleberri errealista, eta Tdctica Electoral (1888) antzezlana, non politikarien azpijokoak agerian uzten dituen.
|
|
|
Etxebizitzaren arazoaz hitz eginda,
|
ezin
aipatu gabe utzi beste alderdi garrantzitsu bat: etxeko taldeak osatzeko ohitura.
|
|
|
|
Ezin
aipatu gabe utzi Bizkortze Sailak sortu zuen aldizkaria, Principe de Viana aldizkariaren Euskera Gehigarria; hura izan zen nafar unibertsoaren euskal komunikazio idatzirako lehen ahalegin ofiziala. Ekoizpen propioari dagokionez, hedapen handiena lortu zuen argitalpena dugu, Principe de Vianak zuen aldizkaria258 baliatuz egin baitzen Euskera Gehigarria.
|
|
2019
|
|
|
Ikerketa linguistikoak, ordea, ez zuen euskara biziaren zalantzaz beteriko etorkizunean eragin zuzenik. Diktadura frankistak ezartzen zituen mugak onartuta, L. Michelenak(
|
ezin
aipatu gabe utzi A. Irigarayk gerra zibil aurretik egin zuen bidegile lana) Donostiako Egan aldizkariaren zuzendaritza hartu eta, RSVAPen gehigarri literario xumea zena, kultura aldizkari duina bilakatu zuen. Euskal literatoak dogma linguistiko eta moraletatik (frankismoarenak, baina baita abertzaleenak ere) libreago formatu nahi zituen; eta baserri mundu tradizionaletik harago zihoazen kritika eta berrikuste garaikideen topaleku eroso samarra aurkitu zuten idazle gazte berriek.
|
|
|
" Zu zara nire aberria" (2000: 463), Sabino Aranaren hezurtxoa elkarrekin urperatu ondoren. Halere,
|
ezin
aipatu gabe utzi" Asaba zaharren baratza" ko Polikarpok eta Sabinek egiten duten idatzizko mezu trukeak bere simetria parodikoa duela Bi Bihotz. Hilobi bat narrazioan, inkomunikazioa gainditzeko egiten duten ariketan elkarri isildutako eskaera idatziz jartzean.
|
|
|
Isaki Lacuestak bere La leyenda del tiempo ri nolabaiteko segida eman dio Entre dos aguas en, dokumentalaren eta fikzioaren arteko mugak betiko ezabatu dituen film bat eginez. Era berean, herrialde horren eguneroko gogorraren ikuspegi zehatza oparitu digu zuzendari katalanak.Horiez gain,
|
ezin
aipatu gabe utzi Pawel Pawlikowskiren joera klasikoko Zimna Wojna poloniarra eta zinema italiarrak erakutsi duen sasoia, Alice Rohrwacheren Lazzaro felice eta Mateo Garroneren Dogman ekin.Azkenik, euskal zinemarentzat ere oso urte oparoa izan da joan berri zaiguna. Loreak en mailako fenomeno sozialik ez izan arren, Koldo Almandozen Oreina, Telmo Esnalen Dantza eta Raul de la Fuenteren Another Day of Life k berriro ere oso goian jarri dute bide berriak urratzen ari den gure zinematografiaren langa.
|
|
|
|
Ezin
aipatu gabe utzi gure hizkuntza komunitatea aberasten duten Euskal Herritik kanpoko euskaldunak! Euskara azentu argentinarrarekin hitz egiten duen Rocio patagoniarra, zubereraz mintzo den Carlos eta Ortzaizeko askazien euskara bereganatu duen Leonat uruguaiarrak, Adam poloniarra, bere lankide batek sei hilabetera jakin zuena ez zela, euskaldun zaharra?
|