|
2000
|
|
|
ezin ahantzia, euskarazko idazlerik handienetakoa, 1643an argitaratu zen Gero ren egilea genuen. Garai hartatik etenik gabe aritu izan dira euskal idazleak Nafarroan, eta
|
ezin
aipatu gabe utzi gure mendeko Nikolas Ormaetxea. Orixe?, hainbeste idazlanen artean Euskaldunak (1950) poema mardularen egilea.
|
|
2003
|
|
|
Kirolak gero eta zeresan handiagoa dauka I+ G n (Inbertsioa eta Garapena). Azkenik,
|
ezin
aipatu gabe utzi kirolak hezkuntzan duen aspektu integrala. Gazteen marjinazio arazoak, droga arazoak, eta horrelakoetarako kirol aktibitate guztiek terapia edo etika bezala balio lezakete.
|
|
2004
|
|
|
Gozoetan, pastel, budin eta krepeez gain,
|
ezin
aipatzeke utzi kulfi (Indiako izozki tipikoa) eta rasgulla (arrosa urez bustitako gazta bolatxoak).
|
|
2005
|
|
|
Edota Seaskan Estatuak egindako murrizketak. Era orokorragoan,
|
ezin
aipatu gabe utzi, oraindik ere Euskal Herrian dauden hezkuntza ereduetatik bakarrak ere ez duela euskalduntzen eta erdaldunen poltsa urtez urte handitzen doala; izan ere, lehen hezkuntza amaituta, oraindik ere ikasleen %64 ez da eskola bidez euskalduntzen. Honek, herritar askok euskaltegietara jo behar izatea dakar berarekin eta esfortzu pertsonal eta ekonomiko handia eginez administrazioak bermatzen ez duena euren kabuz kudeatu behar izatea.
|
|
2006
|
|
|
Azkenik,
|
ezin
aipatu gabe utzi, Joxe Mari Lopetegi. Errepublikanoen Bertsolaria (Paper Hotsak, 2004) liburua.
|
|
2007
|
|
|
Tabakaleraz hitz egiten ari garela,
|
ezin
aipatu gabe utzi Artelekuren etorkizuna.
|
|
|
Zoriaz ari garela,
|
ezin
aipatzeke utzi zorizko jokoak. Jokalari askok xahutu dituzte euren ondasun guztiak kasinoan, baina gutxitan ikusiko zenuten kasino bat ixten, diru faltagatik behinik behin.
|
|
|
Lehenengo zati honi bukaera emateko,
|
ezin
aipatu gabe utzi Alfabetatze Batzorde honek bere ibilbidean euskararen irakaskuntzan arlo pedagogikoan egindako ekarpena; hor daude besteak beste" Lehen urratsak" liburuxka," Euskalduntzen" metodoa eta Eusebio Osaren" Pedagogia eta Gizartea".
|
|
2008
|
|
|
XIV. mendekoa da lehena, XVIII.ekoa bestea. Eta
|
ezin
aipatu gabe utzi Tours-eko San Martinen parrokia eliza, aldapa baten gainean, herriari diosala eginez ari balitz bezala hartu baitu tokia herrigunearen ekialdean. Bere kokapen eta altuerari esker, Lesakaren ikuspegi orokorraz gozatzeko aukera eskaintzen du.
|
|
|
Hirurtekoan zehar liberalismoa sustraitzeko lana egin zutenen artean
|
ezin
aipatu gabe utzi Mateo Argiano apaiza. Elizgizon horrek Eibartik alde egin zuen absolutisten gudarosteak sartu zirenean, eta I. Karlistaldian ere armatutako hiritarren kapilaua izan zen.
|
|
|
Udal arduradunen artean, Nerea Alustizak laguntza estimagarria eskaini dit, baita ikerketa arloan ere. Juan San Martin ere
|
ezin
aipatu gabe utzi, elkarrekin egon ginen une laburretan hitzik gabeko aholkuak oparitu baitzizkidan, begirada hutsarekin.
|
|
|
Ikerketaren eremuan, Yolanda Ruiz Eibarko artxibozaina da ostera gehien egin duena nik eskatutako agiriak ekartzen eta eramaten, zehatz eta bizkor beti. Eibarko artxibategiko bulegotxoan ezagututako langileak ere
|
ezin
aipatu gabe utzi: Josék aholku eraginkorrak eskaini zizkidan datu baseko zenbait funtzio sistematizatzeko orduan; Itziar, ikerketa fasean sortzen zitzaidan edozein zalantzari erantzuteko prest beti; eta Marina, nik eskatutako liburutzarrek mahai gainean ematen zuten danbaden pairatzailea, bera diseinatzen ari zen arma museoaren maketatxoa mahai berean zegoen-eta...
|
|
|
Langile guztientzat nire esker onak. Artxiboetatik at,
|
ezin
aipatu gabe utzi Txema Uriarterengandik jasotako laguntza erabakigarria. Uriartek Debarroari buruzko doktore tesia egin zuen, eta argitaratu gabeko tesi horretan oinarritu naiz neure ikerlanaren zenbait ikuspegi jorratzeko orduan.
|
|
|
Baina Carlos Sastrek ere (CSC) irabazi egin zuen atzo, noski, Contadorrek berak, esaterako, 41 segundo besterik ez baitzizkion atera 42,5 kilometroko erlojupekoan; eta irabazleez hizketan hasita, Igor Antonen (Euskaltel Euskadi) lana
|
ezin
aipatu gabe utzi. Galdakoztarrak hiru minutuko galeran jarri zuen langa, denbora gehiago ez zuen galdu nahi.
|
|
|
Hizkuntzaz eta kulturaz hitz egiten ari garenez,
|
ezin
aipatu gabe utzi Bat soziolinguistika aldizkariaren 65 zenbakiaren dosierra" Euskal Herriko kulturak eta euskara" gaiari buruz izango dela. Aldizkari hori oso aberatsa da Euskal Herriko egoera soziolinguistikoa hobeto ulertzeko eta gai honen inguruan gogoeta sakonak bideratzeko, mundu mailan oso gutxi dira maiztasun eta sakontasun horretako soziolinguistika aldizkariak dituzten hizkuntzak.
|
|
2009
|
|
|
Udako kontzertu nagusien egitarauak, asteburuetan egiteko planak... Denetarik proposatzen dizue Gazteak bere proposamenen atalean eta udarako oso gutxi falta denez,
|
ezin
aipatu gabe utzi datorren asteburutik aurrera Euskal Herriko txokoetan egongo diren jai garrantzitsuenak.
|
|
|
Aurten ere, bertze lanen artean, mendiarekin loturikoak
|
ezin
aipatzeke utzi. Zenbait mendiko lan egitea aurreikusi du Udalak eta Basartea enpresak proiektua egina du.
|
|
|
Azkenik, Johanssonen ibilbidea
|
ezin
aipatu gabe utzi. Joan den urtean egin zuen jauzia, Olinpiar Jokoetan zilarrezko domina irabazi ondoren.
|
|
|
Familia eta lagunak hartu nahi nituzke gogoan, beti laguntzen baitidate frontoira. Aitona ere
|
ezin
aipatu gabe utzi.
|
|
|
Atxikimenduaz ari garela,
|
ezin
aipatu gabe utzi, hizkuntzen bizikidetza harmoniatsua eta gizarte elebidun gero eta orekatuagoa eraikitzeko bidean, berealdiko galga eta harresi funtzioa betetzen duen defizit bat: euskal herritar elebakarren proportzio altu batek euskaraz (ere) bizi den hiztun elkarte elebidunaren sorkuntza eta bizipenei buruz duen ezjakintasun erabatekoa.
|
|
|
1". Eta Bartzelonaz ari garela,
|
ezin
aipatu gabe utzi hiriko espazio enblematiko eta ezagunena: Rambla.
|
|
2010
|
|
|
Azken modako arropa janzten duen jendeaz ari garen honetan,
|
ezin
aipatu gabe utzi, ez gara Lady Gagaz ari, Bjork. Zer?
|
|
|
Udako kontzertu nagusien egitarauak, asteburuetan egiteko planak... Denetarik proposatzen dizue Gazteak bere proposamenen atalean eta udarako oso gutxi falta denez,
|
ezin
aipatu gabe utzi datorren asteburutik aurrera Euskal Herriko txokoetan egongo diren jai garrantzitsuenak.
|
|
|
Udaberriko azken asteburuan ere musika izango da nagusi eta, beraz,
|
ezin
aipatu gabe utzi Euskal Herrian gaur, larunbata, izango diren zuzenekorik garrantzitsuenak:
|
|
|
Urritik aurrera, gainera, haurren programa bereziak ere izango dira larunbatetan. Eta
|
ezin
aipatu gabe utzi Mihiluzeren bertsio katalana den Bocamoll programak ere bere laugarren denboraldiari ekin diola jada.
|
|
|
Bukatzeko,
|
ezin
aipatu gabe utzi sermoiek izan bide zuten ondorioetako bat: Euskaldun, fededun auziaz ari gara.
|
|
|
Dohainen errepasoa egiten hasi naizenez,
|
ezin
aipatu gabe utzi haren aditasuna eta adeitasuna. Beti izaten zuen keinu egokia zain, hitz aproposa ezpainetan, eta, hitz eta keinuetatik harago ere, inori laguntzekotan eskuzabala zen bere denborarekin, bere gaitasunekin.
|
|
2011
|
|
|
Presidentearen hitza eman du zentralek segurtasun kontrol zorrotz eta eraginkorrak dituztela, eta jakinda ere Japonian gertatutako lurrikaren antzekoei eusteko mekanismoak dituztela, lurrikaretan bizirik irauteko segurtasunaz ikerketa egiteko eskatuko du. Ez da txantxa, presidentearen kargutik esan du eta.Arduretan, Garoñako arduradunek izan dutena
|
ezin
aipatu gabe utzi, gaur zentralaren 40 urtebetetze ospakizunak «elkartasunagatik» atzeratu dituzte eta.
|
|
|
Xabier Olarrari eskerrak eman behar zaizkio, Capoteren lana hain ongi euskaratzeagatik. Idazleari bere maisutasuna onartzen zaion bezala,
|
ezin
aipatu gabe utzi itzultzailearen lana, itzulpen honekin egin digun ekarpenagatik.
|
|
|
Horrela, profesionalek Lege Integralak eta ondorengo garapen arauemaileek biktimen babesean eta horienganako esku hartzean aurrerapausoak ekarri dituztela esan arren, kezkagarria iruditzen zaigu bertako eta kanpoko biktimen giza eskubideen babesean sortzen diren ezberdintasunak, bereziki bikotekidearenganako mendekotasun administratiboa dutenen eta egoera irregularrean dauden emakumeen kasuan. Ildo horretatik,
|
ezin
aipatu gabe utzi babestu beharreko ondare juridikoaren inguruan 1/ 2004 Lege Integralaren eta 4/ 2000 Atzerritartasun Legearen artean dagoen kontraesana. Ondare horiek, (biktimaren segurtasuna eta migrazio fluxuen arautzea) ez dira bateragarriak.
|
|
|
Behin Leteren izena idatzi eta gero,
|
ezin
aipatu gabe utzi haren" Eskeintza nire aita zenari" poema. Izan ere, horixe baita, nire ustez, biziki maite (izan) dugun bati egin dakiokeen idazkirik ederrenetakoa.
|
|
2012
|
|
|
Izan ere, adinekoak eta gazteak elkarren alboan aritu ziren lanean atzo. Alde horretatik,
|
ezin
aipatu gabe utzi larreatarrak. Julen Larrea (15 urte), Amando Larrea (53 urte) eta Julian Larreak (83 urte) elkarrekin egin baitzuten erakustaldia.
|
|
|
Aldiz, horri esker, gaur egungo smartphoneen erdiak baino gehiagok sistema eragile librea du, eta tabletetan ere gora doa poliki poliki Android dutenen kopurua. Azkenik,
|
ezin
aipatu gabe utzi software libreak izan duen eragina beste esparru batzuetan, hala nola argazkigintzan, literaturan, musikan, entziklopediagintzan eta ikus entzunezkoetan, kultura librearen ideia sortzen...
|
|
|
Pentsamendu horietan ordu askotan, egun askotan, are gehiago, esango nuke aste eta hilabeteetan aritu nintzela, eta
|
ezin
aipatu gabe utzi gogoeta horien ondorio berezi bat. Hau da, goizean goiz, ohean nengoela, basatiak agertzeko arriskuen gorabeherekin burua erabat hartua nuela eta lur jota, gogora etorri zitzaizkidan Idatzi Santuetako hitz hauek:
|
|
|
Doktore tesia izateak eta langintza honetan ni estreinatu gabea izateak, pozarekin batean, sortu zizkidaten erantzukizuna eta kezka menderatu zituzten neronek ere urte batzuk lehenago Koldo Mitxelena Elissaltez doktore tesia egina izateak(
|
ezin
aipatu gabe utzi zuzendari izan nuen Patxi Altuna maisu Mitxelenazale eta Mitxelenaren ezagutarazlea), eta, batik bat eskatzen zidan emakumeak eskatzen zidalako. Jakin banekien, lanean hasita, Agurtzanek gure amonak esaten zuena egingo zuela:
|
|
|
Ikerketa hau egitea ez zen posible izanen gure galderei erantzuteko prest egon diren goizuetarrak gabe eta eskerrak haiei ere. Bukatzeko,
|
ezin
aipatu gabe utzi ikerketan buru belarri murgiltzea erraztu didaten Soziolinguistika Klusterra eta Eusko Ikaskuntzaren Angel Apraiz beka2.
|
|
2013
|
|
|
Ariketa interesgarria izaten da beti norberak bere buruari nor den galdetzea eta lekuan eta denboran kokatzea testu honetako protagonistak egiten duen moduan. Gainera,
|
ezin
aipatu gabe utzi, argitaratu eta hilabetera Kritiken hemerotekan 12 sarrera ditu…
|
|
|
XVIII. mendeko lekukotzekin bukatzeko,
|
ezin
aipatu gabe utzi J.M Barandiaranek 1926an RIEV aldizkarian argitaratutakoa. Bertan, 1787 urtearen ondoren idatzitako" Pueblos de Alava por Vicar� as, repartidos sus vecinos en cinco clases" koadernoan idatzitako honako pasarte honen
|
|
|
Eta amaitzeko,
|
ezin
aipatu gabe utzi dagozkigun bertso eta narrazioek emozioak jendaurreko espazioan jarri zituztela; beraz, aspaldikoak badira ere, oso gaurkoak dira. Faxismoaren aurkako aldarriaz, gerraren bidegabekeriaz, garaituei ezarri zieten indarkeriaz ari gara, baina sufrimenduaren alderdiak eta diskurtsoak ez ditugu nahastu nahi indarkeria eta errepresioa10 Ezagutza pozointsua kontzeptua Veena Das antropologoaren lanetatik hartua da. rekin.
|
|
|
garai horretan hasi ziren itxura hartzen aurrerago finkatuko ziren joera eta ikuspegiak. Ildo horretatik,
|
ezin
aipatu gabe utzi Eusko Abertzale Ekintza/ Acción Nacionalista Vasca ren (EAE/ ANV) ekarpen eta ibilbidea.
|
|
|
Bertan, bertsolaritzaz eta antzerkiaz hitz egingo da, batak zein besteak leku garrantzitsua izan baitute hirian. Antzoki Zaharrean,
|
ezin
aipatu gabe utzi Indalenzio Bizkarrondo Bilintx (Donostia,) bertsolari eta poeta ezaguna. Antzoki Zaharra lantoki eta bizileku izan zuen Bilintxek, eta haren omenezko plaka ikus daiteke antzokiaren alboko kale batean.
|
|
|
Bere adimena eta trebetasuna, bere onginahia, zintzotasuna eta kemena ezohikoak ziren. Bere garairako eta girorako, berebiziko gobernadorea izan zen". 256 Boricak jorratutako" beste hainbat arlo" horien artean,
|
ezin
aipatu gabe utzi berak zehaztu zituela Baja eta Alta Californiaren muga ofizialak. Eta Kaliforniako lehenengo eskola sekularren sustatzailea izan zela, Euskalerriaren Adiskideen Elkarteko kide konprometitu bati zegokion bezala.
|
|
2014
|
|
|
Alor honetan
|
ezin
aipatu gabe utzi UEUk argitaratzen dituen aldizkariak:
|
|
|
Bai sustapenean, bai eskubideen bermatzean oinarriturik. Luze joko luke horietan sakontzea, baina Bilboko euskalgintzko kideok aukera paregabea izango dugu Bilboko Euskara Sustatzeko Ekintza Plana aurkezten zaigunean, agindu bezala, horretarako bidea ematen badigu Udalak, jakina.Amaitzeko, norberaren hausnarketaren beharra
|
ezin
aipatu gabe utzi. Administrazioek erantzukizun handia dute, jakina; baina nork bere esparrutik eragin behar duela ere ondo barneratu behar dugu.
|
|
|
Eta, azkenik, Espainiako Estatuaren" laguntza"
|
ezin
aipatu gabe utzi. Beren jarrera zurrun eta gogorrarekin eta azken aldian onartzen ari diren legeekin (Wert legea, besteren artean eskoletako hizkuntz murgilketaren kontrakoa, adibidez) eta ematen ari diren sententziekin (Auzitegi Konstituzionalak Estatut aren kontra eman zuena, adibidez), subiranisten zerrenda puztu besterik ez dira egiten ari.
|
|
|
Aldi bat gehiago Pakistanen Talibanak delakoek, hainbertze gerla luzeen artetik, berena entzunarazten dute egundainokotan. Hala nola
|
ezin
aipatu gabe utzi Pestravia hirian eskola batean 132 haur bederazka hil dituztela horgo militarren haurrak zirelakotz. Holako berri ezin jasanak lekuko jendea bezala munduko iritzi orokorra inarrosi du azkarki, gutik konprenitzen dutela holakorik gerta ditekela gerlaren izenean ere.
|
|
2015
|
|
|
Bizitzaren ibilbidean bosturteko batzuk eginak dituen edonork badaki, ongi jakin ere, porrotei zor dizkiegula ikasi ditugun lezio hoberenak. Eta horren alde onez hausnarketa egiten hasiz gero,
|
ezin
aipatu gabe utzi galtzailearen erakargarritasuna, bereziki zineman edo literaturan. Bitxia da:
|
|
|
Ezinezkoa litzateke bilketa lanean aritu diren guztiak aipatzea, inurri lana izan baita, kontzienteki edo ez, afizioz edo ondarea zaindu eta gordetzeak duen garrantziak bultzatuta, herriz herri magnetofoi handia, grabadora modernoagoa, bideo kamera, argazki kamera, blok txikia edo telefono mobila hartuta aritu direnena. Aipa genitzake Alan Lomaxen grabazioak, Patxi Mujikak egin zituen grabazioak, Ximun Haran… Beranduago Jose Antonio Gesalaga “Zaldubi”, komunikabideetan Joxe Mari Iriondo, Laxaro Azkune eta Nikolas Aldai, Mixel Lekuona… Nola ez, Joanito Dorronsorok doinu bilketan egindako lana
|
ezin
aipatu gabe utzi.
|
|
|
Ezaguna eta askotan imitatua izan da Robert Altmanen Short Cuts (1993), istorio independenteak paraleloki kontatzen dituena, Raymond Carverren ipuinak trebeki josiz eraikia. Halaber,
|
ezin
aipatu gabe utzi Txekhoven hiru ipuin oinarritzat hartuta Nikita Mikhalkovek 1987an ondu zuen Oci ciorne maisulana ere. Kasu bitxiagoak ere badira, Robert Wisek 1949an zuzendutako The Set Up boxeo filma, esate baterako:
|
|
|
edonori, film baten argumentua konta diezagun eskatuz gero, film horretan literarioen diren xehetasunak narratuko dizkigu, zenbait film ederren kontaketa literarioa erabat funsgabea, zozoa, edo are, aspergarria dela ohartu gabe. Bestalde,
|
ezin
aipatu gabe utz daiteke, zinemaren eta literaturaren arteko harremanaz ari garelarik, literatura zinematografikotzat har daitekeen kritikoen lana. Zinemaren eta literaturaren arteko lehenengo harremana, ez al da filmen kritika bera?
|
|
|
Azkenik,
|
ezin
aipatu gabe utzi Goioren amaren irudikapena: ikusi dugun legez, bitarteko Sarrionandiaren lanetan agertzen diren emakumezko ugarik ama rol estereotipatua betetzen dute:
|
|
|
Baita Udalbiltzako Xanti Kiroga ere. Arduradun politikoen artean
|
ezin
aipatzeke utzi Eusko Jaurlaritzako Hizkuntz Politikarako sailburuorde Patxi Baztarrika.
|
|
|
Horretaz ari naizela,
|
ezin
aipatu gabe utzi halako eztabaidetan izar modukoa dugun bat: Olentzero.
|
|
2016
|
|
|
Horrela egin genuen Bizkaia 2010etik gaur egunera arte Bizkaiko euskara teknikariek garatu duten" EMAN GILTZA, ¡ Háblale, escúchale!" izeneko kanpainan eta horrela egin nahi izan dugu proiektu honetan, ñabardurak ñabardura. Hortaz, esku artean duzuen txosten honek Vitoria Gasteizko Udaleko Euskara Zerbitzuaren behar bati erantzun nahi izan dio; izan ere,
|
ezin
aipatu gabe utzi landa lana gauzatzerakoan GEU elkartearen laguntza izan dugula.
|
|
|
Ahaztezina da film horretan Ramon Bareak egin duen interpretazio lana.Era berean, urteko sorpresarik handienetakoa David Ilundainen B izan da. Luis Barcenasen inguruko lanak eszenaratze eraginkor baten bitartez lortu du politika errealaren gaineko film bikaina egitea.Azkenik, pantaila handietara iristea lortu dutenen artean,
|
ezin
aipatu gabe utzi Pablo Iraburu eta Migueltxo Molinaren Muros dokumentala. Hainbat istorioren bitartez gure mundua hobeto ezagutzeko parada ematen digu faktura ederreko film dokumental horrek:
|
|
|
eta Telesforo Monzonen Hazparneko anderea ikusi ditugu Lipusen gidaritzapean, lehenengo biak Lapurdiko antzezleekin eta hirugarrena Markinako amateurrekin, eta Manex Fuchsek Iduzkilore zuzendu zuen, Peio Chipy (Txipi) eta Joseba Aurkenerenaren liburutik abiatuta. Betiere herri antzerkiaren eremuan, baina beste plano batean,
|
ezin
aipatu gabe utzi aspaldion eta Zuberoatik kanpo sortu diren pastoral garaikideak: Gerezien denbora Lapurdin eta Bidador Nafarroa Garaian.
|
|
|
Bestalde, testuinguru horretan,
|
ezin
aipatzeke utzi euskal errugbian azken urteetan izan diren estatuen mugaz gaindiko hartu eman berriak. Euskal Herria Kirolak 2012ko abuztuan Donostian antolatu zuen Euskal Herriko Kopa Txapelketaren finala horren isla da, Aviron Bayonnais eta Biarritz Olympique Pays Basque Lapurdiko goi mailako taldeak alderatu zituena.
|
|
|
Emakume presoentzako zentro gutxiago egotearen eta presondegien antolaketan gizonei lehentasuna ematearen azken adierazle gisa,
|
ezin
aipatu gabe utzi emakumeek denbora gehiago behar izaten dutela espetxe batetik bestera lekualdatzeko; horretarako garraio lineak ere gizonentzat pentsatuta daudelako. Honela azaltzen dute zenbait kartzela langilek:
|
|
|
Era berean,
|
ezin
aipatu gabe utzi hurrengo asteburuan Neguko Gipuzkoako Txapelketa jokatuko dela Azpeitiko igerilekuan bi egunez, zapatuan eta igandean, urtarrilak 16 eta 17, hain zuzen ere.\
|
|
|
Ez dut Libertimenduaren erreseina bat egingo. Baina, Antton Lukuren transmisiorako sena
|
ezin
aipatu gabe utzi. Badirudi, izan ere, berak eta ingurukoek eginiko lanari esker, besteak beste, gero eta gogotsuago hurbiltzen dela jendea, oro har, halako emanaldietara, ikusle zein parte hartzaile gisa.
|
|
2017
|
|
|
Eneko Oiartzabal Gerriko – Zenbat denboraz bizi ote gara euskaraz? azkenik, ikerketa honen eremu geografikoarekin bat datorrenez eta berri berria denez,
|
ezin
aipatu gabe utzi hondarribian 2016an egindako hizkuntzen kale erabileraren neurketak emandako emaitza esanguratsuenak: euskararen kale erabilera hondarribian %24, 6koa da, gipuzkoako batez bestekotik behera (nahiz eta ezagutza handiagoa izan hondarribian) eta erabilera isotropikoa baino baxuagoa4; erabilerarik altuena haurren artean ematen da eta baxuena, berriz, gazteen artean (nahiz eta hauek diren ezagutza maila altuena dutenak, %85, 6koa); sexuen artean ez dago alderik; eta haurren presentziarekin erabilera %46ra igotzen da.5
|
|
|
Badira, hala ere, oharkabean pasa diren beste zenbait aldaketa, gure hiri ingurunea goitik behera irauli dutenak. Hala nola,
|
ezin
aipatu gabe utzi hiri zonifikazioaren ezabatzea: XX. mendeko hirietako gaitz guztien sorburua, lan produktibo eta erreproduktiboaren arteko genero banaketa eta hierarkizazioa justifikatzen zuen tresna nagusia.
|
|
2018
|
|
|
The Lost City of Z joan den urteak utzi dizkigun mirarietako bat da, gezurra baitirudi gaur egun horrelako pelikula eder eta benetakorik egiten ahal dela. Werner Herzog onenaren moduan, obsesioa eta ezezagunaren erakarpena biltzen ditu filmak.Iazko bost film horiek nabarmenduta,
|
ezin
aipatu gabe utzi gozamena eman diguten beste batzuk ere. Animazio arloan, Europa aldetik etorri dira izenbururik aipagarrienak, La tortue rouge liluragarria eta Ma vie de courgette.
|
|
|
Etxebizitzaren arazoaz hitz eginda,
|
ezin
aipatu gabe utzi beste alderdi garrantzitsu bat: etxeko taldeak osatzeko ohitura.
|
|
2019
|
|
|
Ikerketa linguistikoak, ordea, ez zuen euskara biziaren zalantzaz beteriko etorkizunean eragin zuzenik. Diktadura frankistak ezartzen zituen mugak onartuta, L. Michelenak(
|
ezin
aipatu gabe utzi A. Irigarayk gerra zibil aurretik egin zuen bidegile lana) Donostiako Egan aldizkariaren zuzendaritza hartu eta, RSVAPen gehigarri literario xumea zena, kultura aldizkari duina bilakatu zuen. Euskal literatoak dogma linguistiko eta moraletatik (frankismoarenak, baina baita abertzaleenak ere) libreago formatu nahi zituen; eta baserri mundu tradizionaletik harago zihoazen kritika eta berrikuste garaikideen topaleku eroso samarra aurkitu zuten idazle gazte berriek.
|
|
|
" Zu zara nire aberria" (2000: 463), Sabino Aranaren hezurtxoa elkarrekin urperatu ondoren. Halere,
|
ezin
aipatu gabe utzi" Asaba zaharren baratza" ko Polikarpok eta Sabinek egiten duten idatzizko mezu trukeak bere simetria parodikoa duela Bi Bihotz. Hilobi bat narrazioan, inkomunikazioa gainditzeko egiten duten ariketan elkarri isildutako eskaera idatziz jartzean.
|
|
|
Isaki Lacuestak bere La leyenda del tiempo ri nolabaiteko segida eman dio Entre dos aguas en, dokumentalaren eta fikzioaren arteko mugak betiko ezabatu dituen film bat eginez. Era berean, herrialde horren eguneroko gogorraren ikuspegi zehatza oparitu digu zuzendari katalanak.Horiez gain,
|
ezin
aipatu gabe utzi Pawel Pawlikowskiren joera klasikoko Zimna Wojna poloniarra eta zinema italiarrak erakutsi duen sasoia, Alice Rohrwacheren Lazzaro felice eta Mateo Garroneren Dogman ekin.Azkenik, euskal zinemarentzat ere oso urte oparoa izan da joan berri zaiguna. Loreak en mailako fenomeno sozialik ez izan arren, Koldo Almandozen Oreina, Telmo Esnalen Dantza eta Raul de la Fuenteren Another Day of Life k berriro ere oso goian jarri dute bide berriak urratzen ari den gure zinematografiaren langa.
|
|
|
Euskal komunitatearen berri eman dugu nagusiki orain arte, baina
|
ezin
aipatu gabe utzi, euskaldunak aldatu garen ber, eta modu paraleloan, joan dela eraldatzen Euskal Herriko erdaldunen multzoa.
|
|
|
doazenakdatozenak baino gehiago direlarik. Ekonomiari dagokionean, bigarren eta hirugarren sektorearilotutako jarduerak dira nagusi, eta
|
ezin
aipatu gabe utzi kooperatiben mugimendua, zeinak nazioarteanantolaketa eredu eta eredu sozioekonomiko horren erreferentzi gune bilakatzera eraman duen Arrasate.
|
|
|
Alta, komunitate baten arrakastahistorikoa haren biziraupenaren bidez neur badezakegu ere,
|
ezin
aipatu gabe utzi txanponaren kontrako aldea, hots, herri desagertuak: hemen aztertutakoak ez bezala, porrot eginzuten komunitateek, alegia.
|
|
|
Gaizki ulertutako abanguardismoaren atzean maiz ezkutatu ziren lidergo paternalistak, praktika bertikalistak, dirigistak eta elitistak. Halaber,
|
ezin
aipatu gabe utzi marxismoa gizon gutxi batzuen ekinbide pribilegiatua izan dela gehientsuenetan, izan mugimendu iraultzaileen buruzagien egitekoa, izan elite akademiko intelektual edo koadro politiko prestatuenen jarduna.
|
|
|
Aurrekoa esanik ere,
|
ezin
aipatu gabe utzi Mihura/ Mihurategi aukera.
|
|
|
Bukatzeko, hemengo kontuok berriz ere Leitzako bordarienekin konparatuz,
|
ezin
aipatu gabe utzi bien arteko alderik nabariena: Areson pagatu egiten dira Herriak emandako alor zatiok.
|
|
2020
|
|
|
" Kaleko artean ere baduzu adibiderik", esan digu lankide batek," Usurbilgo' Sagardoaren monumentua' iturria esaterako". Antton Olariagaren tira grafikoak eta margolanak ere
|
ezin
aipatu gabe utzi. Zer litzateke sagardo denboraldia Zakilixut gabe!
|
|
|
Frantzian
|
ezin
aipatu gabe utzi Margarita Nafarroakoa() Heptameron aren egilea.
|
|
|
Don' t Be Late giro surrealak bustiriko kantu lasaia da, eta Furious Table k ez dio bizkarra ematen ukitu surreal horri, nahiz eta after punkaren eragina ere baduen. Askoz gehiago du diskoak, baina
|
ezin
aipatu gabe utzi Steel Grey, John Cale barnerakoienaren eta Nick Drakeren artean koka daitekeen pieza bikain bezain hunkigarria.
|
|
|
Amaitzeko, urteko jazoeren artean
|
ezin
aipatu gabe utzi Eztena jaialdia. Errenterian (Gipuzkoa) errotutako ekimenak metamorfosi bat izan du aurten, eta hiru antzerki laborategitan zentratu da, antzerkilari askoren parte hartzearekin eta herriaren ezinbesteko inplikazioarekin, hiru laborategien emaitzak publikoki eman baitziren.
|
|
|
Giza eskubide urraketa horri gehitu behar zaizkio Covid dela eta presoek bereziki bizi behar duten egoera prekarioa. Horrez gain,
|
ezin
aipatu gabe utzi larriki gaixo dauden presoen egoera, hauen eskubideak birritan zapalduak geratzen direlako. Horren aurrean, guztia salatzeko abuztuaren 29an Hernani eta Orereta/ Errenteriako Sarek elkarlanean gazte ekimen bat antolatu dugu.
|
|
|
Giza eskubideen urraketa horri gehitu behar zaizkio Covid19 a dela eta presoek bereziki bizi behar duten egoera prekarioa. Horrez gain,
|
ezin
aipatu gabe utzi larriki gaixo dauden presoen egoera, hauen eskubideak birritan zapalduak geratzen direlako. Horren aurrean, guztia salatzeko abuztuaren 29an Hernani eta Orereta/ Errenteriako Sarek elkarlanean gazte ekimen bat antolatu dugu".
|
|
|
Antzinako kontuei buruz ari dela,
|
ezin
aipatu gabe utzi antzerkia. Lartaun kultura taldearen barruan sortu zuten beraiek antzerki taldea, eta" Fomento Cultural" izena jarri zioten.
|
|
|
Kasu askotan irribarre bati lotuta oroituko dugu, umorea izan delako sarri bere obraren ardatza. Ildo horretan,
|
ezin
aipatu gabe utzi Ane Zabala adiskide, oholtza lagun eta bidaidearekin osatu duen ibilbidea. Txikira hordago egin izan dute biek, eta Euskal Herriko oholtza ugari zeharkatu dituzte, publikoaren konplizitatea erdietsiz.
|
|
2021
|
|
|
MARY (URRESTI) GAZTAMBIDE. Eta Salt Lake aipaturik,
|
ezin
aipatu gabe utzi iragan ostiralean zendu zela Mary (Urresti) Gaztambide, Nevadan sortu euskalduna, Jean Gaztambide(+) arnegitarrarekin esposatua eta luzaz bere euskal etxean eta NABOn buru izan zena. Gogoan ukanen dugu doaike, emazte xarmanta baitzen.
|
|
|
Kazetaritzaren eta bertsolaritzaren arteko hartu emanez luze aritu ondoren, haien arteko nolabaiteko ahaidetasuna
|
ezin
aipatzeke utzi. Díaz Nocik berak, esaterako, euskarazko kazetaritzaren historia egiterakoan aurrekari gisa aipatzen du bertsolaritza:
|
|
|
PSOEtik ezkerrera sintonia izan dezakezun ezker batek ilusioa piztu du azken urteotan, baina minoritarioa da. Pablo Iglesias presidenteorde egon izanak, eta euskal ordezkari batzuen isilpeko jardunak, zerikusia izan dezake azken hilotan askatzen ari den korapiloarekin(
|
ezin
aipatu gabe utzi horien guztien aurretik bakearen artisauen lan ordainezina. Agur eta ohore, Mixel Berhokoirigoin).
|
|
|
Are gehiago; hil zuten tokian bertan, Funes herriko Peñalen izeneko amildegiko alderdi zoragarrian ez zen inoiz oroitarririk edo monumenturik eraiki. Bitxikeria mailako bada ere,
|
ezin
aipatu gabe utzi, 2020ko pandemiaren erdian Nafarroa Euskal Epikan izeneko nire liburuaren aurkezpen xumea Peñalenen ospatu ondoren, Funesko Udalak lehen oroitarri ttipi bat eraiki zuela. Baina ez zituen hogeita lau ordu ere iraun, indarkeriaz birrindu baitzuten.
|
|
|
Horrez gain,
|
ezin
aipatu gabe utzi orain hamaika urteko lurrikara... Biharamun latza utzi al zuen?
|
|
|
Aipatu beharrejkoa, Juan Cruzek ezker hegalean egindako lan eskerga. Baina halaber
|
ezin
aipatzeke utzi Ez Abde gazteak arazo larriak eragin dituela eskuin hegaletik. Messiren bertsio simetrikoa eman du behin baino gehiagotan, Nacho Vidal (eta beste hainbat gorritxo) behin eta berriz gibelean utzirik.
|
|
|
Gainera, ezin gara ahaztu test horiek ez direla doakoak, eta herritar batzuek zailtasun ekonomikoak dituztela horiek eskuratzeko. Bestalde,
|
ezin
aipatu gabe utzi pandemiaren kudeaketa honetan areagotzen ari den arrakala digitala. Gaur egun, positiboen jarraipenerako protokolo berrien eraginez, positibo baten kontaktu zuzena izan den herritarrak web orriaren bidez adierazi behar du, eta sms-a jasoko du antigeno froga egiteko hitzordua jasoz.
|
|
|
Horiez gain,
|
ezin
aipatu gabe utzi Ray Bradburyren Zen en el arte de escribir (Minotauro, 1998), idaztearen plazeraren gorazarre esplosiboa eta zoriontsua, hasiberrientzako zoragarria150 Bradbury idazle maitagarriagoa balitz, zientzia fikziozko unibertso batean bizi luke, sinesgarritasun minimo bat izateko. Gauza berbera esan dezaket Robert Louis Stevensoni buruz ere, ezin dut hitzez jarri zer izan diren niretzat Escribir, Vivir eta Viajar trilogia (Páginas de Espuma, 2015) irakurtzen eman ditudan orduak.
|
|
|
Bukatzeko,
|
ezin
aipatu gabe utzi bi testu hauetan agerikoa den hitzekiko mimo eta kariñoa. Hitzen esanahi eta sonoritatearekin jolas finean, hizkuntzaren baliabideak ekintza dramatikoaren zerbitzura modu elegantean jarrita topatuko ditu irakurleak, bizibidea izan gabe, antzerkiaz bide emankorra bizitzen ari den Gaizka Sarasolaren eskutik.
|
|
|
Alta,
|
ezin
aipatu gabe utzi, zeren biolentzia iraultzailea arakatzean nabaria baita biolentzia iraultzailea, haren sostengua, militanteen mentalitatea bai eta haien bideak ere, ulertu behar direla estrategia eta taktika kontrairaultzaileen eretzean. Bi biolentzien artean (estatuarena eta erreboltariena) badira harreman handiak:
|
|
|
Proiektu kolektibo bat da eta" patriarkalak ez diren tresna analitikoak sortzea" dute xede. Azkenik,
|
ezin
aipatu gabe utzi azken urteotan sortu eta indarra hartzen joan diren emakumezko poetak, besteak beste, Itziar Ugarte (Gu gabe ere 2021), Oihana Arana (Lazunak azkazaletan, 2021), Leire Vargas (Dena ametsa den irudipena, 2021)... Gazteak indartsu datoz eta horren erakusle da, adibidez, Liberoamerika, euskal idazle gazteen bilduma, non jada bi liburu argitaratu diren euskal idazle gazteen testuekin.
|
|
2022
|
|
|
Puntu honetan,
|
ezin
aipatu gabe utzi profil ezberdinetan sakontzean atal guztietan eragina izan duen joera bat: zenbat eta ezkerrekoago eta abertzaleago, jarrera hobea euskararentzat, eta kontrara:
|
|
|
Hika egiteko testuingururik edo jariorik eduki ez baina hitanoari begi onez begiratzen diotenen artean ohikotzat jo dezakegun fenomeno bat ere
|
ezin
aipatu gabe utzi. Alberdik (1996) erakutsi zuen zuka gertatu ohi diren harremanetan ere lagunarteko tratamendura jauzi egin ohi duela tarteka hiztunak, esan beharrekoari adierazkortasuna gehitzeko.
|
|
|
Amaitu baino lehen
|
ezin
aipatu gabe utzi lagunen iruzkinak eta bidaiariak emandako arrapostuak. Estekatutako argazkiez gain, ematen diote argitalpen digital honi aipatutako 2.0 ukitua.
|
|
|
Bai emankorra Chimy Avila eskuin hegalean. Torroren erakustaldia
|
ezin
aipatzeke utzi, defentsaren aurretik. Eta, beste behin ere, ikustekoak Sergio Herreraren bigarren zatiko geldiketak.
|
|
|
Eszenario altua, ikusleentzat toki zabala eta akustika aldetik baldintza apartak zuzeneko musikaren xarmaz gozatzeko. Teknikarien lana, azpimarratzekoa, eta
|
ezin
aipatu gabe utzi barruan edariak hartzeko aukera egoteak asko laguntzen duela bariku gau bateko kontzertu giro ganberroa sortzen. 150 ikusle inguru Seminarixoan.
|
|
|
Haien artean,
|
ezin
aipatu gabe utzi Godoten esperoan. 2001ean Juan Garziak euskarara ekarri zuen arren, kurioski, gure datuen arabera, euskaraz antzeztua izan ez dena osorik ez, behintzat.
|
|
2023
|
|
|
Bertan, espazio horretatik igarotzen ziren pertsona nahiz gertakariei buruz jarduten genuen. Eta
|
ezin
aipatu gabe utzi Harresi ikusezina, joan den urteko proiekturik azpimarragarriena. Bertan, Irundik Frantziara muga gurutzatzen zuten migranteen esperientziak bildu genituen, sei kapitulutan.
|
|
|
Inflazioak goiti eta goiti egin du etengabe, enpresen etekinen emendatzeak bultzaturik batez ere, eta horrek apaldu egin du langileen erosahalmena, soldatak ez baitzaizkie prezioak bezainbertze igo. Horiek hala,
|
ezin
aipatu gabe utzi Galiziako eta Euskal Herriko soldaten bilakaera, haren erranahi sozial, ekonomiko eta, batez ere, politikoagatik.
|