|
2016
|
|
|
Informazio izenpetu bat aireratzen denean,
|
ezin
daiteke aldatu, sinatzaileek baimena eman ezean. Edizio-arrazoiengatik edukia aldatu beharra egonez gero, informazioa sinatu gabe emango da.
|
|
|
3.2 Euskal Irrati Telebistak
|
ezin
dezake ezarri bere irizpidea abizendunaren irizpidearen gainetik. Pertsona batek garbi utzi badu, modu batez edo bestez?
|
|
|
tatu egingo da, baina hori
|
ezin
daiteke informatzailearentzako oztopo izan herritarrei interes publikoko informazioa emateko betebeharrean.
|
|
|
19 art. Albiste-saioetan, profesionalak
|
ezin
daitezke publizitatea edo babes-kanpainak egitera derri-
|
|
|
zioaren inpartzialtasuna kolokan jartzea bada, edo bidaia justifikatzeko irizpide informatibo sendorik ez badago. EiTBko informatzaileen lana
|
ezin
daiteke bateratu kanpoko irudi-kabineteei, harreman publikoei edo publizitate-agentziei loturiko lanekin.
|
|
|
nean, zorrozki beteko da errugabetasun-presuntzioaren printzipioa. Halaber, zigor-prozeduraren batean akusatu edo kondenatu duten pertsonaren senitartekoak eta lagunak
|
ezin
daitezke identifikatu, nahi ez badute, eta ez da pertsona horien irudirik edo soinurik zabalduko.
|
|
|
art. Eskubide horretaz baliatzen diren profesionalei
|
ezin
dakieke errepresalia edo zehapenik ezarri.
|
|
|
62 art. Zuzendaritzak
|
ezin
diezaieke inola ere jakinarazi hirugarrenei informazio-iturrien identitatea edo ebazpen judizialen babespean dauden pertsonen identitatea.
|
|
|
3 art. Estatutu honek aitortzen dizkien zereginak betetzeagatik, erredakzio-kontseiluetako kideei
|
ezin
dakieke zehapenik ezarri.
|
|
|
Kontsulta-prozesuaz arduratu den Hauteskunde Batzordeak erredakzio-kontseiluetako kideen aukeraketa antolatu beharko du orduan. Batzorde horretan
|
ezin
daiteke egon erredakzio-kontseiluren baterako hautagaitza aurkezteko asmoa duen pertsonarik. Ordezko modura, Erredakzio Estatutuaren lanketan parte hartu duten profesionalak izan daitezke Batzordeko kide, eta, inor geratuko ez balitz, informazioaren profesional boluntarioak.
|
|
|
1.2 EiTBren albisteetan nagusi izan behar dira bizkortasuna, hurbiltasuna, sinesgarritasuna eta estilopropioa. Kazetariek
|
ezin dituzte
inolaz ere islatu euren iritziak.
|
|
|
|
Ezin bazaie
galdera guztiei-zer, nork, noiz, non, nola eta zergatik-erantzun, ez da inolako espekulaziorik egin behar, batez ere gertaeraren kausei dagokienez. Halako kasuetan, galdera oraindino erantzun barik dagoela azalduko da.
|
|
|
Sarrerak informazio-unitate bat izan behar du. Sarreraren ulerpena inolaz ere
|
ezin
daiteke utzi titularraren mende, ez albistearen testu nagusiaren mende, ez beste elementuren baten pentzudan.
|
|
|
Albistearen freskotasuna azpimarratzeko,
|
ezin
daiteke erabili «erredakziora iritsi berri da...» edo antzeko esapiderik, guztiz egia izan ezean. Izan ere, ikus-entzuleek beste hedabide batzuetara ere jotzen dute, eta albistea diogun bezain berria ez dela antzematen badute, sinesgarritasuna galduko dugu. fy^
|
|
|
Aipamenak, testualak zein ikus-entzunezkoak, ez dira izan behar kazetariak esandakoaren errepikapena. Gainera, aipamenek ez dute aldatu behar iturriak aditzera emandakoa; mezua
|
ezin
daiteke izan zentzu bikoa edo okerreko interpretazioa eragiteko modukoa.
|
|
|
Oro har, kazetariaren lana inork ez erreparatzeko modukoa izan behar da, eta elkarrizketatuak eduki behar du protagonismoa. Horrek ez du esan nahi kazetariak estilo pertsonala landu
|
ezin
dezakeenik.
|
|
|
Elkarrizketaren agertokia edo elkarrizketatuaren hondoko planoa
|
ezin da
ausaz hautatu, baina, aukeraketa egiteko, ez da sentsazionalismora jo behar, eta ez da helburu propagandistiko edo komertzialik erabili behar. Goi-agintari batekin edo interes nazionaleko gai bati buruz egin beharreko elkarrizketa ezin daiteke agertoki hutsal edo eguneroko batean eszenaratu.
|
|
|
Elkarrizketaren agertokia edo elkarrizketatuaren hondoko planoa ezin da ausaz hautatu, baina, aukeraketa egiteko, ez da sentsazionalismora jo behar, eta ez da helburu propagandistiko edo komertzialik erabili behar. Goi-agintari batekin edo interes nazionaleko gai bati buruz egin beharreko elkarrizketa
|
ezin
daiteke agertoki hutsal edo eguneroko batean eszenaratu.
|
|
|
Teknologiak ez du intimitatea urratzeko biderik eman behar, ezta toki publikoetan ere. EiTBko profesionalek
|
ezin
dezakete teleobjektiborik edo irismen luzeko mikrofonorik erabili, irudi eta soinu pribatuak grabatzeko. Esaterako, telefono bidezko hizketaldiak eta mugikor bidezko SMSak pribatuak dira.
|
|
|
2.7 Albistegietan, kazetaria ez da sekula albistearen protagonista izango; beraz, kazetariaren itxuraren eta janzkeraren ezaugarri nagusia diskrezioa izango da, eta bata zein bestea egokiak izan behar dira gertakarien lekurako.
|
Ezin da
berdin jokatu bulego ofizial bateko elkarrizketa batean, elurpean egiten den zuzeneko konexio batean, edo herriko jaietako pregoia irakurtzeko konexioan. Hala ere, horrek ez du esan nahi kazetariak gertaerarekin guztiz bat jantzi behar duenik, edo mozorrotuta joan behar duenik.
|
|
|
Era berean, dramatizazioa oinarritzeko, ez da ikertu edo epaitu beharreko gertaerei buruzko hipotesirik erabiliko. Horrela, bahiketa edo lapurreta bati buruzko irudirik ez dagoenean, albistea lantzen ari den kazetariak
|
ezin
dezake egiazkotzat jo gertaeren bertsio jakin bat, eta, horretan oinarrituta, lekukoak edo iritzi publikoa nahastu.
|
|
|
Artxiboko edukiak
|
ezin
daitezke eraldatu edo ezabatu, baldin eta legezko arrazoirik ez badago, pertsona baten edo talde baten osotasun fisikoa arriskuan ez badago, edo EiTB Taldearen printzipio editorialekin kontraesanik ez badago. Edukia ezabatu baino, hobe da aldatzea.
|
|
|
3.3 Titularretan
|
ezin
daiteke artxiboko materialik erabili, pisuzko arrazoiak daudenean izan ezik.
|
|
|
Beste baliabide batzuen bidez lortu
|
ezin diren
zientzia-irudiak, kazetaritza-interesa badute.
|
|
|
Laneko istripuak edo gaixotasunak
|
ezin dira
hartu esparru pribatuko gertaeratzat.
|
|
|
Hautagaiek eta alderdi politikoek
|
ezin dute
kolaboratu EiTBren webgunean. Hala, eitb.eus-ek ez du alderdi politikoen blog edo web-orririk ostatatuko.
|
|
|
Hauteskunde-gauean, alderdi bakoitzak bere egoitzan egiten duen balorazio-agerraldiaren jarraipenean, kronikak ez du hauteskunde-giroaz kutsatu behar. Emaitzek eragindako poztasunak edo abaildurak
|
ezin
dezake inola ere informazioaren tonua aldarazi.
|
|
|
EiTBren kezka informatiboetako bat kazetaritza soziala da. Arlo horretan, desgaitasuna eta gaixotasuna dira kontuzko ildoetako bi, eta berorien tratamendua
|
ezin da
topikoetan erori. Informazioetan, pertsona desgaitu eta gaixoen ezagutza sustatuko da, eta pertsonon garapenaren, gainditze pertsonalaren eta integrazioaren berri emango da.
|
|
|
Printzipio orokor gisa, pertsona guztiek, oihartzun publikoa dutenek barne, gaixotasunak edo gaitz fisiko nahiz psikikoak ezagutzera ez emateko eskubidea dute. Pertsonak baimentzen duenean edo interes publikoak justifikatzen duenean baino
|
ezin
daiteke informazio medikoa argitaratu. Gainerako kasuetan, intimitatea gailentzen zaio informatzeko eskubideari.
|
|
|
Froga zientifikorik ezean,
|
ezin da
uztartu gaixotasun edo nahasmendu jakin bat sexu, sektore edo kolektibo jakin batekin.
|
|
|
Artxiboko materialak eta irudien errepikapena kontu handiz baliatuko dira, pertsona jakin baten gaineko pertzepzio okerrik ez eragiteko. Adibidez, hordituta grabatu zuten pertsona baten irudia
|
ezin
daiteke eman alkoholismoaz hitz egiten den bakoitzean.
|
|
|
Inpartzialtasunez aritzeak esan nahi du profesionalak
|
ezin
dezakeela talde baten edo beste baten zale dela erakutsi, bereziki aurkariek EiTBrekiko hurbiltasun-edo kidetasun-maila bera dutenean (adibidez, Real Sociedad vs. Athletic Club).
|
|
|
1.1 Ikuspegi egokitik informatu nahi bada, errugabetasun-presuntzioa errespetatu behar da, bai eta biktimen duintasuna eta intimitatea ere, epaiketa paraleloak saihestu behar dira, eta beldurra, mesfidantza eta gizarte-alarma ez dira sustatu behar. Informazioeskubideak
|
ezin
dezake justifikatu tratamendu sentsazionalista, audientzia handitzeko helburuz morboa elikatzen duena.
|
|
|
Profesionalen ekintzak ez dira inoiz izango zerbitzu publikoaren konpromisoaren aurkakoak. Era berean, Zuzendaritzak araututa, profesionalen jarduera eta estatusa
|
ezin
daitezke etekina ateratzeko edo hirugarrenei mesede egiteko erabili.
|
|
|
EiTBko profesionalek eguneroko zereginaz kanpo oihartzun publikoko beste zereginen batean jarduten badute, zeregin hori
|
ezin
daiteke izan irudi korporatiboaren kontrakoa, ez eta zerbitzu publikoaren betekizunaren kontrakoa ere.
|
|
|
EiTBren langile-zerrendako inork
|
ezin
dezake eskupekorik edo oparirik onartu bere jarduerari dagozkion gaietan aritzeagatik edota parte hartzeagatik, eta ezin dezake EiTBren komunikabideek antolatutako lehiaketetan eta zozketetan parte hartu.
|
|
|
EiTBren langile-zerrendako inork ezin dezake eskupekorik edo oparirik onartu bere jarduerari dagozkion gaietan aritzeagatik edota parte hartzeagatik, eta
|
ezin
dezake EiTBren komunikabideek antolatutako lehiaketetan eta zozketetan parte hartu.
|
|
|
Albisteak zein programazioaren beste eduki batzuk talde-lanean lantzen eta ekoizten dira. Talde-lan horren ondorioz,
|
ezin
daiteke norberaren izenean parte hartu lehiaketetan, sariketetan edo jaialdietan, eta onirizpenak eta sariak, diruzkoak izan zein izan ez, partekatu egin beharko dira.
|
|
|
Sekretu profesionalak enpresako zuzendaritzaren eta aginte publikoen aurrean babesten du kazetaria, baita aginte judizialaren beraren aurrean ere. Kazetariari
|
ezin
dakioke isunik edo zigorrik ezarri sekretu profesionala baliatzeagatik.
|
|
|
91 Eskubidearen irismenak murriztapenak ditu, 27 artikuluak honela baitio:
|
ezin
dezakete euren burua bidegabe kaltetutzat jo literaturagileek, artegileek, zientzialariek, bestelako lanen egileek edo ikuskizun publikoetan diharduten profesionalek euren lanei edo saioei buruzko kritika batean aipatzen dituztenean, baldin eta kritika hori:
|
|
|
Adierazpen-askatasunaren bermeei dagokienez,
|
ezin
dezakete euren burua bidegabe kaltetutzat jo edozelako jarduera publikoa egiten duten pertsonek jarduera horri buruzko iruzkin batean aipatzen dituztenean, baldin eta iruzkinean legeak onartzen dituen printzipio eta eskubideak errespetatzen badira.
|
|
|
Plagioa eta jabetza intelektualaren aitorpenik eza17
|
ezin
daitezke jardun profesionalarekin bateratu. Jokabide egokiaren kontrakoak dira, eta legeak zigortu egiten ditu.
|
|
|
Ahalik eta azkarren informatuko da larrialdiez (setioak, gatibuak hartzea, hegazkinak edo pertsonak bahitzea...). Hala ere, gomendagarria da emisioa behar den denbora atzeratzea, nahi ez diren irudiak eta soinuak ez zabaltzeko, batez ere amaiera zein izango den aurreikusi
|
ezin
daitekeenean.
|
|
|
Indarkeriazko ekintza baten testuinguruari buruzko informazioak
|
ezin
dezake justifkatu edo legitimatu ekintza hori.
|
|
|
Kontakizun informatiboak testuinguru sozial, kultural, politiko edo ekonomiko zabalago baten barruan kokatu beharko du jazoera. Historia ulertzeko, beharrezkoak dira jazoera horren xehetasunak eta zehaztasunak, baina
|
ezin dute
albistea isolatu eta gertaeren kronikara zokoratu.
|
|
|
Gainera, presaren ondorioz, hausnartzeko denborarik gabe hartu behar dira erabakiak; hori dela eta, profesionalek barneraturik izan behar dute zein muga zehazten dituen tratamendu informatiboak. Berehala informatu beharrak
|
ezin
justifika dezake kausen, identitatearen eta bestelako zirkunstantzien gaineko espekulazioa.
|
|
|
Kontu handiz jokatu beharko da gertaerako biktimen edo desagertuen zerrendan bestelako arrazoiengatik desagerturik egon daitezkeen pertsonak ez sartzeko. Ezbeharraren ondorengo momentuetan,
|
ezin direnez
informazioak ziurtatu nahastearen eta kaosaren eraginez, ez da argitara emango desagertuen zerrendarik, harik eta baieztapen ofiziala izan arte.
|
|
|
Arreta handiz jokatuko da sektorerik ahulenak babesteko: haurrak, nerabeak, gaixo mentalak, e. a. Gai honi buruzko informazioa kolektibo horietan zabaltzeak izan dezakeen eragina
|
ezin
daiteke aurrez ikusi.
|
|
|
Independentzia profesionala kontraprestazioen aurkakoa da. Horrenbestez, inork
|
ezin
dezake exijitu hedabideek gertakari jakin batzuen jarraipena egitea. Publikagarria zer den eta zer ez den erabakitzea, Erredakzioari eta Erredakzioko organoei dagokie.
|
|
|
52 Gertakari baten berri emateko orduan, EiTBko berriemaileak inpartzialak izango diraazalpen, deskripzio eta kontakizunean. Jardun profesionalean
|
ezin
daiteke egon ezdesorekarik, ez joerarik. Ez titularrek, ez testuek, ez dute interpretazio faltsurik edookerrik eragin behar.
|
|
|
Indarkeria sexistari buruzko informazioaren ezaugarriak
|
ezin
daitezke izan ikuskizuna, sentsazionalismoa edo morboa. Horrenbestez, gertaeren dramatizazioa eta sorberritzea, edo irudi eta testimonio bereziki gordinak, salbuespen modura erabiliko dira.
|