|
2004
|
|
|
“Aukera eman behar zaio haurrari jarduera bat egiteko eta motibatzeko, maitasun, pazientzia eta alaitasun handiarekin”, dio psikopedagogak. Fodorrek gurasoei gomendatzen die egunean gutxienez ordu erdi eman
|
dezatela
seme alabekin jolasten. Denbora gutxi dirudien arren, nahikoa da jarduerak baldintza egokietan egiten badira eta helduek aldez aurretik pentsatu badituzte eta haurrak estimulatzen badakite.
|
|
2005
|
|
|
Motiba
|
ezazu
seme alaba baina hertsatu gabe.
|
|
2006
|
|
|
Jakinaraz
|
ezazu
seme alaba zeuk jasoko duzun.
|
|
|
Antigorputzik ez duen eta herrialde garatu batetik datorren pertsona bat kutsatzen denean, bere jatorrizko herrialdean garatzen du gaixotasuna, itzultzean. Pertsona horiek, eramaileak edo infektatuak, jatorrizko herrialdean sartuko dute berriro birusa, eta antzeko eredua eragin
|
dezakete
seme alaben artean, horrelakorik badute, edo inguruko pertsonen artean. Era berean, gurea bezalako herrialde batean berezko kasuak, inportatu gabeak, gertatuko dira, gaixotasuna ez baita desagertu.
|
|
|
Genetikari dagokionez, baliteke gaixo dagoen haur baten gurasoek eta anai arrebek gaixotasunik ez izatea. Gaixotasunik ez dutenek, ordea, gaixotasuna transmiti
|
diezaiekete
seme alabei. Sailkapen nazkatu konplexua Mukopolisakaridosiak (MPS) biltegiratze lisosomikoko gaixotasuntzat hartzen dira; zeinu kliniko asko dituzte, baina oso grabitate maila desberdinak dituzte.
|
|
2008
|
|
|
Udan irekitako ikastetxeen eskaera handiaren arrazoietako bat aukera nahiko merkea dela da; izan ere, kasu askotan, jarduera horiek udal administrazioek edo, kasu batzuetan, autonomia erkidegoek finantzatzen dituzte, osorik edo partzialki. Horrela, dohainik, edo kasu askotan bestelako jarduerak baino merkeago, gurasoek lanaldiarekin jarrai
|
dezakete
seme alabak ikastetxeetan behar bezala zaintzen dituzten bitartean. Jarduerak ludikoak dira, ez eskolakoak, baina bai hezkuntzakoak.
|
|
|
Gurasoek aitatasun prestazioa jasotzeko eskubidea dute, Araubide Orokorrean edo Gizarte Segurantzako araubide berezietan sartuta badaude. Baldintzak betetzen dituzten langileek eskubidea izango dute kontratua etenik gabeko 13 egunez eteteko —gehi erditzeagatik dagozkien biak—, eta bi egun gehiago izan
|
ditzakete
seme alaba bakoitzeko bigarrenetik aurrera. Beharrezkoa da NANa, kotizazioari buruzko dokumentazioa, familia liburua edo haurra Erregistro Zibilean inskribatzea, eta, autonomoen araubide bereziko langileen kasuan, jarduera egoeraren deklarazioa.
|
|
2009
|
|
|
Jasotzen duenak —beste gurasoak— ere jasotzen du onura, elikagaiengatiko pentsioak salbuetsita baitaude jasotzen dituenarentzat eta ez baititu Ogasunari aitortu behar. Amatasuna Hiru urtetik beheitiko seme alabak dituzten ama langileek urtean 1.200 euroko kenkaria egin
|
dezakete
seme alaba bakoitzeko. Onura hori adopzioari eta harrerari ere aplikatzen zaie.
|
|
2010
|
|
|
Haren berezitasuna da adingabeko bat dela haren titularkide. Hala ere, egungo legediaren arabera, gurasoek edo legezko tutoreek bakarrik ireki
|
dezakete
seme alabentzat horrelako kontu bat, eta kontu horretan titularkide gisa agertuko dira, txikienekin batera. Espainiako Bankuaren araudiak galarazi egiten du beste ezein senidek (are aitona amonek ere) horrelako konturik irekitzea biloben izenean.
|
|
|
Gainera, aisiarekin zerikusia duten gaien lehiaketak eta zozketak antolatzen dituzte, hala nola zinemako edo musikako ikuskizun batzuetarako sarrerak. Gurasoek edo legezko tutoreek bakarrik ireki
|
dezakete
seme alabentzat horrelako kontu bat, eta kontu horretan titularkide gisa agertuko dira. Hala ere, kontu edo libreta horien errentagarritasuna txikia izaten da.
|
|
|
Gainera, entitateak Accionista Junior programa du. Ekimen honen bidez, gurasoek bankuaren akzioak eros
|
ditzakete
seme alaben izenean, horregatik inolako komisiorik ordaindu gabe. Kontu batzuek aukera ematen diete gurasoei bankuaren akzioak seme alaben izenean erosteko, komisiorik ordaindu beharrik gabe.
|
|
|
Beren zereginekiko edo lanarekiko interesa eta gogoa agertzen duten eta ezagutza berriak eskuratzeko jakin mina adierazten duten gurasoek jarrera hori modu naturalean transmititzen diete seme alabei. Jesús Alonso Tapiak, ‘Motivar en la escuela, motivar en la familia’ lanaren egileak, dioenez, gurasoen portaerak eragina izan
|
dezake
seme alabak ikasteko motibazioan edo motibazioan. Era berean, garrantzitsua da aisialdian jarrera hori hartzea.
|
|
|
Haurrak porrot egiten badu edo proposatutako helburua lortzen ez badu, beharrezkoa da konponbidea gainditzeko bidean jartzea, irmotasunaren eta lanaren bidez, eta bere gaitasunetan konfiantza izatea. Gurasoek ere eragina izan
|
dezakete
seme alaben motibazioan, eskolako lanetan laguntzen baitiete. Ikaskuntza formalari dagokionez, Alonso Tapiak adierazi du gurasoek ere eragina izan dezaketela seme alaben motibazioan, eskolako lanetan laguntzen dieten moduarekin, arazoei aurre egiten eta irakasleekin ezartzen dituzten harremanei aurre egiten irakasteko.
|
|
|
Gurasoek ere eragina izan dezakete seme alaben motibazioan, eskolako lanetan laguntzen baitiete. Ikaskuntza formalari dagokionez, Alonso Tapiak adierazi du gurasoek ere eragina izan
|
dezaketela
seme alaben motibazioan, eskolako lanetan laguntzen dieten moduarekin, arazoei aurre egiten eta irakasleekin ezartzen dituzten harremanei aurre egiten irakasteko. Helburuak eta estrategiak partekatzen dituen kontaktu arin batek seme alaben ikasteko interesa areagotzen du.
|
|
|
Aurkikuntza horrek frogatzen du ohiko ariketa aerobikoak amaren giroa aldatzen duela nolabait, eta horrek eragina duela fetuaren hazkuntzaren mantenugaien estimulazioan, eta, ondorioz, murriztu egiten dela haurraren jaiotza pisua, Paul Hofman ikerketaren egilekideak azaldu duenez. Haren iritziz, jaiotzako tamaina handia loditasun arrisku handiagoarekin lotzen denez, jaiotza pisua murrizteak epe luzera onurak ekar
|
diezazkioke
seme alaben osasunari, arrisku hori murriztu egiten baita ondorengo urteetan. Ikerketa hori da, hain zuzen ere, haurdunaldian ariketa aerobikoari erantzuteko intsulinaren sentikortasunean izandako aldaketak ebaluatzen lehena.
|
|
2011
|
|
|
seme alabekiko komunikazioa, mugak eta arauak, elikadura egokirako aholkuak, edo txikienen trebetasun sozialak. Familientzako blogak Blogei esker, profesional askok gurasoekin parteka
|
ditzakete
seme alaben hezkuntzako gai garrantzitsuenei buruzko ezagutzak. Esate baterako, Escuela de padres bloga, Jesús Jarquek kudeatua, Gaztela Mantxako Unibertsitateko Pedagogia Saileko irakaslea eta haurren pedagogiarekin lotutako hainbat lanen egilea.
|
|
|
Haurdunaldian, emakumeen elikadurak eragin handia izan
|
dezake
seme alaben obesitate arazoak garatzeko arriskuan, zenbait urte geroago, DNAren aldaketengatik, Southamptongo Unibertsitateak zuzendutako nazioarteko azterlan baten arabera. Azterlan horretan, Zeelanda Berriko eta Singapurreko ikertzaileek parte hartu dute.
|
|
|
Nola jokatu behar dute gurasoek? Gurasoek estresa kontrolatzen lagun
|
diezaiekete
seme alabei, ekintza hauen bidez: Haurrari etxe segurua eman eta denbora eman berarekin, tarte lasai eta lasaiak.
|
|
2012
|
|
|
Familia askok bizi duten egoera ekonomiko txarraren ondorioz, kasu batzuetan, gurasoek herentziaren zati bat beren ondorengoei aurreratzea erabaki dute, orain inoiz baino gehiago laguntza behar baitute aurrera egiteko. Dohaintzaren bidez, beren ondarearen zati bat eskualda
|
diezaiekete
seme alabei. Baina ez da ezinbestekoa transmisioa senideen artean egitea:
|
|
|
Haurtxo bat besarkatzea ekintza sena eta naturala da, harenganako maitasuna eta maitasuna erakusteko egiten dena. Baina faktore afektiboak haurrari dakarkion onura esanguratsutik haratago, besarkadak ere botere lasaigarri eta terapeutiko garrantzitsua du, eta gurasoei segurtasuna eta babesa ematen die, beren izaeraren eta nortasunaren garapenean eragina izan dezakeen sentsazioa transmiti
|
diezaieten
seme alabei. Horregatik, Osasunaren Mundu Erakundeak gomendatzen du teknika osasungarria eta onura askokoa dela.
|
|
|
Gurasoek hainbat estrategia erabil
|
ditzakete
seme alabek botikak egoki har ditzaten
|
|
2013
|
|
|
jarraibideak Irudimenezko giro batek haurren sormena bultzatzen du etxean Zer zeregin dute familiek seme alaben sormenean? Martina Leibovici, familian aditua den psikoterapeuta, adierazi du gurasoek lagundu
|
dezaketela
seme alabek beren sormen naturala kontserbatzen. Horretarako, gurasoek jakin behar dute ezaugarri hori funtsezkoa dela seme alaben bizitzan eta etorkizunean.
|
|
|
Guraso erretzaileen seme alabek tabakismoa baino joera handiagoa dutenez, modu desorekatuan elikatzen diren gurasoen seme alabek osasungabeko dietak jarraitzeko joera handiagoa izango dute. Autore batzuk harago doaz, eta iradokitzen dute gurasoen artean erromantizismoa hobetzea elikadura eredu osasungarriagoak sor
|
ditzaketela
seme alaben artean. Abiapuntu ona da familia osoaren osasun fisikoa, emozionala eta are nutrizionala hobetzeko.
|
|
|
ABUESPAk gogoratu du aitona amonek bizitza soziala izan behar dutela eta beren interesak zaindu behar dituztela. Adinekoak animatzen ditu «nahikoa konfiantza izan
|
dezaten
seme alabekin, eta lasaitasunez esan ahal izateko, noiz edo noiz, ezin ditugula ordezkatu lan batzuk egin behar ditugunean, nekatuta gaudelako edo agintzen diguten zama oso astuna delako». Bilobak zaintzen laguntzea ez da betebehartzat hartu behar, ahal den guztietan ematen den laguntza baizik.
|
|
2014
|
|
|
«PIRLS irakurketaren etekinean 60 puntuko aldea dago eskolaurreko garaian irakurtzeko eta idazteko trebetasunak ondoen garatu zituztenen alde». Etxean, gurasoek aukera desberdinak balia
|
ditzakete
seme alaben artean irakurtzeko gaitasuna sustatzeko. Euryk lehen haurtzarotik inplikatzea proposatu du, ekintzek haurrengan duten eragina areagotzen baita.
|
|
|
Gripeak biztanlerian eragin handia izatea, batez ere, transmititzeko erraztasunaren ondorio da. Hori dela eta, ama edoskitzaile askok pentsa dezakete, haiek birusaren aurka baldin badaude, amaren esnearen bidez kutsatu
|
ditzaketela
seme alabei. Baina hori ez da egia.
|
|
2015
|
|
|
Eta, beste ondorio posible batzuk bezala, «haurraren funtzionamenduan, jokabidean eta emozio egoeran aldaketak egiten ditu». «Amen gehiegizko kezkak eragina izan
|
dezake
seme alaben izaeran», bat dator Julio Sanjuán Osasun Mentaleko Sareko Ikerketa Biomedikoko Zentroarekin, Carlos Iii.a Osasun Institutuaren mendekoa. Nola tratatu antsietatea?
|
|
|
Ba al dago errenta salbuetsirik? Zenbat deskarga
|
dezaket
seme alabengatik. Errenta Aitorpenak zalantzak sortzen ditu beti.
|
|
|
Horrela, ingurumena gehiago errespetatzen da eta kontsumitzaileengandik hurbilago dago. Gurasoek gauza bera egin
|
dezakete
seme alabak askaria eramaten dutenean. 7 Ingurumen hezkuntza eta dibertsioa sustatzea Ingurumenak zeharka egon behar luke hezkuntza material guztietan.
|
|
|
Espainian, smartphoneen erabiltzaileen %77k ez dute motobiarik, telefonoa eduki ezin izatearen beldur irrazionala. Eta gurasoen zaletasun edo gehiegizko erabilera horrek kalte egin
|
diezaieke
seme alabei. Seme alabei baino kasu gehiago egin seme alabei:
|
|
2016
|
|
|
Ikerketaren ondorioek —urte bat iraun zuen— esan zuten egoera ekonomiko oneko profesionalen seme alabek 30 milioi hitz gehiago entzun zituztela baliabide gutxiagoko haurrek baino, eta horrek eragin nabarmena zuela haurren garapen intelektualean eta kognitiboan. Lan horretan oinarrituta, Dana Sukind zirujau pediatrikoak, Chicagoko Unibertsitateko adituak, «Thirty Million Words» (30 milioi hitz) ekimena abiarazi zuen, gurasoek gehiago eta hobeto hitz egin
|
dezaten
seme alabei. Bizitza modernoaren elementuak, haurraren adimena suspertzen ez dutenak Beste ikerketa batzuek, berriz, modernitateak haurren adimenari kalte egiten dioten praktika batzuk ekartzen dituela adierazten dute.
|
|
2017
|
|
|
Familia lanaren onurak Familia lana aukera gisa agertzen da langile autonomoek lan bizitza eta seme alaben hazkuntza uztartzeko aukera izan dezaten; batez ere, emakumeak dira, batez ere, haurrei laguntzeagatik ordaindutako lana, gehienetan. Horrela, lanean jarrai
|
dezakete
seme alabengandik urrundu gabe, haurtzaindegirik bilatu beharrik gabe edo aitona amonekin edo beste senide batzuekin uzterik izan gabe. Irudia:
|
|
2020
|
|
|
Erantzuna bai. Gurasoek bizikidetza estuko garaiak aprobetxa
|
ditzakete
seme alabei balioak emateko. “Haurrek beren lanean kontzentratutako gurasoak ikusi badituzte, haiek ikerketan kontzentratuko dira; diziplina kontzeptu hori transmiti dakieke”, dio Silvia Alavak.
|
|
2022
|
|
|
Kontuan hartuko ditu ezkontideen gaitasunak, seme alabekiko harremanak, guraso bakoitzaren baldintzak eta ingurunea… epaia eman eta bietako bati edo biei zaintza eman aurretik. Seme alaba bat zaintzeko baldintzak Edonork eska
|
dezake
seme alaben zaintza, baina komeni da jakitea hori emateko kontuan hartuko direla zenbait alderdi, beti agintzen baitu adingabearen onuraren printzipioa. Zein dira seme alaba bat zaintzeko baldintzak. Irudia:
|