|
2000
|
|
|
Baina hemen ahantzi ezinezkoa zaigu Axular handia hainbeste goraipatzen zuen Joannes Etxeberri() Sarako mediku hura. Julio Urkixok bildu zituen bere lanak, sarrera eta oharrez osaturik argitaratzeko (ikus Obras vascongadas del Doctor Labortano Joannes D. Etcheberri, 1712 Paris, 1907), norengan aurki
|
genitzakeen
giza eskubideen alderako iritziak. Esate baterako, Lapurdiko Biltzarrari idatzi zion gomendiozko gutun hartan zioen:
|
|
|
Honegatik guztiagatik, Ranero eta Jo rriosko karstaren garrantzia handia da, eta onuragarria litzateke hainbeste saguzarren babesleku diren eremu hauetan saguzarren iraupena arriskuan jar
|
dezaketen
giza jarduerak kontrolatzea.
|
|
|
Zuhurra eta onargarria al zen pentsatzea akabatu egin nahi nindutela nire ipuin erromantiko edo endetxa edo serbentesio edo liren kausaz? Gorde al
|
zezakeen
giza arimak bere baitan horrenbeste gorroto?
|
|
2001
|
|
|
Baina beste aldetik, ez daiteke horrelakorik esan. Esan dezagun ni naizela Borgesek duen, eduki
|
dezakeen
giza itxurarik behinena, gutxi gorabeherakoena.
|
|
2002
|
|
|
Metodo horien artean, gas kromatografia edo masa espektrometria nabarmendu ziren. Hortaren arabera, metodo horiek animalia biziak baino fidagarriagoak dira; izan ere, askotan, animalien emaitzak ezin dira gizakietara estrapolatu, eta ondorio larriak eragin
|
ditzakete
giza osasunean. Metodo horiek garestiak izan arren, ekologistak adierazi zuen epe luzera onuragarria eta merkeagoa izango litzatekeela.
|
|
|
Hala ziurtatzen du Munduko Izadiaren Funts Ekologistak (WWF) «Garapen jasangarria argiaren abiaduran» izeneko txosten batean. Horren arabera, teknologia horrek inpaktu oso positiboa izan
|
dezake
giza jardueretan, «behar bezala kudeatzen bada». Adibidez, energia aurrezten lagun dezake, bai merkataritza edo industria eraikinetan, urrutiko kontrolari esker, edo, Internet bidezko merkataritzari eta bideokonferentziei esker, energia baliabideak xahutzea ekar dezake, garraio garraio eta etengabeko bidaietan.
|
|
2003
|
|
|
Ez dut erraite beharrik, nik ere ene hitza erran nuela eskubide horren alde agertuz, aspalditik agertu ohi naizen bezala. Ohartarazi nuen bizkitartean dei egiten niela, aldi berean, ene euskaldun herritarrei haiek ere begira
|
zitzaten
giza eskubide horiek guztiak eta bahiturik zeukaten presoa lehenbailehen aska zezaten.
|
|
|
Gizarte aldaketaren garapenkeriaren teoria horri egin zaizkion kritika horiekguztiak kontuan hartu beharrekoak badira ere, kritikarik sakonena postmodernismoak nabarmendu dituen modernismoaren aurreuste faltsuak dira: gizarte modernoan, subjektu arrazionalak zientifikoki bereganatu
|
dezakeela
giza historiaren hariunibertsala. Izan ere, Ilustrazioaren subjektu arrazional hori, unibertsala izan beharrean, oso partikularra suertatu da:
|
|
|
Franche Comteko Unibertsitateko zientzialari talde batek dioenez, substantzia industrialen hondakinek eragindako lurzoru kutsadurak ondorio larriak izan
|
ditzake
giza osasunean, elikadura kateari eragiten badio.
|
|
2004
|
|
|
Edozein prozesu hasi aurretik, berori hasi nahi duenak, edo auzilarietatik edozeinek prozesuan zehar, froga ziurtatzeko neurriak hartzea eska diezaioke auzitegiari. Auzitegiak aseguramendu neurri erabilgarriak hartu ahal izango ditu probidentzia bidez, froga garrantzitsu baten aurkezpena edo proposamena ezinezkoa edo alferrekoa izatea saihets dezaten, betiere objektu materialak edo gauzen egoerak alda edo suntsi
|
ditzaketen
giza jokaeren edota izadiko gertaeren ondorioz.
|
|
|
Hizkuntzaren ahalmen gaitasunen joritasuna eta irispena horren sakona izanda, gu ez gara euskaldun gisa, zozoarena eginez edo, horiek kimatzen hasiko. Begien bistan baitago gurean hizkuntzaren kontzeptuak zertarainoko eragina izan
|
dezakeen
giza bizitzaren antolamendu egoki eta zuzenerako. Bere lekuan eta unean ikusiko dugu, hain zuzen, euskararen auziak egundoko ondorio politiko eta kulturalak dituela gure herriaren egungo krisian.
|
|
|
“Gure emaitzek erakusten dute erretrobirusak aktiboki gurutzatzen direla giza populazioetan, eta erakusten dute Erdialdeko Afrikako biztanleek gaur egun SVFren eragina dutela. Animalia horiek ehizan edo hiltzean gertatzen diren primate ez gizatiarrekin harremanak izateak eragina izan
|
dezake
giza erretrobirusak agertzean. Animalia horien ehiza gutxituz gero, gaixotasunak agertzeko maiztasuna murriztuko litzateke”, laburbiltzen du Nathan Wolfek.
|
|
|
Sare hori nutigenomikan lan egiten duten hainbat plataformek osatzen dute, eta gaur egun onartzen du “oraindik ez dakigu zein osagai zehatzek duten garrantzi handiagoa prozesu patologiko horietan”. Adituek diote elikagaiek, mantenugaien aniztasuneko konbinazio konplexuek, eragina izan
|
dezaketela
giza geneen adierazpenean. Hala, elikagaiak egoki konbinatzearen alde egiten dute, gaixotasunik ager ez dadin.
|
|
|
Gauzak honela, giza adimena sentikorra dela esango dugu Zubirirekin batera, edo," ifrentzutik" begiraturik, esango dugu giza sentikortasuna adimenduna edo endelegatzailea dela. Orobat, esan
|
dezakegu
giza borondatea joeraduna dela, edo, beste era batean, giza joeratasuna borondateduna edo nahimenezkoa dela. Halaber, ildo beretik, giza sentimena hunkitzailea edo afektuzkoa dela esan daiteke, edo, orobat dena, giza afektibitatea sentimentala dela.
|
|
|
Idazlan honetan zehar jada aipatu ditugu etikotasunaren oinarri biopsikikoak, psikoafektiboak eta soziokulturalak, guztiz elkarlotuak direnak, baina metodologikoki eta analitikoki bereizi beharrekoak. Oinarri horiei guztiei barne lotura eta uler bide orokorrago eta sakonago bat eman
|
diezazkieketen
giza ezaugarri existentzialak azaldu beharrean gaude, gizakiaren ikuspegi integral bat emango badugu.
|
|
2005
|
|
|
Indarrean den lege orok berdintasun printzipioa kontuan eduki behar du, bere barneaneskubide horren espiritua jasoz. Imajina
|
dezakegun
giza jarduera orok berdintasunprintzipioa kontuan izan beharra du; hau dela eta, arau orok, lege orok, une eta tokiguztietako ordenamendu juridikoek, berdintasun printzipioaren espiritua barneanjaso beharra dute eta automatikoki baztertuta geratuko dira berori baztertzen edokontuan hartzen ez duten arau, lege edo xedapenak. Finean, berdintasun printzipioaz aritzean, indarrean dagoen ordenamendu juridiko osoa, gizarte erlazio guztiakinformatzen dituen balio goren batez ari gara hitz egiten.
|
|
|
Araudi bidez erabaki denaren arabera eta, besteak beste, ikastetxeen tamainaribegira, administratzaileak eta beren jardueran lagundu
|
diezaieketen
giza balia bideeta baliabide materialen egiturak ikastetxean bertan ala eskola bilgunearenesparruan antolatuko dira.
|
|
|
Banakoak alde bakar Batetik, bere singularitatearen arabera bakarrik, irudika
|
dezake
giza- perfekzioaren ideala; baina era honetako irudikapen partzial eta ezberdin asko konparatiboki behatuz, honi esker, horiek osotasun bezala aditzera ematen duten integritatearen ideia argi batera hurbiltzen gara.47
|
|
2006
|
|
|
Etxea zaindu eta mantentzeko erabili ohi diren garbiketa produktuek substantzia eta prestakin kimikoak dituzte. Substantzia eta prestakin horiek arriskutsuak edo toxikoak izan daitezke, eta ondorio kaltegarriak eragin
|
ditzakete
giza osasunean eta ingurumenean. 92/ 32/ EEE Zuzentarauaren arabera, substantzia hau da:
|
|
2007
|
|
|
Anibal Fernandezek genoziden kontrako epaiketekin jarraituko dutela ziurtatu zuen eta Camilo Cagnik baietz uste du, «politikan indarrak metatzeko baliagarria zaielako», are gehiago datorren urteko hauteskundeei begira. Gogora
|
dezagun
giza eskubideen aldeko politika izan dela Nestor Carlos Kirchner Argentinako presidentearen agintaldiko bizkarrezurra, estatuari zilegitasuna bueltatzeko ezinbesteko osagaia.
|
|
|
Batzordeak txosten horiek aztertuko ditu, eta horrek txostenak eta iruzkinak alderdi diren estatuei emango dizkie. Bestalde, 41 artikuluan ezarritakoaren arabera, alderdi diren estatuek onartu
|
dezakete
Giza Eskubideen Batzordeak eskumena duela komunikazioak aztertzeko, horietan estatu den alderdi batek Itunaren alderdi den beste estatu batek betebeharrak betetzen ez dituela alegatzen badu. Hiru hileko epean, alderdi den estatu demandatuak estatu demandatzaileari auziari buruzko azalpena emango dio, baina auzia alderdi diren bi estatuentzat gogoko den moduan ebazten ez bada sei hileko epean, horietako edozeinek Batzordearen esku utzi ahal izango du.
|
|
|
55 dezibelioko maila, gutxi gorabehera, jende asko biltzen den jatetxe batean dagoena da; Londresen, esaterako, Piccadilly Circus ospetsuak 75 dezibelio inguru sortzen ditu. Adituek diotenez, estresaren hormonak etengabe ekoizteak bizitza arriskuan jartzen duten iraupen luzeko asaldurak eragin
|
ditzake
giza metabolismoan.
|
|
|
Arrazoimen absolutu horren erakuspena dira neurria eta harmonia, makrokosmosean bezala mikrokosmos ezberdinetan, esaterako, polisaren antolaketa igualitario edo demokratikoan. Arau orokor horretaz jabetzen den giza adimena ere, egia atzeman
|
dezakeen
giza adimena ere, jakituria edo arrazoimenaren beraren partaide da.
|
|
2008
|
|
|
Horregatik nazioarteko elkartasunera jo behar izan dugu, hainbat elkartek bultzatu gaituzte zigorgabetasun horren aurka eta horren harira sortu zen Coca Colaren aurkako munduko kanpaina, langileen bizia errespetatu dezan multinazional gringo horrek. Presio tresna izan nahi dugu, bere egin
|
dezan
giza eta langileen eskubideen defentsa.
|
|
|
Ariketa: deskriba
|
ezazu
giza gorputza. Ariketa hori egiteko, gaiari dagokion arlo semantikoko hitzak aurkez ditzakezu.
|
|
|
110 Euskadiko Kooperatiben Legearen 131.2 azpiatala: «Hautaturiko artezkariek, estatutuetan zilegi bada, artezkaritza kontseiluaren kideen herena, gehienez, izenda
|
dezakete
giza lagun adituen artetik, taldeko kooperatibetako kide izan ala ez berdin diolarik».
|
|
|
Kutsatzaileak zenbait elikagaitan egon daitezkeen substantziak dira, ingurumen faktoreen, laborantza jarduera batzuen eta ekoizpen prozesu jakin batzuen ondorioz. Maila jakin batzuetan, substantzia horiek mehatxu egin
|
diezaiokete
giza osasunari. Hori gertatzen ez dela ziurtatzeko, EBk atalase batzuk ezarri ditu kontsumitzailearengana iristen diren elikagaiak akrilamida edo aflatoxina bezalako substantzietarako guztiz seguruak direla bermatzeko.
|
|
|
Argia hautematen duen begirik gabeko zizareak lagundu
|
lezake
giza ikusmen sistema hobeto ezagutzen
|
|
|
Lan honek agerian uzten du giza eskubideen klausula eraginkorrik gabe posible litzatekeela agiri horrek ahulenak ez babestea. “Gobernuek nazioarteko arma transferentzia arduragabeen ondorio beldurgarriei kasurik egiten jarrai dezakete, edo beren betebeharrak bete
|
ditzakete
giza eskubideei buruzko “urrezko araua” duen tratatu batean, pertsonen bizitzak salbatzen eta bizibideak babesten lagunduko duena”, adierazi zuen Helen Hughes ek, txostenaren arduradunetako batek. Erakunde humanitarioak Boli Kostan, Somalian eta Darfurren, Sudanen, NBEren arma bahituraren bortxaketek nola jarraitzen duten kontatzen du, “lege nazional ahulen eta gobernu batzuen konpromiso eta gaitasun faltaren ondorioz, eta horrek are gehiago eragiten du tratatu eraginkorraren beharra”.
|
|
|
Bertan behera dagoen Galdeketaren Legearen aldeko beste ekimen bat iragarri du Juan Jose Ibarretxe Eusko Jaurlaritzako lehendakariak. Irailaren 15erako Espainiako Auzitegi Konstituzionalak galdeketari baiezkoa eman ezean, euskal herritarrei deia egin die Ibarretxek, «Espainiako Estatua» auzitara eraman
|
dezaten
Giza Eskubideen Europako Auzitegian.
|
|
|
«Testu honekin Boliviarekiko gure kezka eta elkartasuna adierazi nahi izan dugu», irakurri zuen Bacheletek prentsaurrean egindako aurkezpenean. Helburu politiko batek ezin
|
lezakeela
giza eskubideak urratzea justifikatu, gaineratu zuen. Moralesek «harridura» agertu du Unasuren erabakiaren aurrean:
|
|
|
Lerro bat baino gehiago dauzkagu landuta, eta, ulertuko duzun bezala, auziaren une honetan ez nuke xehetasunetan sartu. Baina azal
|
dezakegu
giza eskubideen auzia garrantzitsua dela guretzat, ezaguna baita nola eduki zuten kartzelan gure bezeroa. Nazio Batuen Erakundearen batzordearen txostena ere erabiliko dugu.
|
|
|
Beste zenbait espezieren gene kopuruarekin konpara
|
genezake
giza genoma. Horrela, ikus dezakegu Escherichia coli bakterioak 3.000 gene dauzkala gutxi gorabehera.
|
|
2009
|
|
|
Baina Israilovi agiri horrek baino beldur handiagoa eragin zion maiatzean etxean azaldu zitzaion gizonak. Artur Kurmakaiev delako batek eskatu zion Txetxeniara itzul zedila eta atzera egin
|
zezala
Giza Eskubideen Batzordean aurkeztutako pleintan.
|
|
|
Hemen ez dago masa mugimendurik euskara dagoen ataka esturik ateratzeko, hemen dagoenak ez du hala holako intelligentsia (euskararen profesionalak, euskararekin aldez edo moldez lotutako ekimen eta erakundeak) dei
|
dezakegun
giza taldetxo baten mugarik gainditzen. Hemen euskararen arazoa, ez da hil ala biziko arazoa, enegarren lekuan dagoen buruhaustea baizik.
|
|
|
Gizakiak nekez geldituko du klima aldaketa, baina ahaleginak egin
|
ditzake
giza jardueraren eragina ahalik eta txikiena izateko. Horretarako errezeta oso ezaguna da.
|
|
|
Objektu guztiak dira ongileak ala gaizkileak, adiskideak ala etsaiak, hurbilekoak ala arrotzak, erakarmen handikoak eta liluragarriak ala gogaikarriak eta «izugarriak». Erraz berreraiki
|
dezakegu
giza esperientziaren forma behinen hori, zibilizatuen bizitzan ere ez baitu horrek inola ere bere jatorrizko indarra galdu. Emozio biziren baten eraginpean baldin bagaude, gauza guztiak ikusmolde dramatiko horrexekin ikusiko ditugu.
|
|
|
Irizpide horiek guztiak aztertu ondoren, esan
|
genezake
giza garapen normalamarkatzen duten gaitasunen, ezagupenen eta jokaera sozial nahiz emozionalen ezagutza garrantzitsua dela psikopatologia ebaluatzeko, baina hala ere, horrek soilikezin duela definitu psikopatologia. Izan ere, osasun mentala hain kontzeptu zabalaizanik, nahaste psikopatologikoen sailkapenek ezin dute irizpide bakar bateanoinarritu.
|
|
|
Azken orriko taulan argi ikus
|
dezakegu
Giza Eskubideen Arkeologiaz arduratzen den Aranzadiren talde hau ez dela Euskal Herriko lurraldeetara mugatzen.Beste autonomia erkidegoetan ere lan egiten du eta, lantaldean bertan ere, bestezentroetako ikertzaileek hartzen dute parte. Euskal Herritik kanpo lan egiteaarkeologia hedatzen ari den globalizazioaren erakusgarri da.
|
|
|
Gaur egun, 26 milioi pertsonak etxea utzi behar izan dute klima aldaketaren ondorio zuzen gisa, eta urtero milioi bat gehiagok egiten dute bat kopuru horrekin klimarekin zerikusia duten arrazoiengatik. Egoera horren aurrean, Oxfamek dei egiten die G8 ko liderrei erantzukizun pertsonala har dezaten, klima aldaketari aurre egingo dion akordio global “bidezko eta egoki” batera iristeko; izan ere, “maila goreneko konpromiso politikoak soilik prebeni
|
dezake
giza hondamendia”.
|
|
|
–Euskalduntze erritmoak desorekak sor
|
ditzake
giza baliabideetan?
|
|
|
Gobernu honetan inork ez du arazorik euskararekin, kontrakoa baizik. Baina euskalduntze erritmoak desorekak sor
|
ditzake
giza baliabideetan. Erritmoari eustiz gero, sortuko ditu.
|
|
|
Sare hori gero eta esparru zabalagoetara ari da iristen. Pentsa
|
dezagun
giza zientzietan, gizarte zientzietan, natur zientzietan, zientzia gogorragoetan... Haien artean txertatzen dira gure eguneroko usteak, gure bizitzan aurrera egiteko behar ditugun usteak, bai eta uste filosofikoak ere.
|
|
2010
|
|
|
Orain Yllanesen zigorra aldatzeko aukera aztertuko dute eta 20 urteko zigorra jar
|
diezaiokete
giza hilketa delitua leporatzen badiote.
|
|
|
Urteen joanean, taldearen osaera bera aldatzen joan da. Hasieran, duela hamabiren bat urte, bide bat eskaintzen zuen denbora partzialeko ikasle zaharragoek diploma unibertsitarioa lor
|
zezaten
giza zientzietan, baina funtzio akademiko hori gainbehera joan zen, gero eta gehiago baitziren, ez agiri baten atzetik, baizik eta literatura eztabaidatze hutsagatik etorritako ikasleak. Azken urteetan, kopuruz eta esperientziaz gora egiteaz batera, bi gauza ikasi ditugu:
|
|
|
Cassinentzat hezkuntza, justizia, indar etikoa eta aburu publikoaren sostengua denen oinarrian daude. Gobernuz Kanpoko Erakundeek anitz egin
|
dezakete
giza eskubideen alde, bereziki Estatua bulkatuz. 1976ko otsailaren hogeian hil zen René Cassin Parisen.
|
|
|
Dioxinak elikadura katean metatzen dira, batez ere animalia gantzetan Substantzia horien esposizio kronikoa zenbait minbizi motaren garapenarekin lotuta dago; esposizio laburrak, berriz, larruazaleko eta gibeleko asaldurak eragiten ditu, batez ere. Maila altuetan luze egoteak ondorio kaltegarri larriak eragin
|
ditzake
giza osasunean, eta hainbat organo eta sistematan du eragina. Organismoan daudenean, substantzia horiek bere horretan jarraitzen dute, egonkortasun kimikoa dutelako eta biltegiratzen diren ehunean finkatzen direlako.
|
|
|
Diotenez, kornea biosintetikoak ukimenarekiko sentikor bihurtu ziren, eta begiak oxigenatzen laguntzen duen malko jarioa eragin zuten, eta, hamar pazienteetatik seitan, ikusmena hobetu egin zen, transplante konbentzionalekin lortutakoekin alderatzeko moduko mailaraino. “Azterketa gehiagorekin, hurbilketa horrek ikusmena itzul
|
diezaieke
giza kornea ematea espero duten milioika pertsonari”, dio Griffith ek. Orain, zientzialariak teknika kirurgikoa hobetzen eta transplanteak behar dituzten beste begi gaixotasun batzuk dituzten pazienteei horrelako inplanteak aplikatzen ari dira.
|
|
2011
|
|
|
Bakea ez da opari ematen, egin egiten da, eta horixe falta zaizu, gizona: ...durraren labirintioan eta AEBak gobernatzen dituztenen mende, aintzat hartu gabe nazioarteko hainbat gobernuk sinatutako tratatuak, itunak eta protokoloak.Nola hitz egin dezakezu bakeaz, ez baldin baduzu ezer bete nahi, ez badira zure herrialdearen interesak. Nola hitz egin dezakezu askatasunaz, pertsona errugabeak baldin badituzu preso Guantanamon, AEBetan, Iraken eta Afganistanen. Nola hitz egin
|
dezakezu
giza eskubideez eta herrien duintasunaz, haiek etengabe urratzen baldin badituzu, sBegiratu zure labirintoaren goiko aldera, Barack, eta baliteke izar bide erakuslea aurkitzea, nahiz eta jakin ezin iritsizkoa dela, Eduardo Galeanok ederki adierazia duenez.Koherente izan beharra daukazu, zure esanetan eta egintzetan, horrela baino ez baituzu lortuko iparra ez galtzea. Biziaren desafioa duzu.Bakearen Nobel saria lanabes bat da, herrien zerbitzura dagoena; sekula ez, banakoen harrokeriarako.Indar betea eta itxaropen handia opa dizut, eta izango ahal duzu kemena okerreko bidea zuzentzeko eta bakearen jakinduria aurkitzeko. (Gaurko egunez, duela 34 urte, hegaldi bat egin nuen heriotzarantz, Argentinako diktadura militarraren garaian, AEBen babespean; Jainkoari eskerrak, bizirik iraun nuen, eta goiko aldetik irten behar izan nuen labirintotik, etsialdiari gain harturik).
|
|
|
Gizonak fantasia dauka, irudimena. Irudikatzen horretan bere burua imajinatu
|
dezake
giza eskubidez babestua, eta giza eskubideak asmatzen ditu. Baina ez didazue esango giza eskubideak naturalki, zuzenbide naturalean badirenik.
|
|
2012
|
|
|
Oroit
|
dezagun
giza esplotazioa, landa eremuaren exodoa edo planetaren pobrezia genetikoa.
|
|
|
Erabakia hezitzaileek hartu behar dute, jatorduetan erabil
|
ditzaketen
giza baliabideen arabera. Zenbait lekutan, gurasoak arduratzen dira jatorduez eta sukaldeaz ere.
|
|
|
Infekzio gaitzak eragin
|
ditzaketen
giza endoparasitoak eta mikroorganismoak dira. Maltako sukarra, tuberkulosia, legionella, hiesa, hepatitisa edo sukar tifoidea eragile biologikoek eragindako gaitzen adibide dira.
|
|
|
3.Bultzatzen ditu estatu kideak ezar
|
ditzaten
giza eskubideak sustatu eta babesteko nazio erakundeak, edota halakoak daudenean horiek indartzeko, eta kontuan har ditzaten osagai horiek garapenerako plan nazionaletan;
|
|
|
5.Giza Eskubideen Munduko Konferentziak bultzatzen ditu estatuek kontuan har
|
dezaten
giza eskubideen nazioarteko edozein instrumenturi egindako erreserbaren noranahikoa mugatzeko aukera; adieraz ditzaten erreserba horiek ahalik eta zehatzen eta zorrotzen; lor dezaten erreserba bateraezina ez izatea kasuan kasuko tratatuaren helburu eta asmoarekin eta, azkenik ere, azter dezaten erregulartasunez egindako edozein erreserba, halakoa kentzeko asmoz.
|
|
|
11.Giza Eskubideen Munduko Konferentziak eskatzen die Idazkari Nagusiari eta Biltzar Orokorrari eman
|
diezazkiotela
Giza Eskubideen Zentroari baliabide nahikoak, giza, finantza eta bestelako izaerakoak, euren jarduerak modu eraginkorrean, azkarrean eta egokian gauzatzeko.
|
|
|
71.Giza Eskubideen Munduko Konferentziak gomendatzen dio estatu bakoitzari kontuan har dezala egintza plan nazionala egiteko aukera, plan horretan zehazten direla beharrezko neurriak, estatu horrek hobetu
|
ditzan
giza eskubideak sustatzea eta babestea.
|
|
|
74.Giza Eskubideen Munduko Konferentziak eskatzen die gobernuei eta antolakunde eta erakunde eskudunei nabarmen gehitu
|
ditzatela
giza eskubideak babesteko antolamendu juridikoa indartzera bideratutako baliabideak, bai eta esparru horretan lanean ari diren nazio erakundeei esleitutako baliabideak ere.Garapenerako lankidetzan parte hartzen dutenek kontuan izan behar dituzte garapena, demokrazia eta giza eskubideen arteko elkarrekiko harreman osagarriak.
|
|
|
88.Giza Eskubideen Munduko Konferentziak gomendatzen du giza eskubideen nazioarteko instrumentuen estatu alderdiek, Biltzar Orokorrak eta Ekonomia eta Gizarte kontseiluak kontuan har
|
dezatela
giza eskubideen tratatuen arabera sortutako erakundeak eta hainbat mekanismo eta gaiaren araberako prozedurak aztertzeko aukera, efizientzia eta eraginkortasun handiagoa sustatu ahal izateko, organo, mekanismo eta prozedura desberdinen bitartez, kontuan hartuta, betiere, mandatuen eta zereginen bikoiztasuna eta gainjartzea saihesteko beharra.
|
|
|
92.Giza Eskubideen Munduko Konferentziak gomendatzen du Giza Eskubideen Batzordeak azter
|
dezala
giza eskubideen inguruan dauden instrumentuak hobeto aplikatzeko aukera, erregio nahiz nazioarte mailan eta, orobat, Nazioarteko Zuzenbidearen Batzordea bultzatzen du jarrai ditzan nazioarteko zigor auzitegiari buruzko lanak.
|
|
|
97.Giza Eskubideen Munduko Konferentziak, aitorturik giza eskubideen osagaiek betetzen duten zeregina, bakea mantentzeko Nazio Batuen eragiketei buruzko hainbat akordiotan, gomendatzen du Idazkari Nagusiak aintzat har
|
dezala
Giza Eskubideen Zentroaren gaitasuna txostenak aurkezteko eta, halaber, haren esperientzia eta ezaguerak; bide beretik, aintzat har ditzala giza eskubideen mekanismoak, Nazio Batuen Gutunarekin bat etorriz.
|
|
|
97.Giza Eskubideen Munduko Konferentziak, aitorturik giza eskubideen osagaiek betetzen duten zeregina, bakea mantentzeko Nazio Batuen eragiketei buruzko hainbat akordiotan, gomendatzen du Idazkari Nagusiak aintzat har dezala Giza Eskubideen Zentroaren gaitasuna txostenak aurkezteko eta, halaber, haren esperientzia eta ezaguerak; bide beretik, aintzat har
|
ditzala
giza eskubideen mekanismoak, Nazio Batuen Gutunarekin bat etorriz.
|
|
|
Giza Eskubideen Munduko Konferentziak berresten du estatuen betebeharra zaintzeko zer eta, gutxiengoen partaide izan eta pertsona horiek egikari
|
ditzaten
giza eskubide eta oinarrizko askatasun guztiak, oso osorik eta modu eraginkorrean, inolako bereizkeriarik gabe eta, legearen aurrean, berdintasun baldintzetan, gutxiengo nazional edo etniko, erlijio eta hizkuntza gutxiengoen partaide diren pertsonei buruzko Nazio Batuen Adierazpenarekin bat etorriz.
|
|
|
34.Beraz, ahalegin handiagoak gauzatu dira laguntza eskatzen duten herrietan berebiziko baldintzak sortzeko, pertsona bakoitzak goza
|
ditzan
giza eskubide eta oinarrizko askatasun unibertsalak.
|
|
|
Konferentziak, halaber, gomendatzen dio Idazkari Nagusiari, Nazio Batuen kasuan kasuko organo eta erakunde espezializatuen goi funtzionarioek, euren bileretan, jarduerak koordinatzeaz gain, ebalua
|
ditzatela
giza eskubide guztien gozamenari buruzko estrategia eta politiken ondorioak.
|
|
|
Atseginez harturik Munduko Herri Indigenen Nazioarteko Urtea, 1993an izendatua, orduan berretsi baitzen nazioarteko erkidegoaren konpromisoa zertarako eta, zaintzeko herri horiek goza
|
ditzaten
giza eskubide eta oinarrizko askatasun guztiak eta, oro har, errespetatzeko euren kulturen eta nortasunen balioa eta aniztasuna,
|
|
|
Liderrak ongi badaki noiz erabili, eta noiz erabiltzeari utzi?, irmotasuna oso baliagarria izan daiteke; baina liderraren tresna bakarra mailua bada, mailukadak ematen ariko da han eta hemen. Lider autoritarioak, normalean, nartzisistak eta egozentrikoak izan ohi dira; hain ego handia edukita, berehalako (oso epe laburreko) emaitza ekonomikoak lehenesten dituzte, itsutzeraino, horrek epe luzean ekar
|
ditzakeen
giza eta organizazio kostuak aintzakotzat hartu gabe. Maiz, lider autoritarioek (despotikoek) langilerik baliotsuenak uxatzea besterik ez dute lortzen.
|
|
|
Hain lasai bizi zen zuen alaba errotan... Eta hitz horrek adierazten zuen berarentzat imajina
|
zezakeen
giza zoriontasun guztia.
|
|
2013
|
|
|
Tolcachir argentinarra ezaguna egin zen, merezimendu osoz, La omisión de la familia Coleman lan artegagarriarekin, eta gero sortutako Tercer cuerpo eta El viento en un violín ere Euskal Herrira etorri ziren, agerian utziz antzerkigilearen ideia berritzaileak testuan eta aktoreen zintzotasunean oinarritzen zirela. Gainera, egilearen ezaugarri nagusitzat jo
|
dezakegu
giza harremanetan egiten duen azterketa sakona, neurri batean poetikoa baina gehienetan mingarria izan daitekeena. Hain zuzen, hori berori izan da estreinatu berri duen lanaren funtsa, baina oraingo honetan bazterrean utzi du giza harremanetan ezinbestekoa den osagai soziologikoa, eta zeharo zentratu da sendi bateko kideen izaera patologikoetan, nahiz eta hautu horrekin hurbil, oso hurbil, geratu den Hollywoodeko psikologismo merkearen agortasunetik.
|
|
|
Aztertu itzazu, eta adierazi zer nolako lotura izan
|
dezaketen
giza baliabideen plan estrategiko bat sortu eta garatzearekin.
|
|
|
Zure iritziz, baiezta dezakegu pentsaera hori erabat aldatu dela gaur egun? 13·· Zer helburu dute giza baliabideen kudeaketako joera tradizionaletan oinarritutako ereduek? Eta gaur egungo joeretan oinarritutakoek? 14·· Alderatu
|
itzazu
giza baliabideen kudeaketako joera tradizionalak eta gaur egungoak taula batean.15·· Zure enpresako Giza Baliabideen Saileko arduraduna izango bazina, bi eredu horietatik zein hautatuko zenuke. Arrazoitu ezazu zure erantzuna.16·· Aukeratu ezazu ezagutzen duzun enpresa bat, eta esan giza baliabideen kudeaketa joera tradizionalekoa ala gaur egungo joerakoa den.
|
|
|
6·· Nola lor
|
dezakegu
giza baliabideen antolakuntza eraginkorra izatea? 7·· Zer ezberdintasun dago giza baliabideen antolakuntzako luzetarako egituraren eta laguntzako egituraren artean? 8·· Zertaz ari gara enpresa baten antolakuntza informala aipatzen dugunean?
|
|
|
eguzkia azalera lau batean ezkutatzen denean, azken izpiak errefraktatu egiten dira atmosferan, halako moldez non kolore berdeak eta horiztak jalgitzen diren. Eguzkigaina gordetzen den une horretantxe, distira berdekara bat hauteman
|
dezake
giza begiak.
|
|
2014
|
|
|
Hala jakinarazi du SBU Ukrainako Segurtasun Zerbitzuko buru Valentin Nalivaitxenkok. «Hiru aldeko elkarrizketen ondoren [Ukrainak, matxinoek eta Errusiak], 20 kilometro koadroko eremu bat ezartzea erabaki dugu Ukrainak lan egin
|
dezan
giza laguntzarako misioan, gorpuak atera eta senideei emateko. Espero dugu terroristek utziko digutela lan egiten», erran dio Nalivaitxenkok UNIAN agentziari.
|
|
|
Txorrotak egiteko erabiltzen diren materialak ezin izan daitezke osasunerako arriskutsuak, ezin aldaraz
|
dezakete
giza kontsumorako ura, ez elikadura kalitatearen mailaren aldetik, ez itxura, usain edota zapore aldetik ere, eta denboraren poderioz ezin alda daitezke txorro taren funtzionamenduari eragiteko beste. Presiopean egongo diren atalek behar beste erre sistenteak izan behar dute (ezarritako erabilera eremuaren barruan), eta estetikagatik edo babeste aldera materialen bat estaltzea beharrezkoa bada, hala egin da.
|
|
|
Jesús Marcos Inasmet Tecnaliako Espazio Eremuko zuzendariak azaldu duenez, «bris» izenez ere ezagutzen diren partikula txiki horiek abiadura horretara mugitzen dira, eta ekipo batean metraileta bala baten eragina izan dezakete. Espazioko zaborrak arriskuan jar
|
ditzake
giza komunikazioetarako edo ingurumena zaintzeko satelite garrantzitsuak, baita astronauten espazio misioak eta osotasun fisikoa ere. Nazioarteko Espazio Estazioko (ISS) tripulatzaileek behin baino gehiagotan ezkutatu behar izan dute konpartimendu berezi batean, objektu handiek talka egiteko arriskuaren aurrean.
|
|
2015
|
|
|
Ikuspegi horren arabera, kontzientziari buruz esaten duguna zientifikoki azal
|
ditzakegun
giza portaeraren gertakizunen berbalizazioa besterik ez da. Konduktismo berri hori, hortaz, kontzientziari buruzko baieztapenek ezer misteriotsurik ez dutela ezkutatzen esatera dator.
|
|
|
d) Aukera
|
ezazu
giza gorputzaren sistemekin erlazionatzen den gaixotasun bat. Zer egin daiteke gaixotasun
|
|
|
Beste autore batzuk frogatu dute B.pertussisbakterio intrazelular bezala bizitzeko gaitasuna duela (Ishibashi et al., 2001). Datu honekgarrantzi handia izan
|
dezake
giza sistema immuneak bakterioaren kontra duen erantzunaaztertzeko, erantzun hau oso desberdina delako bakterioa extrazelularra edo intrazelularra bada (Higgs et al., 2012). Bi infekzio mekanismo hauen eredu ezagun eta gehien aztertuenak Vibriocholerae, kolera sortzen duen bakterio extrazelularra eta Mycobacteriun tuberculosis, makrofagoen barnean bizitzeko eta tuberkulosia sortzen duen bakterioak dira (Duclos andDesjardins, 2000).
|
|
|
Gotorlekutik presoen laurden batek egin zuen alde. Zerk geldi
|
dezake
giza azpiko bizi egoeran dagoen kondenatu bat; hogeiko, hogeita hamar urteko, bizitza osoko kondena bat gainean duena. Ezin jakin.
|
|
2016
|
|
|
d) Aukera
|
ezazu
giza gorputzaren sistemarekin erlazionatzen den gaixotasun bat. Zer egin daiteke gaixotasun
|
|
|
d) Aukera
|
ezazu
giza gorputzaren sistemekin erlazionatzen den gaixotasun bat. Zer egin daiteke gaixotasun horri aurre hartzeko?
|
|
|
Exijitu diezaiola Marokoko Erresumari zorrotz errespeta
|
ditzala
giza eskubideak Mendebaldeko Saharako lurralde okupatuan eta buka ditzala saharar populazioak jasaten dituen eskubide urraketak. Halaber, eskatzen dio aktiboki lan egin dezala, Europar Batasunaren barruan, MINURSOk bere eginkizunen esparrua zabaltzeko eta bere gain hartzeko, halaber, giza eskubideak Mendebaldeko Saharan betetzen direla zaintzea eta babestea.
|
|
2017
|
|
|
Egia esan, ez Hobbesek eta ez Descartesek eskaini zieten hitz askorik ekonomia kontuei, eta burugabekeria izango litzateke haien filosofiaren baitan merkatu ingeles eta holandarreko egunerokoa irakurtzen saiatzea. Hala ere, ezin albora
|
dezakegu
giza izaerari buruzko espekulazioekin azaleratzen ari zen lanaren zientzia kapitalistari haiek egin zioten ekarpena. Batere teleologia berezkorik gabe, hots, garaiko Magia Naturalak nahiz herri sineskeriek gorputzari egotzitako, bertute ezkutuak??, soin hori materia mekanikotzat hartuta, ulertarazi nahi zen hura lan prozesuaren menpe jartzeko aukera zegoela, gero eta portaera modu uniforme eta aurreikusgarriagoan oinarrituta.
|
|
|
garapena izan zela jauzi teknologiko nagusia, ekoizpen indarrak gara zitezen metatze primitiboaren aldian emandako pausorik behinena. Bestela adierazita, ikus
|
dezakegu
giza gorputza izan zela kapitalismoak garatutako lehenengo makina, eta ez lurrin makina, ez eta erlojua ere.
|
|
|
Animalien piztia izaera egiaztatu ahal izatea funtsezkoa izan zen Descartesentzat, erabat sinetsita baitzegoen han aurki
|
zitzakeela
giza portaera kontrolatzeko ahalmenaren kokapenari, jatorriari eta irismenari buruz sortzen zitzaizkion galderetarako erantzunak. Iruditzen zitzaion ebakitako animalietan aurkituko zuela gorputzak ekintza mekanikoak eta borondaterik gabeak soilik egin zitzakeela egiaztatzeko froga, eta ondorioz, gorputza ez dela pertsonaren osagaia; hau da, giza muina dohain immaterial nahasgabeetan bakarrik datzala.
|
|
2018
|
|
|
Iraganaren analisi kritikoa eskatu zuen, baina baita sufrimenduarekiko begirada inklusiboa ere. «Partekatu
|
dezagun
giza eskubideen urraketa bakoitza azalduko duen oinarrizko kontakizun bat. Ez errepikatzeko, memoria ariketak oinarritu behar du biktima guztiekiko errespetuan eta indarkeriari zilegitasunik ez ematean».Amaieran Baluarte plazan dagoen biktimen aldeko monumentu aurrean lore bana eskaini zuten ekitaldira bertaratutakoek.
|
|
|
Pertsona eta gizartearen osasuna mantentzeko bizi maila egokia bermatu
|
dezaketen
giza mekanismoak garatzea.
|
|
|
Infekzio gaitzak eragin
|
ditzaketen
giza endoparasitoak eta mikroorganismoak dira. 664/ 1997 Errege Dekretuak arautzen du zer babes neurri hartu kutsatzaile biologikoekin kontaktuan egoteko arriskua duten lanetan.
|
|
|
Askatasunaren aukera erdigunekoa bihurtzen da afera honetan; izan ere, ozenki baiezta
|
dezakegu
giza izaera bera modu mugagabean aldarazi dutela gizarteak zein hezkuntzak. Hortaz, neuronak garunaren anatomia erantzuleak diren arren, neuronen moldagarritasuna gizabanakoen esperientzietara egokitzeko ahalmenaz birsortzen dela ikusten da.
|
|
2019
|
|
|
[...] Hautsa abailan nagusitua zitzaion munduko ahalmen xurgatzaile guztiari. Munduaz jabetua zen, eta xurgagailua ez zen testigantzazko objektu bat baino, helburu zeukana erakustea zenbat lan, materia eta asmamen xahutu
|
ditzakeen
giza espezieak ezin eutsizko zikinkeriaren kontra egiteko. Hondakina, lanabes bihurtua.
|
|
2020
|
|
|
eskuak automatikoki aktibatzen den aparatuaren azpian jarriz, kutsadura gurutzaturik gerta ez dadin. Gainazalak garbitu edo desinfektatu Koronabirusak zenbait egunez iraun
|
dezakete
giza gorputzetik kanpo. Halaxe zehazten du Journal of Hospital Infektion en argitaratu berri den artikulu batek.
|
|
|
Elikaren arabera, dioxinekiko giza esposizioaren %90 baino gehiago elikagaietatik dator, eta, zehazki, koipe asko duten animalia jatorriko elikagaiek dioxinen eta PCBen esposizio osoaren %80 osatzen dute. Zer ondorio izan
|
ditzake
giza osasunean? “Dioxinen, furanoen eta PCBen kontzentrazio altuen eraginpean egoteak azaleko lesioak eragin ditzake, hala nola kloraknea eta orban ilunak, bai eta gibeleko asaldura funtzionalak ere, irentsitako kopuruaren eta esposizio denboraren arabera”, azaldu dute Elikatik.
|
|
|
Osasun Departamentuaren esanetan, hirugarren olatu batek “eragin nabarmena” izan
|
lezake
giza bizitzengan, osasun sistemaren gaineko inpaktuan eta beste beharrizan eta patologiei emaniko arretarengan, eta ondorioak eragin ditzake ekonomian eta bizitza sozialean. Horrez gain, ez da ahantzi behar Nafarroan egoera okertzeak “berriz ere negozioak ixtea, edukierak mugatzea eta gainditurik zeuden murrizketetara itzultzea” ekarriko lukeela.
|
|
2021
|
|
|
" Nazioarteko akademia Mendebaldeak kontrolatzen du aspalditik, baina nagusigo hori egun inoiz baino indartsuagoa dela esan
|
genezake
Giza eta Gizarte Zientzietan"
|
|
|
Nazioarteko akademia Mendebaldeak kontrolatzen du aspalditik, baina nagusigo hori egun inoiz baino indartsuagoa dela esan
|
genezake
Giza eta Gizarte Zientzietan. Karl Marx parafraseatuz azaldu genezake, klasea zegoen lekuan herrialdea jarriz, herrialde dominatzaile batek zenbat eta gaitasun handiagoa izan herrialde menderatuko pertsonarik onenak xurgatzeko, orduan eta sendoagoa eta arriskutsuagoa dela haren domeinua.
|
|
|
Baina gauean zerbaitek huts egiten badu, alarmak aktibatu behar ditugu. Lo faltak ondorio larriak eragin
|
ditzake
giza gorputzean eta buruan. Errendimendu txikia, kontzentrazio falta, lan istripu tasa handiagoak, depresioa, antsietatea, digestio arazoak, gaixotasun koronarioak… dira horietako batzuk.
|
|
|
Badakigu, kutsadura maila murriztuz gero, herrialdeek erikortasun karga murriztu dezaketela, garun hodietako istripuen, biriketako minbizien eta pneumopatia kroniko eta akutuen ondorioz, besteak beste, asmaren ondorioz. Aspalditik dakigu aireko gehiegizko ozonoak ondorio kaltegarri garrantzitsuak eragin
|
ditzakeela
giza osasunean. Arnas arazoak sor ditzake, asma eragin, birika funtzioa murriztu eta biriketako gaixotasunak sor ditzake, baina partikulekin eta beste substantzia batzuekin kutsatzeak ere ondorio sanitarioak ditu, baita kontzentrazio oso baxuetan ere.
|
|
|
Hori da, dirudienez, transmisio faktore probableena; beraz, funtsezkoa da hegazti basatien eta eskortako hegaztien arteko harremana mugatzea konfinamenduaren eta beste biosegurtasun neurri batzuen bidez”. Adituen iritziz, hori funtsezkoa izan daiteke “patogenotasun handiko moduetara eboluzionatzeko arriskua murrizteko, gizakien esposizioa eta infekzioa saihesteko, eta gizakia kutsa lezaketen eta gizakien artean eta izaera pandemikoa izan dezaketen birusak sor
|
ditzaketen
giza birusen osagaiekin birkonbinatzeko”. Era berean, hegazti ustiategietako biosegurtasun neurriak indartzeko beharra azpimarratzen du MAPAk.
|
|
|
Miragoanen, Jeremien eta Les Cayesen. USGSk alerta gorria paratu zion lurrikarari, sor
|
zitzakeen
giza kalteengatik eta eremu zabal bati eragin ziola aurreikusirik. «Alerta maila honetako gertakariek nazio mailako zein nazioarteko erantzuna behar izan dute», ohartarazi zuten.
|