|
2018
|
|
|
Irudika
|
dezagun
euskara landare bat dela eta lorontzi batean dagoela. Lorontzi horrek gaur egun orain 30 urte baino% 70 lur gehiago dauka.
|
|
|
4) Enpresek guztiz euskaraz funtzionatu arte, helburu hori lortu artean, herri administrazioaren laguntza jaso
|
dezakete
euskara planak garatzeko. Laguntza hori, gaur gaurkoz, dirutan jasotzen dute enpresek Jaurlaritzatik eta foru aldundietatik.
|
|
|
Eta horri buelta eman behar diogu. Agian filosofikoa dirudi auziak, baina utz
|
diezaiogun
euskara (ren ezagutza) eskatzeari, baina egin diezaiogun euskaraz. Hautu pertsonaletan erreparatu ordez, eremu praktikora eraman dezagun:
|
|
|
Eta horri buelta eman behar diogu. Agian filosofikoa dirudi auziak, baina utz diezaiogun euskara (ren ezagutza) eskatzeari, baina egin
|
diezaiogun
euskaraz. Hautu pertsonaletan erreparatu ordez, eremu praktikora eraman dezagun:
|
|
|
Baina iruditzen zaidak, hik ere aitortu bezela, hain zuzen lan esparrua dela/ izan litekeela zailen (etako) a euskalduntzen, hain zuzen borondateak, nahiak, gogoak, ideologiak, oro har, beste esparru askotan baino pisu gutxiago duela enpresen errentagarritasunean, zein dan enpresaren irauteko modu bakarra (helburu bakarra ez bada ere, eta are gutxiago gu bezelako herri txiki batentzako). Eta beti erakutsi
|
zezakeagu
euskeraz jardunda, eta bertan sortu litezkeen herri senidetasun sentimentuei esker, hobeto ere, solidarioago eta beraz are errentagarriago egin lezaketela dalako enpresa edo bestea. Baina, halako inposizio/ dekretu/ nahi bat lortu litekeela amestea balizko gobernu baten subentzioei esker, etzaidak erreala iruditzen.
|
|
|
* Bestetik, instituzio publikoak, komunikabideak, politikariak, kirola... beste hainbat eta hainbat esparru daude, egunero hiritarrarekin harremanetan dagoena, eta lan esparruak besteko eragina izan
|
dezakeena
euskararen prestigioa irabazten.
|
|
|
Ez dut uste plangintzak, epeak, metodologiak, diagnosiak, tresnak eta abarrekoak arazoa direnik; lehen esan lez, hainbat jende baitabil horretan daborduko. Baina, zer motibazio izan
|
lezakete
euskara lan gaia eta lan tresna ez duten enpresek halako eraldatze prozesu batean enbarkatzeko. Hor dugu, lagun, elefante handi bat; orain arteko idatzitakoan behin eta berriro lotzen baita agerian motibazioaren garrantzia.
|
|
|
Irudika
|
dezagun
euskara landare bat dela eta loreontzi batean dugula. Loreontzi horrek gaur egun orain 30 urte baino %70 lur gehiago dauka.
|
|
|
Handik bi urtera ikastola bat zabaldu zuten bere etxe aurrean, eta Satur desesperaturik ibili zen, etxetik ateratzen zen bakoitzean nonahi entzun
|
baitzezakeen
euskara madarikatua. Euskara ez da nafarron hizkuntza; espainolak gara eta espainiera da gure mintzaira.
|
|
2020
|
|
|
Lehiatik kanpo, telebistaren platoan egiten den debate edo hausnarketa eta iritzi trukean zer esanik ez! Jakin
|
dezakezu
euskara eta frantsesa, edota euskara eta ingelesa edota beste edozein hizkuntza; gaztelaniaz ez badakizu, jai duzu, eta gaztelaniarekin aski.
|
|
|
Edozein herritako alkate izateko gaztelania jakitea behar beharrezkoa da; aldiz, euskaraz jakin gabe hautagai izan zaitezke eta alkate. Erdara ere gurea bada, hil
|
dezagun
euskara, amaizuna hamaika aldiz beharrezkoagoa dugun heinean, Euskaraldi, Korrika eta gainerako ekintza boluntaristak gorabehera, behiala Txillardegik AEBetako erreserbetako indigenen hizkuntzengatik zioen bezala: " Ez baitago eskubiderik(...) herri oso bat zoritxarreko eta itsu atxikitzea, hizkera bat gordetzeko.
|
|
|
Jada frogatu dugu hizkuntza menderatzaileak ez direnekiko nagusitzen direla menderatuak baino gehiago lantzen direlako. Landu
|
dezagun
euskara, eta ikusiko dugu kausa berak ondorio bera dakarrela berekin. Baina, nola landuko dugu euskara, ikusten badugu gure interes eta abantaila guztiak haren aurka daudela?
|
|
2022
|
|
|
Eta dudarik gabe garrantzizkoa da irakaskuntzan, administrazioan eta hedabideetan, batzuetan beharrezkoa izatea, eta ezagutza apalagoa edo handixeagoa behar izatea, nahiz eta erabili beharrik ez egon, gutxiz gehienetan. Baina hiru arlo horietan ere, leku zabala izan
|
dezakezu
euskaraz jakin gabe, edo apenas jakin gabe, eta halakoak esan dezake bost axola zaiola euskararik ez jakitea, erdaraz lan egiteko arlo horietan ez duela batere arazorik eta.
|
|
|
d) ELIZ-GIZONEK euskara erabil dezatela euren artean komentuetan eta elizetan, batez ere herriari Jainkoaren hitza banatzeko orduan, nahiz izan apaiz, lekaide edo lekaime. Har
|
dezatela
euskara, behin betiko, euren mendeko ikastetxe eta eskola guztietan kultur tresna nagusitzat erabiltzeko, baita argitaratzen dituzten aldizkarietan, erdara zeharo baztertzeko.
|
|
|
g) EPAILE, LEGE-GIZON, EPAI MAISU, epaitegi, tribunal eta bestelako toki guztietan erabil
|
dezatela
euskara agiri eta hizketaldietan. Eta Auzitegira deitua izango litzatekeen euskaldunak ez dezala erantzun euskaraz baizik.
|
|
|
Beasaingo Udalak Domingo Artieda maisuarekin 1730eko ekainaren 9an egindako kontratuan, besteak beste, honako agindu hau ematen zen: maisuak ez
|
diezaiela
euskaraz mintzatzea onartu ikasleei, eraztuna jarriz, eta haiek merezi bezala zigortuz (J.M. Torrealdai: Asedio al euskera.
|