|
2002
|
|
|
irten zidan aotik erdi isil, eta samin antz. Iñoiz entzuna
|
nintzan
arrain gorriren bat edo, urrabururen bat edo...
|
|
2003
|
|
|
Indargabetze horiek haserretu egin dituzte ekologistak, eta beldur dira ur beroenek arrainak hilko ote dituzten. “Zenbat eta beroago egon ura, orduan eta txikiagoa da haren oxigeno proportzioa, eta horrek handitu egin
|
lezake
arrainen heriotza tasa”, adierazi zuen Greenpeaceko Susanne Ochsek. Beroak ere energia ekoizpenaren erorketa handiak eragin ditu.
|
|
2004
|
|
|
Europako beste agentzia batzuen gomendioak eta AESAren Zientzia Batzordearen irizpena ere aztertu ditu agentzia horrek. Gainera, arrainetik datorren merkurio eta metilmerkurio ingestioari buruzko datuak aztertu dira, eta, bereziki, kutsatzaile horren maila handiena izan
|
dezaketen
arrainei buruzkoak. AESAren arabera, ez da beharrezkoa kontsumitzaileei gomendio orokorrak ematea.
|
|
2005
|
|
|
Kontrol sistematikoak egitea, bai lonjetan, bai itsas zabalean, funtsezkoa da parasitoak izan
|
ditzakeen
arraina botatzea. Batzuetan, kontrol horiek ez dira nahikoak aurrez informatutako kontsumo jarraibide jakin batzuk betetzen ez badira.
|
|
2006
|
|
|
Saihets
|
ditzagun
arrain edo haragi frijituzkoak, kroketak, hestekiak eta bestelako zizka mizka proteikoak, baita lekale eta arrozei eransten zaizkien okelazkoak ere.
|
|
2007
|
|
|
Hala eta guztiz ere, Jiangzhouko Arrantza Baliabideen Institutuko arduraduna den Wei Qiwei k itxaropena du espatula arrainak Yangtse ontzian jarrai dezan. “Ia 50 urte iraun
|
dezake
arrain honek. Seguru nago hor kanpoan dagoela”.
|
|
2008
|
|
|
Bestetik, haragia murtxikatu behar izaten da (saltxitxak edo hanburgesak izan ezik) eta arraina ez: horregatik irents
|
dezakegu
arrain gehiago denbora berean, asetasun alarmarik piztu gabe.
|
|
2010
|
|
|
Horrez gain, arrozari edo pastari ere bota
|
diezaiokete
arraina (arrain eta itsaski paella, arroza txibiekin, makarroiak atunarekin, espagetiak sardinekin...).
|
|
|
Erraza zen haren laguna izatea. Saltsa guztietako erregina, ordea, Chiara zen; Ninok esango zukeen bezala hegan egin
|
zezakeen
arraina eta igeri egin zezakeen txoria zen. Ipuinetako lamiak bezain liraina eta ederra.
|
|
|
Antxoa harrapatzen zutenei, oso eskura eta oso erraz zeukaten arraina izanda, sardinaren prezioan ordaintzen zieten, sardina baitzen sasoi hartan interesik handiena zuen espeziea. Arrantzaleentzat ikaragarri ona zen tratua, oso ondo ordaintzen baitzieten oso erraz harrapa
|
zezaketen
arrain bat. Bestalde, arrantzale haien andreek fabriketan zeukaten lana, eta, beraz, dena zen irabazia.
|
|
2011
|
|
|
latzak ekar
|
ditzake
arrainontzako.
|
|
2012
|
|
|
Bada, eboluzioak molda
|
dezake
arrain hori berez dena baino arrunt handiagoa agertzeko. Nola?
|
|
|
Substantzia farmazeutikoak lehen aldiz sartzeari dagokionez, Bruselak argi utzi nahi du ez dela zalantzan jartzen aipatutako produktuen balio medikoa; aitzitik, produktu horiek uretan egoteak izan ditzakeen ondorio kaltegarriak aztertu nahi dira. Proposatutako mugetatik gorako kontzentrazioek eragina izan
|
dezakete
arrainen osasunean, adibidez, arrakastaz ugaltzeko gaitasuna murriztean eta beste organismo bizidun batzuk kaltetzean, Europako Batzordeak bere komunikatuan dioenez, “gai farmazeutikoek ingurumenean duten eraginaren kontzientzia nabarmen handitu da azken urteetan”.
|
|
|
—Jan
|
dezagun
arrain goxo baina zail hau bakean —esan zuen gotzainak, eta bazkaltiar guztiak bat etorri ziren.
|
|
2013
|
|
|
Horrela ez balitz, bi joeretako batek hautespen naturalez desagertzera joko zukeelako. Pentsa
|
dezagun
arrain espezie jakin batean. Populazio berean animalia iheskorrak eta ausartak agertzen dira.
|
|
|
–Ama, aita, handia egiten naizenean, urrutira joango naiz arrantzara, eta urteko egun guztietan jateko adina arrain ekarriko dut etxera. Zuek egunero jan
|
dezazuen
arraina, eta ez larunbatetan bakarrik?.
|
|
2014
|
|
|
Hala, ekosistemaren funtzionamendua ondo ezagutzeak berebiziko garrantzia du arrantza jasangarria bermatzeko bidean, kontuan izanik horren gainean dugun jakintza hainbat alderditan oraindik ere mugatua dela. Adibidez, gauza jakina da arrain espezie pelagiko nagusiek zooplanktona dutela elikagai iturri nagusia, eta klima eta egitura ozeanografikoen ondorioz suerta daitezkeen zooplanktonaren ugaritasun eta konposizio aldaketek eragin zuzena izan
|
dezaketela
arrainen errekrutamenduan. Beraz, esan genezake arrainen elikagaiaren konposizioa eta ugaritasuna aldatzen badira, horrek kate trofikoan eragin zuzena duen heinean, ondorio latzak egon daitezkeela arrainen ugaritasunean eta hedapenean ere.
|
|
|
Adibidez, gauza jakina da arrain espezie pelagiko nagusiek zooplanktona dutela elikagai iturri nagusia, eta klima eta egitura ozeanografikoen ondorioz suerta daitezkeen zooplanktonaren ugaritasun eta konposizio aldaketek eragin zuzena izan dezaketela arrainen errekrutamenduan. Beraz, esan
|
genezake
arrainen elikagaiaren konposizioa eta ugaritasuna aldatzen badira, horrek kate trofikoan eragin zuzena duen heinean, ondorio latzak egon daitezkeela arrainen ugaritasunean eta hedapenean ere.
|
|
|
Orain arte azaldutakoak agian zalantzan jar lezake ikerketa honek arrantzaren kudeaketarako izan lezakeen baliagarritasuna, arrainek jaten dutena ezagutzeak, besterik gabe, ez baitirudi balio
|
dezakeenik
arrainen populazioaren iraunkortasuna bermatzeko. Baina, bestalde, harrapakarien arteko eta, bereziki, harrapakari harrapakinen arteko elkarrekintzak arrantza ikerketaren eztabaidagai nagusi dira gaur egun; izan ere, arrain populazioen dinamika ezagutzeak etorkizuneko arrantzaren eraginkortasuna eta jasangarritasuna berma dezake.
|
|
|
20 minutuz egosi, noizean behin mugituz, multzoak irakiten duen arte, eta pisatzen hasten da. Testura likidoagoa lor
|
dezakegu
arrain salda zorrotadatxo bat erantsiz gero. Zerbitzatu banakako ontzietan eta apaindu izkirak, martorri orriak eta piper zerrenda batzuk.
|
|
2015
|
|
|
Asko gogoratu naiz zein zurbil zegoen orain dela urtebete Aste Santuan. Jainkoarren, ez dezala hainbesteko presarik hartu sermoietan garizuma honetan eta ez
|
dezala
arrain oso kaltegarririk ere jan; konturatu ez arren, gero kalte egiten diolako eta tentaldiak datozelako.
|
|
|
Sateliteek hartutako itsasoaren azaleko tenperaturari buruzko datuak eta beste ingurumen aldagai batzuk, hala nola klorofila kontzentrazioa edo itsasoaren gainazal librearen altuera, eraldatu egin daitezke tunido horiek aurkitzeko aukera handiko eremuetan. 8 Europan arrantzatu
|
dezakegun
arrain gehiago jaten dugu Kontinente zaharraren inguruko itsasoa ez zaigu iristen arraina jateko dugun beharra hornitzeko. FAOren txosten baten arabera, europarren batez besteko kontsumoa urtean 22 kg/ pertsona/ urte izatetik 24 kg/ pertsona/ urte izatera igaroko da.
|
|
|
Akuikulturaren hazkundeak ezin izango du eskari gero eta handiagorik ase; beraz, Europak gero eta inportazio gehiago izango ditu. 9 Arrain haztegiek espezieen eboluzioa eragiten dute Oregongo Unibertsitateko ikertzaileen arabera (AEB)) arrain salmonidoen arrain haztegiek oso eragin sakona dute, belaunaldi bakar batean, arrain haztegiko giroan bizirik iraun eta aurrera egin
|
dezaketen
arrainek aurrera egiteko eta ingurune basatian ugaltzeko gaitasuna galtzen baitute. Hauek dira gatibutzan ugalketaren ondorio horiek eragin ditzaketen arrazoi batzuk:
|
|
2016
|
|
|
Europar Batasunak tresna hau baliatzen du arrantza baliabideak modu jasangarrian ustiatu, eraldatu eta merkaturatu daitezen. Itsas ekosistemak babesteko, estatu kideei kuotak ezartzen dizkie, hau da, herrialdeek arrantzatu
|
ditzaketen
arrain kantitateak mugatzen ditu EBko arrantza eremu osoan. Bestalde, EBko kide ez diren herrialdeekin negoziatzeko ere erabiltzen da, hau da, beste herrialde horien uretan arrantzan egin ahal izateko baimenak eskuratzeko.
|
|
2017
|
|
|
a) Zure ustez, zer helburu izan
|
dezake
arrain espezie
|
|
|
a) Zure ustez, zer helburu izan
|
dezake
arrain espezie baten biomasa kalkulatzeak. Zer egiten da lortutako datuekin?
|
|
2018
|
|
|
Gainera, arrain izoztua ez tantaka, ez usain txarrik. Izan ere, aromaren bat botako balu, egoera onean ez dagoenaren seinale litzateke. Izozte egokiaren eraginei esker, edozein unetan jan
|
dezakegu
arrain osasungarri eta segurua. Hala ere, behar bezala desizozten ez bada, arrain izoztuaren abantaila hori eta beste batzuk galduko ditugu.
|
|
2021
|
|
|
Aguakate olioa, oliba olioa bezain osasuntsua? Nola identifika
|
dezaket
arrain izoztua. Arrain izoztua saltzea guztiz legezkoa da kontsumitzaileari informazioa ematen zaionean.
|
|
2022
|
|
|
Egunean bertan edo biharamunean kontsumitu behar bada, hozkailuaren alderik hotzenean jarri behar da, aurrez erraiak kenduta eta garbi, edo bestela izozkailuan. Halibuta da haurrek lasaiago kontsumi
|
dezaketen
arrainetako bat, erraz bereizten den erdiko arantza besterik ez baitu.
|
|
|
–desenkusatu zen idazkaria, xuxurlaka jarraitzen zuelarik–: Bortsxa edo beste zopa bat bukatu bezain laster, agindu
|
ezazu
arraina berehala ekar dezaten, jaun ongile hori. Arrain mutuetan onena smetanatan bustiriko zamo arrain frijitua da; hori bai, lokatz usainik izan ez dezan eta fintasuna gordetzeko, esnetan eduki behar da bizirik 24 orduz.
|
|
2023
|
|
|
4 Garbiketako errutinak Urtegia garbi eduki behar da urteko garai guztietan, negua barne. Hori egiten ez badugu, arriskuan jar
|
dezakegu
arrainen ongizatea, eta gaixotasunak harrapatu. Funtsezkoa da uraren egoera maiz egiaztatzea.
|
|
|
Kontsumitzaileak. Azkenik, itsas produktuetan dagoen arrantza jasangarriaren zigilu urdin ziurtatuari esker, kontsumitzaileak jakin
|
dezake
arrain hori iturri iraunkorretatik datorrela. Mundu osoko arrantza tokiak hobetzeko katalizatzailea da programa hau, eta, gainera, sektoreko enpresa nagusietan arraina modu iraunkorrean erosteko asmo handiko politikak ezartzen ari da.
|