|
2002
|
|
|
Ondorio larria, atzera pausorik gabekoa eta Iruñeko eta Euskal Herriko historiaren ezagutzan kalte ikaragarria eragin duena. Edozein herriren historian daude hutsune handiagoak edo txikiagoak, eta Gazteluko Plazako indusketa arkeologiko zentzuzko batek argi handia eman
|
zezakeen
Iruñeko k.o I. mendetik XVI. mendera arteko garaiaz, nagusiki lehenbiziko hamar mendeez, gerokoez ezagutza handiagoa dagoelako. Hasieratik, ordea, indar handiz hedarazi zen Gazteluko Plazaren azpian ez zela balio handiko gauzarik aterako.
|
|
2008
|
|
|
1994 eta 2006), baina, erran bezala, gauzak nola ziren xeheki ez dakigu, eta Lizarragaren idazkiek, arretaz eta sakonki aztertuz gero, laguntza handia eman
|
diezagukete
Iruñeko euskararen gorabeherak ezagutzeko tenorean.
|
|
|
Ostrakak gezurrezkoak izateko aukera handiak badaudela onartuta ere, egiazkoak izateko arrazoirik ere ez da falta. Beraz, Aldundiak beste zuzendaritza bat sar
|
dezake
Iruña Okan baina Lurmenekin batera lan egiteko.Informazio eta eztabaida epe luzea irekitzea. Bi urteko epean eta material guztia interneten bidez denon esku jarri ondoren, aurkitutako hitz eta ostrakak egiazkoak ala ez izan daitezen nazioarte mailako eztabaida publiko eta irekia sustatzea.
|
|
2009
|
|
|
Hotza izango dugu hizpide datozen orduetan; elur maila 500 metrotan kokatuko da gauean zehar, eta malutaren bat bota
|
lezake
Iruñean eta Gasteizen. Dena den, asteartean elur maila apurka apurka igoko da, eta nahiz eta tenperatura hotza izango den ez dugu prezipitaziorik espero, Euskalmet Euskal Meteorologia Agentziaren iragarpenaren arabera.
|
|
|
Faxismoarekin lotuta dauden lagunek, edota giza eskubideak urratu dituztenek ezin dutela inolako gorazarre publikorik jaso gogorarazi du Otxoak. Sinadurak biltzen hasiko dira, egun Rodeznoko Konderriaren plaza denari Ezkabako Ihesaldia jar
|
diezaion
Iruñeko Udalak. Hala ere, gai horretan ez dela baikorra onartu du Otxoak.
|
|
2011
|
|
|
Iruñean ez du inor harritu Raul Garciak (Iruñea, 1986) egin duen denboraldi hasiera onak. Taxoareko harribitxia Atletico Madrilen distira galtzen hasita bazen ere, Osasunako zaleek bazekiten erdilariak bere mailarik onena berreskura
|
zezakeela
Iruñeko taldean. Sasoiaren lehen herenean uste hori berretsi besterik ez da egin.
|
|
|
badago euskararen ezagutza duen masa kritiko minimorik erabilera ikusgarri izan dadin? Kuriosoa da, baina begiratu
|
diezaiegun
Iruñeari eta Gasteizi. Esango nuke abiapuntu hobea zuela Iruñeak Gasteizek baino, euskaldunagoa zen bere gutxian.
|
|
2013
|
|
|
formazio zati bat galdu dugu; beraz, osa
|
itzazu
Iruñeko koordenatuak: 42 49 & ERMITAGAÑA
|
|
|
2 Har
|
dezagun
Iruña Veleian topatutako beste ostraka bat.
|
|
2014
|
|
|
Jokintxo Ilundain eta Jose Maria Perez Salazar, biak falangistak eta kazetariak Arriba España egunkarian. Historia ofizialaren arabera, hauek dira txupinazoaren asmatzaileak, eta horrela irakur
|
dezakegu
Iruñeko udalaren webgunean. Krimenak irauten du, nolabait.
|
|
|
3 Hiriak handitzen joan diren heinean eta zabalguneei emandako funtzioen arabera, hainbat plano mota aurki ditzakegu hiri berean. Azter
|
ezazue
Iruñeko kasua, eta adierazi alde bakoitza zer plano motari dagokion.
|
|
2015
|
|
|
Abenduaren 4 arte, Txantrea KKE, UDC Rochapea eta Oberena kirol guneetako urte osoko bonoa eskatu
|
dezakete
Iruñean erroldatutakoek. 375 bonu banatuko dituzte.
|
|
|
Frankismoaren krimenak auzitara eraman ditzala eta Iruñeko Epaitegian kereila aurkez dezala eskatu diote Udal Gobernuari gerla zibileko memoria zaindu nahi duten elkarteek: onartua balitz, Estatu Espainiarrean horrelako kereila bat aurkeztuko duen lehendabiziko udala
|
litzake
Iruñekoa. Gerla fronterik etzen izan bainan, 1936ko Estatu kolpearen ondotik, Nafarroan 3.000 lagun baino gehiago fusilatu zituzten, horietako 308 Iruñean.
|
|
2016
|
|
|
1934.ean ere EAJren Nafarroako Buru Batzarreko lehendakari izendatu zuten. Curriculum horrekin, oraino ezin izan dugu azaldu nola iraun
|
zezakeen
Iruñe faxista hartan zeinahi ezponda ahantzian ehorik ageri gabe, hagitzez ere hobe izan zaiguna, bestenaz.
|
|
|
Nik be bira egin neban. Ikusi eta konturatu
|
nintzan
Iruñetik jendea linterna argitan etorten hasia zala. Horrela gaztelura heldu nintzan.
|
|
2017
|
|
|
Enrique Maya: " Legegintzaldi honek ez
|
dezala
Iruñea hipotekatu; lan horretan ari da UPN"
|
|
|
Nafarroako Auzitegiaren arabera, Altsasun bi guardia zibil eta haien bikotekideei egin erasoaren kasuan ez dago terrorismo" arrazoinik". Beraz, epaileari eskatu dio Auzitegi Gorenari galda
|
dezan
Iruñean egin ditzan azterketak eta auzia, Auzitegi Nazionalean egin beharrean. Nafarroako Auzitegiak dionaz," ezin daiteke frogatu ustezko terrorismo delitu bat izan denaren arrazoinik".
|
|
2018
|
|
|
Hori horrela izanik ere, iraganeko hizkuntzaren berri izateko iturriak eta ikerketa metodo estandarrak aintzat harturik, agerikoa da ezer gutxi esan
|
dezakegula
Iruñeko euskarari buruz. Hiriburuan egiten zen edo egin zitekeen hizkerari buruz aritzean zenbait testu eta egile aipatu izan dira (begiratu Camino, 2003, 27 eta Salaberri, 2010, besteak beste), baina gehienek dituzte fidagarritasun arazoak; izan ere, ez dugu ziur esaterik Iruñeko euskara jasotzen duten.
|
|
|
Kulturaz edo testuen nolakotasunaz gain, bestelako faktore soziolinguistikoek ere eragin
|
zezaketen
Iruñean ezaugarri desberdinak batera aurkitzea: baliteke ezaugarri batzuk adineko jendeak bakarrik erabiltzea, edo burgu bateko hiztunek bakarrik, edo jatorria Nafarroako ibarretan zuen jendeak.
|
|
|
3 ezaugarria, haatik, Iruñean bakarrik erabili arren, pentsa dezagun orokorra zela, eta beste leku batzuetan galdu bazen ere, 1600 urtean Iruñean bakarrik geratzen den arkaismoa dela; hori bai, Iruñea osoan gordetzen da. Azkenik, irudika
|
dezagun
Iruñearen zati batean eta hor bakarrik erabiltzen den 4 ezaugarri hori batzuetan bakarrik erabiltzen dela, edo hizkera jasoan besterik ez dela agertzen, eta ez egunerokoan, edo Iruñeko burgu batean soilik erabiltzen dela, edo adineko jendeak bakarrik darabilela, edo gizon gazteen ahotan baizik ez daitekeela entzun. Labur esanda, 1600 urteko balizko Iruñeko euskara hori definitzen duten ezaugarrien konbinaketa horretako ezaugarri bakoitzak bere hedadura geografiko propioa zuen, eta historia propioa; beraz, 1600 urterako irudikatu dugun egoera hipotetiko hori bestelakoa zen beste garai batean, eta garai horretarako beste diagrama bat irudikatu genuke.
|
|
|
Guztiak Esteban maisuarenak zirela esan izan da baina badirudi ezinezkoa dela maisu honi egokitzen zaizkion lan guztien garaikidetasunaz fidatu. Hala ere, ziurtasun osoz esan
|
dezakegu
Iruñeko katedral erromanikoaren eskulturak Platerias atarian parte hartu eta formakuntza tolosarra zeukan lantegi batek zizelkatu zituela 1112 eta 1127 bitartean.
|
|
|
Wadi Arungoa gertatu zenean, Gaskoinia errebolta irekian zegoen eta frankoek bi espedizio behar izan zituzten lurraldea berriro kontrolatzeko. Gauzak horrela, nola espero
|
zezaketen
Iruñeko filofrankoek karolingioen laguntza gauzak okertzen zirenean?
|
|
|
820 urte ingururako Iruñeko buruzagietako bat zela Rodako Kodizeko genealogiek iradokitzen dute. Baina noiztik kontsidera
|
dezakegun
Iruñeko lehen erregea, errege titulua erabili baldin bazuen, hori ez dakigu.
|
|
|
Oso oso txiroak zirenen kopurua %3 jaitsi zen eta hirugarren mailako sektore produktiboa nagusitu zen, batez ere merkataritza eta etxeko zerbitzuen arloetan, goiko klase boteretsuari loturik (Gembero, 1985; Sanchez Barricarte, 1998). Garai hartan eraiki ziren gaur egun ikus
|
ditzakegun
Iruñeko jauregi eta eliza barroko eta neoklasikoak. Burgesia berriak, behin hidalgia lortuta (Caro Baroja, 1969; Andueza, 2002, 71, 2007, 125), boterea eta noblezia erakutsi nahi izan zuen armarri eta etxe ederrak eginez (Martinena Ruiz, 2007).
|
|
|
Hasiera hasieratik Eliza katolikoaren jarrera altxamenduaren aldekoa izan zen. Lizarrako Martin Zubeldia frantziskotarraren memorietan oso ongi ikus
|
dezakegu
Iruñean apaizen eta fraideen artean zabaldutako poz handia. Aurreko ataletan horren inguruko testigantza ugari aipatu ditut.
|
|
|
Har
|
dezagun
Iruñeko" E" ikastetxea. Esan bezala, hirigune handietan distritu bakarra ezarriz gero, ikasleak euren auzunetik urrun dagoen bigarren hezkuntzako zentro batera eraman litezke.
|
|
2020
|
|
|
Publizitatea jasotzeko irizpide nagusitik puntu batera geratu da. Ehuneko bederatzi oso zifra handia da eta pentsa
|
genezake
Iruñeko ia euskaldun guztiak dituela entzule telebistak. Halako ehunekoa izateko arrazoia da hainbat saio, batik bat musika eta kirola, euskaldunek bezala erdaldunek ere ikusten dituztela.
|
|
|
Gu hizkuntza batean aritzen gara. Hau da, egon daiteke gauza bat Wikimedia Espainiak Iruñean egiten duena eta guk beste bat egin
|
dezakegu
Iruñean. Baina gurea da euskararen alde eta beraiena da, orokorrean, Wikipediaren alde.
|
|
2021
|
|
|
Gainera, horietako batzuk saldu dituzue dirutza irabaziz. Utz
|
nazazu
Iruñean edo inguruan eta ez duzu erailketa bat kontzientzian izanen. Gizonak kar kar ozena egin zuen.
|
|
2022
|
|
|
Alabaina, Euskal Unibertsitateak gure buruetako eskemetatik kenduko luke euskaraz ikasteko derrigorrezkoa dela EAEra joatea. Baina, hori baino garrantzitsuagoa, pentsa dezagun zer eragin izan
|
lezakeen
Iruñean edo Baionan euskarazko campusak edukiEuskal Herriko unibertsitate sistema ez da euskalduna. Lurraldearen zati batean baizik ez badago euskarazko unibertsitaterik, nekez mintza gaitezke Euskal Unibertsitateaz tzeak, hiri haietako giroa euskalduntzeari begira.
|
|
|
Bermud hor hil baita, Fernando Leongo tronura igaiten da. Ondorioz ez du onartzen Gartziak Gaztelako errege titulua balia
|
dezan
Iruñekoarekin batera. Eztabaida Atapuerkako gudukan ebakiko da 1054an.
|
|
2023
|
|
|
Eta oraindik ere zalantzarik bada kamera horiek intimitateari egiten dioten eraso larriaz, gehitu
|
dezagun
Iruñeko udaltzain batek kamera mota horri buruz Eitb ri eginiko iruzkina (gogoratu Iruñean instalatuta daudela jada): " Ikaragarria da, bilatzen ari zaren pertsonaren sudurraren ileak ere ikusten dira".
|