|
2023
|
|
|
Alde batera utziko dugu EKren 2 artikuluak eginiko autonomiaren aldarrikapena, horrek lotura handiagoa duelako autonomia erkidegoekin toki erakundeekin baino. EKk
|
ez
du toki autonomiaren definiziorik ematen, horrek ekarri duen auzitegien interpretazioarekin. ATELA URIARTEk esaten duenez:
|
|
|
1809ko otsailaren 6ko Dekretua, esate baterako23 Garai horretan, gaur egun toki autonomiarekin batera doan finantza nahikotasunaren inguruan ere, Garcia ARANDAk hurrengoa adierazi du: Udalerrien finantza autonomiaren inguruko ideia guztiz bazterturik gelditu zela eta Prefekturen inguruan eskumenen bat izan arren, Estatuarekin mendekotasunak hori baztertuko zukeen24 Beraz, argi ondorioztatu dezakegu Baionako Estatutuak
|
ez
zuela toki autonomia bermatzen eta toki erakundeen gainean Estatuaren kontrola argia zela izaera zuzentzailekoa.
|
|
|
dagoeneko oso famatua den otsailaren 2ko 4/ 1981 Epaia, abuztuaren 5eko 76/ 1983 Epaia, abenduaren 5ko 117/ 1984 Epaia, otsailaren 27ko 27/ 1987 Epaia edota uztailaren 5eko 159/ 2001 Epaiak193 Oso esanguratsua izan zen KAren 11/ 1999 Epaia, horretan horrela adierazten da: " egia da Auzitegi honek adierazi duela administrazioaren legezkotasun kontrolak
|
ez
dutela toki erakundeen toki autonomia erakunde bermearen funtsezko nukleoan eraginik" 194.
|
|
|
Informazio betebehar horrek toki erakundeen jardueran eragin handia dauka, baita toki erakundeen autonomian ere. Estatuak eta autonomia erkidegoek informazioa jasotzen dutenean, jasotako ebazpen eta akordien azterketa egiten dute eta horien gaineko lege kontrola gauzatzen dute. bigarrena.— Toki erakundeen finantza jardueraren gaineko kontrola eta izaera ekonomikoa
|
ez
duten toki erakundeen egintza eta ebazpenen gaineko kontrola ez da berdina. Zalantzarik gabe ondorioztatu daiteke toki erakundeen finantza jardueraren gainean egiten den kontrola handiagoa dela eta izaera ezberdina duela.
|
|
|
Esanahi horretan VALENZUELA VILLARUBIAk esandakoa hizpidera ekarri behar dugu: oinarrizko legeriak toki ogasunen baliabideak aipatu eta arautu egiten ditu baina
|
ez
du toki ogasunaren kontzeptu positiborik ematen181.
|
|
|
Gainera, zuzenbide publikoko baliabideen artean, batzuk izaera tributarioa izango dute (zergak, esate baterako) eta beste batzuk ez (dirulaguntzak edo isunetatik datozen diru sarrerak, esate baterako). Azkeneko azpi sailkapen honetan, BALLESTEROS FERNANDEZen esanetan,
|
ez
dute toki erakunde guztiek parte hartzen edo ez modu berdinean behintzat236 Udal ogasunek izango dute tributu ahalmen osoa eta berezko zergak dituen toki erakunde bakarra da.
|
|
|
" Euskal Autonomia Erkidegoko lurralde historikoek beren araubide berezia izaten jarraituko dute udal gaietan, Ekonomia Itunaren Legearen terminoetan ekonomiaeta finantza araubideari dagokionez..."; gero," Mantentzen jarraituko balute", ezin da esan aurreko egoerari buruzko inolako berrikuntzarik sartu denik, eta horren alderdi ekonomikoei buruzko legeak berariaz arautzen du. Itun horren 45 artikuluaren arabera, helburu hori ez zuten arauetan inplizitutzat joko litzateke legegintza asmoa, eta, duen garrantziagatik, ordenamendu juridikoan berariaz formulatuta baino ezin izango litzateke sartu" 608 Hori horrela, AGk ulertzen du lurralde historikoek
|
ez
dutela toki erakundeen aurrekontu araubidea zehazteko eskumenik. AGk tributu jarduera eta aurrekontu jarduera bereiztu behar direla uste du legegileak horrela ulertu duelako.
|
|
|
Gainera, ATELA URIARTEk adierazten duen bezala EAEko toki autonomiak ikuspegi zabala dauka: " Legeak
|
ez
du toki autonomiaren kontzeptua definitzen, zeren eta, nire ustez, euskal legegileak hari buruz duen ikuspegia Estatuko oinarrizko legegileak printzipio autonomikoari buruz duenaren antzekoa baita, eta, beraz, oinarri dogmatiko ukaezintzat jotzen du, garatzen den arau esparruaren barruan, baina eduki zehatz eta zabala ematen dio, TAEHen printzipioekin bat etorriz" 259....
|
|
|
Arabako lurralde historikoak oraindik
|
ez
du toki erakundeen barne kontrolerako foru dekretu propioa onartu eta Estatuan aplikagarria den 424/ 2017 Errege Dekretua aplikatzen dabil arau propioa izan arte. arabera, Nafarroako Foru Komunitateari aplikatuko zaio lege honetan xedatutakoa, Estatuaren eta Nafarroako Foru Komunitatearen arteko Hitzarmen Ekonomikoan xedatutakoaren arabera. 2 Lege honetan xedatutakoa Euskal Autonomia Erkidegoan aplikatzeak ez du eragotziko Ekonomia Itunari buruzko Legean xedatutakoa".
|
|
|
Aurrekontuaren likidazioa, aldiz,
|
ez
du toki erakundearen batzak onesten, toki erakundearen buruak onetsi egiten du. Aurrekontuaren likidazioa aurreko ekitaldiko aurrekontuarekin batera diru sarrerak eta gastuak alderatzen dira eskubide garbi eta onartutako betebeharren mailan.
|