|
2002
|
|
|
Ahoz gorak (eta guk planteatutako kasu honetan ipuinek ere) ikasleen ikas esperientzian zer leku eta zer lanketa izan duen eztabaidatu beharra dago.Gehienetan kontrako jarrera izaten dute edo garrantzi gabekotzat jotzendute, batez ere nagusiek. Heziketa eta sentsibilizazioa egitea komeni dairakaskuntza saio arruntetan lekurik izan ohi
|
ez
duten generoak direlako: eskolan edo euren kabuz lantzen duten, nola, gustuko duten, nola gustatukolitzaiekeen lantzea, e.a.
|
|
|
Euskarak
|
ez
du generorik morfologia mailan, eta honek sistema errazten du. Baina ez da ahaztu behar aditzean sexua markatzen dela, eta lexikoan ere bereizketak egiten direla (aita/ ama, memelo/ memela, etab.).
|
|
2004
|
|
|
‘Filosofia’ diskurtso mota bat designatzeko terminoa baita, soilik hori, dio Rortyk. Cervantes, Shakespeare, Sarrionandia edo Emerson sinadurak
|
ez
dituen generoa, Platon, Descartes, Kant edo Russellena baizik, bere betiko ‘auzi eta alegiazko arazoak’ eta guzti.
|
|
2005
|
|
|
Beste bidea genero literarioena da: Whitek dioen bezala, genero literarioen mugak alde batera utzi behar ditugu emakume idazleen lana mintzagai dugunean, askotan
|
ez
dutelako genero bakarra lantzen, bi edo hiru baizik (Itxaro Bordak poesia, eleberria, narrazioa, saiakera eta antzerkia landu ditu, Miren Agur Meabek narrazioa, poesia eta haur eta gazte literatura eta Ixiar Rozasek narrazioa, nobela, poesia eta haur eta gazte literatura, hiru adibide aipatzearren):
|
|
2006
|
|
|
Futbolean aritu izan ez banintz ez nuke jakingo esaten dit, taldeko" langileak" eta hiru gol sartu dituen" izarrak" biltzen dituen besarkadak zer nolako elkartasuna gordetzen duen. Zer nolako emetasuna, esango zuen beste norbaitek, beharbada (baina bertuteek
|
ez
dute generorik). Hori ez da sekula gertatuko zuon artean, idazleen artean bukatzen du, erronkari.
|
|
|
Harvardeko Unibertsitateko talde batek (Boston, Masachusetts) frogatu du 2 motako diabetesean erdigaingabetutako esnearen onurek
|
ez
dutela genero bereizketarik egiten. Simin Liuk, Journal of Diabetes Care aldizkariaren uztaileko argitalpenean agertzen den azterlanaren arduradunetariko batek, honako hau zehazten du:
|
|
2007
|
|
|
Azken urteotako joerak adierazten du beharrezkoa dela azken hiru hamarkadetan garatu den genero ikuspegitik bakea eraikitzeari buruzko tresna juridikoen esparru sofistikatua suspertzea eta ezartzea. Hala ere, urtemugaz apaindu gabeko urte bateko nazioarteko agendan genero dimentsioak izan duen profil apalak, 2005ekoarekin alderatuta (Beijing+ 10), adierazten du, arlo formalean ere, gobernuek
|
ez
dutela genero ikuspegia bere gain hartzen, eta gai hori ez dela hain garrantzitsua. “Alde horretatik, generoa eta bakea binomioa oraindik ez ulertzea eta borondate politikorik eza dira aurre egin beharreko oztopo handienetako bi”, sentitzen dute.
|
|
2008
|
|
|
Eremu anitzetan egindako lan itzela, eremu sozialean zein ekonomikoan, gure herriaren garapenean, euskararen biziraupen eta transmisioan... aitortu gabeko ekarpena egin dugu. Gure herriak, hizkuntza eskubideak bermatuak izan behar ditu, gizon eta emakumeon arteko harreman berriak behar dituelarik bere biziraupen eta garapenerako.Euskarak, Euskal Herriko Hizkuntzak,
|
ez
du genero gramatikalik eta, beraz, maiz pentsatu ohi da sexita ez dela, baina genero bereizketa eta diskrimazio sexuala beste modu batzuetan azaleratzen dira. Euskara kultur adierazpidea da, gure herrian nagusitzen den kulturaren parte da, hau da, kultura patriarkalaren isla.Gure herriko errealitatea eta hizkuntzak elkarri eragiten dioten heinean, patriarkatuak sortzen dituen erlazio hierarkikoen errealitatearen isla izango da, gizon eta emakumeen arteko parekidetasunik eza oinarri duen errealitatea adieraziz. (gizarte hitza).
|
|
|
Pasarte hartan to on(" badena") eta to hen(" bata") nozioei buruzko tesi ontologikorik garrantzitsuenak eta kategoriekin ezarritako lotura adierazten dira: a) halako nozioak ez dira generoak, trans generikoak baizik, (transzendentalak), kategoriak errealitatearen genero nagusiak direlarik; b) kategoriek ez dute materiarik, hau da,
|
ez
dute generorik, haiek genero nagusiak baitira; horrek adierazten du" badena" eta" bata" zuzenean (euthys) kategorien aniztasunean zatiturik daudela, eta kategoria bakoitza zuzenean (euthys) den zerbait eta bat dela; c) bi nozio horien izaera transgenerikoak ez dakar haiek substantzia singularretatik bananduak ematea.
|
|
2009
|
|
|
Datu zehatzik ez dagoela salatu du, eta, oro har, Osalanek emandako estatistikak oso eskasak direla dio:
|
Ez
dute genero, adin, sektore edota jatorriaren araberako sailkapenik egiten istripuak izan dituztenen artean. Horren ondorioz, irakurketa politikoak egiteak zailtasunak handiak ditu ELAkoarentzat.
|
|
|
– Eiki, ez dugu eredurik,
|
ez
dugu generorik, ez dugu aberririk, aberastasun finko eta gerorik ez dugu, ez gara unibertsalak, aniztasuna dabil unibertsaltasunaren haritik, ez bakunkeria, are gutxiago europar ideologoek zehazturiko gizon zuriaren superioritate boteretsu iraingarria.
|
|
2010
|
|
|
Queer teoriaren defendatzaile gisa agertzen zaigu Sigma: " Eiki, ez dugu eredurik,
|
ez
dugu generorik, ez dugu aberririk, aberastasun finko eta gerorik ez dugu, ez gara unibertsalak" (126 or.).
|
|
|
Gainera, desberdintasunei buruzko edozein azterketak emakumezkoen etagizonezkoen artean dauden desberdintasunak zehaztu behar ditu, hori egin ezeanberonen oinarrizko dimentsioetariko bat ezkutuan geratuko bailitzateke. Hala ere, desberdintasunei buruzko estatistikek
|
ez
dute genero desberdintasuna beharbezainbeste jasotzen.
|
|
|
Erosten ez bada, alferrik galdua? Hau
|
ez
duk genero horretakoa, motel! Hau biziaren super hiper mega eskaintza doan doanekoa duk... eta ez merkatua!
|
|
2013
|
|
|
Ergatiboz mintzatzen naiz, eta zerbaitegatik da.
|
Ez
dut generorik erabiltzen irakaslea esateko, eta zentzua aurkitzen diot generogabezia horri. Zorion hutsa diot zorion betearen baliokide, eta hutsaren esanahi hori egokiagoa egiten zait budismoak hustasunaren gaian agertzen duen paradoxa itxurako intuizio nagusia azaltzeko gazteleradun ikasleei, ‘vacio’ kontzeptuak hutsa eta betea urrunegi baititu.
|
|
2014
|
|
|
(1995: 310). Butlerek (2007) irmo mantendu du feminismoak legitimitate narratiboa sortzen ikasibehar duela koherentziarik
|
ez
duten genero multzo handi eta pluralarentzat. Butlereniritziz, barneko «ni» koherente baten fikzio erregulatzailea8 (kulturalki lortuaedo biologikoki berezkoa den) erabilgaitza da proiektu feministentzat.
|
|
|
7 Umeek eta gazteek oraindik
|
ez
dute genero berdintasuna barneratua, balio gisa. Amparo Tomé adituak adibide garbiak jarri ditu hori justifikatzeko:
|
|
|
Baina behin eta berriz esaten ari gara euskarak
|
ez
duela genero gramatikalik. Hizkuntza eta sexismoaren arteko harremana ikertu duten zenbait adituren arabera, genero gramatikalik ez izatea abantaila da hizkuntzetan joera sexistak saihesteko.
|
|
2015
|
|
|
BEREZ,
|
EZ
DUTE GENERORIK
|
|
2016
|
|
|
Euskarak, dakizunez, munduko beste hizkuntza askoren antzera (txinera, japoniera, turkiera, finlandiera, georgiera, kitxua etab.)
|
ez
du genero gramatikalik, eta, horrexegatik, adibidez, langile bat esaten denean, hor ez da adierazten pertsonaren lanbidea besterik, espainieraz ez bezala, un trabajador ala una trabajadora ote den argitu gabe. Alde horretatik, hizkuntzari dagokionez, normalean euskaraz ez da gertatzen inguruko erdaretan, nahi gabe ere, egiten diren nahitaezko bereizkeriarik.
|
|
2017
|
|
|
Ez du axola benetan zakilik dugun ala ez dugun, baizik eta gure pertsonaia horrek baldin badu, ba, izango bagenu bezala jokatzea, eta ez badu, ba, jokatuko da ez balu bezala. Eta kasu gehienetan, tradizioan, mozorroek
|
ez
dute generorik".
|
|
|
Miranda de Ebroko 1 Instrukzio Epaitegia ari da hilketa ikertzen. EFE berri agentziaren arabera, ustezko hiltzaileak
|
ez
zuen genero indarkeriari lotutako salaketarik. Epaileak auzia sekretupean dauka.
|
|
|
Euskarak, dakizunez, munduko beste hizkuntza askoren antzera (txinera, japoniera, turkiera, finlandiera, georgiera, kitxua etab.)
|
ez
du genero gramatikalik, eta, horrexegatik, adibidez,' langile bat' esaten denean, hor ez da adierazten pertsonaren lanbidea besterik, espainieraz ez bezala, un trabajador ala una trabajadora ote den argitu gabe. Alde horretatik, hizkuntzari dagokionez, normalean euskaraz ez da gertatzen inguruko erdaretan, nahi gabe ere, egiten diren' nahitaezko bereizkeriarik'.
|
|
2018
|
|
|
Badauka gauza eder bat:
|
ez
du generorik. Baina plurala egiteko hitz guztiak amaitzen dira k rekin; benetan zaila da errimak egiteko.
|
|
|
Udaletan genero ikuspegiko politikak egiteko zailtasunak mota askotakoak dira. Udal langile askok
|
ez
dute genero heziketarik eta sarri ikasteko eta hezteko gogorik ere ez; langile gehiago kontratatzeko dirurik ez dago; Espainiako Estatuarekiko konpetentzia arazoak dituzte. Azken horri buruz adibide bat:
|
|
|
Sexu/ genero bereizketaren formulazio erradikal horrek aditzera ematen du gorputz sexudunek hainbat genero izan ditzaketela, eta, areago, generoak berak ez duela zertan mugatuta egon ohiko bi aukeretara. Sexuak
|
ez
badu generoa mugatzen, orduan egon daitezke sexuaren itxurazko bitasunera inolaz ere murrizten ez diren generoak, hau da, gorputz sexudunaren interpretazio kultural bi baino gehiago. Orain hartu aintzat beste ondorio hau:
|
|
|
Horrek zentzu handia du, nondik begiratzen zaion: bereizketa horrekin esan nahi bada heteroarauak
|
ez
lukeela generoa ordenatu behar, eta ordenamendu horri aurka egin litzaiokeela, erabat ados nago ikuspegi horrekin. Alta, baldin eta horrekin adierazi nahi bada (deskriptiboki esateko) ez dagoela generoaren erregulazio sexualik, uste dut indar handienaz homofobiaren aurka egiten dutenek ez dutela aintzat hartzen homofobiak funtzionatzeko duen moduaren dimentsio garrantzitsu bat, nahiz eta ez bakarra.
|
|
|
Ez zait batere gustatzen orokortzea, baina ni beti oso kritiko azaldu naiz hainbat blusek mantentzen duten jarrerekin. Festak
|
ez
du generorik, eta alkohola ez da aitzakia izan behar edozein gauza onartzeko. Jaia guztientzako da.
|
|
|
|
Ez
du generorik, erlijiorik, hizkuntzarik… Azkenean gure musikak bakoitzaren bizitzako soinu banda sortzen laguntzen du. Entzuten jarri eta bidaiatu, paseatu, bizikletan ibili, mendira joan, txortan egin… Denerako eta edozertarako balio du.
|
|
|
Aurtengoan, emakumeek herri musikan izan duten papera aztertu dute, eta bertan izan genuen aukera Carme Campo eta Chus Carames galiziarrak ezagutzeko. Ezagutzen
|
ez
genuen generoaren araberako musika banaketa bati buruz hitz egin ziguten: Galizian gaiteiroak gizonezkoak izan ohi dira eta pandereteirak emakumezkoak.
|
|
2019
|
|
|
Azken urteetan erabiltzen hasiak dira, pertsona izen gisa, jatorriz leku izenak (Amaiur, Joar) edo lexiko arrunteko hitzak direnak (Amets, Euri). Euskarak
|
ez
du genero gramatikalik eta, hortaz, izen horiek, pertsona izentzat hartuak, ez dira berez genero bakar bati atxikiak, eta baterako zein besterako balio dezakete. Izen neutroen saila lehen aldiz sartzen da Euskaltzaindiaren pertsona izendegian.
|
|
|
Ilehoria edo gaztainondo argia bada, hobeto. 8
|
Ez
dute genero berdintasunean sinesten Arcopharmak, tratamendu fitoterapeutikoan espezializatutako laborategiek, egindako azterketen arabera, zorriak buruko edozein larrutan bizi daitezke, baina haur eta nerabe buruxkak dituzte gogoko, besteak beste, neskenak. 9 Hotzeriaren ondoan, gaixotasun kutsakorrenetako bat da.
|
|
|
gona motzarekin edo belarritako nabarmenegiekin agertuz gero ez dute entzungo esaten ari direna, ez dute sinetsiko irakurriko dutena. Meabe aldiz leial zaio bere estiloari, txukun joatea gustuko du, berdin dio nora eta zein roletan, eta
|
ez
du generoari loturiko moldaketarik detektatu bere jardunean, ez idazle bezala ari denean ez bestela ere, eta liburutik liburura jendaurrean ematen duen itxuran egon daitezkeen aldeak begiari loturikoak dira.
|
|
2020
|
|
|
Horregatik, ikus entzunezko lan propio bat egiteko aukera izan nuenean, argi izan nuen jarraitu beharreko bidea: gauzak aldatu egingo dira heterosexual batek bere burua pertsonaia homosexual batengan islatuta ikusten duen egunean, emozioek
|
ez
dutelako generorik. Hori erakutsi nahi dut nire piezetan».
|
|
|
Arraroena ordea ez zen hori, baizik eta ez zuela inoiz halako irakurketarik egin behar izan, ez zuen inoiz Agustin gizontzat hartu, bizar eta tatuaje haien guztien gainetik, ahizpatzat izan zuen hasieratik, eta halaxe ziren.
|
Ez
zuten genero mugez asko hitz egin inoiz, horren guztiaren gainetik ezagutu balira bezala. Beharbada, uzkiari buruzko tailer hartan elkar ezagutu izanak izango zuen zerikusirik.
|
|
|
Egun, generoeta sexualitate politikek
|
ez
dute genero indarkeria errotik lantzen, garaiotan gorakada handia izan duen arren. Horregatik hezkuntza sisteman hezkidetza ereduaren inguruko hausnarketa beharrezkoa da, oroz gain 0 etapan, alegia, genero eraikuntzaren hastapenetan.
|
|
|
Ariso eta Meridaren (2010) kritikaren arabera, gaur egun, politika publikoek
|
ez
dute genero indarkeriaren gaia errotik lantzen, ez baitute generoaren esentzialismoa kolokan jartzen. Haien ustez, generoa bera kontrol sozial bat da, botere gailu bat, eta modu zurrun, bortitz eta hierarkizatu batean inposatzen da, pertsonak ezarrita dauden arau sozialetara egokitu daitezen; hau da, genero dikotomian sar daitezen.
|
|
2021
|
|
|
" Erraza izan zen ezagutzen nituelako". Ospakizuna" igarotze erritu moduan" ikertu zuen, eta hasiera batean
|
ez
zuen generoaren gaia sartu nahi, ikasketetan asko landu zuten arren, ez zuelako bere burua" oso gai" ikusten. Baina ikerketa egiten ari zen bitartean, konturatu zen" ezinezkoa" zela gaia ez lantzea.
|
|
|
|
Ez
ditugu genero askotan lan gogoangarri asko. Denetik daukagu baina gutxi.
|
|
|
Euskarak
|
ez
du generorik, eta gaztelania baino zehatzagoa da sarri askotan.
|
|
|
Era berean, bihotzekoa pairatu duten emakumezkoei triajeko erizainek lehentasun gutxiago ematen dietela eta elektrokardiograma egin arteko denbora handiagoa dela aurkitu da (4). Aldiz, beste ikerketa batzuek
|
ez
dute genero isuririk aurkitu bihotz hodietako gaixotasunen diagnostiko eta tratamenduan (5). Geurera hurbilduz, badirudi EAEn ere badela genero arrakalarik, miokardioko infartu akutuaren maneiuan emakumezko gutxiagok jaso baitzuten tratamenduren bat (8).
|
|
2022
|
|
|
Bere aktibistek esan ohi dute sexua eraikuntza soziala dela, emakumeen eta gizonen arteko bereizketa biologikoak ez direla objektiboki errealak, gizarteak sortuak baizik. Horiek ez dira ezkerreko balioak, muturreko indibidualismoaren ortodoxia hutsa baizik, eta
|
ez
du genero, arraza eta klasearen ardatzetan eraikitako zapalkuntzaren egiturazko azterketa partekatzen. Are gehiago, azterketa hori suntsitzen saiatzen da.
|
|
|
1980ko hamarkadaren azkenetarako, baina, bat egin zuten. Goldbergek ere esaten zien gizonei haiek
|
ez
zutela genero arazoen errurik. Askapena lortzeko saiakerek porrot egin zuten, gizonak nahasita eta erresuminez utzita.
|
|
|
Praktikaren ideiak bere baitan darama ekintza soziala beti sortzailea delako printzipioa. Gizon heteroek
|
ez
dute genero ordena defendatzeko konpromiso mekanikoa hartzen, gizon gayek hori errefusatzeko konpromiso mekanikorik hartzen ez duten bezala. Posible da gizon heteroak patriarkatuaren kontra egotea eta maskulinitate hegemoniko eta konplizeen munduetatik irteten saiatzea.
|
|
|
Kirurgia bidez genero dikotomia berresteak
|
ez
du genero anbiguotasuna kulturatik ezabatu. Draga ohikoa da antzerkian, esaterako.
|
|
|
Neoliberalismoaren erretorikak genero neutroa du. Norbanakoak
|
ez
du generorik, eta merkatuak ekintzailerik azkarrenari ematen dio abantaila, ez gizon edo emakumeei. Beraz, alde handia dago ideologia neoliberalaren eta eliza, masa hedabide eta kirol/ negozio esparruaren ideologia generodunen artean.
|
|
|
Ondorioz, mugimendu ekologista lurzoru oparoa da maskulinitatearen politika baterako. Haatik, laguntzarik gabe
|
ez
du generoa problematizatzen, ez eta maskulinitate politika espliziturik sortzen. Feminismoaren eragina beharrezkoa du horretarako.
|
|
2023
|
|
|
Generorik gabeko euskal izenak ere bururatu zitzaizkidan berehala: Ekhi edo Hodei izenek
|
ez
dutela genero erreferenterik eta aspaldion aldarri izaten ari den bezala, euskal izen askok generorik gabekoak izan luketela. Lan handiagoa pareo saltzailearentzat.
|
|
|
Desgenerizazio prozesu bat dago: ez dira jotzen ez emakumetzat ez gizontzat, eta
|
ez
dute generoak ezarrritako espektatiba eta arau berak. Baina generoa ez da desagertzen; harreman anbibalente bat dago.
|
|
|
2023ko martxoaren 8rako Adierazpena25 urte baino gehiago igaro dira, Beijineko Adierazpenean eta Ekintza Plataforman, erabakiak hartzerako orduan, gizonen eta emakumeen artean parte hartze politikoa eta boterearen banaketa orekatua lortzeko nazioarteko akordioa hartu zenetik. Nahiz eta aurrerakuntzak izan diren, munduko herrialde gehienek
|
ez
dute genero berdintasunik lortu, eta gutxi batzuk bakarrik ezarri edo bete dituzte sexuen arteko berdintasunean asmo handiko helburuak.Egungo krisi anitzen testuinguru honetan, gizarte, ekonomia, ingurumen eta gobernantza ereduak birplanteatu nahi dira, berdintasun arrakalak gutxitzeko asmoarekin, arrakala horiek gizartearen zati handi batentzat handitu direlako eta, batez ere, emakumeentzat.... Orain da liderrak izateko garaia, erakundeak eta gizartea eraldatzeko harreman eredu askoz ere inklusiboagoak, kooperatiboagoak eta sortzaileagoak lortzeko.
|