|
2000
|
|
|
Eredu horiek eginak daude, duela 300 urte gainera. Lehenagoko literaturara jo besterik
|
ez
dugu euskalkiak nola idazten ziren ikusteko.
|
|
2012
|
|
|
Erdal eremuetako bertsolaritzak baditu bereizgarriak:
|
ez
du euskalkirik izaten, eta, euskara jatorra nondik hartu ez dutenez, hura lehenetsi baino gehiago, komunikaziorako arrakasta duen euskara egokia aukeratzen dute bertsolariok, nagusiki kaleko euskaratik eta eskolak eman dien euskara zuzenetik. Horren adibidea da Arkaitz Estiballesek joan zen igandeko finalerdian erabilitako Federer, Jes Estender eta joder hitzak.
|
|
2013
|
|
|
Zertan esanik ez, sisteman, ari izan?
|
ez
duen euskalki bateko solasturiak, gura eta gura ez, markatutzat joko du parafrasi horren bitartez eratutako ele katea. Hortaz, dena delako estrategia erabiltzeaz jardutean, soziolinguistikan bezala, idiolektoak izan behar ditugu kontuan, hau da, dena delako berbaldia jaso behar duenaren sistema.
|
|
2014
|
|
|
Zeren gure antzerkiak eta hegoaldekoak gero eta gehiago ulertzen baitira eremu osoan, gaia gisa hartakoa delarik eta Larzabalen suak gidatzen gaituelarik idaztean. Larzabalek ez zuen Azkaingo euskaran idazten,
|
ez
zuen euskalkia baliatzen, nehor ez zen Pako bezala mintzo Azkainen ordu hartan, Larzabalen buruan baizik, alta pertsonaien euskara hori da iparraldearen gogo guzietan sartu eta inposatu koine gisa.
|
|
2017
|
|
|
Hiztun berrien artean ospe hobea dute euskalkiek batuak baino.
|
Ez
dute euskalkien aurkako mezurik sumatu ikerketan, baina bai batua «artifizialtzat» jo dutenak, nahiz eta beharrezkoa dela iritzi.Norbere jarreraren pisuaEuskara erabiltzeko ere giltzarria da ingurua, euskaraz aritzeko aukera gehiago edo gutxiago izatea baitakar. «Haatik, testuinguruak ez du guztiz baldintzatzen hiztun berrien esperientzia:
|
|
|
Oso arduratuta naukan gaia da. Euskaraz komunikatzeko duten gaitasuna nahikoa ez dela pentsatzen dute hiztun askok, ez dutela jario nahikorik, ez dutelala kaleko hizkerarik edota
|
ez
dutela euskalkirik. Eta azpimarratu nahi dut ikerketan parte hartu duten hiztun guztiak gai zirela komunikatzeko.
|
|
2018
|
|
|
Belaunaldi gazte honek, aurreko belaunaldi euskaldunen aldean oso ezaugarri bereziak ditu: gehienek ereduan ikasi dute, jatorriz erdaldunak dira, euskaraz alfabetatuak, batuarekin eta euskal telebistarekin jaio dira, askok
|
ez
dute euskalkirik, euskararen erabilera ofiziala ezagutu dute (hala den eremuetan), sare sozialak eta Internet euskaraz erabiltzeko aukera izan dute... baina denok dakigun bezala, askorentzat euskara ikasgela barruko edo erabilera sinboliko ofizialetako hizkuntza da.
|
|
|
" Lehendabiziko hiztun osoen belaunaldia da. Belaunaldi gazte honek,... gehienek ereduan ikasi dute, jatorriz erdaldunak dira, euskaraz alfabetatuak, batuarekin eta euskal telebistarekin jaio dira, askok
|
ez
dute euskalkirik, euskararen erabilera ofiziala ezagutu dute (hala den eremuetan), sare sozialak eta Internet euskaraz erabiltzeko aukera izan dute... baina denok dakigun bezala, askorentzat euskara ikasgela barruko edo erabilera sinboliko ofizialetako hizkuntza da" diozu.
|
|
|
Eta baita beste hau ere, nik azpimarratuko nukeena: " Elizako eta etxetako gauza beharrenekoez liburuxka baten [r] ik baizen
|
ez
baitu euskalkiak, edozoin izan dadin". Hau da, Etxeparek euskalkiaz goragoko zerbait behar du, nahi duen altuera aipagarrian hegaz egin ahal izateko, soilik euskalkiarekin nekez irits daiteke-eta elizako eta etxeko gauzarik oinarrizkoenetara.
|
|
2019
|
|
|
Alabaina, arazo politiko ideologikoak tarteko, C-tik urrunarazten zuen Acto Fedeco izeneko atala erantsi zitzaion Z edizioari amaieran, arazotsua suertatzen ari zen Jesusen Bihotzaren bederatziurrenaren ordez. e) Maila idatzian, oro har, irizpide nahasiak eta homogeneotasunik gabekoak dituzte edizio guztiek ezaugarri, betiere lehen edizioetan Mendiburu eta Larramendiren idazkera ereduetatik abiaturik dirudiela. C eta Z edizioek irizpide koherentzia eta erregulartasun gehiago azaleratzen dute. f) Haien arteko desberdintasunak desberdintasun aski xumeak, gehienetan, edizioek
|
ez
dute euskalki ezaugarri agerikorik erakusten, ez behintzat gipuzkeraren eta nafarrera garaiaren fusio guneak islatzen dituenetatik harago lihoakeen zehaztasunik. Ezer ohargarririk izatekotan, Mikelestorenari suposatzen zitzaion ekialdeko euskalkiaren ezaugarrien nolabaiteko ezabatze mailakakoa litzatekenabarmenena.
|
|
|
Horietarik batek idazten du: "
|
Ez
dut euskalkirik, nerea den euskararik. Aldiz, Xiberoan, Lekeition, Oztibarren edo Senperen nire solaskideekin sinkronizatzeko ahaleginak beti eginen ditut".
|
|
2021
|
|
|
Nik aldiz maiz gogoan nerabilen Christophe adiskidearen arrebak —Maddalenek— dantzan ari ginelarik erran zidana (Landart); Tia Maria askotan etortzen zen etxera bisitan, herriaren goiko aldean bizi bazen ere (Maia); Ni ere joaten nintzaion maiz laguntzera (Landart). Adizki sintetikorik
|
ez
duten euskalkiek adizki analitikoa dute baita aspektu puntukarirako ere: [t (z) en+ izan/* edun] adizkia erabiltzen da nagusiki, nahiz eta hizkera batzuek aditz zenbaiten adizki puntukaria aditzoinari ki atzizkia gehituz osatzen duten:
|
|
|
Agerian dago, haatik, ezin eska dakiokeela horrelakorik euskalari bati baizik. Honek berak ere aski du gehienetan bereak
|
ez
dituen euskalkiak, euskalduna baldin bada, ulertzearekin. Ez da gai izaten beste euskalkiz mintzatzeko, ahoz nahiz izkribuz.
|
|
|
|
Ez
dut euskalkiaren dut. Bien artean batua beharrik nahiago dut
|
|
|
Ele Pa tipologiakoen artean, batua dutenek uste dute euskalkia dutenek euskaraz txukunago egiten dutela. Batzuek inoiz
|
ez
dute euskalkirik entzun eta ulertzea kosta egiten zaie. Hainbat ikaslek euskalkia ulertzea kosta egiten zaiola adierazi du, eta zehazki Gasteizko ikasleak aipatu dituzte.
|