|
2000
|
|
|
Eta nik gauza haiek imajinatzen nituen, eta aita kaputxinoak, ene pentsuen berri balu bezala, neure erlikiontzi iduriko hartan pausatu zuen behakoa berriro... eta, nola
|
ez
baitzuen begia gainetik kentzen, erran nion:
|
|
2002
|
|
|
Hiru Emakume Urdinak elkarrekin nola zetozen ikusi zuten Pertseok eta Zilarbizik sastraka batzuen atzetik. Emakumeetako bik
|
ez
zuten begirik, baina hirugarren emakumearenak begirada sarkorra zuen. Begi berezi hark gauaren erdian ere eguerdian bezain ondo ikus zezakeela iruditu zitzaion Pertseori, hiru begi pareen indarra begi bakar hartan bildurik zegoela.
|
|
|
Edo etxaferu bat, baina ez... Izan ere, etxaferuak, harriak bezala,
|
ez
du begirik, eta ituak eta helburuak nahas ditzake, behin sua emanez gero. Bestalde, mutilek hagitzez ere gehiago zekiten gai pirotekniko hartaz.
|
|
2003
|
|
|
Hori bai, bezperan betileen azpian zeukan pinporta ez zegoen betileen azpian; apur bat beherago zegoen, begi zuloaren marran. Baina Matiasek ez zeukan begi zulorik (funtzionarioek
|
ez
dute begi zulorik izaten); bai, ordea, pinporta biribil bat, gotorra, egun batetik bestera milimetro batzuk desplazatu zena, aurpegian behera. Matias ez zen arduratu pinportaren desplazamendua zela-eta, gero eta konbentzituago baitzegoen bere gorputza katu bat bezalakoa zela edo, beste era batera esanda, bere gorputza zela inori kasurik egin gabe bizi zen ente bat.
|
|
|
Eta Walt Whitmanen erretratu inponente bat zegoen entziklopedian. Eta kuriosoena zen Walt Whitmanek
|
ez
zuela begiekin begiratzen; bizarrarekin begiratzen zuen Walt Whitmanek.
|
|
|
Nahiago al duzu beiraz eginiko bolatxo bi izan aurpegian? Inolako bizirik
|
ez
duten begi antzuak. Amona Sarak ez ninduen ulertzen.
|
|
2005
|
|
|
Boni Bonek ere
|
ez
zituen begiak gutxiago zabaldu, amona Kontxik Inesen historia kontatu zionean.
|
|
|
–Manu, Manu, galdu egingo haiz burua horretan baduk. Batez ere adinik
|
ez
dutenengan begiak jartzen badituk.
|
|
|
Kanpoko argi gutiziatsuak, horren zain egon balitz bezala, braustakoan bustitzen du haren gorputza, gerritik ile nahasietaraino.
|
Ez
du begiak estutzeko beharrik eguzki izpiei ongi etorria egiteko. Kanpoan udazkeneko egun ederra, hozkirri eta oskarbia.
|
|
2006
|
|
|
Ez dakit atzetik etortzeko ideiarik izan zenuen;
|
ez
nuen begira itxaroteko asmorik eta arineketan aldegin nuen, taxi huts bat ikusi eta geldiarazi nuen arte. Horra, halako hiri handien abantaila.
|
|
|
Kontalari gizajoa gero eta gehiago jabetzen zen horretaz. Ikusten
|
ez
zuten begi haiek erakusten zioten jendeak ez zuela irrikarik bere istorioak entzuteko. Eta Lefcadio Hearnen bizitza kontatzerakoan –Akinosuke Kwaidanek ez baitzekien ordurako beste istoriorik kontatzen– gero eta tristeagoak ziren biwaren soinuak, gero eta sarkorragoak eta minagoak...
|
|
|
Nire besoek franko dakite haien zimikoez, eta nire aztalek haien ostikoez. Nolanahi ere, nago
|
ez
nindutela begi txarrean. Edo izatekotan, Gilen beren anaia bezain begi txarrean.
|
|
|
Agintariak nora joan ziren galdetu buruzagiak, eta ez zuela inor ikusi erantzun abadeak. Begiak atera zizkioten, ikusten
|
ez
zuten begiak alferrik zituela eta.
|
|
2008
|
|
|
Gauzaki kulturalak dira, irudimenezkoak, ideia mailakoak.
|
Ez
ditugu begiez ikusten ahal, ez ditugu eskuez ukitzen ahal. Soilik irudimenaren bitartez imajina ditzakegu, asma ditzakegu.
|
|
|
Pello, esnezalea? gelara sartu zutenean, aitak ez zuen zirkinik ere egin, ez zuen ahorik zabaldu hasperen bat bera egiteko ere,
|
ez
zuen begirik itxi nola aurkitu zuten kontatu ziotenean. Masail bietatik tanta lodi gaziak erori zitzaizkion eta, azkenez, zirkin eza hautsi nahian, estutasunezko arnasestu luze bat isuri zuen.
|
|
2009
|
|
|
Eta adibide bat gehiago da, nola erlijioak tradizio arkaikoenek edo bere historia propioko espekulazio abstrusuenek bahitua jarraitzen duen puntu askotan, milaka urteko bere historiak gatibu daukala. Erlijioaren hastapen barbaroak, kulturarenak bezalaxe, inoiz
|
ez
genituzke begien bistatik galdu behar(. Homo Necans?; halaber, R. Girard):
|
|
|
–
|
Ez
dun begia: ninia dun, Martiña.
|
|
|
Jertse luzearen poltsikotik musuzapi bat atera eta ikusi
|
ez
nituen begi ertzeko malko batzuk lehortu zituen Karmelek. Serioago jarri nahi zuela antzeman nion.
|
|
|
–Kontuz, harriak
|
ez
du begirik eta, esaten zioten noiznahi bai amak eta bai izeba Ernestinak ere.
|
|
|
nola pentsa zezakeen, bada, Teofilo Mariak, bere ekintza hura Gabinori eta Gabinoren gorputzari probetxuzko gerta zekiekeenik, gorputzak ontzi komunikatuak balira bezala?; gorputzak, izan ere, ez ziren ontzi komunikatuak, azalak mugatutako ontzi bakartuak baizik, gorputz batetik eroritako eskua edo oina, belarria edo sudurra, betiko erortzen baitziren eta usteltzen, beste gorputzei itsatsi gabe; baina ez ote zuen arimak zeresanik auzi hartan guztian??; galdera egin orduko etorri zitzaion Damasori betiko erantzuna: trukua, trukua eta trukua?!, arima ere gizakiaren asmakizuna zelakoan; gero, begiak ireki, eta Teofilo Mariaren irudia ikusi zuen, herioak hartuta bezala, hain zegoen ustezko heroia zurbil eta hain zuen betartea argizariaren koloreko; orduan, baina, Damasok
|
ez
zuen begirik itxi behar izan; aitzitik, irudiari aurre egin zion, buruan biribildua zuèn oihua buruz jaurtitzen ziola: –Eroa eta mila aldiz eroa, zu, Teofilo Maria!?; horregatik, nola poztu zen Damaso don Zoilok iritzia eman zuenean, berearekin bat egiten zuena:
|
|
|
Ahantzi zait zer dela-eta genuen hor hitzordua.
|
Ez
nuen begi onean toki hori. Bidaxunen, Agaramonteko gazteluko lorategia ezagutu nuenetik, laborantza alferra iruditzen zitzaidan, eder egitea bertze xederik ez zuena.
|
|
|
–Kontuz, harriak
|
ez
du begirik eta –esaten zioten noiznahi bai amak eta bai izeba Ernestinak ere.
|
|
|
nola pentsa zezakeen, bada, Teofilo Mariak, bere ekintza hura Gabinori eta Gabinoren gorputzari probetxuzko gerta zekiekeenik, gorputzak ontzi komunikatuak balira bezala?; gorputzak, izan ere, ez ziren ontzi komunikatuak, azalak mugatutako ontzi bakartuak baizik, gorputz batetik eroritako eskua edo oina, belarria edo sudurra, betiko erortzen baitziren eta usteltzen, beste gorputzei itsatsi gabe; baina ez ote zuen arimak zeresanik auzi hartan guztian...?; galdera egin orduko etorri zitzaion Damasori betiko erantzuna: trukua, trukua eta trukua...!, arima ere gizakiaren asmakizuna zelakoan; gero, begiak ireki, eta Teofilo Mariaren irudia ikusi zuen, herioak hartuta bezala, hain zegoen ustezko heroia zurbil eta hain zuen betartea argizariaren koloreko; orduan, baina, Damasok
|
ez
zuen begirik itxi behar izan; aitzitik, irudiari aurre egin zion, buruan biribildua zuèn oihua buruz jaurtitzen ziola: " Eroa eta mila aldiz eroa, zu, Teofilo Maria!"; horregatik, nola poztu zen Damaso don Zoilok iritzia eman zuenean, berearekin bat egiten zuena:
|
|
2010
|
|
|
Eta oinak ez dabiltzanean, zer?? aurre egin zion amak;. Ez duzu behin ere entzun ikusten
|
ez
duten begiek ikusten dutenek baino gehiago ikus dezaketela. Bada, hori??
|
|
|
Horrelako altxorra esku artean, Eliseo Gil fundazio bati buruz hitz egiten hasi zen babesleekin. Katedral Zaharraren inguruan osatutakoaren antzera, proiektu osoa blindatu eta hainbat urtetarako babes ekonomikoa ziurtatu nahi zuen zuzendariak; alabaina, proiektua Arabako Diputazioan aurkeztu bazuen ere, arduradun politikoek inoiz
|
ez
zuten begi onez ikusi. Federico Verastegui kultura diputatua XX. mendearen hasieran Veleiako lehen indusketak zuzendu zituen Jaime Verasteguiren ondorengoa da, eta, ulertzekoa denez, proiektuarekiko ulerbera zen oso, baina Ramón Rabanera diputatu nagusiak inoiz ez zuen konfiantza osoa izan aurkikuntzetan, eta fundazioari ezetz esan zion.
|
|
|
Belarriek entzuten ez dutenean, zer? Eta oinak ez dabiltzanean, zer?" aurre egin zion amak;" Ez duzu behin ere entzun ikusten
|
ez
duten begiek ikusten dutenek baino gehiago ikus dezaketela. Bada, hori..." erantzun zion izebak;" Mesedez, Ernestina!
|
|
2011
|
|
|
Eta alferrikakoak izaten ziren etxean edo eskolan ematen zizkietèn aholkuak, harriak
|
ez
zuela begirik, hau eta hura, zeren, begirik ez izan arren, begia jartzen zutèn tokian jartzen baitzuten harria.
|
|
|
–Harriek ez dute hitz egiten, Karla. Harriek
|
ez
dute begirik, Karla. Dabilen harriari ez zaio goroldiorik lotzen, Karla.
|
|
|
Apaiza begirik gabe gelditu zen. Esaten da ba harriek
|
ez
dutela begirik eta hau ta beste. Egia.
|
|
2012
|
|
|
|
Ez
ditu begi urdinak
|
|
|
Ez zenuen nire aurpegia ikusi, komunera joateko altxatu zinelako segidan, baina malkoak
|
ez
nituen begietatik urrun. Urteetan kolpeak jaso ostean, zuhaitza lurrera jauziarazten duen azken bultzakada izan zen hura, ezin dut beste modu batean azaldu.
|
|
|
Printzesa pozarren zegoen bere artean, alabari begira; eta alabari kirioak azalegi zituela besterik ez zitzaion gertatzen: gauean
|
ez
du begirik bilduko eta negar egingo du. Ideia horrek berebiziko plazera eman dit:
|
|
|
Iritsi zen hurrengo gaua; guk
|
ez
genuen begirik bildu, ez ginen haren ohetik aldendu. Izugarri sufritzen zuen, intzirika, eta mina arindu bezain laster saiatzen zen Grigori Aleksandrovitxi sinetsarazten hobeto zegoela, lotara joateko eskatzen zion, eskua musukatu eta ez zuen bereen artetik askatzen.
|
|
|
garaia, fina, haren begi beltzek mendiko sarrioaren antzera begiratzen zuten arima barrenera. Petxorinek, gogoetatsu,
|
ez
zituen begiak harengandik bereizten, eta neskak zeharretik so egiten zion txitean pitean. Baina ez zen Petxorin printzesa gazte polit hura miresten zuen bakarra:
|
|
2013
|
|
|
Aurren aurrena, ingurura begiratuko zuen, zerua ere barne, bizilagunen bat begiz joko ote zuen. Inor
|
ez
zuenez begiz jo, palmondoaren azpian etzan, eta zazpi egunez eta zazpi gauez aritu zen barrez eta negarrez, etenik gabe, espasmodikoki eta gustura. Zeren, mezuak, egia esan behar bada, egia biribil bat baino ez zuen adierazten.
|
|
2014
|
|
|
–Jainkoarren,
|
ez
du begirik!
|
|
2015
|
|
|
Zeregina ia ezinezkoa zen arren. Jada malkoak ere
|
ez
zituen begi kiskalietatik ez zuen ezer ikusten eta eskua gida bezala aurreratu bezain laster erreduren horzkada nabaritzen zuen. Bide erditik aurrera, ordea, zaunka hotsak entzuten hasi zen.
|
|
|
|
ez
dut begien hertsireki batean
|
|
|
Ama, begiak leihoaz bestaldera zituela aurkitu zuen, burua ezker aldera jausita, lerdea zeriola burkora.
|
Ez
zuen begirik kliskatuko, ez alaba ezagutzen zuelako argigarririk eskainiko; leihoaz bestaldean atzematen zuenaz aspertuta zirudien, ikustearen ekintza bera ere gehiegizkoa balitzaio legez.
|
|
|
Ez dut uste komikien gidoiak errealitatea gainditzeko gai direnik. Formatua oso mugatua da, eta gaur egungo haurrak
|
ez
dituzu begietatik asetzen soilik tinta eta papera erabiltzen baduzu. Gutxiago nagusiak.
|
|
|
Harrezkero
|
ez
dut begi griseko atzerritar hura berriro ikusi, baina auskalo zertan ibiliko den. Beltzak dira taxi guztiak eta hiria hilerri baten moduan handitzen ari da.
|
|
|
Baina
|
ez
dituzte begiak gorriturik.
|
|
|
Beste nonbaitera eraman bide zituzten, hildakoa beilatzera. Hala ere,
|
ez
zuen begirik itxiko gau osoan, eta ez zuen berak nahi orduko argituko eguna. Aitari horrenbeste bider entzundako kontu zahar hura zetorkion gogora behin eta berriro.
|
|
|
Askori entzun izan dio emakumeak hiri horren edertasuna goraipatzen, baina orain
|
ez
du begirik kale ezezagun horietarako. Itsuek bezala sumatzen ditu:
|
|
2016
|
|
|
izengoitia zeukan Leontzio fraileak, hain hurbil zegoen kirol zelaira errugbi partidak ikustera eramaten gintuen, Aviron Bayonnais taldearen partidak batzuetan segitzera, borondate onez, noski. Nik, egiari zor, geroztik, Aviron delakoa
|
ez
dut begien puntan ikusten ahal, oraino zigorrarekin lotzen dudalako.
|
|
|
Ezagun horri hots egin zion, eta bere burua eskaini zion. Ezagunak
|
ez
zuen begi txarrez hartu kontzertuaren ideia, eta gutiago, urririk izanen zela adostu eta gero. Ostiralerako finkatu zuten data...
|
|
|
Micolek Malnateri hika egiteak eta, aldiz, niri nabarmenki jaramonik egin ez izanak kanpoan pasatutako denboraren neurria eman zidaten bat batean. Albertori dagokionez, normalean Giampirentzat baino
|
ez
zituen begiak; aldi hartan, ordea, bera miretsi eta laudatu ordez, etengabe kritikatzen zuela konturatu nintzen.
|
|
|
–Bestea ito egin da?
|
ez
zuen begirik altxatzen esku artean dardarka zuen arkumetik?. korapilatu zaio lepabueltan.
|
|
|
_ Ez dut nahi gurasoak arduratuta egon daitezen. Jakinaren gainean jartzen baditut,
|
ez
dute begirik
|
|
2017
|
|
|
kamioan behera jaitsi eta langa pasa eta bidezidorra hartu nuen orduan korrika hasi nintzen zubira heldu baino lehen barandan apoiatuta ikusi nuen zaldia basoan lotuta bere sorbalda gainetik begiratu zuen gero bizkarra bueltatu zuen
|
ez
zuen begirik altxa ni zubiraino ailegatu eta gelditu nintzen arte zuhaitz azal puska bat zeukan eskuetan hari puskak kendu eta uretara botatzen zituen barandaren gainetik
|
|
|
Jada ez zuen nitaz konturik egiten. Inguratzen gintuenerako baizik
|
ez
zituen begiak eta belarriak. Gogogabeturik eta asperturik, bakarrik segitzen utzi nuen.
|
|
|
Flauberti buruzko pasadizo batekin hasi nahi nuen jarduna. Julian Barnesek Flauberten loroa liburuan kontatzen du idazlearen aitak
|
ez
zuela begi onez ikusten semeak ikasketak utzi eta idaztera dedikatzea, eta haserretu ziren batean semeari galdetu ziola ea zertarako balio zuen literaturak. Semeak, pixka bat pentsatu ondoren, ea zertarako balio zuen bareak (gibelaren ondoan daukagun organoak alegia) galdetu omen zion.
|
|
|
Hitzartuak ginen, nehora mugitu gabe, zortzietan deituko gintuela. Axgudioak atera zizkidan baizik eta gau osoan
|
ez
zutela begirik hetsi eta, beren burua ezin gehiago jasanez, goizik abiatu zirela. Bi erabaki hartuak zituen:
|
|
|
Denak hizketan aldi berean, ez zen askorik ulertzen; hala ere, arrazista, harroputza eta klasista hitzak ulertu nituen nik, Dylani zuzenduak hirurak. Lasai eta eserita jarraitzen zuen bakarra, Dylan,
|
ez
zutela begi onez ikusten, hori baino ez zen argi gelditu.
|
|
|
–Bilatu nire motxilan –Txuekak
|
ez
zituen begiak pantailatik aldendu– Ordenagailu txiki bat dago hor nonbait.
|
|
2018
|
|
|
–
|
Ez
dituzu begiak edo zer? –jarraitu zuen.
|
|
|
Hurrengo guardia, langarriari?, hots, gaurko egunari, ez zaio gutxi kostatu iristea. Nik
|
ez
dut begirik itxi, eta aurpegi batzuek itxura dute saiatu ere ez direla egin. Atzo. Kordobesa?
|
|
|
Oyvindek
|
ez
dituela begiak kliskatu ere egiten ohartu da Agneta, izotzezko irudi bat bailitzan. Garrasi egin nahi izan du, baina bat bateko min ziztada bat sentitu du zaurian eta kolkoan geratu zaio esatera zihoan azken hitza.
|
|
2019
|
|
|
Zeharo harrituta zegoen bere buruarekin, eta hausnartu zuen, eta oldoztu, eta halako batean bururatu zitzaion ezen, menturaz, berak egindako deskuidu handiren baten zamak estutzen ziola arima hain gogor: inoiz
|
ez
zuen begien aurrean ikusi gizon hura, zeinarekin commerciis bidez zegoen lotuta, gizon guztiz enigmatiko eta bitxi hura, distiraz eta hotsandiz betea, enperadore erromatarra. Eta iruditu zitzaion horixe izan zitekeela bere deskuidua, hainbeste estutzen zuena, eta pentsamendu horrek bihotza arindu zion.
|
|
|
Maria Sara doktoreak erre nahi zuen galdetu zion, baina berak ez zion entzun, bigarren aldiz bai, Ez dut erretzen, eskerrik asko, erantzun zuen, eta begiak apaldu zituen, beraietan jaso zuelarik eskote pikoa zuen blusaren irudia, zer koloretakoa zen ez zuen esaten jakingo, hain zegoen asaldaturik. Orain
|
ez
zituen begiak mahaitik kentzen, liluratua, han zegoen Lisboako Setioaren Historia, bera zegoen aldera bihurtua, nahita bihurtua, dudarik gabe, dena zegoen, egilearen izena, letra handiko izenburua, irudi bat azalaren erdian, bertan gurutzatuen ikurra zeukaten Erdi Aroko zaldun batzuk ageri ziren, eta, gazteluko harresien gainean, mairuen irudi proportziorik gabeak, bera zegoen distantzian nekez a... Ez zuen azal probokatzaileari begira jarraitu nahi, baina ez zuen nahi, ezta ere, Maria Sara doktorearen aurrez aurre gelditu, doktoreak, une hartan, berarengan iltzatuko zituen bere begiak, errukirik gabe, azken eta behin betiko jauzia egiteko prestatzen ari den kobra batek bezala.
|
|
2020
|
|
|
etxeko emakumea palazioaren atarian, lurrean. Andre serio hori begiak negarrez gorriturik, belauniko, eta senarra besoen artean, atarian botata, lerdea dariola, begiradarik
|
ez
duten begi gorrituez goiti so.
|
|
|
Zuzendaritza batzordean sartzea eskaini zioten ordainetan, baina uko egin dio. Matildek ondotxo daki, nebak esanda, hiriko jende printzipalak
|
ez
duela begi onez ikusten, kanpotartzat hartzen dutela.
|
|
|
Oroimenak nahi gabe eramaten du horrelakoetan gaztarora, bizitzan guztia gertagarri eta egingarri zela uste izan zuen aldi motz hartara, Josebarekiko maitasunak guztia posible izan zitekeela amets eginarazi zion hilabeteetara. Hasieratik ezkutatu zion Pellori harremana, inoiz
|
ez
baitzuen begi onez ikusi" Galparsoro langile zapaltzaile kapitalista nardagarriaren semea". Jakin zuenean, eman zion erantzuna barkatu ote dion ez dago ziur:
|
|
2021
|
|
|
Ordu asko pasatu ondoren, oihuak isildu egin ziren. Richard hain zegoen beldurrak jota,
|
ez
zuen begirik altxatu sendagilea gelan sartu zenean.
|
|
|
Galdezka bezala so egin zion mutilari; jadanik ez zen gaztetxo bat, gutxienez hogeita hamar urte izango zituen.
|
Ez
zituen begi zakarrak.
|
|
2022
|
|
|
|
Ez
nituen begi haiek ikusi nahi, baina ezin nireak aldendu, nahiz eta jakin, luzaro begira egonez gero, harrapatuta geldituko nintzela betiko.
|
|
|
Itzal bat ikusi du bere gainean.
|
Ez
du begirik, ez ahorik; ingerada lausotuak soilik.
|
|
|
Hori baino emanaldi hobeak ikusiak dira, ordea, asteazken buruzurian pub honetara bildutako bezero bakanak. Bakar batek ere
|
ez
ditu begiak eskuetan atxikitzen dituen kristalezko ontzietatik bereizi.
|
|
|
Ama blai eginda geratu da, aita izoztuta berari begira. Bost segundoz ez du arnastu,
|
ez
du begirik kliskatu, amaren haserrearen zain geratu da, amari ez zaiolako ura inoiz gustatu. Baina ama ez da haserretu, ez da mugitu, konturatu ere ez da egin, eta aitari begiek gainezka egin diote, dagoeneko ama ez delako ama eta pixkanaka aita ez delako aita.
|
|
2023
|
|
|
Ahotsa gero eta gehiago goxatu du kide zaintzaileak, ondoan kokoriko jarri zaio, eta haizetakoan jasotako lehen mezutik kontatzen hasi da Irati. Une batez berak ere sinetsi du horregatik
|
ez
duela begirik biltzen, horregatik sentitzen duela ikara sabelean telefonoa hartzen duen bakoitzean. Infusioa eskuetan jarri dio Iratiri, lurruna bien artean hedatzen dela.
|
|
|
Baina ez du modurik harekin bakarrik egoteko, tarte bat egin eta kutxa zabaldu, eta karamelua eskaini, bihotzarekin batera. Gauean
|
ez
du begirik biltzen, eta egunaren barruan, inguruan beirate handi bat balu bezala sentitzen da; beiratea besoekin eta eskuekin jotzen du, eta isiltasuna handitzea baino ez du lortzen. Benantzi besarkatuko luke; beiratea desagertuko litzateke horrela.
|