|
2001
|
|
|
The Lancetek argitaratu duen ikerlanean ageri denez, kirurgiaren ondoren kimioterapia jasotzen duten pankreako minbizia duten gaixoek beste pazienteek baino %40 gehiago irauten dute. Kantzer pankreatikoa duten 541 pertsonari egindako proba batean, 5 Fluorouracil botika jaso zutenek (urdaileko minbizia tratatzeko asko erabiltzen da), ebakuntza egin ondoren, hartu
|
ez
zutenek baino sei hilabete gehiago bizi izan zuten, batez beste. Liverpoolgo Unibertsitate Ospitale Errealeko John Neoptolemos eta ikerketan parte hartu duen medikuetako baten iritziz, Gemcitabina izeneko botika berri batek biziraupen indizeak are gehiago handituko ditu.
|
|
2002
|
|
|
Paziente eskizofreniko erretzaileen porrot terapeutikoa handiagoa da erretzen
|
ez
dutenena baino, Extremadurako Farmakozaintza Zentroko (CEFEX) profesional talde batek aurkitu duenez. “Tabakoa botiken erantzuna alda dezakeen faktorea da, eta, aldi berean, zenbait substantziaren metabolismoa azkartu dezake, besteak beste, Olanzapina, paziente eskizofrenikoak tratatzeko erabiltzen den substantzia psikotropikoa”, adierazi zuen CEFEXeko koordinatzaile Juan Antonio Carrillok.
|
|
2003
|
|
|
Urte horietan, ikertzaileek diotenez, baserritar britainiar asko animalia jaioberriak elikatzen hasi ziren, egun gutxi batzuetan, haragi irinekin. Hori guztia azalduko luke, diote, baina ez dago baieztapen esperimentalik, kutsatutako haragi irinez elikatutako adin goiztiarreko animaliak gaitzik jasan
|
ez
dutenak baino gehiago izan daitezkeenik. Argi dago, hala ere, behi azienda scrapierekin kutsatzeko ahaleginetan ez dela BSE agertu, eta horrek, agente infekziosoaren aldakortasuna dela eta, aztertutako prioi motak baztertzen ditu, baina ez forma guztiak.
|
|
|
Zoriontasuna diruarekin, ospearekin eta edertasunarekin lotzen duten haurrek depresioa izango dute zoriontsu izateko aberastasuna eta erakargarritasuna hainbeste baloratzen
|
ez
dutenek baino, Perth eko (Australia) Queen Elizabeth zentroko medikuek egindako ikerketa baten arabera. Helen Street doktoreak, lanaren arduradunak, esan zuenez, “kanpoan eurak ikusten dituzten haurrak zoriontsu izango dira, behar adina diru eta fama lortuz gero, dirua ondo egon daitekeela uste dutenak baino gehiago deprimitzeko arriskua izango dute, baina egunaren amaieran zoriontasuna beren garapen pertsonaletik iristen dela uste dutenak baino”.
|
|
|
grill a dute, eta platerak prestatzen laguntzen dute.
|
Ez
dutenek baino funtzio gehiago dituzte: janaria prestatzea, urreztatzea, gainerretzea edo erretzea.
|
|
|
Rochester-eko (New York) Unibertsitateko Neurologia Sailak egindako ikerketa zientifiko baten arabera, bideojokoek, batez ere ekintzakoek, nabarmen hobetzen dituzte haiekin jolasten dutenen ikusmen arretarako gaitasunak. Zehazki, %30 eta %50 bitarteko gaitasuna dute inguruan gertatzen dena detektatzeko, entretenimendu mota hori gustuko
|
ez
dutenek baino. “Nature” aldizkarian argitaratutako lan honen ondorioen arabera, bideojokoen jarraitzaileek hobeto identifikatzen dituzte objektuak beren ikusmen periferikoan, eta horiek bereiz bereizteko gai dira, kontatu beharrik gabe; gainera, gai dira beren arreta azkarrago desbideratzeko eta aldi berean zenbait objektu ikuskatzeko.
|
|
|
Pazientearen historia klinikoak, infekzioaren egoerak eta erabilitako kalkulu metodoak ere eragina dute. Adostasunik eza Ikertzaile holandarraren azterketa aurkeztu arte, uste zen erresistentzia indize horiek handiagoak zirela lehenago tratatutako pazienteetan organismoan birusaren erreplikazioa geldiarazteko sendagairik jaso
|
ez
zutenetan baino. Erresistentzia indizeak ere maizago agertzen dira erregimen terapeutikoak potentzia txikiagoa dutenean.
|
|
|
likopeno naturalarekin elikatu zirenek %26 probabilitate gutxiago izan zuten prostatako minbiziaz hiltzeko. Haien aurrean jarri ziren substantziaz elikatu ez zirenak edo dosi handietan likopeno puruaren kontzentrazioak jaso zituztenak, produktua hartu
|
ez
zutenak baino bizirauteko aukera handiagoa izan zutenak. Nolanahi ere, ikerketak ez du ondorioztatu likopenoa bera ote den arriskua murriztearen erantzulea, edo biomarkatzaile bat soilik ote den tomatearen eratorrietan aurkitutako beste antikanerigeno batzuen eraginpean egoteko.
|
|
2004
|
|
|
Ikerketa horren arabera, janari azkarra hautatzen duten pertsonek askoz kaloria, gantz, karbohidrato, azukre agregatu eta proteina gehiago kontsumitzen dituzte dieta mota horretara jotzen
|
ez
dutenek baino. Inkestan parte hartu duten pertsonek gorputz masaren indizearen batez besteko puntu altuagoa dutela eta gehiegizko pisua izateko aukera handiagoa dutela erakutsi dute, Shanthy A nutrizioko espezialistak zuzendutako ikerketaren arduradunek diotenez.
|
|
|
Aspalditik dakigu elikagaiek testura hobea eta kolore eta gustu hobea dutela, baldin eta kalitate eta koipe asko badute. Alde horretatik, normala da kontsumitzailearen pertzepzioa egokiagoa izatea beren osaeran sartzen dituzten elikagaientzat
|
ez
dituztenentzat baino. Kontuan hartu beharreko beste elementu bat «gozotasunarekiko» gogo natural handiagoa da.
|
|
|
Laurence Fried zientzialariak, Kaliforniako Lawrence Livermore Laborategi Nazionalean ikerketa honen egilekidea den Laurence Fried zientzialariak zehaztu duenez, “gure emaitzek erakutsi dutenez, kaltzitak eta burdina eta ur asko duten mineralak modu erreaktiboan konbinatuz eratu daiteke metanoa”. “Mantua, lodia, beroa eta erdisolidoa, 2.900 km-ko lodierakoa, gure planetaren bolumenaren %80 denez, Lurrak har dezakeen hidrokarburo kopurua inork uste
|
ez
zuena baino askoz handiagoa da”, zehaztu du Henry Scott irakasleak. Erreserba hipotetiko horiek ustiatzeko aukera gaur egungo teknologien irismenetik kanpo dago; izan ere, petrolio eta gas putzuen sakonera nekez iristen da hamar kilometro baino gehiagora 1859an lehen zulaketak egin zirenetik.
|
|
|
Kontserbatzeko oso tenperatura altuetan egindako edo ketutako elikagai batzuk ere arrisku gehigarria dute. OMEk alerta kutsua eman zien garai batean eremu industrialetako landare laborantzei edo autobideetatik hurbil zeudenei, eta aitortu zuen beren produktuek errekuntza hondakinik
|
ez
zutenek baino 100 aldiz bentzopireno gehiago izan zitzaketela. Arrisku hori petrolioaren deribatuek kutsatutako eremuetako arrain eta itsaskiei eta pentsu edo larre kutsatuekin elikatutako lehorreko animalien haragiari ere zabaldu zien.
|
|
2005
|
|
|
Francine Grodstein epidemiologoak zuzendutako lanaren emaitzen arabera, alkohola neurriz kontsumitzen zuten emakumeek (egunean 15 g alkohol baino gutxiago, kopa baten baliokidea) puntuazio hobeak lortu zituzten test kognitiboetan alkoholik kontsumitzen
|
ez
zutenek baino. Probak hainbat ziren.
|
|
|
Azkenik, aipatzekoa da golf zelaiekin lotutako etxebizitzen hazkundea. Hala, hoteletan dagoen golfean jolasten den turistak kirol hori egiten
|
ez
duenak baino sei aldiz gehiago gastatzen du. Egungo aurreikuspenen arabera, gaur egungo 300 eremuetatik 500 izango dira datozen hamar urteetan.
|
|
|
Etxe batean alarma bat jartzeak bortxaezina bihurtzen ez badu ere, jabeei segurtasun handiagoa ematen die. Gainera, estatistikoki frogatuta dago lapurrak segurtasun sistema elektroniko baten bidez babestutako etxeetan sartzeko probabilitatea lapurreten aurkako alarmarik
|
ez
dutenena baino hiru aldiz txikiagoa dela. Sektoreak lapurreten aurkako alarma mota ugari ditu merkatuan, herritarrek gero eta gehiago eskatzen dutelako.
|
|
2006
|
|
|
aldizkarian kaleratutako artikulu batean, eguzkitan dabiltzan gizasemeek eguzkiak ukitzen
|
ez
dituenek baino prostatako minbizia garatzeko arriskuaren erdia dute.
|
|
|
Azterlanaren ondorioak Journal of Neuroscience aldizkarian argitaratu ondoren, Kanadako ikertzaileek uste izan zuten alkoholarekiko eta nikotinarekiko afinitatea eredu genetiko beraren ondorio dela. «Badakigu erretzen duen jendea gehiago dela erretzen
|
ez
duena baino alkohola kontsumitzeko joera, baina gaur arte ez dakigu zergatik», azaldu du A.D. azterlanaren koordinatzaileak. Eski.
|
|
|
2005ean, gobernuek 12.000 milioi dolar baino gehiago eman zituzten aldebiko laguntza humanitarioagatik 1970ean erregistroa eramaten hasi zenetik zifrarik altuena. Gainera, partikularrek 5.500 milioi dolar baino gehiago eman zizkieten Indiako Ozeanoko tsunamiak kaltetutakoei, mundu osoko GKEek urtebetean inoiz bildu
|
ez
zutena baino gehiago. Tsunamiak kaltetutakoentzako laguntza 14.000 milioi dolarrekoa izan zen.
|
|
2007
|
|
|
Analisi horietako bik bakarrik adierazten dute erlazio bat dagoela. «Emaitzek iradokitzen dute ezen, nahiz eta arreta edo ikaskuntza arazoak dituzten gazteak telebista ikusten denbora gehiago egon
|
ez
dutenak baino, joera horrek ez duela azaltzen telebistak ikusten dituen orduen eta garai horretan arreta eta ikaskuntzako zailtasunen arteko erlazioaren nagusitasuna», esaten dute ikertzaileek. Egiaztatu ahal izan denez, herrialde garatuetan, haur eta nerabeek egunean bi telebista ordu edo gehiago ikusten dituzte, batez beste, eta denboraren %90 entretenimendu programetan eta programa orokorretan ematen dute.
|
|
|
Proba kognitiboak Bost urte horietan 21 proba kognitibo egin zitzaizkien, eta horietatik herenek oroimen eta pentsamendu arazo arinak, gutxienez, garatu zituzten. Usaimen probetan gutxienez lau akats egin zituztenak% 50 hobeak izan ziren arazoak garatzeko, akats bat besterik egin
|
ez
zutenak baino. Usainak identifikatzeko zailtasun horiek Alzheimer arriskuarekin ere lotu ziren.
|
|
|
Pizgarridun enplegatuek beren lanpostuan pizgarririk
|
ez
dutenek baino %60 errendimendu handiagoa sortzen dute. Hau da, eguneroko zortzi orduz kontrako lan giroan lan egiten duen pertsona batek errendimendua jaisteko joera handiagoa du.
|
|
|
Trakzio integralaren abantailak Hona hemen interesatuen eta ibilgailu horien zaleen zalantza ohikoenak: Zergatik da garestiagoa trakzio integrala duen ibilgailu bat
|
ez
duena baino. Erantzuna motorrean dago.
|
|
|
Gizarte harremanetako arazoek depresioak ere eragin ditzakete. Kanadako University of Torontoko ikertzaileek Canadian Community Health Survey ren datuak aztertu zituzten 18 urtetik gorako 69.000 emakumeri buruz, eta inkontinentzia dutenek depresio asaldura bat izateko ia bi aldiz arrisku handiagoa dutela egiaztatu zuten, gaitz hori
|
ez
dutenek baino. Datuek erakutsi zutenez, 18 eta 44 urte bitarteko inkontinentzia duten emakumeen artean, depresio indizea(% 30) handiagoa izan zen adindunen artean baino.
|
|
|
Sei urte inguruko jarraipen aldian, 4.777 lagun hil ziren. Odol laginak jaso zituzten bederatzi saiakuntzetatik, gehigarriak hartu zituztenek bitamina maila 1,4 eta 5,2 aldiz handiagoa zuten, halakorik egin
|
ez
zutenek baino. Emaitzen azterketak erakutsi zuenez, bitamina kontsumitu zutenek %7 arrisku gutxiago izan zuten aldi horretan hiltzeko.
|
|
|
Fruitu lehorrak bitaminaren iturri dietetiko nagusietako bat direnez, alderantzizko erlazioa hauteman zen heriotza tasa kardiobaskularraren eta fruitu lehorren kontsumoaren artean. Astean lau aldiz edo gehiagotan fruitu lehorrak jaten zituzten emakumeek fruitu lehorrak jaten
|
ez
zituztenek baino %40 arrisku txikiagoa zuten gaixotasun koronarioagatik hiltzeko. Hurrak ere folato iturri bikaina dira, eta, beraz, emakume haurdunek eta, beren ezaugarri fisiologikoengatik, bitamina hori gehiago behar duten haurrek ohiko dietan hartu beharreko elikagaiak dira.
|
|
2008
|
|
|
Erretzen ez dutenek, alkohola neurriz edaten dutenek, ariketa fisikoa egiten dutenek eta beren dietan frutak eta barazkiak sartzen dituztenek horrelako ezer egiten
|
ez
dutenek baino 14 urte gehiago bizi daitezke. Hala dio Cambridgeko Unibertsitateko (Erresuma Batua) ikertzaileek Ingalaterrako ekialdeko biztanleen artean egindako azterlan batek.
|
|
|
Hala, turista klasearen sindromea ez dago soilik ozeanoz haraindiko hegaldiei lotuta, baizik eta prebentzio neurriak hartu behar dira Europako ibilbideetan ere. Gainera, lau ordu baino gehiago hegazkinez bidaiatzen duen bidaiariak 3,5 aukera gehiago ditu bidaiatzen
|
ez
duenak baino zainetako tronbosia jasateko. Aspirina Pasibotasunak plaketak metatzeko prozesu bat eragiten du, eta horrek tronbo bat eragiten die zelulei.
|
|
2009
|
|
|
Gerta liteke zenbait galletak esatea azukre erantsirik gabeak direla, baina, agian, halako mezurik
|
ez
dutenek baino gantz gehiago edukiko dute eta, beraz, kaloria kopuru antzekoa.
|
|
|
Imagen: makelessnoise Keinu ulergarrien bidez komunikatzen diren haurrek urtebete baino gehixeago dutenean, lau urte eta erdi dituztenean, hiztegi aberatsagoa dute keinu aukera handirik
|
ez
dutenena baino. Hori dela eta, Chicagoko Unibertsitateak (AEB) berriki egindako azterlan bat ondorioztatu du.
|
|
|
Care_ SMC Txekiar Errepublikako, Alemaniako, Frantziako eta Poloniako ikertzaileek dermatitis atopikoa izateko arrisku handiagoarekin lotutako aldaera genetiko bat identifikatu dute. Ikertzaileen arabera, europarren %13k aldaera horren bi kopia ditu, eta, horren ondorioz, dermatitis atopikoa garatzeko aukera
|
ez
dutenena baino 1,47 aldiz handiagoa da. Aldiz, saihesbidearen kopia bakarra duten pertsonetan 1,16ra murrizten da.
|
|
|
“British Journal of Psychiatry” ren eta “Journal of Clinical Psychiatry” ren azken edizioan argitaratutako bi ikerlanek ondorioztatu dute sei hilabeteko epean garatutako estrategia psikohezitzaile baten bidez bost urtetik gorako ondorio onuragarriak lortzen direla. Kostu/ eraginkortasun azterketa batek, gainera, erakusten du osasun baliabideen kontsumoa askoz txikiagoa dela terapia hori egin behar duten taldeetan, hasieratik horretara jo
|
ez
zutenetan baino. Eritasun ezindua Munduko Osasun Erakundearen (OME) arabera, nahaste bipolarra da munduko hamar ezgaitasun kausa nagusietako bat.
|
|
|
Hori da Portlandeko (Estatu Batuak) Kaiser Permanente’s Center for Health Research zentrotik argaltzeko metodo eraginkorren ebaluazioari buruz egindako azterlan baten berri. “Elikagaien erregistroak egunean izan zituzten pertsonek erregistroak idatzi
|
ez
zituztenek baino bi aldiz pisu gutxiago galdu zuten. Badirudi norberak jaten duena idazteak kaloria gutxiago kontsumitzera bultzatzen duela”, dio Jack Hollisek, ikertzaile nagusietako batek.
|
|
|
Ikusi zuten nola hitz egiten zuen ama bakoitzak hiru urteko seme alabekin, elkarrekin irudi batzuk begiratzen zituzten bitartean. Konturatu ziren irudietako pertsona batzuen gogo aldartea deskribatu zuten amen haurrek informazio hori jaso
|
ez
zutenek baino hobeto egin zituztela gizarte ulermeneko ariketak. Amarekin izandako elkarrizketen eragina murriztu egin zen esperimentu berean, 8 eta 12 urte bitarteko haurrekin.
|
|
|
Espezialistek gehiegizko ahaleginari aurrea hartzen diote, batez ere kirol ohitura gutxi duten erabiltzaileengan. Teknologia berrien psikologian aditua den Juan Alberto Estallo Martik gogoratu du bideojokoak erabiltzen dituzten haurrek" jokatzen
|
ez
dutenek baino denbora gutxiagoan konpontzen dutela Rubik kuboa; beraz, pentsa daiteke trebetasun abstraktu gehiago garatu dituztela". Estallo Martí aitzindaria da gailu horiek ikaskuntza emozionalerako eta gaitasunak garatzeko terapia gisa defendatzen.
|
|
|
Erantzun immunearen maila neurtzeko, “antigorputzen batez besteko kontzentrazio geometrikoa” (GMCak) izeneko neurria erabili zen. Emaitzen arabera, hiru parazetamol dosiak hartu zituzten haurren gorputz tenperatura txikiagoa zen hartu
|
ez
zituztenena baino. GMCekin neurtutako erantzun immunea txikiagoa izan zen lehen txertoaren ondoren parazetamola hartu zuten haurretan, jaso ez zutenen aldean.
|
|
|
Ama horiek pixkanaka pixkanaka gainditzen dute galera, beren errealitateari esker. Kupmanen datuen arabera, abortu batetik igaro diren emakumeek depresio batean erortzeko arriskua bikoitza dute, abortoa jasan
|
ez
dutenek baino. Ikerketa batzuen arabera, emakumeen% 10,9k depresioa izan dute bat batean abortatu zutenean;% 4,3k, berriz, nolabaiteko eragina izan zuen esperientzia horretan.
|
|
|
Egunean hiru eta lau katilu artean edaten zutenek ia %25 arrisku gutxiago zuten egunean zero eta bi katilu artean edaten zutenek baino. Gainera, kafe kafeinagabearen kontsumoa ebaluatzen zuten azterketetan, egunean hiruzpalau katilu baino gehiago edaten zutenek diabetes arriskuaren heren bat txikiagoa zuten edaten
|
ez
zutenek baino. Bestalde, 3 katilu te baino gehiago hartzen zituzten pertsonek ez zutenek baino arrisku gutxiago zuten bosten bat.
|
|
2010
|
|
|
urtean egin zuen ikerketa baten arabera, Mediterraneoko dieta egin eta fruitu lehor asko jaten dituzten pertsonak gutxiago gizentzen dira jaten
|
ez
dituztenak baino.
|
|
|
“Ameriketako bi gosari tipiko aztertu ditugu, eta, azterketan parte hartu dutenen sailkapenen arabera, proteinatan aberatsa den gosariak gosea arrastoan mantentzen laguntzen du”, adierazi du. Azterketan parte hartzen dutenek arrautza jaten zutenean, hamaiketakoan, jaten
|
ez
zutenek baino 112 kaloria gutxiago hartuko zituzten. Gainera, 400 kaloria gutxiago kontsumitu zituzten 24 orduko tartean gosaldu ondoren, eta odol analisiek erakutsi zuten grelina, gose handia dagoenean gosea suspertzen duen hormona, beste kasu batzuetan baino handiagoa izan zela.
|
|
|
Harvardeko Unibertsitateko ikertzaile talde batek Minbiziaren Prebentziorako Ikerketa Konferentzian (AEBetako Minbiziaren Ikerketarako Elkartea, AACR), joan den abenduan, kafe kontsumoaren eta prostatako minbizia garatzeko arriskuaren arteko alderantzizko lotura sendoa erakusten zuten datuak aurkeztu zituen. Kafe gehiago edaten zuten gizonek prostatako minbizia izateko arrisku txikiagoa zuten kafea hartzen
|
ez
zutenek baino, lan honen arabera. Duela gutxi, Londresko Imperial College ko ikertzaileek egindako eta urtarrilean “Cancer Epidemiology, Biomarkers and Prevention” aldizkarian argitaratutako beste azterlan baten emaitzek erakutsi zuten kafeari lotutako gliomak (garuneko tumoreak) izateko arriskua handitu egin zela.
|
|
|
Sendagai horiek hartuta 10 aldiz baino gehiagotan edo bost urtez baino gehiagoz errezetatu zituzten pertsonek ia bi aldiz arrisku handiagoa zutela hestegorriko minbizia izateko, botika horiek agindu ez zitzaizkien pertsonekin alderatuta. Gainera, ahozko bisfosfonatoen aldez aurreko errezeta bat edo gehiago zituzten pertsonetan, esofagoko minbizia garatzeko arriskua medikamentu horiek inoiz kontsumitu
|
ez
zituztenena baino %30 handiagoa zen. Ikertzaileek ez zuten erlaziorik aurkitu bisfosfonatoen aginduen eta urdaileko edo maskuriko minbizia garatzeko arriskuaren artean.
|
|
|
Hala ere, erosteko ahalmen ertain altua dutenek bakarrik lor dezakete gehieneko kenkaria. Gaur egungo jardunbidearen arabera, banketxeek beren diru sarreren %30 baino gehiago hipoteka ordaintzeko erabiltzen
|
ez
dutenei baino ez diete ematen finantziazioa. Beraz, errentarik apalenak (urtean 17.000 euro baino gutxiago irabazten badira) oso urrun geldituko lirateke aipatu bezalako kenkari fiskala lortzetik.
|
|
|
Baina Danimarkan eta Finlandian 2.000 haurdun baino gehiagori eta haien haurrei buruz egindako azterketan, hartzen zituzten botikei buruzko inkesta batean kontsulta egin zitzaien emakume askok ez zituzten sendagaitzat hartu analgesikoak. Zientzialariek ikusi zuten aldi berean analgesiko bat baino gehiago erabiltzen duten haurdunek (parazetamol eta ibuprofeno gisa) kriptorkidiadun haur bat izateko zazpi aukera gehiago dituztela substantzia horiek kontsumitzen
|
ez
dituztenek baino. Haurdunaldiaren bigarren hiruhilekoa da arriskurik handiena, edozein analgesikorekin kriptorkidia izateko arriskua bikoiztu egiten baita.
|
|
|
“Archives of Internal Medicine” aldizkarian argitaratutako lanaren arabera, diabetesa zuten emakumeak depresioa garatzeko joera handiagoa zuten %29 ziren. Intsulina hartzen zuten emakumeek diabetesa
|
ez
zutenek baino %53 arrisku handiagoa zuten. Emaitzen arabera, bizimoduaren zenbait faktorek, hala nola jarduera fisikoak eta gorputz masaren indizeak, neurri batean neur dezakete depresioaren eta diabetes kasu berrien arteko lotura.
|
|
2011
|
|
|
Ordenagailua etxean erabiltzea: ERAren datuen arabera, ordenagailua etxean erabiltzen duten ikasleek gaitasun digitalean errendimendu handiagoa lortzen dute (80 puntu) hura erabiltzen
|
ez
dutenek baino. Hala ere, errendimendu hori teknologiaren erabileraren eta denboraren araberakoa da.
|
|
|
Hala ere, %4, 4k xantelasmak zituen, eta %24, 8k eraztun anormalak zituen kornearen inguruan. Ondorioek erakutsi zutenez, xantelasmak zituzten pertsonek, edozein adin eta sexutakoak izanik ere, arrisku handiagoa zuten bihotz gaixotasunak garatzeko eta garaiz aurreko heriotza gertatzeko hamar urteko epean, betazaletan gantz metaketa horiek
|
ez
zituztenek baino. Gainera, ikusi zuten faktore horrek ez zuela zerikusirik beste arrisku batzuekin, hala nola tabakismoarekin, obesitatearekin edo hipertentsio arterialarekin.
|
|
|
Horrek esan nahi du %12tik gorako arriskua zutela. Emakumezkoetan ere joera hori ikusi zen, nahiz eta xantelasmek eragindakoen arriskua
|
ez
zutenena baino %8 handiagoa izan zen. Aurreko azterketetan frogatu zen xantelasmak eta kornearen eraztunak kolesterol metaketak direla berez.
|
|
|
Bi sexuen kasuan, zigarroetako mundrunak eta nikotinak, arnasten den karbono monoxidoarekin batera, organismoa behar bezala oxigenatzeko gaitasuna murrizten dute, eta horrek ere gainbehera eragiten du gorputzaren osasun orokorrean. Dozenaka ikaslek frogatu dute erretzen duten bikoteei askoz gehiago kostatzen zaiela ikuskera lortzea, erretzen
|
ez
dutenei baino. Tabako kontsumoaren ehunekoak aldatu egiten dira ikerketa bakoitzaren arabera, baina %50etik %75era.
|
|
|
), kafeina antidepresibo naturala izateko hautagai gisa jartzen duena. Ikerketaren emaitzen arabera, egunean 4 katilu edo gehiago edaten dituzten emakumeek% 20 gutxiago dute depresio asaldura bat izateko aukera, edari hori hartzen
|
ez
dutenek baino. Kafeina mundu osoan gehien erabiltzen den nerbio sistemaren estimulatzailea da.
|
|
|
Espainiari dagokionez, depresioak eragindako ezgaitasun mailaren gaineko tasarik altuenetako bat erregistratu zen. Ikerketaren arabera, depresio sintomak dituzten espainiarrek gaixotasuna
|
ez
dutenek baino zazpi aldiz arrisku handiagoa dute beren eguneroko bizitzan mugak izateko. Beste faktore bereizgarri bat lehen sintomak zein adinetan gertatzen diren da.
|
|
|
Aditu horren arabera, “jarduera fisikoak eragin positiboa du zenbait gaixotasunen prebentzioan eta tratamenduan, hala nola osteoporosia, zenbait minbizi mota, obesitatea, gaixotasun kardiobaskularrak, eta buru ongizatean eta adineko pertsonen apetituan”. Pertsona aktibo batek, gainera, ariketa fisikorik egiten
|
ez
dutenek baino indar, malgutasun eta koordinazio handiagoa du. Hau da, forma gehiago dute”.
|
|
|
Espainiako unibertsitarioen %8k nomofobia (“no mobile phone phobia” ingelesezko adierazpenaren laburdura), telefono mugikorra ez eramateko beldur irrazionala, “telefonia mugikorraren erabilera patologiko baten ondoriozkoa”, Granadako Unibertsitateko Nortasuna, Ebaluazioa eta Tratamendu Psikologikoa saileko zuzendari eta Torsca Lca Lcak adierazi duenez. UGRko irakasleak adierazi du, halaber, telefono mugikorrekiko mendekotasuna duten gazteak gehiago aspertzen direla aisialdiko jarduerak egiteko orduan, kanporakoagoak direla eta sentsazio berri gehiago bilatzen dituztela mendekotasunik
|
ez
dutenak baino, baina horiek baino autoestimu txikiagoa dute. Mugikorrarekiko mendekotasuna dela eta, maizago erabiltzen da telefono mugikorra posta elektronikoa, SMSak eta MMSak bidaltzean eta jasotzean (Whatsapp programaz gain), albisteak etengabe kontsultatzean eta telefono mugikorra lotzean “mantentzean” edo kontsultatzean.
|
|
2012
|
|
|
Eta hauxe izan zen emaitza: berriz pisua hartu zutenen ratioak bi aldiz handiagoak izan ziren berriz pisurik hartu
|
ez
zutenenak baino.
|
|
|
Horregatik, aparkalekuko segurtasun neurriak nabarmendu behar dira. Urte osoan eguneko 24 orduetan zaintza pertsonala baldin badu, hura
|
ez
badu baino gehiago baloratuko da. Segurtasun kamerak, alarmak eta abar dituen ere adierazi behar da.
|
|
|
Ikerketa ugarik erakutsi dutenez, familian jatea, lagunekin afaltzea edo elkarrekin janaria prestatzea elikagarriagoa da, eta fruta eta barazki gehiago jaten dira. Ikerketen arabera, familia janariek eragin positibo nabarmena dute haurren elikaduraren nutrizio kalitatean; izan ere, etxean beren zaintzaileekin maiz jaten duten haurrek etxean jaten
|
ez
dutenek baino fruta eta barazki gehiago hartzen dituzte, eta edari azukretsu eta azukre gutxiago. Era berean, etxetik kanpo prestatutako jakiak jateak eta ibileraren gainean jateak lotura estua dute dieta eskasarekin eta gantz eta gantz saturatu gehiago edatearekin.
|
|
|
Merkatuan merkaturatzen diren hiru eguzkitako betaurrekotik bat ez da egokitzen gaur egungo osasun kontroletara. Optiko Optometristen Kontseilu Nagusiko lehendakariak ohartarazi du, betaurrekoek babes egokia eskaintzen ez badute, erradiazio kaltegarriak gehiago sar daitezkeela begiaren barruan, eta kalte gehiago eragin ditzaketela inolako babesik
|
ez
badute baino. Erradiazio ultramorearekiko esposizio handiak areagotu egiten du begietako patologia larrien arriskua, bereziki kostaldean eta mendialdean.
|
|
|
7 Bermeak ematea Bankuak gehien baloratzen duen alderdietako bat da. Eskatzaileak ondare, higiezin, nomina edo abalen bat badu, askoz aukera gehiago izango ditu entitateak finantzaketa eman diezaion, erantzuteko bermerik
|
ez
badu baino. Bermeak edo abalak ematea oso garrantzitsua da mailegua lortzeko Hori bai, komeni da abal emaileak eta maileguaren onuradunak oraingo eta etorkizuneko ondasunekin erantzun ahal izatea, ordaintzen ez badute.
|
|
|
Zeliakia duten emakumeek depresioa izaten dute gaixotasunik
|
ez
dutenek baino maizago, baita glutenik gabeko dieta egiten dutenean ere.
|
|
|
), gaixotasunari aurre egiteko dieta egokia zuten 177 emakume zeliakoren osasun fisiko eta psikologikoaren egoera ebaluatu zen. Dieta egiten
|
ez
zutenek baino depresio sintoma gutxiago izan arren, biztanleria orokorra baino deprimituago zeuden. Autoreen arabera, glutenik gabeko dieta batek depresioa izateko aukera murrizten du.
|
|
|
Gainera, motibaziorik gabeko haurrei eta nerabeei kosta egiten zaie helburuak ezartzea eta haien alde borrokatzea. Beren eginkizunetan ez dira hain diziplinatuak (nola ikasi edo nola kontrolatu), nota okerragoak lortzen dituzte eta osasun arazo hori pairatzen
|
ez
dutenak baino ez dira hain optimistak. Gaizki jateak garapen psikologikoa oztopatzen du Ikerketa honen arabera, gehiegizko pisuaren eta motibazioaren arteko erlazioa «elikadurak duen izaera funtsean sozialak eta horrek garapen psikikoan izan dezakeen eraginak» azaltzen dute.
|
|
2013
|
|
|
Elikagai gordinekin edo hotzean gorde beharrekoekin prebentzio neurri gehiago hartu behar izaten dira hotzik behar
|
ez
dutenekin baino (esnea, zukuak, edari latak eta botilak, kontserbak...).
|
|
|
Elkarrizketa batean azaldu zuenez, Nutrizio eta Metabolismo Nancy Babio doktoreak, «murrizketa dietetikoak betekadagatiko sindromea eragin dezake gose eta asetasun seinaleak ahultzen direlako», eta, ondorioz, kaloria asko eta neurriz kanpo hartu behar dira, eta ondorioak ere bai. Emakumeak gehiago direnez –eta are gehiago gazteak– janaria murrizteko joera dutenak, maila larriko dietak egiten dituzten emakume nerabeek 18 aldiz probabilitate handiagoa dute JCA (elikadura jokabidearen trastornoa) garatzeko dieta egiten
|
ez
dutenek baino. Eragin guztiak ezagutu gabe, argaltzeko infusioak edo landareak erabiltzea.
|
|
|
Hau da, «akats probabilitateari» buruz hitz egiten da. Batzuetan, gure elikadurarik
|
ez
duena baino garrantzitsuagoa da Ikus daitekeen bezala, eta EROSKI CONSUMEren artikulu honetan zehaztutakoarekin bat etorriz, elikagaien nutrizio edukia ezagutzea oso baliagarria da, baina zuhurtasunez baloratzen jakin behar da. Batzuetan, gure elikadurarik ez duena duena baino garrantzitsuagoa da.
|
|
|
Egunero ordu berean oheratzen diren haurrek eskola emaitza hobeak lortzen dituzte egiten
|
ez
dutenek baino, azterketa zientifiko baten arabera
|
|
|
Masajeak, ordea, txikiak lasaitzeko modu eraginkorra ere bada, Warwickeko Unibertsitateko (Erresuma Batua) ikertzaileek egindako azterketa bat berresten du. Zientzialarien arabera, masajeak jasotzen dituzten haurrek laztan horiek jasotzen
|
ez
dituztenak baino gutxiago negar egiten dute, hobeto lo egiten dute eta estresatuta daude. «Masajearen bidez, haurren loaren zikloa arautzen duen hormona bat askatzen da, melatonina», azterlanaren gidaria da Ángela Underdown, eta horrek «lo egiteko patroi bat sortzen» laguntzen die.
|
|
2014
|
|
|
Pediatriako infekzioak» Ospitaleko Pediatria Sailean, urriaren 12an. Hala ere, «harburu eta felinoekin bizi diren haurrek ez dute otitis gutxiago, arnasteko arazo gutxiago eta animaliekin ia harremanik
|
ez
dutenek baino osasuntsuagoak», azaldu du Eija Bergoth pediatrak, ikerketa koordinatu duenak. Zientzialariek egiaztatu dutenez, txakur eta katuekin bizi diren txikiek gutxiago berotzen dute, arnasketa gaixotasun gutxiago dituzte eta belarriko infekzioetatik babestuago daude(% 44 gutxiago).
|
|
|
Amatasuna eta aitatasuna ez dira beti zoriontasunaren sinonimoak. Ez emakumeak ez gurasoak diren gizonak ez dira seme alabarik
|
ez
dutenak baino zoriontsuagoak, hainbat ikerketa esaten dituzte. Baina, zein da une zoriontsuena gurasoentzat eta zein dira familiari zoriontasuna kentzen dioten faktoreak?
|
|
|
Jakoburua Bøtter Nor dira gurasoak zoriontsuagoak? Bere ardurapean haurrak dituzten emakume eta gizonek, zenbait etapatan, umerik
|
ez
dutenek baino zorigaitzekoagoak izan daitezke. . seme baten etorrera gehienetan, zoriontasun izugarria izaten da jasotzen duten familientzat.
|
|
|
Ez dugu ahaztu behar elikagai hauek kontraindikatuak daudela urdaileko ultzerak edo digestio digestibo akutuak dituzten pazienteetan, bai eta elikagai horiek erabiltzearen aldeko frogak ere (adibidez, dispepsia edo digestio funtzionalitateko alterazio onberak arintzeko), abusuaren aurka. Azken hori World Journal of Gastroenterology n 2013ko urrian bildutako ikerketa batek erakutsi zuen; izan ere, astean hamar aldiz baino gehiagotan elikagai oso espeziatuak hartzen zituzten emakumeek bi aukera zituzten heste narritagarriaren sindromea pairatzeko, inoiz kontsumitzen
|
ez
zituztenak baino. Behaketak izan zitzakeen nahasketa faktoreak kontuan hartu ziren.
|
|
2018
|
|
|
Edo korrontetik eramaten utzi… Paradoxikoa badirudi ere, FomO izateari uzteko beste estrategia bat, gizarte hedabideek ematen duten gehiegizko informaziotik onik atera eta… korrontearen alde egiten uztea da. Izan ere, beste azterketa batzuek frogatzen dute sare sozialetan modu aktiboan parte hartzen dutenek (albisteei erantzuteko tuitea, Instagramen iruzkintzea edo mezuak partekatzea) zoriontsuagoak direla egiten
|
ez
dutenak baino. Trikimailua?
|
|
2019
|
|
|
Egiten baduzu, ezinbestekoa delako, erabili gaueko modua mugikorretan edo instalatu appak argi urdina iragazten. Horrelako ikerketak argi urdina duten mugikorren erabiltzaileek argi hori
|
ez
dutenek baino gehiago erabiltzen dute. Hala ere, gaur egungo ebidentzia zientifikoak ez du erakusten argi urdinak begia kaltetu duenik, Espainiako Oftalmologia Elkarteak (SEO) azaltzen duen bezala.
|
|
|
Gomendioa oso populazio txikiari dagokio: bere garaian txertoa jarri
|
ez
zutenek baino ez dute egin behar. Elgorriaren birusa oso kutsakorra da, lehen aske zebilen, kontrolatzeko txertorik ez zegoelako, eta ia pertsona guztiek hartzen zuten gaixotasuna.
|
|
2020
|
|
|
Arriskuan egon gaitezkeela ohartu gara, eta hori ere gure seme alabek bizi izan dute. Cambridgeko Unibertsitateko (Erresuma Batua) “Osasunarekin zerikusia duten hondamendien ondorengo estres postraumatikoaren asaldura” izeneko 2013ko azterketak erakusten duenez, koarentena izan zuten haurrek bizi izan
|
ez
zutenek baino lau aldiz estres postraumatiko handiagoa izan zuten. Beste azterketa batek, SARSren koarentena esperientziaren inpaktu psikologikoari buruzkoak, ondorio hau atera du:
|
|
|
Eta are gehiago: erosteko asmoa handiagoa da etiketa hori duten produktuetan etiketa hori
|
ez
dutenetan baino. Erosketak egitean elikagai osasungarriagoak aukeratzea erronka handia da politika publikoen arduradunentzat.
|
|
2022
|
|
|
Soinuek lasaitzen eta loa errazten laguntzen dute. Eta haurrengan frogatuta dago haien aurrean jartzen diren gehienak entzuten
|
ez
dituztenak baino azkarrago lokartzen direla. Baina edozein soinu, musika edo abesti?
|
|
|
Bakterio horiek ezagunak dira, gure arropan garatzen direnean usain txarra ematen baitute. Beraz, paradoxa gerta daiteke maiz garbitzen ditugun espartzuek garbitzen
|
ez
ditugunek baino okerrago ihes egiten dutela. Gainera, azterlanak adierazten digu:
|
|
|
Lixatzeko tabakoa ere ez da egiaztatu seguruagoa denik, eta badirudi laringea, esofagoa, ahoa eta faringea minbizia izateko arriskua areagotzen duela. Gezurrezko zigarroak Zigarro mentolatuak ere ez dira zaporeemailerik
|
ez
dutenak baino seguruagoak. Kokotsaren efektu freskagarria dela eta, kea errazago arnasten denez, sakonago arnasten bada eta barruan kea badago denbora gehiago Oso arriskutsua da.
|
|
|
Kontuan hartzen ez baditugu, adibidez, ondorio okerra atera dezakegu: kafea hartzen duten pertsonek
|
ez
dutenek baino minbizia garatzeko aukera handiagoa dute, baina gerta daiteke, egia esan, lehenengo askok erretzen dutela eta bigarrenek ez dutela erretzen. Hau da, minbiziaren garapenaren arduraduna tabakismoa litzateke, ez kafea.
|
|
2023
|
|
|
Ontzietako erreklamazio batzuek aditzera eman diezagukete produktu horiek
|
ez
dituztenak baino hobeak direla osasunerako. Badirudi elikagai horiek ez dutela inolako koipe, kaloria, azukre edo gatzik.
|
|
|
Gutxienez, irakasleengandik jasotzen duten itzuleraren arabera. “Badakigu Lecxiten parte hartzen dutenak programan parte hartzen
|
ez
dutenak baino pixka bat gehiago hobetzen direla. Horrek ez du esan nahi ikasturtea amaitzen dutenean ikaskideen gainetik daudenik, programan parte hartzen dutenak egoera okerrago batetik abiatzen direla baizik, programak, neurri batean, beren ikaskideekin parekatzen laguntzen diela”, dio Lópezek.
|
|
|
Gorputz pisu osasuntsua mantentzen ere laguntzen du, eta gluzemia, intsulina, antzeko hormonak eta hormona sexualak, hantura eta immunitate sisteman eragiten du; faktore horiek guztiek eragiten dute minbizi arriskuan. Minbizia izateko arriskua %4 txikiagoa da egunero jarduera fisiko neurritsua egiten duten pertsonen artean, gutxienez 30 minutuz (edo astean 150 minutuz, Osasunaren Mundu Erakundearen gomendioa), jarduera fisikoa egiten
|
ez
dutenen artean baino (egunean 15 minutu baino gutxiago). Azken ikerketen arabera, pertsona sedentarioenek minbiziagatik hiltzeko arrisku handiagoa zuten, hain sedentarioak ez zirenekin alderatuta.
|