|
2000
|
|
|
Adibide bakarra jarriko dugu: Hegoaldeari dagokionez, biblioteka lege berezirik
|
ez
duten autonomia erkidego bakarrak gara. Bitartean, Katalunian bat ez, bi egin dituzte (1981, 1993).
|
|
2002
|
|
|
Egin dezagun ahalegin bat eta saia gaitezen gure burua 60ko hamarkadan jartzen. Zer aurpegi jarriko genuke garai hartako ministroak (orduan
|
ez
genuen autonomia erkidegorik ez Hezkuntza sailbururik) ikastola baten zuzendariari holako zerbait esango balio?: " Oso ongi, datorren ikasturtetik aurrera etxebizitza horretan duzuen eskola hori, ¿ dice usted que se llama Ikastola Etxaun o Etxaun Ikastola?, lekuz aldatuko dugu, eskola publiko bihurtuko dugu, eraikin bat emango diogu bere kiroldegi eta guzti, ofizialki onartuko dugu eta behar dituen diru laguntza guztiak izango ditu, aldameneko edozein eskolak bezala.
|
|
2006
|
|
|
Bestalde, gaur egun zenbait gogoeta garrantzitsuk ondorioztatzen dute estilodemokratikoa egokiena dela ezaugarrien inguruan, gaitasun handiko haurren garapen kognitiboa, emozionala nahiz soziala bultzatzeko (Perez, Dommguez, Lopezeta Alfaro, 2000). Autore horiek diotenez, gurasoen neurriko autoritatea eta erantzukizuna dira segurtasuna eta babesa eskaintzen dutenak; alderantziz, autoritateaeta erantzukizun eskakizunak (alegia, estilo autoritarioaren ezaugarriak) gehiegizkoak direnean, haurrarengan segurtasun eza, antsietatea eta autoestimu baxuaeragiten dira, eta azkenik, horrek
|
ez
du autonomia pertsonalaren garapeneanlaguntzen. Era berean, estilo gainbabesleak duen eragin negatiboa ere aipatu dutehaurraren garapen egokirako, zeren haurrak pixkanaka erabakiak hartzen joatekoesfortzua egitea beharrezkoa baitu.
|
|
2007
|
|
|
batetik, estatu zentralak soilik eman ditzakeenak (esaterako, lege organikoak, lege dekretuak, esparru legeak, harmonizazio legeak), eta, bestetik, estatu zentralak zein autonomia erkidegoek eman ditzaketenak (lege arruntak, aurrekontuen legeak, legegintzako dekretuak, Parlamentuko araudiak, etab.). Kasu horretan, arau horiek guztiek. Estatuarenak zein autonomia erkidegoarenak izan? lerrun bera dute (hau da, lege lerruna) eta horietan ez da hierarkiaprintzipioa aplikatzen (hau da, Estatuko lege batek
|
ez
du autonomia erkidegoko lege batek baino lerrun handiagoa), eskumen printzipioa baino (aplikatzeko moduko lege lerruneko araua Estatukoa edo autonomia erkidegokoa izango da, arau horrek araututako arloaren eskumena nori dagokion kontuan hartuta.
|
|
|
Baina gogoan izan behar da Estatuko eta autonomia erkidegoetako erregelamenduen artean ez dela hierarkia printzipioa aplikatzen, eskumen printzipioa baino: Estatuak emandako erregelamenduak
|
ez
du autonomia erkidegoak emandako arauak baino lerrun handiagoa; aplikatzeko moduko erregelamendua Estatukoa edo autonomia erkidegokoa izango da, arau horrek araututako arloaren eskumena nori dagokion kontuan hartuta.
|
|
|
“Arrisku egoera baten aurrean, ez lukete jakingo nola jokatu”, azaldu du Gallartek. Familiek atzerritarrak kontratatzen dituzte, ekonomikoagoak direlako —gaineratu du—, baina ez dute uste horietako askok
|
ez
dutela autonomiarik ez duen pertsona bati laguntzeko prestakuntza egokirik. “Agertoki ideal batean, gizarte laguntzako jarduera arautu litzateke, adinekoak zaintzeko gutxieneko ezagutza mailak bermatuz” Bestalde, parte hartzaileek egin beharreko berariazko lanak ere ez daude guztiz mugatuta.
|
|
2008
|
|
|
Badituzte desabantailak ere, ordea: bateriak elektrizitate sarera entxufatuta kargatzen dira eta horretarako denbora behar da,
|
ez
dute autonomia gehiegi, eta ez dute abiadura handia harrapatzen. Horregatik guztiagatik, egokiak dira hiri barruko joan etorrietarako, baina ez bidaia luzeetarako.
|
|
|
Kasu bakar batean baino ez zitzaion galarazi 10 urtetik beherakoari 18 urtetik gorakoentzat sailkatutako bideo-joko bat erostea. Lege esparrua Bideo-jokoen arloan, Espainiak
|
ez
du autonomia erkidego guztietarako lege esparru bateraturik. Hala ere, Aragoi, Balear Uharteak, Kanariar Uharteak, Gaztela eta Leon, Katalunia, Galizia, Errioxa, Madril, Nafarroa eta Euskal Autonomia Erkidegoan haurrak eta nerabeak babesteko lege autonomikoak daude, eta, horien artean, adin txikikoentzat egokiak ez diren edukiak dituzten bideojokoak saltzeko eta alokatzeko berariazko debekua dago.
|
|
2009
|
|
|
Bush, autonomia plan horren aldekoa izan zen. Amerikako Estatu Batuek, ordea,
|
ez
dute autonomia plan marokoarra babesten ezta laguntzen ere(?) Bush aurreko jarrerara itzuli da Administrazioa, Mendebaldeko Saharan Polisarioaren esku dagoen estatu bat sortzeari dagokionez, AEBetako iturri diplomatikoek uztailaren hasieran jakinarazi zutenez.
|
|
2010
|
|
|
Malgutasun instituzionala izaten dute; alegia, autonomia izaten dute erabakietan. Unibertsitateko taldeek
|
ez
dute autonomia hori, erregulazio sistema eta funtzionarioen sistemarengatik.
|
|
2011
|
|
|
Hilean hilean berritzen diote kontratua, eta txandak luzeak dira, batez ere 24 ordukoak. Zerbitzuaren funtzionamendua kaotikoa da, eta Xabierrek
|
ez
du autonomiarik erabakirik hartzeko. Gaixoak oso modu txarrean kexatzen zaizkio. a) Xabierrek badu arrazoirik estresatuta egoteko?
|
|
2012
|
|
|
bitarteko autonomia proiektuari berreskurapen forala kontrajartzeko. Foru osoa ez lortzekotan,
|
ez
zuten autonomiarik ere nahi, proiektu hori euskal abertzaleen proiektutzat jotzen zutelako. Beraz, autonomia egitasmoak, euskal nazioaren ildokotzat hartzen zituzten eta Foruen bidezkoa aldiz, Espainiar nazioaren ikuspegi jatorrekoa.
|
|
2013
|
|
|
–Euskal erakundetze bat, ororen gainetik, lehenetsita, EAE/ ANV euskal alderdi estatutuzaleena izan zen Errepublika garaian: EAJ/ PNV ez bezala,
|
ez
zuen autonomia auzi erlijiosoaren menpean jarri. Lizarrako Estatutua?, eta ez zuen alderdi barruan autonomiaren aurkako talderik izan. Jagi jagi EAJ/ PNVn?. Beste indar politiko batzuekin elkartzeko, beti jarri zuen baldintza ezinbesteko autonomia babestea.
|
|
2014
|
|
|
Boterean baizik oinarritzen ez den erregimen totalitarioa da kartzela, eta zeharo ilegitimoa jasaten duenarentzat. Presoak
|
ez
du autonomiarik, ez intimitaterik, ez segurtasunik.
|
|
2015
|
|
|
Han ere egoera txarra baitzuten: %40k
|
ez
zuten autonomia ekonomikorik, eta %39, 5ek ez zuten «soldata nahikoa» irabazten. %13k adierazi dute soldata «nahikoa» zutela.
|
|
2017
|
|
|
Konstituzioko 135 artikuluaren erreformak esan nahi du erkidegoek
|
ez
dutela autonomia finantzariorik, eta erabaki hori ez dute hartu espainiar estatua osatzen duten alderdiek, erkidegoek eta eragileek. Bi alderdik erabaki dute, biak espainiarrak (ez katalanik, ez euskaldunik, ez galegorik, valentziarrik edo kanariarrik), eta, hala, garbi utzi dute Espainian espainiarrek soilik erabakitzen dutela, eta, era berean, espainiar kultura politikoa eta demokrazia konstituzionala ezin direla uztartu (ikus V. kapitulua).
|
|
2018
|
|
|
Euskadin eta Andaluzian, ordea, izatezko bikoteak Izatezko Bikoteen Erregistroan inskribatutakoak baino ez dira. . Berariazko legerik
|
ez
duten autonomia erkidegoetan (Gaztela Mantxa, Gaztela eta Leon eta Errioxa), erkidegoko Izatezko Bikoteen Erregistroan edo udalean inskribatzeko aukera dago, baina izapide horrek izaera administratiboa baino ez du. Bestela esanda:
|
|
|
Bestalde, arrazoi historikoak ere ezin dira erabili: nahiz eta fino ugrieraren jatorria zehazterik izan den, finlandiarrek
|
ez
dute autonomiarik izan XIX mendera arte, eta XX mendera arte ez dute estatu independenterik kudeatu.
|
|
2019
|
|
|
Gaur onarturiko hondakinen kudeaketa planak aurrekoari" jarraipena eman eta modernizatzen du" Juan Carlos Cano bozeramailearen esanetan. " Zabortegiaren kultura desagertzen da" eta horrekin batera, legealdi honetan Gipuzkoak izan
|
ez
duen autonomia izango du aurrerantzean, hondakinen kudeaketaren gaiari dagokionean. " Autonomia hau kudeaketa publiko integrala izatea nahiko nuke, ez da posible izan", Canoren esanetan, aurreko legealdiko kudeaketagatik.Bere ustez, Gipuzkoak 2030erako finkatua duen %70eko birziklatze tasara lehenago helduko da.
|
|
2020
|
|
|
Eztabaida horretan katramilaturik ginela, Espainiako gobernuburua agertu zaigu hedabide guztietan esateko izurriak Espainiako estatuan
|
ez
duela autonomien arteko bereizketarik egiten, ez dagoela Kataluniako eta Euskadiko naziorik, eta estatu zentralista bati dagokionez, larrialdiari aurre egiteko aginte bakarra jarriko dela indarrean. Politikak ez du zirrikitu askerik ezagutzen; estatuaren jabe denak agintzen du eta kito.
|
|
2021
|
|
|
Bada, animalien baliabideak eta aukerak ez daude geldi; aitzitik, eraldatu eta handiagotu egiten dira. Makinek, ostera,
|
ez
dute autonomiarik antze eta trebetasun berriak garatzeko. Gaur, egiazko erronka beren buruaren jabe diren robotak sortzea da.
|
|
|
Dirudienez, zerbait konkretu egiteko manuarekin joan ziren,
|
ez
zuten autonomiarik aski han zena ikusia ekintza gelditzeko eta, omen, Iparraldera itzulirik gaizki eta erabiliak sentitu ziren, baina ez Erakundea salatzeko haina.41
|
|
2022
|
|
|
Gaur gaurkoz, Donostiako Onkologikoaren guztia Osakidetzak ordaintzen duela azaldu dute. " Fundazioak
|
ez
du autonomiarik. Osakidetzak agintzen digu zer egin behar dugun".
|
|
|
" Pentsatu nahi dut nirekin joan direla berritzen". Atentzioa eman dit esaldiak, zeren, horrela esanda, adierazten du ideiek
|
ez
dutela autonomiarik, interbentzio kontziente gutxi dugula haietan, ez garela gu ideiak berritzen eta haien ertzak leuntzen ditugunak. Seguru asko bietatik gertatzen da:
|
|
2023
|
|
|
Espainiako Estatuan aldiriko trenen sarerik
|
ez
duten autonomia gutxietako bat da Galizia, Vigoren eta Coruñaren metropoli barrutiek eduki arren zerbitzu hori duten Espainiako beste hiri askok beste biztanle edo gehiago.
|
|
|
Elgarrestak nabarmendu zuen adineko emakumeak «bereziki zaurgarriak» direla bortizkeria matxistaren harira, adinarekin lotutako faktoreen ondorioz: «Askok
|
ez
dute autonomia ekonomikorik izan bizi osoan, edo senarrari baimena eskatu behar izan diote lanera joateko». Hain zuzen, Herrerok azaldu zuen biktimen azterketan adinaren perspektiba txertatzea izan dela lanaren helburua:
|
|
|
epe laburrekoak (urtebetetik behera) aldi baterako altxortegi beharrizanak estaltzeko; eta epe luzekoak (urtebetetik gora), zorpetzearen agiriak erabiltzen duen forma gorabehera, hurrengo baldintzak betez gero: a) Kredituaren kopuru osoa erabiliko bada inbertsio gastuak soilik gauzatzeko. b) Amortizazioaren urtekoen kopuru osoak, kapitala eta interesak barne, gainditzen
|
ez
badu autonomia erkidegoaren sarrera arrunten %25.
|
|
|
Epaiaren esanetan, Euskadik erakunde autonomia betetzen du, prozeduraautonomia betetzen du, baita autonomia ekonomikoa ere; izan ere, ezin daiteke frogatu Estatuak zuzenean konpentsatzen dituela euskal zergen beherakadak. Ildo horretatik, Estatuaren transferentzia orok
|
ez
du autonomia ekonomiko hori ezabatzen, ezpada zuzeneko transferentziak, pizgarriak eragindako zerga bilketaren beherakada benetan konpentsatzen duen zuzeneko transferentziak.
|
|
|
Kontuan izan behar dugu izatez finantza zaintza funtzioak Estatuarenak direla EKren 149.1.14 eta 149.1.18 artikuluen eskumen banaketan oinarriturik, baina autonomia estatutu batzuetan euskordetutako eskumen gisa ezartzen da. Hori horrela, finantza zaintza ahalmenak eskuordetuta duten autonomia erkidegoetan finantza zaintzako organo eskuduna autonomia erkidegoa izango da eta eskuordeturik
|
ez
duten autonomia erkidegoetan finantza zaintzako organo eskuduna Estatua izango da. Horrez gain, arau asko finantza zaintza funtzioak organo eskudunaren esamoldearen mende utzi beharrean, funtzio horiek organo konkretu bati ematen dizkiote.
|