|
2004
|
|
|
Horregatik ez du fededunarentzat frogatu Jainkoaren existentzia. Fededunak ez du frogapen honen beharrik,
|
ez
du arrazoimenaren beharrik bere federako eta, gainera, Descartesek ez du bere arrazoiketa fede kontuekin nahastu gura, bere fedea oso handia delako, beharbada, edo uste duelako fedea eta arrazoimena bide ezberdinak direla Jainkoarengana heltzeko, eta, seguruena, halaber, ez duelako saltsatan sartu gura. Bere jarduna, esandako moduan, ez zaie zuzenduko fedea bete betean eta ezbairik gabe onartzen dutenei, baizik eta hitz egingo du arrazoimenaren esparruan mugitzen direnentzat, zientzialari eta filosofoentzat, alegia; eta bere helburua izango da, hain zuzen, fedearen bidea alde batera utzi eta Jainkoa eta zientzia oinarri beretan sustraitzea, arrazoimenarenean, alegia.
|
|
2006
|
|
|
Zuriak bakarrik du zibilizaziorako gaitasuna(" aptitude civilisatrice"). Beltzak
|
ez
du arrazoimenik, horiak" arrazoimen praktikoa" bakarrik (pragmatikoa), abstrakzio eta zientziarako ahalmenik gabe, bere ahal propioz ezin da gora igo mediokritatetik. G. Vacher de Lapouge rentzat (antza, Hitler-ek maite zuen autore hau Ortega-k ere maitea zuen) eliteko arraza, dominatzaile eta kreatiboa(" homo europaeus") nordikoa da.
|
|
|
Arrazoimena bere kabuz ez da gai ekintza bat ona edo txarra den juzgatzeko. Bestetik, ekintzara bultzatzeko ahalmenik
|
ez
du arrazoimenak. Beste era batera esanda, arrazoimenak bere kabuz ez du gizakiok ekintzara motibatzeko gaitasunik.1
|
|
2010
|
|
|
Hortaz, ez da beharrezkoa orain berriz gai hori sakontzea, lehen esandakoaz aparte eta betiko legeaz esan behar duguna ahantzi gabe. Egia esateko, animaliek ere ez dute legerik esangura hertsian,
|
ez
baitute arrazoimenik, ezta askatasunik ere; hori dela eta, ezin zaie animaliei lege naturalik aplikatu, esangura metaforikoan ez bada behintzat. Izatez, animalien eta bizirik gabeko izakien arteko desberdintasuna da animalien gidalerro bakarra ez dela naturaren indarra; horrekin batera, animalien gidalerro dira ezagutza eta sen naturala —sena, animalien kasuan, lege antzekoa da, eta, ildo horretatik, neurri batean behintzat onar daiteke legelarien bigarren adiera— Edozein kasutan ere, interpretazio hori guztiz metaforikoa da, eta, hein handi batean, analogoa ere bada; eta, horregatik, une honetan alde batera utziko dugu.
|
|
2018
|
|
|
gizaki izate hutsagatik, pertsona orok du arrazoimena eta, beraz, ahalmena lege moral unibertsalen arabera jarduteko eta bizimodu zibilean parte hartzeko. Baina, bestetik, gizakien ahalmena ezberdina da sexuaren arabera, eta emakumeek
|
ez
dute arrazoimen politiko edo zibilik. Kantek sexuen izaerari buruz egindako iruzkin hutsal samarrak Rousseauren teorian oinarrituta daude erabat.
|