|
2000
|
|
|
Euskal herritarrok inora joan beharrik
|
ez
dugu giza eskubideak zer diren jakiteko. Historian zehar, bertako seme alabengandik adibide eredugarriak ez zaizkigu falta, eta horiek ikasi eta jarraitu beharrekoak iruditzen zaizkit.
|
|
2001
|
|
|
Gizakiak, gizaki soilak, ez du bera ez den helbururik —maitagogo izatea, garatzea besterik—; ez historikorik, ez gizarte aldekorik. Horrek ez du ukatzen ‘lege’ izenez kanpotik datozkion adibideek, erakustaldiek,
|
ez
dutela giza gogoa argitzeko ahalmenik. Baina, azkenean, laguntza eta argitasun guztiak gogoan dituela, maitatuz osatuko du gizakiak bere burua eta gizartea ere gaur eta historian, denok osatzen dugun eta denon gogoko eratuta nahi dugun gizartea.
|
|
2003
|
|
|
Kontzeptu horrekin erreparatu egiten dio, jendarteakidealak sortzeko eta idealak arrazionalki bideratzeko duen ahalmenari; ahalmenautokritikoa eta autokonstzientea, hau da, sortutako horretan duen protagonismoaonartuz, alienazioa saihestu egiten duena. Hots, sortutakoa, beste indar batzuenesku (arbasoak, jainkoa, natura, patua, aurrerapena...) dagoen materializaziotzathartzen
|
ez
duen giza autonomia9.
|
|
|
“Massachussets Institute of Technology k (MIT) informazioa garraiatzeko formula iraultzailea da, eta erosketa prozesua bizkortzea eta erraztea ahalbidetuko du, bai eta produktuen ibilbidea biltegitik establezimenduetara ezagutzea ere”, adierazi zuen Loperak. Zehazki, adierazi zuen Electronic Product Code (EPC) izeneko txipak
|
ez
duela giza esku hartzerik behar produktuak identifikatzeko, eta, aldi berean, apaletan dauden izakinen eta produktuen egoera zehatza ezagutzeko aukera ematen duela, eta horrek ere ebasketa saihesten laguntzen du. “Ilara handiekin amaituko da; kontsumitzailea arku batetik pasatuko da orga kargatuta duela, eta daraman produktuen zerrenda batekin aterako da”, adierazi zuen EAN Internazionaleko zuzendari nagusiak, aplikazio unibertsaleko enpresa estandarrak ezartzen dituen erakundea.
|
|
2004
|
|
|
Lorezko gizakiaren arbasoen hondarrak aurkitzea da orain erronka. Brown irakasleak zehaztu zuenez, 840.000 urteko antzinatasuna duten tresnak aurkitu dituzte uhartean, baina
|
ez
dute giza aztarnarik. Zalantzarik gabe, hominido horien arbasoak itsasotik heldu ziren, uharte hori ez baitzen inoiz kontinentearekin lotu.
|
|
|
a) Ezaugarri biologiko nagusiak —horietako batzuk bederen— giza errealitatearen funtsezko ezaugarriak dira, hau da, ezaugarri guztiz eratzaileak dira (Ik. Sobre la Esencia, 180). b) Ezaugarri biologikoek
|
ez
dute giza errealitate osoa agortzen, ezaugarri psikikoekin batera egiturazko batasun zorrotza osatzen baitute. Gizakia egiturazko batasun biopsikiko bat da (Ik.
|
|
2006
|
|
|
Gorputzetik bereizia bezala egongo litzatekeen arima askea, yuch, krisialdietan baino ez da adierazten: Sarpedonek Pelagon lagunari lantza mingarri bat erauzi dionean ihes egin dio arimak zaurituari eta lausotu egin zaizkio begiak28 Gorputza bere onera datorrenean, berriz, desagertu egiten da arima askea,
|
ez
du giza aberearen arreta deitzen29, argitasuna egiten da, berriro, giza begian.
|
|
2007
|
|
|
Horrez gain, azken lege bat betearazten dio Zeusek Hermesi: lotsa eta zuzentasuna aintzat hartzen
|
ez
dituen giza aberearentzat heriotza zigorra ezar dezala, bestela izurri gaiztoa hedatuko baita hirietan612.
|
|
|
Egin behar duinagorik
|
ez
du giza abereak: lanak ekarriko dio etorkizun oparo eta zuzenbidezkoa.
|
|
|
Berpizkunde arkaikoarekin batera garatu ziren, batetik, zientzia tekniko eta esperimentalak, eta, bestetik —Heladek
|
ez
baitzuen giza aberearen kezka inoiz alboratu15—, hurrengo atalean aztertuko diren giza zientziak.
|
|
2008
|
|
|
Erakundeek ezin dute bizirik iraun komunitateak ez badu aktiboki parte hartzen. Hizkuntza gutxiengoak
|
ez
baditu giza baliabide eta baliabide ekonomiko ugari, eta legitimitate soziala zapaltzen badiote, du kontrol instituzional handirik lortu estatuaren babesik eta talde eskubiderik gabe. Hurbiltasun soziala hizkuntza belaunaldi batetik bestera transmititzeko eta identitatea garatzeko oinarria da.
|
|
|
Barojarentzat halaxe baitzen? martxan esku hartzea;
|
ez
zuen giza borondatean inongo federik. XIX. mendea maite zuen, ez XX.a, eta industrializazioak, bizkaitarrismoak eta modernitateak berekin zekarten guztiak etsitu egiten zuen.
|
|
|
Mallarmé eta A. Arkotxa egiaztapen bererat heltzen dira orduan: Poesiak
|
ez
du giza Espirituaren eta transzendentzia baten arteko bereizkuntza metafisikoa betetzen, transzendentzia hori Ezdeustasuna izanik ere, Espirituaren kontzepzio mentala baizik ez baita («notion pure»); alderantziz, Hitz poetikoa logos a harainditzen duen osotasun «hermetikoaren» jakitateari buruz oztopo gehigarria agertzen da (Derrida-ren zentzuan): Hitz poetikoa Literatura (hizkuntza antolatuaren bidez espresatzen den jakin mina) den prozesu errepikakorraren anarteko helburu gisa aurkeztua da.
|
|
2009
|
|
|
Jules Verneren klasikoan oinarrituta dagoen filmeko pertsonaiek
|
ez
dute giza itxurarik. Gaur egun, hiru dimentsioek geroz eta presentzia handiagoa badute ere, zuzendariak bi dimentsioak erabiltzearen hautua egin du.
|
|
|
Halaber, arlo horretan gazteak ikastetxeetan sartzean gizarteratzearen aldeko apustua egin zuen, eta lau urtetik gorako haurrekin lan egiteko eskatu zuen. “Gazte askok
|
ez
dituzte giza eskubideak ezagutzen, eta, beraz, ez dakite noiz urratzen diren beren eskubideak”, adierazi zuen Richardson-ek IKTei buruzko Adingabeen Nazioarteko I. Biltzarraren inaugurazio ekitaldian, Gijongo Luis Adaro azoka barrutian. Richardson-ek azaldu zuen gazte askok beren nortasunarekin esperimentatzen dutela Sarean, horrek dakartzan arrisku guztiekin.
|
|
|
Espainiako Justiziak
|
ez
duela Giza Eskubideen Hitzarmena urratu ebatzi du
|
|
|
Legearen aldaketak kritika ugari piztu ditu hasiera hasieratik pertsonen eskubideen alde lan egiten duten elkarteen artetik. Hala, Amnesty Internationalek (AI) nabarmendu du Espainiako Gobernuak egin nahi duen aldaketak
|
ez
dituela giza eskubideak bermatzen, eta kritikatu du Espainiako segurtasunean eta etekin ekonomikoa ateratzeko neurrietan oinarrituta dagoela.
|
|
|
Okerrena da Espainiako Gobernuak hirugarren munduko exekutibo batek bezala jokatu duela auzi honetan.
|
Ez
ditu giza eskubideak errespetatu, eta bere borondatearen kontra Lanzaroten geratzera behartu dute Aminatu.
|
|
2010
|
|
|
Duela 70 egun 33 meatzariak lurrak jan zituen San Josen, ez besterik gabe, 100 urteko jarduera duen meategiak segurtasun neurri eskasak zituelako baizik. 33 meatzarion amaiera zoriontsuaren aurretik mundua zeharkatu
|
ez
duten giza tragediak bizi izan dira lur idor horietan.
|
|
|
Iturratek adierazi du testua PSEren eta PPren diagnostiko politikoa dela, eta ETAren indarkeriari zilegitasuna kentzea duela lehentasun, baina
|
ez
duela giza eskubideen urraketei buruzko ikuspuntu integrala.
|
|
|
NBGPren txostenen ekarpenik garrantzitsuenetarikoa emakumezkoen diskriminazioak giza garapenaren emaitzetan duen eragina neurtzeko adierazleen diseinua izan da. Ikuspegi honen ezaugarriei jarraituz, gizarte guztietan emakumezkoekdituzten desabantailak kontuan hartu behar dira; bestela, genero ezberdintasunakbarneratzen
|
ez
dituen giza garapenaren emaitzen interpretazioak irudi partzial etaosatugabekoa emango luke. Are gehiago, giza garapena ezinezkoa litzateke, emakumezko eta gizonezkoen arteko berdintasuna lortu ezean.
|
|
|
Askotan errepikatu diren esaldiak dira: " teknologiek bizitza propioa dute"," indar ekonomikoen aurrean
|
ez
dugu giza gaitasunik"," berria onartu eta berritasun iragankorraren matrakarekin bizitzera ohitu gara".
|
|
|
Bestalde, giza legeari ez zaio hala deitzen, haren edukia kontuan hartuta, hots, giza gaiez ari delako, ez, ordea, Jainkoaren gaiez. Egiatan, esamolde hori aplikagarria da, filosofoek giza lege deitzen duten horretan; baina filosofoek, egia esan,
|
ez
zuten giza legea aipatu nahi, eta, gainera, hori ez litzateke zehatza izango, giza legearen esangura askoz zabalagoa delako, jarraian ikusiko dugun bezala.
|
|
2011
|
|
|
Udan gurasoekin etorri ginenen batean ekarri nuen Don Giovanni ren DVDa, eta El Mundo k atera zuen bilduma bateko beste sei bat, atzo arte nire logelako sinfonierreko azpiko tiraderan gorderik egon direnak. Amak oparitu zizkidan, bere garaian haserrea sortu zidana (gure artean, kioskoko andreak gordetzen zizkion, El Mundo erosi behar ez izateko), musika klasikoa entzuten sumatuko ninduen, eta itsuan opera bilduma bat egin, zabarra iruditu zitzaidan, dena blokean pentsatuko balu bezala, nik
|
ez
nuen giza ahotsa zeramanik entzuten gainera, Bach eta Vivaldirekin nenbilen orduan, Rachmaninov eta beste etorriko ziren gero, baina ez opera, eta ez zidan graziarik egiten gurasoak nire Clementi haurtzarotik hazten zihoan beste ni horren bizitzan sartzeak, bestearen nerabezaroko, gehien mintzen nauena da ez duzula kontatzeko konfiantzarik izan nerabezaro hartako?
|
|
2012
|
|
|
Eman saria txakurrari laztanak, maitasun hitzak, baita jateko moduko opariren bat ere, hala adierazten zaionean. Animaliak
|
ez
ditu giza arauak ulertzen, baina lasai egoten eta lapurrekin ez gainditzen irakats dakioke.
|
|
|
2 Amodioa berriro asmatu behar da. Schopenhauerren ideiaren (amodioa da merezi
|
ez
duen giza espezieak iraun dezan emakumeek egindako asmakizuna) eta Kierkegaarden planteamenduaren aurka (amodioaren bidez, kasurik onenean," nia" absolutuarekin biltzen da), Platon (amodioan dago unibertsaltasunaren kimua) eta Lacan dira hemen ere erreferentzia nagusi. Ezaguna da Lacanen hurrengo esaldia:
|
|
2013
|
|
|
indusketak egin dira aztarnategi zaharretan zein berrietan, metodologia berriak erabili dira lehendik ezagutzen ziren aztarnak aztertzeko... Tamalez,
|
ez
dugu giza aztarnarik topatu, Lezetxikiko humero famatu hori izan ezik, baina agian hurrengo urteetan lortuko dugu zer edo zer.
|
|
|
Gaur egun, enpresek langileen administrazio kontuak kanpora ateratzen dituzte maiz; hots, aholkularitza bulego espezializatuen eskuetan uzten dituzte (outsourcing). Helburua da giza baliabideetako langilek denbora gehiago izatea enpresari balio erantsi handiagoa ematen dioten zereginetan buru belarri aritzeko.Lehen ere esan dugu enpresa txiki batzuek
|
ez
dutela giza baliabideen sailik. Halakoetan, langileen administrazio kontuak kanpoko gestoria baten esku uzten dira edo administrazio sailak hartzen ditu, eta kudeaketa lanak, berriz, enpresako zuzendaritzak eramaten ditu.
|
|
|
2005/06/16. Herbehereetako agintarien hasierako txostena. Ondorioztatu zen zeaxantina sintetikoak, pertsona eta egun bakoitzeko 20 mg baino gehiago hartzen ez zituenak,
|
ez
zuela giza osasunerako arrisku handirik. Aurkeztutako datuak ez ziren aski segurtasunaren ebaluazioa osatzeko.
|
|
2014
|
|
|
Patogeno hau, baserriko animaliekin edo ur poluituarekin edo elikagai kutsatuen kontsumoarekin, hala nola haragi eta esne gordinarekin, kontaktu zuzenaren bidez iristen da pertsonengana. Poluzioak
|
ez
du giza begiak hautematen eta ez du elikagaia hondatzen. Patogenoa gainazal edo elikagai batetik bestera heda daiteke, bai kontaktu zuzenagatik, bai esku, tresna, ekipo eta arropen bidez. Gainera, kontuan izan behar da poluzioa gertatzen denean oso zaila dela bakterioa ezabatzea.
|
|
|
Begiaren nagusitasunak eta beste zentzumenen ezabatzeak urruntzera bultzatzen gaitu, isolamendura eta kanpoan gelditzera. Begiaren arteak eraikin miresgarriak eta gogoeta merezi dutenak eraiki ditu, baina
|
ez
dutela giza errotzea munduan errotu adierazten du arkitekto finlandiarrak.
|
|
2015
|
|
|
–Ondo, esan bezala, gaur guztiz oinarrizkoa den puntu bat aipatuko dugu, pentsatu ere egin behar ez dena, hain begien bistakoa denez gero; agian duela urte batzuk arte ez zitzaion inori bururatu, baina gaur ontzat hartzen dugu, irakatsi egin digutela konturatu gabe. Esklaboek beren jabeak hiltzean,
|
ez
zuten giza eskubideez, komunismoaz edo demokraziaz ezer entzun. Hitz polit horiek guztiak baino biziagoa zen.
|
|
|
Gailurrera iritsi ginenean haranean sartu ginen. Suaren berotasuna sentitzen genuen, eta eztandak airea kolpatzen, baina
|
ez
genuen giza hotsik entzuten, soilik gerraren makineria inor gortzeko modukoa.Hegazkin batek guregana jo zuen diagonalean eta sakabanatu egin ginen, baina gureganairitsi aurretik jaitsi eta harkaitz batek ezkutatzen zuen errepidea metrailatu zuen. Harensabelerantz begira geratu ginen, zeruan gora zihoala.
|
|
|
Baina erabilera horrek erronka eta erronka handiei aurre egin behar die. Espainiak, zehazki,
|
ez
du giza elikaduran intsektuak erabiltzea aurreikusten duen legerik, baina Europako zenbait herrialdek (Frantzia eta Alemania, adibidez) dagoeneko sartu dituzte. Belgikak, bestalde, espezie batzuk merkaturatzeko baimena eman du.
|
|
|
Monikqa Dietako proteinen alternatiba erabilgarria izan litezke intsektuak, FAOk duela urtebete onartu zuenez. Hala ere, Europako Batasunak
|
ez
du giza kontsumorako ekoizpenari eta merkaturatzeari buruzko araudi espezifikorik. Hala ere, Belgikan, adibidez, intsektu espezie kopuru jakin bat merkaturatzea baimentzen da.
|
|
2016
|
|
|
Gainera, traizio egin zitzaion demokrazioaren funtsari ere, eta hori jada ezin zen zuritu komenigarritasunaren argudio zaharrarekin. Ebazpen haren logikan biltzen ziren langile klase osoaren aurkako eraso bat eta kapitalista monopolistiko berriekin bat egiteko gogoa, izan kontzientea ala ez?, kapitalista haien etekin bilaketak
|
ez
baitzuen giza mugarik.
|
|
|
Beste herri batzuen kulturen gainean informatzeko orduan, negatiboak dira sentsazionalismoa eta gaia ikuskizun bihurtzea. Inoren ohituren gaitzespen moralak, esplizitua nahiz inplizitua izan, ez dauka lekurik informazioan, betiere ohiturok larriki urratzen
|
ez
badituzte Giza Eskubideak.
|
|
2017
|
|
|
Tortura, adierazle bat izanen da. Faktore honen bidez frogatuko da Estatu demokratikoek
|
ez
dituztela Giza eskubideak bermatzen eta nazioartean plantan ezarriak diren mekanismoak ez direla beti ibiltzen.
|
|
|
14 Sartrerentzat, heriotzak
|
ez
du giza existentziaren objektutasuna baliogabetzen(" heriotza ez da absentzia bat", gorago dioenez), baina bai, ordea, subjektutasuna.
|
|
2019
|
|
|
" Egintzek erakusten dute hizkuntza eskubideen eraikuntza ez dela gizakien arteko berdintasunean oinarritu, horrek eskatuko bailuke hizkuntza guzientzat errespetu ber bera. Hizkuntza eskubideen eraikuntza interes, ideologia, politika batzuen ondorio da, deus ikustekorik
|
ez
dutenak giza eskubideen aldarrikapen unibertsalaren logika eta koherentziarekin. Ondorioztatzen dugu, gizataldeen hierarkizazio arbitrario bat dela hizkuntza diskriminazioaren iturria".
|
|
|
amak heldu zion lekua?. Montherlantek sekula
|
ez
du giza kondizioa onartu nahi izan; bere harrotasuna deitzen dion hori, lehenik eta behin, izuturik ihes egitea da munduarekin haragiaren bidez engaiaturiko askatasunak dakartzan arriskuetatik; askatasuna berretsi nahi du, baina engaiamendua arbuiatu; loturarik gabe, sustrairik gabe, bere baitan modu subiranoan bilduriko subjektibitate gisa amesten du bere burua; haragiz sortua dela oroitzeak tra... gainditu beharrean, arbuiatu egiten du.
|
|
|
Gero, bigarren, Troy. Louisek
|
ez
zuen giza gorputzik, lau oinean ibiltzen zen, baina bazekien hizketan. Loro askok baino hobeto.
|
|
2020
|
|
|
Kapitalismoa, nork bere buruari eta nork bere puskari eskaintzen dien arretarekin konpatiblea da, baina higuin du komuna. Kapitalismoak
|
ez
du giza sare trinko edo beroen beharrik. Kapitalismoa indartzean, kukutu egiten da komuna; hura ahultzean, piztu egiten da.
|
|
2021
|
|
|
Irakur daiteke: " Errefuxiatuak eta etorkinen joan etorri masiboek, politiko, ekonomiko, sozial eta humanitario mugarik
|
ez
duten giza eskubideen adarrak dira. Ikuspegi eta aterabide globalak eskatzen dituen fenomeno globala da.
|
|
|
Eta, hain zuzen, ingurumenaren heterogeneotasuna areagotzen du, eta horrek espezieen kopurua ere handitzen du, “horiek biotopoaren aniztasunari automatikoki erantzuten diotelako”. Aldaketak floran eta faunan Ez florak ez faunak
|
ez
dute giza zentzurik. Erupzioen ondorioz ezabatuko diren espezie indibiduoak daude.
|
|
|
Ordea, adituek uste dute zaila dela Londresek AEBen eskariei ezetz esatea. «Ez dago frogarik iradokitzen duenik AEBek
|
ez
dituztela giza eskubideak eta lege prozedurak beteko», azaldu du prentsaren aurrean aste honetan bertan Anthony Hanratty abokatuak, zeina estradizio auzietan aritzen den.
|
|
2022
|
|
|
Orain, Estrasburgoko giza eskubideen auzitegiak uko egin dio egia judiziala zuzentzeari:
|
ez
du giza eskubideen urraketa hori ikertu nahi izan, eta atzera bota du gazteek ipinitako helegitea. «Babes juridikoaren faltaren aurrean», gutxienez arazoa «ondo baino hobeto ulertzen duen gizartea geratzen» zaiela adierazi du haietako batek.
|
|
|
Hughek bere autojustifikazioarekiko duen deserosotasun agerikoak iradokitzen du arrazionaltasun instrumentalaren botereak mugak dituela. Sexu harremanak tratu hori merezi
|
ez
duten giza esperientziaren alorra direla sentitzen du etengabe. Hemen, arrazionalizazio prozesuak aurrez aurre egiten du topo oraindik erabat menderatu gabeko ordena moral batekin176.
|
|
|
Laikotasuna ez da hori besterik; laikotasuna hori guztia da.
|
Ez
du giza misterioa ukatzen, eta agian indiferentea zaio kontua; edo agian ez du galdera nagusiak egitea baztertzen eta bizitzaren miraria ulertu nahi du; eta galdera arrazionalak egiten ditu, eta erantzunak ere arrazionalak izan daitezela nahi du. Modu pasiboan zein aktiboan, ez du Jainkoaren premiarik.
|
|
2023
|
|
|
etxe orratzetan, garabietan, zubietan, lakuetan, mendi tontorretan edo animalia arriskutsuekin batera irudia ateratzerakoan. Hildakoen kopurua murrizteko" selfieentzako eremu debekatuak" sortzea proposatu dute AEBn; modu berean, nerabeei zuzendutako" Milioi bat likek
|
ez
dute giza bizitza bat balio" kanpaina jarri zuten abian Errusiako agintariek.
|
|
|
iraganeko oroitzapenik gabe eta etsenplurik gabe biziko ginateke.
|
Ez
genuke giza eta jainkozko gauzen inolako ezagutzarik izanen; gorpuak hartzen dituen hilkutxak gizon emakumeen memoria ere ezabatuko luke.
|
|
|
Giza heziketa metodoa deus ez da
|
ez
badu giza perfekzio jakin baten kontzepzioa inspiraziotzat; populu batez ari garenez geroz, kontzepzio hori zibilizazio batena izan behar da; ez da bilatu behar iraganean, zeinak ez duen inperfekzioa baizik edukitzen; are gutiago bilatu behar da etorkizunerako ametsetan, halabeharrez guhaur bezain eskasak direnak, eta ondorioz iragana baino askoz eskasagoak. Horrelako heziketaren inspirazioa metodoa bera bezala, gauzen izaeran betirako idatzitako egietan bilatu behar da.
|
|
|
1789ko gizakiek ez zuten arlo horren errealitatea aitortzen;
|
ez
zuten giza gauzen errealitatea baizik aitortzen; horregatik eskubidearen noziotik abiatu ziren; baina, hala ere, denbora berean printzipio absolutuak ezarri nahi izan zituzten; eta kontraesan horrek erorarazi zituen hitz eta ideia nahasketetan, oraingo gizartearen eta politikaren nahasmendu hau parte handi batean esplikatzen dutenak; betierekoa, unibertsala eta baldintza gabekoa den arlo hori ez ...
|