|
2017
|
|
|
Beretzako hilobi bat erosten agertzen da Calle berari buruzko dokumental batean, Bolinas, Kalifornian. Dena den, heriotzaz baino gehiago
|
ez
ote duen hitz egin absentziaz, galeraz, gabeziaz. Cortazarren ipuin hartako pertsonaia hark esango balu bezala," ez naiz deus deskribatzen ari, ulertzen saiatzen ari naiz bakarrik".
|
|
|
Gauza da prozesuaren hasieran, jar dezagun orain lau urte, muga dezagun orain bi urtera, prozesuarekiko eszeptiko zen honek, berdin jarraitzen duela eszeptiko azaroaren 10ean. Eszeptiko prozesuarekiko, iritsiko ote den norabait,
|
ez
ote duten politikariek bere egingo, eta eramango gehien komeni zaien bazterren batera. Besterik da jendeak benetako aldaketa bat benetan nahi duenaren aurreko konbentzimendua gero eta handiagoa dela.
|
|
|
Poliziaren tratua jaso ondoren eta hilketa leporatzeko hain froga nabarmenak edukita, Ferreiraren tema espekulazio psikologikorako bazka izan zen egunsentiko alean:
|
ez
ote zuen modu inkontzientean aitortu urte batzuk lehenago egin eta kontzientziaren zama eraman ezinak ahantzarazi zion krimena? " Egunkari honek hiriko aditurik onenetakoei galdetu ondoren, aukera hau ezin da baztertu", idatzi zuen Cookek, zehatz mehatz zein adituri eta gaueko zein ordutan galdetu zioten argitu gabe.
|
|
|
Lanaren aitzakian han esertzen zenean Google ri ere interesatuko omen zitzaion programa misteriotsu bat diseinatzen ari zen, Igoneren kexu etsiak entzuten zituen sarri: bainugelarako sarrera irteera oztopatzen zuela, inprimagailuaren zaratak Unai iratzartzen zuela edo, besterik bururatzen ez zitzaionean, ordenagailua beti piztuta edukitzeak argindar asko xahutzen zuela; antza, arrazoi haiexengatik kexu, baina noiz edo noiz,
|
ez
ote zuen Martxelok gaizki ulertuko benetako arrazoia, diruaren kontua ateratzen zuen, ea noiz emango zuen etekinik zorioneko programa hark.
|
|
|
Gure lagun batek esango lukeen moduan," zerbaitegatik kobratuko zuen besteek baino gehiago". Baina
|
ez
ote zuen presio handiegia. Pentsa ezazue inoiz izandako itsasontzirik dotoreena, handiena, luxuzkoena itsasoa zeharkatzera zihoala eta foku guztiak hari begira zeudela.
|
|
|
Margoleseren hirian seinaleak ipini dituzte espaloi bakoitzetik zakilek edo aluek ibili behar duten argitzeko. Israelgo lehen ministroak fanatismoaren kontra egin du, baina nago erru handia gobernuak berak
|
ez
ote duen. Askotan sinetsarazi nahi izan digute Israel eta Palestinaren arteko gatazkaren atzean erlijioa dagoela, eta aitzakia horrekin Israelgo Gobernuak elikatu egin ditu judu ortodoxoak.
|
|
|
Eta nola? Kontzientzia gaiztoa duenak
|
ez
ote du esperantzarik?
|
|
|
Frantziako zaleek gehiago maite zuten Poulidor Anquetil baino, baina zenbat
|
ez
ote zuten, bada, gaur egun emango Anquetil bezalako txapeldun bat izateko!
|
|
2018
|
|
|
Ruper Ordorikaren ahots zoliak belarriak jo dizkigu maiz honako kantu honekin. Igor Elortzak ere galdetzen zuen ea modernoak
|
ez
ote genituen aspaldi zaharkiturik. Aurrerabidea nora doa eta nondik?
|
|
|
Beti egoeraren alderik ilunena azpimarratu beharra dago? Beldur naiz, martxa honetan bat baino gehiago frustrazio betean bukatuko
|
ez
ote duen," hainbat ahalegin eta alferrik" edo halako zerbait pentsatuz. Bestalde, euskalduna izatea maila kognitiboko (ezagutza) gertaera hutsa ulertu partez, sozializazio zabalagoa bezala ulertzen badugu," euskaraz jakiteak ez luke berez ekarriko euskalduna izatea".
|
|
|
Ez dakit
|
ez
ote dugun planteamendua beste termino batzuetan egin. Alegia, esan daiteke euskal hiztun sektore handi batek, batez ere Euskal Autonomi Erkidegoan euskararen transmisioa lehen hizkuntza bezala bermatu duela, guraso euskaldunen kasuetan (%90etik gora V. Inkesta Soziologikoaren arabera) eta neurri ez baztergarrian gurasoetako bat erdalduna den kasuetan (Nafarroan eta Ipar aldean kontuak beste modu batean doaz, jakina).
|
|
|
Lapurtu, haurrak zauritu, drogak saldu... zer
|
ez
ote nuen egin. Baina niretzat ez zen aski.
|
|
|
Pagadi emankorrari etekina atera ondoren,
|
ez
ote genuen izango ba aukera gehiago Cameros aldean Potrosen atzealdea onddoz lepo jartzeko. Patu beltza berriro ere atzetik ote belarri puntak erakusten, otsoak ardiari bezela?
|
|
|
Nago Zuberoan ere
|
ez
ote duten sugeek kutsatzen ura. Eta berriz biloetara itzuliz:
|
|
|
Herri mitologiako deabrua ez da biziki beldurgarria eta bai aski irringarria, kasik pena ematekoa. Nago barreak
|
ez
ote duen funtzio garrantzitsu bat bete izan: Elizak eten gabe sakatzen zuen infernuaren beldurra goxatu bide du, larritasuna erlatibizatuz.
|
|
|
Biharamunean berdin eta hala hala aste oso batez. Laztura batek hartu zituen, ea
|
ez
ote zuten bazka tokiz aldaratu. Bainan toki gizenaren uzteak dolu egin eta hasi ziren behar zutela ikusi zer zen argi hura.
|
|
2019
|
|
|
Baina, beste aldetik..., Douglas alargunak mesede asko egin izan zizkion berari. Beharbada,
|
ez
ote zuten bi haiek hura erail nahi. Pozik joango zen abisatzera.
|
|
|
Geroxeago, poztu zen, ez gutxi, mexikarra (Joe, alegia), ezkutatzen ikusi zuenean.
|
Ez
ote zuen bada Joek bere ahotsa ezagutu. Harrigarria nola ez zen inguratu desegitera.
|
|
|
zioen bere golkorako.
|
Ez
ote dut neska hau isiltzea eta uxatzea lortuko?" Azkenean, noizbait, bat zela eta bestea zela, Tomek eskola barrura aldegin zuen. Neskak gero ere han egongo zela agindu zion.
|
|
|
Zer gauza harrigarria.
|
Ez
ote zuten bada tximistek bera aurkitu. Hark sentitzen zuen poza!
|
|
|
|
Ez
ote zuten, bada, indiar madarikatu hura harrapatu eta lotuko. Harrapatzen ez bazuten, beregana etorriko zen eta desegingo zuen.
|
|
|
Hura gertakizuna. Gero ingurura begiratu zuen, norbaitek haien begirapen artean zerbait susmagarri harrapatu
|
ez
ote zuen ziur egoteko. Baina guztiak aurreko ikuskizun hari begira zeuden, marmar batean.
|
|
|
Beharbada, bi besoak lepotik estutuko zizkion malko lodi haiek lehortu arte. Ala
|
ez
ote zuen errukituko honela ikusita. Munduko beste guztiak bezain hotz sentituko ote zen bere minaren aurrean.
|
|
|
Non ote zen?
|
Ez
ote zuen ikusten. Beharbada, ez zen ausartuko eta leiho pean, kortina atzetik berari begira egongo zen.
|
|
|
Ordenagailua, edo tableta, edo biak, Mwezik bere etxean izango ditu gordeta. Beno, gordeta esan dudanean segurantza handiegiarekin esan dut, eta zalantzan nago Mwezi andereak beste zerbait ere
|
ez
ote duen gordeta.
|
|
|
102 Zenbat jendek
|
ez
ote ditu ametsak etorkizunean ahaztuta lagatzen.
|
|
|
196 Zenbat jendek
|
ez
ote du bere iraganarekiko fedea galdu.
|
|
|
Miel Otxin berez nahiko handia bada ere, gainera, bizkar gainean ateratzen dute, gorpuzkera halako bi handitzen delarik.
|
Ez
ote du bizkar gainean eramate horrek zama, zama eskerga bat irudikatu nahi. Zein izan daiteke antzinako arbasoentzat, aroen etengabeko borroka horretan bizirauteko jasan behar zuten zama ikaragarria, erraldoia, eramangaitza?
|
|
|
Batzuk, berdetzen hasita; berde kolore garbi eta argi batezko hostotxoak. Azukre dasta pixka bat
|
ez
ote zuten ere pentsa zitekeen. Aurrerago bidea okertu egiten zen, Bista Ederra ikusiko zuten, Grésivaudan haranaren gainean, zuzen amiltzen den harkaitza, eta han behe behean zuhaitz txiki txikiak, etxe txiki txikiak, errepideak urratu arinak balira bezala, eta Isère ibaia, sigi sagan, gandu arin arin baten azpian.
|
|
|
Harekin ez hitz egiten saiatzen nintzen. Beldur nintzen
|
ez
ote zuen, hitz batez, Errepublikaren zoritxarrak, tiraniaren garaipenak bere baitan seguru piztu behar zioten atsegina aditzera emango. Horrelakorik ezin izango nukeen onez eraman, ihardetsi gabe.
|
|
2020
|
|
|
euskal idazleen artean emakumezkoak %27, 27 baziren, itzulitako idazleen artean %58, 33 izatera iritsi dira. Ez da aski, noski, baina gure literaturaren neurria ere
|
ez
ote duten datu horiek ematen. Beste aspektu batzuetan oreka izan da samurragoa.
|
|
|
Eta poesia galegoarekiko interesa agertu duten poeten Gabriel Aresti, Koldo Izagirre, Itxaro Bordaren sator lana aitortuta Iratxe Retolazaren terminoa erabiltzeagatik, ez ote den lagina, kanona aberasteko ordua. Antologiako zortzi klasikoen aldean,
|
ez
ote luketen Luisa Villalta, Xela Arias gisako klasikoek, bizirik daudenen artean Chus Pato, are gazteagoa María do Cebreiro ez ote genituzkeen gehituko. Bestela antologia beharrezkoa baita, Poeta katalan garaikideak haren ildokoa.
|
|
|
Eta poesia galegoarekiko interesa agertu duten poeten Gabriel Aresti, Koldo Izagirre, Itxaro Bordaren sator lana aitortuta Iratxe Retolazaren terminoa erabiltzeagatik, ez ote den lagina, kanona aberasteko ordua. Antologiako zortzi klasikoen aldean, ez ote luketen Luisa Villalta, Xela Arias gisako klasikoek, bizirik daudenen artean Chus Pato, are gazteagoa María do Cebreiro
|
ez
ote genituzkeen gehituko. Bestela antologia beharrezkoa baita, Poeta katalan garaikideak haren ildokoa.
|
|
|
Monteano historialariaren azterlanei esker, Bardeen atarian Aragoi ibaiaren behereneko aldean dagoen Murillo el Fruto ko herritarrek jakitera iritsiko balira, artean XV. mendean herri nahiko euskalduna zela herritar elebidunak eta erromantzez soilik zihardutenak ere egongo ziren, baina baita euskaldun elebakar mordoxka ere, eta, esaterako, mugakide dituen Uxue eta Galipentzu, XVII. mendean ere euskaldunak zirela egun eremu ez euskaldunean hiru herriak, denbora asko baino lehen eremu mistora igarotzeko eskean hasiko lirateke? Segur aski ez, handik honako mendeak ez dira alferrik igaro, eta bereziki 36ko gerra, baina ezagutza horrek ez luke pittin bat bada ere lagunduko euskara beste modu batera ikus dezaten, aspaldiko arbasoen hizkuntza gisa, eta
|
ez
ote luke lagunduko poxi batean eremu ez euskaldunean ere ofizialtasunaren eskaria indartzeko. Bestetarako balioko ez balu ere, euskaraz (nagusiki) mintzo ziren herrietan nola gertatu den hizkuntza ordezkapena hobeki barrentzeko aukera ematen digute aipatu ditugun bi liburuetan dauden datu egiaztatuek, eta, gainera, erraz eta oso gustura irakurtzen dira oso ondo idatziak daudelako.
|
|
|
Hernaniarra optimista zen bere egitasmoarekin: " Nork daki
|
ez
ote dituen bere aldetik euskarak ere berriz bereganatuko egun hizkuntza hilzorian eta desagertzear duten herriak?". (321 or.).
|
|
|
elkarlan horrek ekar al lezake epe labur samarrera 1982ko eta 1986ko euskararen lege zaharkituak euskararen aldera hobetzeko dinamikarik?, baina sakonagora jota, eta politikaren arloko moderazioarekin erara, ez al da ikusten Gandiagaren behialako diagnostiko poetiko hartatik, funtsean, ez garela asko aldendu, eta aldentzekotan ez alde onenetik: 70eko hamarkadako bizi nahi tirtiri hura galdu
|
ez
ote dugun, bi hizkuntzak, gurea eta modu askotara zapaltzen eta limurtzen ere gaituena, gureak direlako lelo faltsuaren eraginez.
|
|
|
Txundituta gelditu zen Fidel hasiera batean erabaki hau kontatu ziotenean, baina ez zien ezer esan. Ongi pentsatuta, beharbada, oraingoan arrazoia
|
ez
ote zuten galdetzen baitzion bere buruari. Zeren, ziur egon zitekeen Fidel bere ilobak baino aurrerakoiagoa zela pentsatzen zuenean?
|
|
|
Horiek guztiak entzutean, maletak azkarregi
|
ez
ote zituen desegin galdetzen hasi zion Fidelek bere buruari. Txuleta bat ardo botila batekin afaldu nahi bazuen, bere gelan ezkutuan ibili zuen ala?
|
|
|
Hillstarrak zalantzan egon ziren zati hau hasieran jarri ote behar zuten, dantza egiteko aukera gutxiago eskainiko baitzien, aurreko biekin alderatuta. Baina hasieran jarriz gero gonbidatuek gehiegi ikaratu eta hura eroetxe bat zela sinetsiz alde
|
ez
ote zuten egingo pentsatu zuten, eta gerorako ustea erabaki zuten. Izan ere, atal hura arriskutsuena zen jaiaren arrakasta edo gainbehera erabakitzeko, eta hillstarrek beraiek ezarritako tabuekin harreman puntu bat baino gehiago gordetzen zuen erritmo pseudolatinoak....
|
|
|
Literaturak irakurlea sinesbereegi bihurtzeko arriskua duela, hamarkada luzetan entzun izan ditugula arriskuari dei egiten dioten abisu sentsazionalistak, baina gero, gertatu, ez dela ezer apartekoa gertatu izan. Iritsiko zela gaixotasun hilgarri eta kutsagarri berri baten tenorea eta orduan etorriko zela munduaren ez ezik gizakiaren gainbehera; zenbatetan
|
ez
ote ditugu halakoak entzun! Eta nolakoak diren gauzak, zientzia fikzioarekin gertatu ohi den gisara, historiaren joanak erakutsi duela hipotesiaren hutsegitea; argitaratu zenean urrutitxo ikusiko zen 2020a, baina jada urte hura ondo pasata gaudelarik, oraindik balizko birus hilgarri eta kontrolaezinaren notiziarik gabe.
|
|
|
Egunero joaten ginen zaharrak ikustera, baina hura benetan gauza tristea zen. Osaba Silasek lo gutxi egiten baitzuen, eta indarrik gabe egoten zen; burua nahastu egin zitzaion, eta zoritxarrak bere onetik atera eta hilko
|
ez
ote zuen pentsatzen hasi ginen.
|
|
|
Ez hori bakarrik, berehala burura etorri zait aurreko asteburuan aspalditik ikusi gabeko jende askorekin egon nintzela hileta batean eta antzerki saio batean, eta haietako gehienei musu eman niela.
|
Ez
ote nituen neuk kutsatuko ezer jakin gabe.
|
|
|
Tira, ez ukitu dirua ni itzuli arte esan zuen Herbertek mahaitik altxatuz. Beldur naiz
|
ez
ote zaituen gaizto eta zeken bihurtuko, eta arbuiatu egin zaitugun.
|
|
|
Gizona behera jaitsi zen ilunpean, egongelarako bidea egin zuen haztamuka, eta han sutondo gaineko apalerakoa. Talismana bere tokian zegoen, eta gizonari beldur izugarria sartu zitzaion, esan gabeko gurariak
|
ez
ote zuen seme mutilatua ekarriko bere aurrera gelatik ihes egiteko astia izan baino lehen, eta arnasari eutsi zion konturatu zenean ez zekiela atea non zegoen. Bekokia izerdi hotzaz estalita, mahaiaren jira egin zuen eskuaz lagundurik, eta hormaren kontra haztamuka jarraitu zuen, harik eta bere burua karraju txikian aurkitu arte, gauza osasungaitz hura eskuan.
|
|
|
" Zer egin dut gaizki hain luze galdurik izan dudan semea berreskuratu dudan egunean urte guzti hauek goxotu dizkidaten bi kumeak galtzeko?
|
Ez
ote du ni bezalako atso bakarti batek familiaren beroa merezi gailurretarako azken bidaia hurbildu aurreko azken egunsentietan bada ere. Non sartu zara urte guzti hauetan seme?"
|
|
|
Aita mendian turistekin zuten lanean, apenas ez zen agertzen herritik. Beste familia bat
|
ez
ote zuen osatu hasiak ziren esaten herrian. Bada etxeko egoera zaila gora behera, Sharita herriaren pareko mendilerroan garaiera antzekoan ikusten zen rai komunitate bateko mutil koxkor batekin txora txora eginda zegoen.
|
|
|
Gertakizun hori oso arraroa da esan zuen Lopakak. Eta botila horrekin ezbeharren bat
|
ez
ote duzun izango beldur naiz. Baina zalantzarik gabeko puntu bat dago.
|
|
|
Botilak, duendeak eta infemuak ematen didaten beldurraren gainetik, ni osatzeko eta Kokuarekin ezkontzeko beste mediorik ez dago. Deabruaren aurpegia ikusia dut aurrez aurre, desafiatu dut, bere indarrenpean etxe bat edukitzeko gauza izan naiz,
|
ez
ote dut hau berriz egingo Kokuaren maitasuna izateko?
|
|
|
oso politta iruditzen zitzaion.
|
Ez
ote zuen beste egunetan ikusi. Neskaren hitz guziak aditzen zituen Pierre' k, egun hartan jakin min itsuan, eta kiñu guziak jarraitzen eta hausnartzen.
|
|
|
Aste bukaerak berak, ordea,
|
ez
ote zituen bere larrimiña, bere bakardade oiñazea, bere eginkizunik eza, zuzpertzen. Baietz zirudien.
|
|
|
Zergatik ez dana aitortuko emakume bati? Areago (eta ez zuen pentsatu ere nahi huntaz), behin edo bitan
|
ez
ote zuen nabaitu emakume harekiko gozotasun legun berri bat?
|
|
|
Telepatia ez zuen ordurarte iñoiz seriotan hartu; baiña goizabar artan, barne mogida batek hartaraturik, ametsen ordaintasunean siñisten zuela esan zitekean. Alegia, era berean, Elsa' k
|
ez
ote zuen bera ere ametsetan ikusi?
|
|
|
bere senarraren hoztasuna eta irteera harrigariak, bere biziaren moteltasuna, bere bihotz nagitasuna, dana. Lehenengo kolpean gorroto bizia sendi zuen Suzanne harekiko; baiña bekaizkeria
|
ez
ote zuen ere senditzen Suzanne ez ezagun harekiko. Ez zekien, ez zuen uste hobe, ez zion horrelakorik bere buruari batez ere aitortu nahi.
|
|
|
Hauxe esan diat arestian, Pierre:
|
ez
ote duan hik uste, hemendik aurrera (eta orain dala zenbait urte!) Jojo' k P.S.B.an jarraituta kalte haundiagoa ekarriko digula sozialistoi, eta berak lagundu nahi duen helburuari beraz, P.S.B. hortatik irtenda baiño.
|
|
|
Kostatzen ari zait bala diot... esaldi galdu hori ateratzea. Gainera, kalibre handikoa dirudi, eta beldur naiz
|
ez
ote nauen barruan lehertuko desaktibatzen edo, gutxienez, nire gorputzaren edo arimaren hutsuneren batean kokatzen saiatzen naizen bitartean.
|
|
|
Hau mina! Zergatik
|
ez
ote ditut nire mutilak ekarri. Haiek erasotuko zuten etxea eta...
|
|
|
|
Ez
ote dute beste barkuren batera pasa. Kanoinerora edo.
|
|
|
Araphaoe horiek
|
ez
ote dute desegin?
|
|
|
Behar zuen lekura iritsi, hori zen gauza. Zenbat kilometro
|
ez
ote zituzten egin. Azkenean zaldiak belaunak makurtu zituen.
|
|
|
Joan den astean, Basque Culinary Center ospetsuaren izen ingelesaren harira, honako hau zioen Anjel Lertxundik: " Nago
|
ez
ote gaituzten Basque Tontoland Center izeneko hiritarrak egin nahi..."
|
|
|
Donostiako itsas komandantziatik gertu bizi naizenez, ia egunero ikusi behar izaten dut Espainiako bandera ikaragarri handi bat. Eta handik pasatzen naizenean zera galdetzen diot nire buruari, ea han barruan dauden militarrek
|
ez
ote duten halako trauma psiko sexualen bat, ez ote dagoen bandera horren tamaina eta euren zeren tamainaren arteko lotura ezkuturik. Sigmund handiak izango luke zer esanik auzi honetan.
|
|
|
Agentziaren irudia eta prozedurak garai berrietara egokitu behar zituen, ateak zabaldu zituen egunetik ez baitzuen aldaketa esanguratsurik egin ezertan. Muga Agentzia zaharkituta geratzen ari zela nabaritzen zuen, eta beldurra zeukan gay gazteek
|
ez
ote zuten ikusiko gay zaharrentzako enpresa bat bezala, Shangay aldizkaria edo Alaska abeslaria, ikusten zituzten bezala adibidez, sekula erosiko ez luketen produktu bat bezala alegia. Lifting bat behar zuen agentziak, baina gaztetze tratamenduak garestiak ziren eta Jurdanek, bezeroak eta lana inoiz falta ez bazitzaizkion ere, bere detektibe ibilbide luzean zehar ez zuen zentimorik ere aurreztu agentzian inbertitzeko.
|
|
|
Zurezko aulki birakariak erosi zituen, zurezko pertsianadun artxibategiak eta hilkutxa baten pisua zeukaten bi idazmahai, harrera gelarako bat eta bere bulegorako bestea. Sitsik
|
ez
ote zuten edukiko altzariek galdetu zien Emausekoei, hirurogei urte baino gehiago izan behar baitzituzten tramankulu haiek, eta ezetz, gasolioz tratatuak zeudela ziurtatu zioten. Hortaz, ordaindu eta agentzian landatu zituen.
|
|
2021
|
|
|
Ikaragarri gogorra egin zitzaidan, ezin nuen sinestu, ez nuen sinestu gura. Esan bezala, zoratu egin nintzen, erabat, zure kastakoak edonon ikusten nituen, bai nire etxeko eskaileretan gora eta behera, bai hiriko edozein kale bazterretan, bai nire betiko tabernara sartuz, edo lan egiten nuen banketxeko leihatilaz bestaldean; gogoeta eta guzti egin nuen ea musulmanek Espainia berriro inbaditu
|
ez
ote zuten. Niri kalte egiteko propio etorriak balira bezala, egunetik egunera nire bizian beste behin azalduak.
|
|
|
Eta burger hauek
|
ez
ote dute txerrikirik?
|
|
|
Urte bereko abenduan, Suffolk konderriko Melville herriko gizon batek loteria txartel bat galdu zuela konturatu zen eta, zaborrarekin batera bota
|
ez
ote zuen beldur, zaborrontzian bilatzen hasi zen. Emakume baten gorpua topatu zuen, lo zaku berri baten barruan.
|
|
|
Eroa halakoa, etsaia zorrotz ezagutu duelakoan hari ekiten dionean huts egiten duena!
|
Ez
ote du dena behar moduan prestatu. Ezetz?
|
|
|
Oi, bidegabekeria egin didatena, amorruaren amorruz mendekua eskatzen duena.
|
Ez
ote dut kalean diru eskean ibiltzeko eskubiderik, esan balit moduan izan zen.
|
|
|
Baina damak, zorrotza bera eta amodio kontuetan jakitun, ez zuen aski eleekin. Hala, sentituz bere bihotza ez zuela amodio hark betetzen, beldur zen
|
ez
ote zuen gizonak estalkitzat erabili nahi, eta horregatik hurbiletik eta begietara so egiten zion beti; baina begi horiek ongi zekiten itxurak egiten, eta damak susmo ilun bat baizik ez zuen bere beldurren oinarri. Horrek, ordea, kezka handia sorrarazten zion zaldunari, zeinarengana jotzen baitzuen Floridek sarri malezia horien guzien ezjakinean Polineren aitzinean, halako konfiantzaz non Amadourrek lan ederrak izaten baitzituen bere begiratuak bihotza sala ez ziezaion, eta, edozein arazo galarazteagatik, egun batean, leiho baten hegian bermaturik, honela mintzatu zitzaion Florideri:
|
|
|
Ez al da gizakia eragin horien pean perfekzio handiago batera helduko, intelektualki zein fisikoki? Edo
|
ez
ote du garrantzirik zenbat egun lainotsu dauden giza bizitzan. Sinesten dut irudimentsuagoak izango garela, gure pentsamenduak argiagoak izango direla, naturalagoak eta etereoagoak, gure zerua bezala; gure jakintza sakonagoa eta zabalagoa, gure lautaden antzera; gure adimena, oro har, eskala handiago batekoa izango dela, gure trumoi eta tximisten, gure ibai eta mendi eta basoen antzera; are, gure bihotzak bat etorriko direla gure barrualdeko itsasoekin, zabaleran, sakontasunean eta handitasunean.
|
|
|
idaztiek,
|
ez
ote duten beren garaia edo sasoina, nago dardarika batekin...
|
|
|
10 Beldur gara
|
ez
ote genukeen antzera pentsatu nahiz eta gaia, hangoa bai, baserritarren gogoko eta oso hurbileko izan zitekeen hainbeste laudatu izan den Peru Abarkaz beraz ere. Autuon irakurketa ez gutxi, Azkuek prestatutako gaztelaniazko bertsioaren bitartez burutu direla sumatzeko bidea ireki izan da behin baino gehiagotan.
|
|
|
Izan ere, Adalbaldok Portunekin izan zuen aurreneko iskanbila ospetsu hartan gero ondoko gudu nahi eta gorabehera odoltsu guztien motorra izango ei zena zalantzan da noraino ulertu zuen franko iritsi berriak bertako gazteak euskaraz ez bide zekien besterik esan ziona, eta noraino
|
ez
ote zuen gero Adalbaldok Portun bera iraindu erabili zuen hizkerarekin frankoera, latin mordoiloa?
|
|
|
Geroago saiatuko gara horren inguruko hipotesiren bat ehuntzen, baina guztiarekin ere ez dugu uste sakoneko arrazoiek kritika tradizionalak azaldu dituenekin lotura gehiegirik dutenik. Ez, adierazia dugu jadanik, Lhande handiak formulatu zituenekin, esaterako36 Lehen adierazitakoa errepikatzeko arriskua izan arren, kasu honetan inpresioa dugu
|
ez
ote zuen zalgiztartuak aitzakia merkerekin funtsezko arrazoiak ezkutatu edo nahi izan. Izatez ere, eta batetik, hizkera oro har ez zitzaion beste idazle gehienen irakurgaietakoa baino gaizkiago uztartu historia zaharraren" azalpena" ri37 Are gehiago, artifizialtasunak artifizialtasun, ziur asko hori bera da nobela honek duen atalik sendoena eta egokiena.
|
|
|
Maltzurrak izanik, eta Lhanderen kritika suntsitzaileaz ari garela ahazteke, lehen kapituluaren erdialdetik aurrera irakurri gabe
|
ez
ote zuen ere pentsa liteke. Edo agian uste baino nekezago suertatu zitzaiolako bizkaiera urruneko liburuaren irakurketa orokortu eta aldarrikatu zuen gero haren porrota.
|
|
|
75 Zilegi baledi Azurmendik berriki idatzitakoa (2017, 46 or. eta hk) Agirreren garaira eramatea eta parafraseatzeko aukeraz baliatzea, zalantza liteke
|
ez
ote zuen orduko irakurleak honelatsu pentsatuko: " Inork ni kristau deklara nintzan baino lehen[...] banuen identitate bat:
|
|
|
Aspaldi ehizatua behar genukeen jendaila hori. Nork jakin zenbat espioi
|
ez
ote duten ostatatu gure eremuen erdi erdian. Jeneral buruzagiaren igaro baimena?
|
|
2022
|
|
|
Eta panpina bezain polita ez bazen ere, ederra zen, pottolo pottoloa. Zimur franko ikusten zion Anak eta eskutxo larrutuez kezkatua zen;
|
ez
ote zuen legena, bederen. Normala zela, lasaitzeko.
|
|
|
Monge andereak arreta handiz entzun zuen, beti entzuten zuen arretaz, baina orduan arreta handiagoz oraino. Ez zekien neskarengatik kezkatu behar zuen edo haren irudimenagatik poztu; eta Markesetako ipuin haiek guztiak kontatu izanak haurrarengan nahasmendua eragin
|
ez
ote zuen galdetu zion bere buruari.
|
|
|
Sinesgarriagoa izan zedin, bere diagnostiko latza? Pantailako irudiek
|
ez
ote zuten fikzio edo manipulazio baten kutsua. Psikologoarekin elkarlanean tramatua, edo.
|
|
|
Gorrotoa kezkarekin nahasten zaio, oraindik, Paulori; norbaitek auzitan jarriko
|
ez
ote duen, noizbait, bere lan titulazioa, SUFICIENTE haren erruz.
|
|
|
Bidaiariak ezin zuen ideia bat gogotik kendu, herritik ostatura eramango zuen mikrobusera sartu zenean:
|
ez
ote zuen surrealismotik ere asko samar aurkitu Xilitlako eliza hartan.
|
|
|
PD. Hire iruzkin bat zegoela ikusi dudanean, pentsatu diat ¡ pura vida! ren euskal baliokidea proposatzera hentorrela: ticoen esamolde horrek
|
ez
ote du zerikusirik harako" zabal bizi" harekin?
|
|
|
Buruan bueltaka denbora guztian erabaki ona izan ote den hona etortzea: Arican eskainitako tour a hartu eta ordu gutxi batzuk buruko minez ez egotearren,
|
ez
ote dituk bi egun osorik emango buruko minez?
|
|
|
" Erantzunik ez bazegok, ez zegok", hala esaten huen orduan, baina... Ez ote dago,
|
ez
ote duk ezer aurkitu, ez ote duk bidaian abiatzera bultzatu hinduten arrazoietakoren bat topatu, hain ibili luzean. Eta uste duk baietz, zerbait baietz.
|
|
|
" Erantzunik ez bazegok, ez zegok", hala esaten huen orduan, baina... Ez ote dago, ez ote duk ezer aurkitu,
|
ez
ote duk bidaian abiatzera bultzatu hinduten arrazoietakoren bat topatu, hain ibili luzean. Eta uste duk baietz, zerbait baietz.
|
|
|
Ados, P, azkena aipatu dituan bi horiek arriskutsuagoak dituk, inondik ere. Nire zalantza zuan ea, zuhurtzia gehixeagoz jokatuz,
|
ez
ote nuen oihaneko ibilbidea, esaterako, egin behar. Inguruko ibilbide batean Holandako bi neska galdu zituan duela bi urte; bidean aurkitu nituen estatubatuarrek kontatu zidatean, ibilbidearen amaierara iristen ari nintzela.
|
|
|
Atsekabetzen ninduen gauza bakarra zen haren izaera aztertzeko ezintasuna: zenbaitek bortitza zela irizten zioten, baina nik beti atsegin ikusten nuen, adeitsu, eskularru bat bezain beratz, eta errezelotan nengoen
|
ez
ote zituen itxurak egiten ni engainatzeko eta aiurri basa eta ozpindu bat ezkutatzeko. Mila eta bat bider madarikatzen nuen emakume ezkongabearen mendetasuna, arras nekeza baita halakoarentzat senargaiaren urratsak jarraitzea, errealitatearen sakonera iristea eta berri zintzoak jasotzea, egia gordinenak (lasaituko ninduketen bakarrak).
|
|
|
Atsekabetzen ninduen gauza bakarra zen haren izaera aztertzeko ezintasuna: zenbaitek bortitza zela irizten zioten, baina nik beti atsegin ikusten nuen, adeitsu, eskularru bat bezain beratz, eta errezelotan nengoen
|
ez
ote zituen itxurak egiten ni engainatzeko eta aiurri basa eta ozpindu bat ezkutatzeko. Mila eta bat bider madarikatzen nuen emakume ezkongabearen mendetasuna, arras nekeza baita halakoarentzat senargaiaren urratsak jarraitzea, errealitatearen sakonera iristea eta berri zintzoak jasotzea, egia gordinenak (lasaituko ninduketen bakarrak).
|
|
|
Dama, ohitura hura etenarazi zuelakoan, lehen bezala hasi zen elizetara joaten, eta berehala jakinarazi zion Amodiok hori zaldun frantsesari, zeina lehengo debozioetara itzuli baitzen. Beldur zenez damak ez ote zizkion eragozpenak jarriko eta
|
ez
ote zuen berak aukerarik izanen zeukan nahikariaren berri hari emateko, goiz batean, zeinetan damak uste baitzuen ongi kukutua zela kapera batean, gizona damak meza entzuten zuen aldarearen mutur batean ezarri zen, eta, ikusiz dama jende gutirekin zela, apezak corpus Domini a erakutsi orduko han joan zitzaion, eta, ahots goxo eta maitekor batez, honela erran zion:...
|
|
|
Orain arte ongi eta gustura bizi izan gara... Hala ere, zerbait larria gertatu zait eta beldur naiz
|
ez
ote dugun hemendik alde egin. Anaiak laztandu zion sorbalda, animatu eta lagundu nahian.
|
|
|
Urtebete baino gehiago da elkarren berririk izan ez dutela. Eta beldur zen, edozer arrazoirengatik, Klararekin egoteko aukerarik
|
ez
ote zuen edukiko Londres airetik ikusi aurretik.
|
|
|
Ez al dun oroitzen Olyteko gazteluan hartu genuen asmoa? Horrenbesteko bidaia, demetria olde eta gorabeherekin, nagon,
|
ez
ote dugun iparra pixka bat galdu, nahiz eta hura bere lekuan egon beti.
|
|
|
Bai, entzuna dinat, bai! Ez zakinat
|
ez
ote zuten Urybaon obraren bat erakutsi... Alexa, lagunduuuu!!!!
|
|
|
Zerbitzari esanekoak izan garelako, horrexegatik! Zenbat lur-zoru eta tresna
|
ez
ote dugu garbitu, ene! Bainugela guztietan gaude, umeen kakak garbitzeko.
|
|
|
Zenbat
|
ez
ote dituk galdu, batere arrastorik, harribihurturik utzi gabe!
|
|
|
Azenarik berak eman zizkion poema haiek ia urte bat lehenago. Aspaldian arabieraz gauza handirik irakurtzen ez zuenez, Azenari beldur zen
|
ez
ote zuen gaizki ahoskatuko. Orduan, ardo espeziatua edan eta gero, al Mutanabbiren poema epiko batzuk gustura irakurri zituen giro hartan.
|
|
|
Txominek galdu zuen hasierako adorea. Beldur zen
|
ez
ote zuen gazte horren ondoan zeukan postu ona galduko.
|
|
|
Portaera likitsa dela esango du norbaitek, baina ez al da likitsagoa hautagai politiko bat bere buruari botoa ematen ikustea, legealdia joan eta legealdia etorri?
|
Ez
ote luke etiketak eta dotoreziak eskatuko, gentleman baten jokaerak, botoa aurkari ideologikoari ez bada, bederen zurian ematea?
|
|
|
Ujunwari ez zitzaion gustatu ostruka jateko ideia, jakin ere ez zekien jendeak ostrukak jaten zituenik, eta hala esan zuenean, Edwardek gustura barre egin eta esan zuen ostruka, jakina, Afrikako oinarrizko jaki bat zela. Gainerakoek ostruka eskatu zuten eta Ujunwaren oilaskoa, limoitsuegia, iritsi zenean, bere buruari galdetu zion
|
ez
ote zukeen ostruka eskatu behar. Behikia zirudien, nolanahi ere.
|