|
2001
|
|
|
Esandakoaren ulermenari egia irizpideak aplikatzeko ez dira gai: lon errezitatzaile bikaina izango da, baina errezitatzen ari denean
|
ez
daki zertaz ari den.
|
|
|
ezaugarri honek banakoaren emozio momentuak besterik ez ditu aintzat hartzen. Hau da, lon hunkitu egiten da, barre egiten du, negar ere bai, baina
|
ez
daki zertaz ari den hizketan eta ezta zer egiten duen edota non antzezten ari den ere; eta hauxe da hiritarrei kutsatzen dien portaera, norberaren kontrolik eta argitasunik gabeko portaera itsua. Erabakigarria hemen kutsadura da, eta honen bitartez autonomia eta urruntze intelektual oro galdu egiten dira.
|
|
|
Orduan, ezagutzen al duzu norbait Aglaofonteren seme den Polignotok8 zer nolako gauzak margotzen dituen ongi eta zein ez adierazteko gai dena, baina ez beste margolariei dagokiena? Eta norbaitek beste margolarien lanen azalpen bat egiten duenean bera loak daramala dago, zalantzak ditu eta
|
ez
daki zer berri gehitu, baina beste margolari bati buruz, Polignotori edo zuk nahi duzun beste bati buruz, bere iritzia azaldu behar duenean, orduan esnatu eta aditu egiten du, esateko asko duelarik. Ezagutzen al duzu?
|
|
|
Zu, lon, azken hauetako bat zara, zu Homerok hartzen zaitu. Norbaitek beste olerkari baten pasarteren bat abesten duen bakoitzean, loak hartzen zaitu eta
|
ez
dakizu zer esan; baina norbaitek olerkari haren kantu bat abestu orduko, esnatu eta zure bihotza pozez saltoka hasten da, esateko gauza asko dituzularik. Izan ere, Homerori buruz diozuna ez baita teknika edo arteren batek erakutsia, dohain jainkotiar bati esker eta jainkoren batek hartua egonik esandakoa baizik.
|
|
|
Hemen Kant predikatu berezi batzuetan pentsatzen ari da, hala nola, argia eta iluntasuna, edo jakintza eta ezjakintza. Itsuak edo ezjakinak
|
ez
daki zer den argia edo jakintza, inoiz ez baitu horrelakorik ikusi. Predikatu batek existitzen dena jasotzen du eta besteak horren ukapena.
|
|
|
Ezberdintasuna ez dago objektuan, batak kantitatea eta besteak nolakotasuna aztertzean, adibidez; baizik eta egiturazkoa da. Hiruki baten aurrean filosofoak
|
ez
daki zer egin, bere adigaiek ez diote ezer laguntzen; matematikaria, berriz, berehala hasten da irudi horren eraikuntza erregelak aztertzen. Bakoitzak bere metodoa du, eta Matematikarena ezin da, arrakastatsua delako, Filosofian erabili.
|
|
|
Orain zera laga behar dugu argi: nire adimenak eta zentzumenek eta
|
ez
dakit zerk lortua nire gogo —ni gogo— epailearen aurrean ipintzen dudala, eta nik gogoak neurtzen dudala ezaguera horren balioa eta ematen epaia. Ez dago egiaren beste epailerik edo neumdunik, gizakia bera baizik.
|
|
|
maitagogoak bereganatzen duela, bai, objektuen izana, edo iristen dela objektuengana, horien ezagutza benetakoa lortuz. Zentzumenak, adimena, eta
|
ez
dakit zer eta zelan erabiliz. Baina lortu egiten dituela, benetan, ezagutza objektiboak, askotan edo gehienetan beren osotasunean ez bada ere.
|
|
|
Horri deritzo zorion bila ibiltzea. Zorion betea
|
ez
dakigu zer den. Baina zorion bila dihardugu, maitagai betearen bila gabiltzanez.
|
|
|
Zoriontsu izango gara, bete betean maitatuko badugu. Oraindik
|
ez
dakit zer den bete betean maitatzea.
|
|
|
Mendi gailur batetik urrutira begira gaude.
|
Ez
dakigula zergatik eta zelan, sufesta baten hasiera ikusten edo sumatzen dugu: subola handi baten leherketa edo sorrera edo eraldaketa, mila zatitan apurtu eta airean sakabanatuz.
|
|
2003
|
|
|
Jakin bai bainekien diruz askoz zauritu ezinago e zela edonondik Ajax burdinaz baino, eta bera harrapa zitekeela uste nuen gauza bakarrean jada ihes egin zidan.
|
Ez
nekien zer egin bada, eta beste inork inor ez bezala gizaki honek menperatuta bere inguruan nenbilen.
|
|
2004
|
|
|
Goizago edo beranduago gizakia horren jakitun eta ohartun da. Gizakiak maizegi
|
ez
daki zeri heldu, zeri lotu, nora jo; eta badakiela uste duenean ezin jakin asmatu duen edo iritziz aldatuko den. Honek guztiak adierazten du gizakia finkagarri ziurrik gabe aurkitzen dela bere existentzian, errealitatean" hondoa zapaldu" ezinik bailegoen.
|
|
2008
|
|
|
Atenasko filosofoaren elkarrizketetan, aporiaren erabilera filosofikoa maila gnoseologikoari dagokio gehienbat, ezagutza eta arrazoibide prozesuen zailtasunari, hain zuzen: aporian edo egoera aporetikoan dagoenak
|
ez
daki zer esan, zer pentsatu edo zer argudiatu, pentsamenduaren kateatzean edo paralisian balego bezala. Ondorioz, egoera aporetikoa kaltegarritzat har daiteke, saihestu behar den zerbait, hain zuzen.
|
|
2011
|
|
|
Ez diot inori bisita gomendatzen (bidaiatuz nazionalismotik sendatzen omen delakoa gezurtatzeko ez bada). Estatu modernoek beren hilondoa, memoria dute, hiritarrei inposatzen zaiena; euren" bizitzaren zentzua",
|
ez
dakit zergatik ez dena erlijioa (zibila) kontsideratzen. Kerameikosen Polisak ez du sentitzen ezkutatu beharrik aberriaren alde erorien memoria erlijiosoa dela.
|
|
|
Azkenean, bada,
|
ez
dakigu zer den zuzentasuna edo justizia bere baitan, ez tradizioak (hezkuntzak) eta ez erlijioak irakasten baitigute hori. Baina, hasieratik hasteko, ez dakigu jakitea zer den ere.
|
|
2013
|
|
|
Argiaren jainkozkoa da, eguna argitzen duenean, istant bateko emozioak eternitatera irekitzen bazaitu, eta
|
ez
dakizu zer sentimendu estrainio den hori, nostalgia pozezko batez bezala bete zaituena bat batean. Ederraren jainkozkoa da, bide ondoko elorriko lore xuriek ederraren eder betikora bezala bazaitu hegaldarazten bat batean udaberri goizean.
|
|
2021
|
|
|
Hala izanik, errezeloa diote aldaketari: " badakite zer galtzen duten uko eginez gero amesten duten emakume moduari, baina
|
ez
dakite zer ekarriko dien biharko emakume moduak" (I: 18).
|
|
|
Besteen bidez eta besteentzat bizitzea izan denez bere bizitzaren zentzua eta justifikazioa, ez daki aipatutako zentzua eta justifikazioa era beregainean funtsatzen: " emakumea konturatzen da subjektu bat dela, eta
|
ez
daki zer egin bere buruarekin" (II: 239).
|
|
|
Kontrara, zu galtzean, ni ere galdu egiten naiz neurri batean. Gainezka egiten dugu,
|
ez
dakigu zer galdu dugun, nor garen, ezta zer nahi dugun ere, niak zurekiko erlazioan eta, besteak beste, zurekin hartu izan baitu zentzua: " Nor ‘naiz’ ni, zu gabe?
|