|
2000
|
|
|
Unai gizajoa!
|
Ez
zekien ez nintzela horrela ari berari eder egiteagatik, arrats horretarako nituen konpromisoek behartuta baizik.
|
|
2001
|
|
|
Gizon hark bere familiaren iragan aberats eta zoriontsuaren elezaharra asmarazten zigun, aberastasuna eta zorion guztia gero zorigaitzaren haizerik beltzenak suntsitu eta sakabanatu omen zituela, hondakin batzuk hantxe uzteko geure artean, nahiz eta guk
|
ez
jakin ez nondik helduak ziren ez noiz arte.
|
|
2003
|
|
|
Chicagotik Euskal Herrira etorria zen James Jacob irakasle jaunarekin solasean nengoela, aldi batez, ateraldi hau egin zidan politologo horrek: Zuek
|
ez
dakizue ez dugula denok demokraziaren definizio bera erabiltzen: frantsesentzat zer da demokrazia?
|
|
|
–Oraindik ez diguzu esan senarra zergatik hil zenuen –hasi zitzaion komisarioa apal baina irmo– eta, ez jakiteagatik,
|
ez
dakigu ez bere izenik, ez eta zurerik. Eta epailea ez da adierazpen lehorrekin konformatuko, arrazoiak nahiko ditu, izenak, datuak eta zehaztasunak.
|
|
|
Aitaren berri ez nuen inoiz izan.
|
Ez
nekien ez bere izenik, ez izanik. Ezta zein koloretako begiak zituen ere.
|
|
2004
|
|
|
Aski dugu. Ni sokorrista zinelakoan, eta
|
ez
dakit ez ote zaren apaizgaia. Ez horrenbeste pentsatu, eta goazen gaur geurea bizitzera, motel!
|
|
|
Ezjakin arlote gizagaixoen mintzaira ziztrina, euskaldunaren lotsaizun.
|
Ez
dakit ez ote zitzaien antzeko zer edo zer gertatu, jakintzaren, kulturaren eta kritikaren eremu gurtuan Harkaitz Cano eta enparauei: –Euskarak ez du ezertarako balio gaur egun. Ez al dute benetan eta beren kaburako hori pentsatzen herri honetako lautik hiruk edo hirutik lauk?
|
|
|
Laugarren diskurtso motari buruz ez dugu tutik esan. Ekintzaren diskurtsoa delako hori
|
ez
dakit ez ote den izango behinola Bernardo Atxagak izendatu zuen euskaldun, patetikoen, multzo hura bera.
|
|
|
Itzaina ez da makala, gero! Hala ere,
|
ez
dakit ez ote den sobera gibeleratu atera duen ondorena ateratzeko. Bere sorlekutik bertatik abiatuta, Iparraldeko eremuan ez baitugu euskararen historian aldirik oparoena hautematen egun. Ezta inondik inora ere.
|
|
|
Gauzak aldatu eta geure onera etorriak zirelakoan joan zitzaigun mundu honetatik Santamaria jauna.
|
Ez
dakit ez ote zion gehiegitxo eragin esperantzaren hauspoari, hiltegiko kiratsa baitarie oraindik ere makro erakunde nazional hauei. Lehengo lepotik burua, gorputza pixka bat zimeltzen hasia badute ere.
|
|
|
Baina, handik gutxira, urrats bat aurrera egin zuen amona Sinforosak, oraintxe esango dut nola: bukatu zuen don Tasiok ebanjelioa, aldarearen eskuinera zegoèn atrilean irakurrita gero; ekin zion sermoiari, amonak bere hatz erakusleaz erlojuaren orratzak seinalatzen zituen bitartean eta niri zeharka so egiten, nire lekukotasuna bere kronometratze lanaren bermetzat baleuka bezala; hasi zen don Tasio heriotzaren inguruan hitz egiten, ebanjelioko esaldia –"
|
ez
baitakizue ez eguna eta ez ordua...!" – bospasei aldiz errepikatzen zuela; jarraitu zuen eternidadearekin, hantxe nahasten, trabatzen eta korapilatzen zela, eternidadea gora eta eternidadea behera... harik eta, halako batean, esan zuen arte: " izan ere, nork daki zer den eternidadea?; edo, bestela esanda, nork esan dezake –bai:
|
|
2007
|
|
|
arraro arraro bat.
|
Ez
dakit ez ote dituen kanpaiak nonbait entzun. Auskalo zer esan dioten!
|
|
|
Biharamunean, fotokopia denda lubaki bihurturik, Diputazioko funtzionarioak oro zelatatzen hasi nintzen, Elisaren senargaia topatu nahian.
|
Ez
nekienez ez nor ez nolakoa zen, eraikitako gudatokian itxarotea erabaki nuen, ea bila nenbilen gizonak bere burua salatzen ote zuen. Dena dela, bila nenbilen gizona nor ote zen jakiteko trikimailua asmatu nuen.
|
|
|
|
Ez
dakit ez zer ez zertaz hitz egin zuten, ni behean egon nintzen bitartean, Elisak eta bere amak; ez dakit eta, egia esan, ez zait gehiegi inporta, baina jaitsitakoan nire itsaso partikularra bare zegoen, erabaki sendo bat edo lasaigarri indartsu bat hartu balu bezala. Behi begiz begiratu zidan niregana iritsitakoan, eta hitz guztiak eskaileretan behera galdu zitzaizkiola esango nuke, ez baitzidan aipamen txikirik ere egin.
|
|
2008
|
|
|
Hurrengo goizean behean genuen, jakina, eta ohizko moduan egin zituen bere otorduak, gutxi jan bazuen ere, eta rona, berriz,
|
ez
dakit ez ote zuen ohi baino gehiago edan, berak zerbitzatu baitzuen bere burua barran, bekozko ilunez eta sudurretik arnasa botaka, eta inor ez zen bere parean jartzera ausartu. Hileta aurreko gauean beti bezain mozkor zegoen, eta penagarria zen, etxeko dolu giro hartan, bere itsas kanta zahar itsusi hura entzun beharra; baina, hain ahul egonda ere, izugarrizko beldurra ematen zigun denoi, eta gainera sendagileak bisita bat egitera joan behar izan zuen handik milia askotara, eta ez zen batere gurera inguratu aita hil ondorenean.
|
|
|
Belarri zuloetan gameluak ditut, ekialdera joan nahi dutenak beti.
|
Ez
dakite ez naizela lehorrekoa, ez dudala harea maite, parkean galdu nituela puzzle baten hamaika pieza.
|
|
|
Oraingoz behintzat ez baitago nazio birtualik. Guztiarekin ere, ordea, lurraldetasunaren kontzeptua bera ere
|
ez
dakit ez ote dugun aski aldrebestua gure artean. Ez dakit ez ote dugun errealitate aski estatikotzat jotzen.
|
|
|
Guztiarekin ere, ordea, lurraldetasunaren kontzeptua bera ere ez dakit ez ote dugun aski aldrebestua gure artean.
|
Ez
dakit ez ote dugun errealitate aski estatikotzat jotzen. Izan ere, euskal identitate linguistikoa eta kulturala adiera dinamiko eta subjektiboan ulertzen baditugu, ez dirudi halako ñabardurarik esleitzen diogunik lurraldetasunaren ideia zurrunduari.
|
|
|
Eta ai!, ahaztu egiten zitzaidan, badira beren errua dela eta negarrez hasten direnak ere. Eta
|
ez
dakit ez ote diren okerrenak, jarraitu zuen.
|
|
2009
|
|
|
Jakin, hortaz, horizontearen haraindikoaz, nondik gatozen nora goazen, deus ez dakigu. Baina kontua da, gizakia ezer
|
ez
jakinez ez dela konformatzen, eta kultura guztiek mugaz bestaldea nolabaiteko jendez, argi eta itzalez, istorio misterio eta ipuinez biztanduta edukitzen dutela. Han kokatzen dira Jainkoak (lehenago beharbada kobazulo eta mendi edo hodeietan kokatu zirenak), han arbasoak berak (lehenago beharbada etxeko lurrazpian eta sukaldean zeudenak), eta hainbat indar edo ahal kosmiko, mitologiko.
|
|
|
Ez neukan tabernan geratzeko asmorik baina abestia entzuten dudan bakoitzean bukaeraraino geratu behar dut, badakizu.
|
Ez
dakit ez ote dudan autobusa galdu, egia esateko. Berriz batu dira, badakizu, oraintxe.
|
|
|
Egin kontu gauzak modu honetan izan zirela. Ugartek besoak zabaldu zituen, ikasleen aurrean bezain gustura?.
|
Ez
dakit ez non ez nola, eta ez dut jakin nahi gainera, baina Perezek eta gizon honek antzinako txanponak osten dituzte. Banatzekotan geratuko ziren zalantzarik gabe, baina, edozein arrazoi dela tarteko, amodioak itsututa agian, dena beretzat gordetzea erabakitzen du Perezek.
|
|
|
–Kukuak oker jotzen dio Perezi, ordea, eta parrokia alboko hilerri zaharrean bukatzen du, eraila. Beste behin,
|
ez
dakit ez nork ez nola, baina hari hau mantentzearren, pentsa dezagun bizardunak hil zuela, lapurtutakoa non gordetzen zuen jakiteko asmoz. Fruiturik gabe.
|
|
|
xehetasunak ematea: ezer adierazi aurretik
|
ez
zekien ez zer ez nola adierazi, xehetasun bakar bat eman behar ote zion edo xehetasun guztiak, harik eta bere senaren menera, bere buru galduaren menera?, jartzea erabaki zuen arte, xehetasun batek beste xehetasun batera zeramala eta bertigo batek bestera.
|
|
|
Edo hobe erran, zer ez zuen ekarriko. Gillonneren laguntzarik gabe bere burua biluzten
|
ez
zekiena ez zitzaidan bere eskutik biluziko. Asteak nituen emazteki horren larruazal beratza begiztatu gabe, ferekatu gabe, hertsatu gabe.
|
|
|
senarrak, izan ere, hitz batean definitu zuen haurra –" anormala" –, eta orain berari zegokion –Reginari– xehetasunak ematea: ezer adierazi aurretik
|
ez
zekien ez zer ez nola adierazi, xehetasun bakar bat eman behar ote zion edo xehetasun guztiak, harik eta bere senaren menera –bere buru galduaren menera? – jartzea erabaki zuen arte, xehetasun batek beste xehetasun batera zeramala eta bertigo batek bestera.
|
|
2010
|
|
|
hain da berezia eta berezkoa haren umorea, Marx anaiena oroitarazten didana maiz? nahiz eta hark
|
ez
dakien ez Marx anaien eta ez Hollywoodeko izarren berri, zin degizut ezetz; zuk badakizu, edo jakingo duzu, fraideon artean izan ohi den mailaketaren berri: batzuk, anaiak?
|
|
|
Eta jakingo al dut horrekin bizitzen? Orain nahiko lasai nagoela dirudi, baina gerora
|
ez
dakit ez ote zaidan burua bueltak ematen hasiko. Ni ez naiz sekula hiltzailea izan, eta?
|
|
|
Egia esan, arrasto asko utzi dizkigu aitak. Baina, hala ere,
|
ez
dakit ez ote naizen damutuko egindakoaz.
|
|
|
Horrela jarraitzen badu, primeran. Denontzat hobeto, baina
|
ez
dakit ez ote duen beheraldiren bat izango. Batez ere etxera itzultzen denean.
|
|
|
Ederra dela benetan. Azkenean
|
ez
dakit ez ote naizen harekin joango zu utzita.
|
|
|
Beno, egin nahi dit, baina kostako zaio. Eta mutikotan horrelakoa bada, gerora ere
|
ez
dakit ez ote duen berdin jarraituko.
|
|
|
Gaur ere galdetu diot etorri nahi zuen, eta ezetz esan dit.
|
Ez
dakit ez ote dagoen zurekin ere haserre.
|
|
2011
|
|
|
Arrazoi duk, beharbada:
|
ez
zekiat ez ote digun ihes egin piztiak, oraingoan ere. Bueno, eta guk, Xabier, nola egin behar dugu?
|
|
|
Hi, hor duk Iñakiren lehengusua, bere zakutoak eta guzti, bi errebuelta beherago. Eta...
|
ez
zekiat ez ote datorren neska frantses horrekin, Elianerekin.
|
|
|
Gesto por la paz. Gau hartan norbait lazo urdinaz ikusi izan banu,
|
ez
dakit ez niokeen zaplazteko bat emango (ez nintzen gehiagora iristen). Gorroto nituen, eta ez nekien nor ziren ere.
|
|
|
Kolektorea, gutxi falta da, auskalo ze ordu izango den, nekaturik nago baina ez dut uste gaur lorik egingo dudanik.
|
Ez
dakit ez dudan atzera egingo. Ohean geratu eta bihar goizean hobeto hasi, gaur berez esnatu berritan grabagailuan utzi dudanari kasu egin,. Egoera nahiko idilikoa da; poz arin bat sortu behar lidakeen brisa leuna sartzen da ohearen parean lakuaren azalak sortzen dituen eguzki argi pinpirinak ikusten uzten dizkidan balkoitik.
|
|
2012
|
|
|
Eta oraindik urrutiago. Moskoe eta Vurrgh uharteen artean?, Otterholm, Flimen, Sandflesen eta Stockholm. Horiek dira leku hauen izenak; baina zergatik izendatu behar ote ziren, hori
|
ez
dakigu ez zuk eta ez nik. Entzuten al duzu ezer?
|
|
|
Gero haizeak hegoaldera aldatu zuen, eta erabaki nuen itsasontziren bat atzetik izan baldin bagenuen etsita egongo zela ordurako; beraz, itsasertzera hurbildu eta ibai txiki baten bokalean aingura botatzera ausartu nintzen.
|
Ez
nekien ez non, ez zein latitudetan, ez zein herrialdetan nengoen, ez zein ibai zen hura. Ez nuen inor ikusi, eta ez nuen inor ikusi nahi; garrantzitsuena edateko ura lortzea zen.
|
|
2013
|
|
|
Beraz, frontoitik herriaren sarrerara zein bidetatik iritsi ginen
|
ez
jakiteak ez dit istorioa guztiz hausten. Herriaren sarreratik pasatu ginen kotxean, alboetara begiratu gabe, auto stop egiten ari zen jende guztiari ez ikusiarena egin eta aurrera jarraitu genuen; ondoren, igerilekuaren ondotik pasatu ginen (hori ere oso ongi gogoratzen dut); hizketan gindoazen, ez dut zehazki gogoratzen zeri buruz, ezta zer esaten zenidan ere, baina zu irribarretsu zindoazen eta barre algara ozenago bat ere egin zenuen noizbait, ziurrenik nik esandako zerbaitegatik, baina ez dut gogoan zeren inguruko aipua izan zitekeen.
|
|
|
–Atzo ez ninduan ondo portatu, Almudenarekin batez ere, eta hara: barkamena eskatu gura niokek, baina
|
ez
zakiat ez non bizi den ez non egiten duen lan??. –Bada, erraza daukak:
|
|
|
–Eta
|
ez
dakik ez dagoela ateoa izatea baino gauza okerragorik. Ezta alkoholikoa izatea ere!
|
|
|
" Atzo ez ninduan ondo portatu, Almudenarekin batez ere, eta hara: barkamena eskatu gura niokek, baina
|
ez
zakiat ez non bizi den ez non egiten duen lan...". " Bada, erraza daukak:
|
|
|
–Eta
|
ez
dakik ez dagoela ateoa izatea baino gauza okerragorik. Ezta alkoholikoa izatea ere!
|
|
2014
|
|
|
Algara lasaitu zenean ere gure gorputzek elkartuta jarraitu zuten, besarkada batean lotuta baina mugitu barik, beldur bagina bezala, askatuz gero, nor bere aldetik joango ote zen, gau hartakoa amaitutzat jota. Momenturen batean,
|
ez
dakit ez noiz ez nola, kantari hasirik behar nuen, halako batean konturatu bainintzen doinu bat marmarka ari nintzela eta denbora neramala horretan. Doinua ez zen edozein, gainera:
|
|
2015
|
|
|
Desagertu egin zen aita, eta
|
ez
zekiten ez non zegoen ezta noiz itzuliko zen ere. Berriz, berriro,, bestegotan gertatu izan ziren halako ustekabeak etxe hartan?
|
|
|
Grazia egiten dit. Norbait zoro deitzen dugun bakoitzean,
|
ez
dakit ez ote garen denok zertxobait erotzen ari.
|
|
|
Ez nuke jasango, nuke eraman X beste batekin joatea. Eta hala ere, ez dakit fidagarria naizen;
|
ez
dakit ez ote niokeen nik X ri egingo, X k niri egiteak izutzen nauen hori. Ez dakit ez ote niokeen utziko pasioari ni eroaten, errealitatearen pertzepzioa galtzeraino, ahazteraino, mugak psikotiko xamar bihurtzeraino.
|
|
|
Eta hala ere, ez dakit fidagarria naizen; ez dakit ez ote niokeen nik X ri egingo, X k niri egiteak izutzen nauen hori.
|
Ez
dakit ez ote niokeen utziko pasioari ni eroaten, errealitatearen pertzepzioa galtzeraino, ahazteraino, mugak psikotiko xamar bihurtzeraino. Bizitzak dakarkidan aukera hau hartu behar dut, pentsatuko nuke.
|
|
|
Badakigu nork (Martin Azpilkuetak, agaramontar nobleak) eta nori (Alburquerqueko laugarren dukeari, agaramontarrek Espainiako handikien artean zuten kontaktu nagusiari), baina ez dugu argitu zergatik. Erantzun xehe bat ematea kontu luzea litzateke, eta honezkero
|
ez
dakit ez naizen irakurleen pazientziaz gehiegi baliatu.
|
|
|
Hau ez zen apaizgaia Jon Baltza bezala, baina bai kristautasuna oso barruan zeramana, familiatik gainera, hiru osaba behintzat jesuita baitzituen, tartean Antonio Zavala gure ahozko literaturaren biltzailerik handiena. Tolosako kristau progreen aldean, Juan Luisek ikuspegi tradizionalistagoa zuen, gai horietaz hitz egiten ez bazuen ere, eta
|
ez
dakit ez ote zuen Escrivá de Balaguertarren eskuetan bukatu. Hala ere, izugarri alaia eta atsegina zen beti, eta gutxik bezalako umorea eta asmamena zeuzkan, gaur egun Madrilgo irrati kate batean ustiatzen dituenak.
|
|
|
Arrazoi duk beharbada. Betiere,
|
ez
dakianari buruz ez idaztea hobe, ezta?
|
|
|
|
ez
dakizue ez gaudela bizirik, ordea.
|
|
|
arrazoi historikoak, frankismoaren errepresioa, berreskurapena oraingo haurren gain ipinita, eta abar. Arraza lurralde nazionalismoan bezala, beraz, erreferentziazko nazioa definizio etniko kulturalak dakar, euskarak, kasu honetan?, baina euskaraz
|
ez
dakienari ez zaio batere oztoporik ipintzen euskal nazioaren kide bezala onartzeko, beti ere erreferentziazko nazioaren ezaugarria, euskararen lehentasuna, onartu eta gero, jakina.
|
|
|
|
Ez
daki Ez du
|
|
2016
|
|
|
Nire langelako atea itxi eta eskuetan dudan eleberria irakurtzen jarraitu dut, baina hala ere emaztearen ahots apala entzun dezaket tarteka, bere ahots abaildua esango nuke: . Nire atzetik ibili da eta ez dakizue nola, baina
|
ez
jakiteagatik ez dakit berak zer sentitzen duen ere. Ez diot aitorpenik eskatu, ezin dut ezertara behartu, beharbada itxaropenik ere ez dudalako?, entzun diot eta, barrenetik hustu banindute bezala sentitzen naiz?, ondoren.
|
|
|
Zurekin Brasilera joango banintz, zer etorkizun irudikatuko nuke? Ezer egin gabe eta batez ere ezer pentsatu gabe egoten ikasi nuke; hitz batean, denbora galtzen, eta
|
ez
dakit ez ote den egiteko handiegia niretzat.
|
|
|
Ez dut uste, Martin, Alderdia, ren jokabidea arras zuzena danik. Funtsean
|
ez
dakit ez ote dagoen ere herra edo gorroto pittin bat. Nik ez dut sekulan esan (nik neuk bederen) Baiona, ko ituna eta horrelakoak alde batera utzi behar diranik.
|
|
|
–Tira, agindu bat bada, egun aproposean harrapatu nauzu?, esan zuen Josebak txantxetan, eta Iratiri barre txiki bat atera zion iruzkinak. . Dena dela?, jarraitu zuen Josebak,, oso errealismo zalea izan naiz beti edozein historia kontatzen didatenean, bai literaturan, bai zinean, bai teatroan, eta opera, orokorrean, guztiz antierrealista iruditu izan zait beti,
|
ez
dakit ez ote dizudan lehenago esan?. Fikzioarekin hain zorrotza ez zela izan behar erantzun zion Iratik seriotasunez, azken finean sinesmen jolas bat zen edozein fikziotan proposatzen zena, paktu bat, edozein idazlek zekien bezala.
|
|
|
«Abertzaleen artean, bai, euskara kezka da, eta programetan dago. Baina beste alderdietan
|
ez
dakit ez ote den folklorismoz bizi. Ikurrina bezala, adibidez».
|
|
|
populazioaren laurdenak
|
ez
daki ez
|
|
|
Ehuntzen 12 urterekin hasi nintzen;
|
ez
dakit ez irakurtzen ez idazten. Little Bolton eko
|
|
2017
|
|
|
Egiptoko hiriburuak elitea islatzen du nekazariarentzat. Hussein analfabeto hutsa da; alegia,
|
ez
daki ez idazten ezta irakurtzen ere. –Duela hiru urte irakurtzen jakin izan banu...?, dio gaur egun, etsita.
|
|
|
12. Gure kultur nazioa nazio politikoa baino askoz aberatsagoa da, baina era berean
|
ez
dakit ez ote dagoen berdin zatitua. Hala ere, gaur egun nazio kulturala eraikitzea nazio politiko administratiboa eraikitzea baino errazagoa delakoan nago?.
|
|
|
Nik begirada, ohe aurreko paretan itsatsitako Ama Birjina sortzez garbiaren irudian izaten dut, tinko finko, baina, mater eta virgoen zerrenda luzeen artean, nahi ez dudala ere, nire Ama Birjinaren lekuan Ines edo Isabelen aurpegiak hasten naiz ikusten, noiz bata noiz bestea, eta begiak itxi ireki egin behar izaten ditut behin eta berriro, nire irudikeria eta liluramenduaz ohartzeko. Ama alabei begiratzen diet ondoren, nire begi kliskaz jabetu ote diren ikusteko, eta haien begitarte serio bere baitan bilduen azpian
|
ez
dakit ez ote dabilen adar-jotze antzeko bat taupaka, eta horrezkero ezin behar bezalako otoitzik egin, ahotsak aspaldi ikasitako hitzak malmuzten segitu arren nire barrenean zalantzaren arantza baitago zaztaturik, eta bihotz zolan horren ziztadak nabaritzen hasten naizen bezain laster zorioneko errosarioa noiz bukatuko egoten naiz, ezinegon urduri eta itxurakeria doilor horri behingoz amaiera ema... Tamalgarri eta damugarri da, zinez eta benaz, gure errosarioaz hori esan beharra baina halaxe da, izan, eta ezin esango dizut gezurrik eta iruzurrik, horrek konpondu baino gehiago okertu egingo lituzkeelako lehenaz gainera batere zuzen ez zeudenak.
|
|
|
Gaixoak!
|
Ez
dakite ez, emakume errukarri horiek nire hoben eta bekatuak direla haien buru gainean erori direnak, ez dakite errukarri horiek nire kontzientzia likitsak eginarazi dizkidala gaurko mezako hitz gogorrak. Baina, ez ote naiz ni haiek baino errukarriago?
|
|
|
Barka ezazu bada, totelaren idaztankera. Beste gaitz bat dela esan dut arestian, baina
|
ez
dakit ez ote den gaitz bera, ez ote zaidan zabaldu buru gogoetatik soin ataletara; gorputz arimak bi iruditu arren bat bakarra dituzu-eta, beste era batera, gure Jainko jauna bat eta hiru batera den antzera. Hala, gorputz eritasunek jotako gaixo asko eta asko gogo bihotzez ahul, ezertarako gogorik eta bizi-pozik gabe gelditzen diren bezala, ez da harritzekoa bada, buruan mila kezka eta bihotzean hamaika zemai eta zalantza dituen kristauak gorputzean ere igartzea bere gaitza.
|
|
|
Hala, gorputz eritasunek jotako gaixo asko eta asko gogo bihotzez ahul, ezertarako gogorik eta bizi-pozik gabe gelditzen diren bezala, ez da harritzekoa bada, buruan mila kezka eta bihotzean hamaika zemai eta zalantza dituen kristauak gorputzean ere igartzea bere gaitza. Hau dena ez dakite gaurko sendagileek, eta guk ere
|
ez
dakit ez ote dugun sarriegi ahazten, gure gizarte honetan gorputzaren eta arimaren jakintza bereizturik baitaude, ikasketa bereziak eta bereiziak dituzte batean edo bestean aritu nahi dutenek; hau berez txarra ez izanik ere, ez baita samurra bateko zein besteko ikaskizunak oro buruan jasotzea eta pentsa zer litzatekeen denak batera burutu nahi izanez gero, hala ere diot, ez litzateke batere txarr... Pentsatu izan dut, inoiz edo behin, misiolari joan izan garen tokietan, nola jartzen dugun gure gar eta indar guztia basati haien aztiak uxatzen, barregarri uzten eta jendea haiengandik banatzen, ahal dugun guztietan mediku edo erizainen laguntzarekin, eta ez zaigu noski horretarako arrazoirik falta, azti deabru horiek izaten baitira oztopo nagusiena jentil gaixo haiek denak euren gezurrezko sinesmenetatik eta, baita ere, bizimodu atzeratu, latz, itxuragabe hartatik ateratzeko; alabaina, hauxe da nire gogoeta agian oker baina zinezkoa:
|
|
|
Berehala antolatu du Maurixiok nola bideratu lana. ...u eta arrastaka eraman du leku ezkutu batera,. Jainkoak eta demonioak!, kostako zaidak, baina hor aldapa behera eramango diat, nire mendi autoraino, baita horretarako erraiak atera behar badizkiot ere!?, orbelez estali odolaren arrastoak,, zakurren bat badabil nahiko alferrik izango duk hau, baina ehiztari kaxkar asko zegok munduan eta zerbait egin behar?, oreinaren oinatzak ezabatzen saiatu,, nik
|
ez
zekiat ez ote naizen denbora galtzen ari?, gurutze bat egin ezkutatutako oreinaren alboko zuhaitzean,, taxuzko euskalduna bada hau ikusten duena, jakingo dik orein honek baduela jabea, lehen erlasemea aurkitzen zuen lehenengoak arbolan egindako gurutzeak bezala, baina ez zekiat taxuzko euskaldunik ba ote dagoen gaur egun?, eta mendi autorantz abiatu eskopeta hartu ondoren....
|
|
|
Haurrak ez daki amak ezin diola esnerik eman. Haurrak
|
ez
daki ez dagoela esnerik amaren bularretan.
|
|
|
–Aitari borda eskatu hionean ez zionan batere graziarik egin? Nik hire alde egin ninan; halere, kilonbo hau ikusirik,
|
ez
zakinat ez ote zuen arrazoia hire aita fundamentalista horrek.
|
|
|
Baina ahulezia gizonen aldean dago gehienbat. Badirudi oraindik
|
ez
dakitela ez dela Aita Noel etorriko: edozein beroki gorri ikusi orduko hortxe hasten dira beheko suaren ondoan ikusi nahiko lituzketen oparien zerrenda astintzen.
|
|
2018
|
|
|
aurrea hartzeak erakartzen du horren objektua.
|
Ez
dakit ez ote dugun aurreikuspen berarekin jokatzen generoari dagokionez, hots, azalera daitekeen barne esentzia bat delakoan, eta funtsean, aurreikusitako fenomeno bera ekoitziz. Hortaz, lehenengo eta behin, generoaren performatibitatea metalepsi horren inguruan datza:
|
|
|
Biratu ziren, eta funtzionario bat ateari heltzera zihoala, ixteko, bere bernen artetik han erreparatu nion zigarrotxo errukarriari, bi ziega haragoko atepetik hur.
|
Ez
dakit ez zuten ikusi, ala ez ikusian joan ziren. Aitari buruzko albisteak jota utzi ninduen, baina zigarrotxoa ezin nuen burutik kendu.
|
|
|
Agur, bihar arte. Eta
|
ez
dakienak ez du zertan jakin, bota zion destainaz, ia so ere egin gabe, Naomi ere bere logelako atetik begira zeukala jabetu barik.
|
|
|
Ez dakit nire biktimismo honetan erabat hondoratu nahi dudan eta horregatik moztu dugun?
|
Ez
dakit ez zaidan lehen beste gustatzen. Ez dakit gurpil aulkiaren kontua ondoegi eramaten dudan.. aita, Ane?
|
|
|
kooperatibak, ekintzaileak; euskaldunak hitzekoak, langileak, eta abar eta abar. Mito hori jan dugu, mito hori gizendu dugu, eta indarrean da oraindik,
|
ez
dakit ez ote dagoen sekula baino indartsuago.
|
|
2019
|
|
|
Montherlanten iritziz, gaur egungo gizonen ergelkeriak eta doilorkeriak eman diete irudi ona emakumeen eskasiei: emakumeen senaz hitz egiten da, haien intuizioaz, haien iragarmenaz, salatu beharrean haien logika falta, ezjakintasun egoskorra, errealitatea ulertzeko gaitasunik eza; izan ere, emakumeak ez dira ez behatzaile eta ez psikologo ona;
|
ez
dakite ez gauzak ikusten eta ez izakiak ulertzen; haien misterioa engainu bat da, eta haien altxor antzemanezinek ezerezaren sakontasuna dute; emakumeek ez dute ezer ere gizonari emateko, eta kalte baino ezin diote egin. Montherlantentzat, lehenik eta behin, ama da etsairik handiena; gaztetako lan batean, L. Exilen [Erbestea], ama batek eragotzi egiten dio semeari engaiatzea; Les Olympiquesen [Olinpikoak], amaren berekoikeria beldurtiak, geldiarazi?
|
|
|
Beste batzuengan, askatasunak irudi negatiboa du guztiz; bigarren mailako guztiaren inguruko ezaxola da Madame de Chastellerri buruz zinez azpimarratu beharrekoa; aitaren nahiari eta are iritziei esanekoa bazaie ere, auzitan jartzen ditu balio burgesak bere ezaxola horren bitartez, eta aurpegiratzen diote umekeria dela ezaxola hori, baina horixe du bere alegrantzia kezkagabearen iturria; Clélia Contik ere erreserba du ezaugarri nagusia; hotz uzten dute dantzak eta neskatilen gainerako josteta ohikoek; urrun dela ematen du beti,, dela ingurukoa mespretxatzen duelako, dela kimera absente baten minez dagoelako?; mundua epaitzen du, eta sumindu egiten da haren doilorkeria dela kausa. Madame de Rênalek du arimaren independentzia sakonenik ezkutatua; berak ere
|
ez
daki ez diola amore ematen bere egoerari; bere fintasun ezin handiagoaren, bere sentiberatasun agerikoaren bidez adierazten du inguruaren arrunkeriak ematen dion nazka; ez du hipokrisiarik; bihotz eskuzabal bat atxiki du, emozio bortitzak sentitzeko gai, eta maitea du zoriona; barrenean duen suaren beroa apenas nabari den kanpotik, baina ufako bat aski izango da garrek erre dezaten, osoki.... Emakume horiek bizirik daude, sinpleki; badakite egiazko balioen iturburua ez dagoela kanpoko gauzetan, bihotzetan baizik; horixe da bizi diren munduaren xarma:
|
|
|
Are gutxiago politikariak, liburuek botorik ematen ez dutela jakin zutenetik hemendik pasatzen ez direnak.
|
Ez
dakit ez ote den hori tristeena, bidenabar, inor ez ohartzea trikimailuaz. Banitatea animalia zauritua da halakoetan.
|
|
|
Zapaldu gabeko elurretan.
|
Ez
dakidanak ez didalako minik eginen.
|
|
2020
|
|
|
Badaude beren indar guztiekin besarkatuko zaituzten emakumeak ere.
|
Ez
dakit ez ote den erremedioa gaitza baino okerragoa.
|
|
|
Itzultzen denean, beti bezala San Migel zubira bizikletaz joan eta ibaiertzetik ibiliko direla agindu dio aitak semeari.
|
Ez
daki ez dela itzuliko, ez duela familia gehiago ikusiko. Bere heriotzaren egun orduak programatuta daude.
|
|
|
Bera, Lesaka eta Etxalar herriek zedarritu paradisu naturala heriotzaren triangelu beldurgarria izan zen egun beltz haietan. Baina orain, ibaiertzean oinez,
|
ez
dakit ez ote duen beldur handiagoa ematen paradisu natural honi darion kanposantuko bake xuriak, hiru iturendarrak fusilatu zituzteneko triangelu beltz makabroak baino.
|
|
|
–Aiseago egiten duzu zuk...
|
Ez
dakit ez ote dizudan trabarik egiten.
|
|
2021
|
|
|
nukeen ez dakit, baina ez naiz saiatu. Nahiago nuke idazteko denbora gehiago izan, hori egia da, baina literaturak iturri askotako ura behar du sikatu nahi ez badu, eta iturri horiek
|
ez
dakit ez ote liratekeen itxiko idaztetik biziko banintz. Kazetaritzan jendetasuna topatu dut, errealitatearekin lotura eman dit eta askatasuna ere bai, nahi dudanean idazteko eta nahi dudanero.
|
|
|
lehoia txoria hiltzera etorri dela eta txoria hil egin behar dela.
|
Ez
dakit ez ote duen Maitek pena apur bat sentituko, nire haurtzaroko Maite eta txoria hartan bezala, lehoia berak ekarri duela konturatzerakoan, baina badakit lehoia ez dela errukituko, eta, pena izatekotan, Maitek emango diola pena, txori nazkagarri horrekin bizi behar izateagatik. Gorroto dudala txoria, hori sentitzen dut, barru barruan.
|
|
|
Inoiz idatzi den bukaerarik onenetakoa du eta literatura unibertsalak eman duen emakumezko pertsonaiarik gogoangarrienetakoa.
|
Ez
dakit ez ote zen hasi XX. mendea Lady Brett Ashley Iruñera etorri zenean.
|
|
|
Beharbada euskaldunak gara imajinazio gutxi dugunak edo imajinatzeari beldurren bat diogunak. Gaztelaniaz" ¡ imagínate!" esaten dutenean, euskaraz" pentsa!" esaten dugu, eta
|
ez
dakit ez ote diogun geure libertateari hesia jartzen, pentsamenduari irudimenaren hegoak erauziz. Kontrakoa ere izan liteke.
|
|
|
Ikasi baino lehen, normala da gauzak gaizki egitea.
|
Ez
jakitea ez da lotsagarria. Ez ikastea, bai.
|
|
|
Nikolek irakurri ez halako paperik.
|
Ez
zekielako ez, baizik eta senarraren itsaso beteko paper piloaz ezer jakin gura izango ez zuelako.
|
|
|
–Jakina, orduan
|
ez
nekien ez zela beti han egongo. Eskola mutikoek irudimen mugatuak dituzte.
|
|
|
|
Ez
dakit ez diodan gizon eleganteari lastima gehitxo eman, ez ote duen nire bisaia itxuragabetuak bere bihotza samurrarazi, zeren, Esterren hitzak aintzat hartu gabe eta hatz erakuslea jarririk perpendikular ezpainekiko, bost eurokoa eman baitit, atea nire muturren aurrean itxi baino lehen.
|
|
|
Pentsatzen ari naiz zein izan ote den euskaraz ikusi dudan azken filma.
|
Ez
dakit ez ote zen Ehun metro izan, ikastola garaian. Patxi Biskert Donostiako alde zaharretik lasterka.
|
|
|
–Ez dut sinesten nolatan animatu naizen eskola ustel horretan matrikulatzen, egia esatea nahi baduzu.
|
Ez
dakit ez ote dudan nahiago ez onartzea.
|
|
|
Bestearekin hitz egitea hipotesi bat zen, kalkulu luze baten emaitza, eta hala ere. Gaur bestea patrikan daramagu, eta
|
ez
dakit ez ote den okerrago.
|
|
2022
|
|
|
–Ona, hemen, egun erdiz ateri egotea da, eta hurrengo bi asteetan euria berriro –adierazi du Silviak, betaurrekoak paperezko musuzapi batez lehortuz–
|
Ez
dakit ez ote naizen Palentziara itzuliko.
|
|
|
Eta, segur aski, semeak ez du nik hezi dudan bezala hezi nahiko. Sarri kezka da nolako mundua utziko diegun gure seme alabei, eta
|
ez
dakit ez ote den gehiago nolako seme alabak utziko dizkiogun munduari. Harreman feministak behar ditugu.
|
|
2023
|
|
|
Koltxa eta arropak gorabehera, elkarri pega pega eginik geunden, batez ere bere belaunburuak neureen atzealdeari atxikiak ditut gogoan. Eta
|
ez
dakit ez ote zidan askatzeko esan, edo asaskatzeko, aditzak hain hurbil daude, ezta. Bakar bakarrik dakit xuxurla, errezo moduko harekin jarraitu zuela eta niri, harriduraz, logalea baino gehiago negargalea etorri zitzaidala.
|
|
|
Esango nuke gezurra zirudiela halako aharrausi luze eta oldartsua irtetea nirea bezalako gorputz ñimiñotik. Eta seguruenik nire irudipena da, baina esango nuke Andreasek xuxurlaka jarraitzen zuela, eta
|
ez
dakit ez ote nion ulertu ametsetan entzuten dena garrantzitsuagoa dela esna entzuten duguna baino. Irudipena daukat sehaskatzen ari zitzaidala, nire sentsazioen jarioa ordenatzen ari zela, bere erritmo pausatura, erregularrera eta sosegatura ninderamala.
|