|
2000
|
|
|
...ontzientzia alhatu, hura salatu ez nuelako, zeren aitzinekoa bainuen harekin egin nuen zina, hura ez salatzerat behartzen ninduena; ordea, zurekin nuen kontua guztiz bertzelakoa zen, zuganat deusek ere lotzen ez ninduelako... eta hala bururatu zitzaidan orduan ezen salatu egin behar zintudala, baldin, igurikitzen nuen bezala, luthertarra zinela demostratzen banuen; eta bururatu zitzaidan, ondotik,
|
ezen
Jainkoa bere garaziaz eta ontasunaz baliatu zela, ene bizitzan bertze okasino baten ipintzeko —bigarrena—, Jainkoaren eta gizonen arteko hautuan Jainkoaren alde egin nezan amoreakatik; eta bururatu zitzaidan, azkenik, ezen segada bat prestatu eta segadan hartu eta atrapatu behar zintudala, Jainkoaren tribunalen aitzinerat eramaiteko.
|
|
|
—Jakintasunaz ari zara zu, baina hara zer dioen Jakintasunaren liburuak: Vani sunt omnes homines in quibus non subest scientia Dei, 14 eta zure zientzia gizonen zientzia da,
|
ez
Jainkoarena!
|
|
|
Eta, hitz haien aitzinean, guztiz sentitu nuen ezen amaren desiretarat plegatu eta apez izan behar nuela, edo hartarat entseiatu beharra nuela, hain ziren haren hitzak justuak eta egokiak... Eta, ai, nola sentitu nuen, halaber,
|
ezen
Jainkoaren probidentziak gidatzen zituela gure pausoak!, zeren eta amak ni behar baininduen, eta ni joan nintzaion; nik hura behar nuen, eta hura etorri zitzaidan.
|
|
|
Eta, kaperaren isilean, amaren hitzak oroitu nituen berriro, neure apez izaiteko asmoa erakutsi nionean: " Banekien nik
|
ezen
Jainkoak azkenean adituko zidala", eta iduritu zitzaidan ezen munduaren perfetasuna eta munduaren akasgabetasuna ukitu nuela, zeren amaren nahi ezkutua eta enea, eta haren otoitza eta ene erabakia, esfera baten bi zatiak bezalakoak baitziren, neurriz eta tamainaz bat zetozenak, haren arima eta ene arima bezalaxe, istant hartan. Eta istant haren istantekotasunak betikotasunerako bidean jarri ninduen, denbora bere baitarik jalgi izan balitz bezala.
|
|
|
—Banekien nik
|
ezen
Jainkoak azkenean adituko zidala...
|
|
|
Eta bi idurien idurikotasuna —Jesu Kristorena eta haren amarena, eta enea eta ene amarena— konfirmatzerat etorri zitzaidan —edo hala uste izan nuen nik bederen istant hartan, edo sinetsi nahi izan nuen— ezen, Jesu Kristo jarraibide harturik, apez egin behar nuela; izan ere, ez al zen hura nik sagastian ustekabean hartu nuen erabaki zentzugabeari bere zentzu ezkutua eta egiazkoa edireiteko modua? Zeren, egia bazen ere ezen jauregitik ihes egiteko asmoarekin hartu nuela, printzipioz, apez izaiteko deliberamendua, egia baitzen, halaber,
|
ezen
Jainkoak xuxen skribatzen zuela, baina lerro okerretan, halako suertez, non ene hatsarreko okerra ere geroak xuxendurik gerta baitzitekeen, Jainkoaren borondatearen arauaz; eta, zeren, horrela, nik asmatu estakurua eta desenkusa Jainkoaren probidentziak bideratua eta Jainkoak berak asmatua izan baitzitekeen, ororen buruan, eta ene gezurra, beraz, Jainkoak gidatua, gezurraren bidetik egia zedin be... Zorionekoa ene burutazio hura, kontzientzian nuen karga astuna guztiz arindu zidana... harik eta iduritu zitzaidan arte ezen ene arima hegaldatzerat zihoala, artean eri nengoen arren!
|
|
|
—Baina barbaro honek indiarrak Jainkoaren seme direla erran dik, eta hala erakutsi ziguk ezen ez dela Alcaláko unibertsitatetik iragana, nola iragan bainintzen ni... Ordea, nola indiarrak urde handiak baitira, hala erran dik, ondorez,
|
ezen
Jainkoa ere urde handi bat dela... Eta baldin barbaro honek hori erran badu, bietarik bat:
|
|
|
Jainkoaren hitza zen hura, profezia baten iduria zuena... errebelazione bat!, edo hala sentitu nuen nik bederen. Eta, handik harat, hitz haietan jarri nuen neure fede osoa, halako suertez, non, Felisaren eskuetan uzten zintudala eta nihaurk lehen marratik eta lehen lerrotik bigarrenerat egiten nuela, urrunetik behatzen hasi bainintzaizun, igurikirik
|
ezen
Jainkoak egunen batean bere hitza bete eta dei eginen zizula, eta hala libratuko gintuela biok nik egin bekatutik... Eta, bitartean, ene barrengo hutsa mila arauz eta bertze hainbat ordenantzaz bete nuen, jauregiko kide guztiak eta gauza guztiak zein bere tokian paratzen nituela, gure mundu tipi hura osoki eta konplituki ibil zedin amoreakatik, akatsik gabeko makina bat bezala.
|
|
|
—Gutitan liluratu izan nau gizon batek nola erotu eta liluratu baininduen aita Bartolomek, halako moldez, non ergel bat bezala sentitzen bainintzen haren aitzinean, borondaterik gabeko jostailu bat haren eskuetan... zeren aita Bartolome gizon sendoa baitzen eta nik haren sendotasuna behar bainuen, neure hutsaren estaltzeko; gizon sutsua zen eta nik haren sua behar nuen neure zalantzen erretzeko eta deusezteko. Eta aita Bartolome jauregirat etorri eta, handik gutirat, osaba Joanikotekin Italiarako bidaiatik itzuliz gero, apez izaiteko erabakia hartu zenuen zuk, Joanes, eta orduan are itsuago sinetsi nuen, zu jaio ondoren izan nuen ametseko hitz ustez profetikoetan, zeren Jain koak zinez nahi baitzintuen berarentzat... eta sinetsi nuen, halaber,
|
ezen
Jainkoak probidentzialki jarri zizula aita Bartolome, zeure xedearen erdiesteko izan zenezakeen gidaririk argiena. Baina osaba Joanikot ere han zegoen, ahal zuenean aita Bartolome tentatzen eta narritatzen.
|
|
|
Izan ere, nondik zetorkion piztiari edertasun hura? Zeren gero eta gehiago ulertzen baitut, tigrearen iduri eder hura gogoan, nola anitz erlijionetan erabiltzen dituzten animaliak eta hegaztiak jainkoen errepresentazinoetarako, eta zeren, baldin egia bada —dioten bezala—
|
ezen
Jainkoa ezin ikusi dugula, haren behako bakar batek deuseztu eta deseginen gintuzkeelako, berdintsu eta orobatsu gertatzen baitzen tigre harekin, zeinak baitzirudien ezen, begietan su hotz bat zuela, aitzinean zuen etsaia edo ikusle zuhurgabea noiznahi errauts zezakeena, suntsi eta birrin. Zeren, dakizun bezala, jaun André, katu eta basakatuen familiakoak baitira tigreak, eta halatan dira hauek, haiek bezala, beren berotasunean hotz eta beren hoztasunean bero... eta zeren haiek baino handiagoak eta kementsuagoak baitira, oro har, eta horrek egiten ditu are beldurgarriagoak eta izugarriagoak.
|
|
|
Eta kontsideraturik ezen argumenturik onena ez zela buruan sortua baina bihotzean piztua, eta kontsideraturik, halaber,
|
ezen
Jainkoak enekin ezin liberalago jokatu zuela orbanen kontu harekin eta, halatan, justu zela eta arrazoin ni ere, neure deliberamenduen alderakotzat, franko eta liberal izaitea ene bizitzaren bertze bihurgune hartan, erran nion:
|
|
|
Eta, ai, nola eskatzen nion Jainkoari, neure gorputz arimen erdi erditik, egin ziezadala argi, zeren fidaturik bainengoen, artean,
|
ezen
Jainkoak eta Jain koa ren pasioneak salbatuko ninduela, baldin nihaur neure burua salbatzeko gai ez banintzen, nola jakinarazi baitzidan osaba Joanikotek hil aitzineko gutunean... eta zeren Harengan bainuen, halatan, neure uste osoa!
|
|
|
Eta nik orain galdeginen diat: nork bete du hobeki Jainkoaren borondatea, behatu dionak edo behatu ez dionak, jakinik
|
ezen
Jainkoak edertasuna egin zuela ez hartaz goibel gaitezen baina alegera gaitezen?" Hitz argi haiek erran zizkidaan marinel zaharrak... eta nola eskertu izan dizkiodan geroztik, zeren eta hitz haien argiak argitu baininduen!
|
|
2001
|
|
|
Australiako tribu hartako aztiak zioen legez: " Ez ezazue kezkarik izan; jateko orduan ez zaizue deus faltako,
|
ezen
jainkoek zuen buruko ileak zenbatuta dituzten moduan, ondo baitakite zer behar duzuen."
|
|
2003
|
|
|
–Don Estebe bezalako apaiz ezin itxiago bat, Azpil dogmakeriaren tunelean sartu zuena –erantzun zidan, keinu bat eginez, haserretik etsipenerako bidean– Nik, ordea, Patxi maisuak bezala, Jainko errukitsu bat sinesten diat, eta
|
ez
Jainko justiziero bat –eta, geldiune bat egiten zuela, arreta handiz galdetu zidan–: Baina hik ba al dakik zer den dogmakeria?
|
|
|
Esan berri dut nola amak, gure herriaren sorreraren historia kontatu zidanean, azkenean esan zidan: " Nik, ordea, Jainko errukitsu bat sinesten diat, eta
|
ez
Jainko justiziero bat...". Eta izpiritu hori bera islatzen du Indalezio Otaegiren gutunak, heriotzari buruz ari delarik honela baitio:
|
|
|
Ez diot holakorik eskatzen. Greta laguna dut,
|
ez
Jainkoa.
|
|
2005
|
|
|
–Gure aldetik egin dezakeguna bai, aurrerantzean ez zagok gure esku. Zirujaua nauk,
|
ez
jainkoa.
|
|
2007
|
|
|
Hegel filosofoa da, Eskola Historikoa zuzenbidearen historiaren ikertzailea, h. d., haren historikotasun faktikoaz axola da, ez zuzenbidearen oinarriztapen edo justifikazio filosofiko edo razionalaz. (Hain zuzen, partierako aurrezarri da, historialariarentzat, zuzenbidearen jatorria eta zimendua ez dela arrazoimen transzendenteren bat?
|
ez
Jainkoa eta ez izpiritu unibertsala?, baizik, ohiturak eta, herriaren nahiera inkontziente bat, herritarren arteko elkarbizitza eta harremanak, Volksgeista deitzen dena). Beharbada bion oposizioaren arrazoia (filosofikoa) honela adieraz daiteke labur labur:
|
|
2008
|
|
|
–Gerardoren falta dut nik zigor, eta zuek bidali didazue zigor hori,
|
ez
Jainkoak! –protestatu zuen Nataliak.
|
|
|
–Gerardoren falta dut nik zigor, eta zuek bidali didazue zigor hori,
|
ez
Jainkoak! –protestatu zuen Nataliak.
|
|
2009
|
|
|
Are, Erdi Aro berantean filosofia eta teologia bata bestetik urruntzeko joera nabaritzen dugu ekurugaitz, frantziskotarren artean batik bat, Ockham baitan nagusiki: filosofiak
|
ez
Jainkoaren eta ez arimaren existentzia ezagut ditzake, hainbat ezago haien atributuak (Jainkoaren mugabakotasuna, ahalguztitasuna, edo justizia, errukia; arimaren espiritualtasuna, hilezkortasuna: atributu hauek arrazoimenaz soil ezagut zitezkeela, Eskotok ere ukatua zuen aurretik; Ockhamek existentzia bera ezagut daitekeela, arbuiatuko du).
|
|
|
miraririk egin nahi badu, egin dezala. Nik ez santa horri eta
|
ez
Jainkoari ez diot ezer eskatuko neuretzat?. Eta, desegokitasunen bat esan izan balu bezala, desenkusatuz:
|
|
|
Baina errepasatzen badugu lerroz lerro, ahapaldiz ahapaldi, aurkituko dugu, poema hori letra letran aitortza, ateista? bat dela; behin ere ez dela aipatzen, gogorarazten, ezta zeharka edo iradokitzen ere inon,
|
ez
Jainko, hilondoko bizitza, arima, zeru, ez inolako elementu ohikorik fede kristau batena(, aleluia, hori ez bada behintzat, kanta liturgiko baten aurrean gaudela adierazten diguna).
|
|
|
McTaggart filosofoak zentzu ingelesez ohartarazten zuen bezala (Some Dogmas of Religion, 1906) Jainkoaren ahalguztia kontraesanaren printzipioaren gainetik jartzen bada, tenore berean existitu eta ez existitu ahal izan luke. Eta horrela ulerturiko izaki bitxi hori batere da ezinago ona izan, are gutxiago pertsonala izan, eta inola ere
|
ez
Jainkoa izan. Kontraesanen adibideak asko daude teologiaren historian:
|
|
|
Eta esango litzateke, Bitorianorentzat egun horren esanahiaren berezitasuna,, jainkozkotasuna? (argia, sua, bizia, familiartasuna), Gabonak ematen diola Jainkoari,
|
ez
Jainkoak Gabonari. –Gabonak datoz, Gabonak/ Jainkoa bezain sakonak?
|
|
|
Zergatik ez? Grekoentzat alderantzizkoa zen ebidentea, h. d., Naturaren atributua zen justizia,
|
ez
Jainkoena. Haientzat Naturaren justizia bat zegoen, eta justizia horretan sartzen zen jaioaren hil beharra.
|
|
|
Lehenengo biak ateistak dira, eta arerio deklaratuak moral kristauarenak ere, nahiz biak modu diferentetan. Aitzitik, Einsteinen adierazpen asko judaismoaz eta kristautasunaz franko positiboa da, eta hark guztiz erlijiosoa bere modura aitortzen du bere burua, nahiz eta
|
ez
Jainko pertsonal baten fededuna (eta gutxiago ezein Eliza edo Sinagogari atxekia: gutunketa pribatuan baditu tradizio eta erritu juduei buruz adierazpen zeharo negatiboak).
|
|
|
Gure egitekoa bizi hau behar bezala bizitzea da, ametsik gabe. Jakinki mundua injustua dela, krudela; hainbateraino ere gaiztoa, errazago baita sinestea horren kreatzailea, inor izatekotan, demonio sardonikoren bat izango zela (Schopenhauerrek esaten zuen gauza bera), ezen
|
ez
Jainko bat orojakile eta guztiz onbera(. The Faith of a Rationalist?). Eta zer?
|
|
|
Honek denak erakusten du, gure artean zaila dela Jainkoari edo erlijioari buruz autore moderno batekin edozein elkarrizketa. Ikusiko dugu, fede krisia bizi duten apaizen hurrengo nobeletan ere, Frantzia eta Espainian, Eliza eta kristautasuna dela kuestionatu ohi dena,
|
ez
Jainkoa tout court. Alemanian, kontatzen du M. Pützek (Gott, 2007), teologiako estudianteen artean, laugarren urtekoek hasiberriei adarra jotzeko txantxa faborito bat, burunahasgai hauxe jartzea izaten omen zela: –Jainko bat, badagoena, ez dago?; edo, esango dugu:
|
|
|
ez dagoena)? Ez nire nia eta
|
ez
Jainkoa ikusi dut inoiz agertzen, baina izatea (existentzia) aitortzen diet. Aparte orain zein justifikaziorekin bati eta besteari euren izatea aitortzen diedan (gero zer izatearen itaunarekin jarraitzen dena), biei aitortzen diedana, pentsatzen ari naizen honekiko erreferentzia puntu baten errealitatea da, nire, esperientzia, baten objektutasuna, nirekiko independentzia bat eta presentzia bat une berean ene aurrean.
|
|
|
(Alderantziz berdin balio duela, esan beharrik ez: Anastasiaren Jainkoak ez dauka zergatik balio gura izan Einsteinentzat; alegia,
|
ez
Jainkoak eta ez ateismoak izan daitezke denak edozeinentzat berdinak). Einstein Spinozari darraika.
|
|
|
Deus sive Naturarekin bizitzen ikasi egiten da (Einsteinen eran ikasi ala Indiako mistiko baten modura egin), eta ikasi egiten da Jainko bulgare batekin bizitzen ere (San Tomasen modura ikasi ala Orixeren amonatxoaren eran): alegia, Jainkoa ez da inoiz bide bat ibili gabe ematen, eta zalantza gabe bide ezberdinak daude Jainkoagana (edo
|
Ez
Jainkoagana), tradizio ezberdinak, eta Jainko ezberdinak bidearen buruan. Bakarrik. Jainko bulgarearekin?, gaur, gure kulturan, arduratuak eta bilatzaileak ere kultura aditu dexente behar du, lehenagoko kultura batzuetan, ahozko kulturetan?
|
|
|
Perspektiba batzuetatik doaz zientifikoen eta filosofoen, edo teologoen eta Izkribu Santuen ikertzaileen bideak Jainkotasunaren gogoetan, eta guztiz beste horizonte batzuetan higitzen dira fededun xumeen erlijioa eta Jainkoa. Susmatzea zilegi izateraino, zientifiko eta filosofo askoren
|
ez
jainkotik hagitzez hurbilago dabilela zenbait filosofo edo zientifiko eta teologoren Jainkoa, berorien konfesioko sinestun gehienen Jainkotik baino. Jainkoak eta erlijioak aspaldi utzi diote, inoiz izan badira?
|
|
|
Errigortsuki ezer ez dira, ez dira existitzen, gizon emakumeak, bere esperientzia sentsutarraren arabera, zerbait izatea edo existitzea deritzonaren esanahian. Egon,
|
ez
Jainkoa, ez arima, ez hilondoko bizitza eta ez ezer dago,, fedeak, ipintzen ez badu.
|
|
|
Amak baleki liburua irakurtzeagatik 39raino igo zaidala tenperatura, akabatuko ninduke! Zin egidazu,
|
ez
Jainkoaz, baina bai zeure buruaz.
|
|
|
–Maila batean edo bestean agintean mugitu behar izaten dugunok Jainkoaren aginduak hautsi behar izaten ditugu sarri, baina
|
ez
Jainkoaren aginduak hausteagatik, Jainkoaren erresuma gero eta zabalagoa egiteagatik baizik, eta hara zergatik Jainkoaren aginduak hautsiz betetzen ditugun Jainkoaren aginduak, Jainkoaren erresuma gero eta zabalagoa egiten ahalegintzea Jainkoaren agindua denez, esan ere, esan baitzuen Jesusek:
|
|
|
–Muturreko bat bezalakoa izan zen niretzat, anaiaren hitzek bat batean tunel batean sartu banindute bezala. Adak?. Baina, gaurko perspektibatik begiratuta, muturrekoak on egin zidala konturatzen naiz, eta
|
ez
Jainkoagan sinesten ez dudalako, Jainkorik gabe ez baitago niretzat esplikatzerik mirariz jositako munduaren misterioa, musikaren misterioa bereziki, baizik eta bihotza zabaltzen lagundu zidalako. Badakizu behin batean izeba Ernestinak zer esan zidan?
|
|
|
Otoitz etengabe egitea zein eragingarria den adierazteko, parabola hau kontatu zuen (Lukas 18): bazen behin epaile normal bat,?
|
ez
Jainkoari beldurrik, ez gizakiari begirunerik ez ziona?, aski alferra epaiak argitaratzeko orduan.
|
|
|
–Maila batean edo bestean agintean mugitu behar izaten dugunok Jainkoaren aginduak hautsi behar izaten ditugu sarri, baina
|
ez
Jainkoaren aginduak hausteagatik, Jainkoaren erresuma gero eta zabalagoa egiteagatik baizik, eta hara zergatik Jainkoaren aginduak hautsiz betetzen ditugun Jainkoaren aginduak, Jainkoaren erresuma gero eta zabalagoa egiten ahalegintzea Jainkoaren agindua denez... esan ere, esan baitzuen Jesusek: " Zoazte berri ona predikatzera munduan zehar":
|
|
|
–Muturreko bat bezalakoa izan zen niretzat, anaiaren hitzek bat batean tunel batean sartu banindute bezala –Adak– Baina, gaurko perspektibatik begiratuta, muturrekoak on egin zidala konturatzen naiz, eta
|
ez
Jainkoagan sinesten ez dudalako, Jainkorik gabe ez baitago niretzat esplikatzerik mirariz jositako munduaren misterioa, musikaren misterioa bereziki, baizik eta bihotza zabaltzen lagundu zidalako. Badakizu behin batean izeba Ernestinak zer esan zidan?
|
|
|
Amak baleki liburua irakurtzeagatik 39raino igo zaidala tenperatura, akabatuko ninduke! Zin egidazu,
|
ez
Jainkoaz, baina bai zeure buruaz.
|
|
2010
|
|
|
hari ere, zenbat eta Jainkoari emanago bizi, orduan eta ilunago agertzen baitzitzaion: hain ilun, non, bere bizitzako azken hilabeteetan, ez zerurik
|
ez
Jainkorik ez zela iruditzen baitzitzaion?
|
|
|
Bai, badakit
|
ez
Jainkoaz ez beste munduaz ez genukeela hitz egin behar, baina batzuetan, badakizu: gugan haragitutako irudi zorion emaileak gailentzen zaizkigu; irudiekin batera, hotsak eta musikak, galdu genuèn Paradisuaren oihartzun?
|
|
|
zuri egun batean, agian, helaraziko dizudana, ikusiko dugu??; karta eskuratu nuenean, berriz, zu bihotzekoak jota bat batean hil eta handik bizpahiru hilabetera iritsi zitzaidan hura, ezustean, don Fausto Txopitearen bidez?, pentsatu nuen zure ideiak errespetatzea zela zu errespetatzeko modu bakarra: ez nizula erantzun behar, alegia, zeren zuri erantzutea zu bizirik zeundela aitortzeko era bat baitzen, eta zuk ez zenuen
|
ez
Jainkoagan ez beste bizitzan sinesten, harik eta, denborarekin, iritziz aldatu, ezerezari, ezer ez den heinean, berdin zaizkio hala begirunea nola begirune falta?
|
|
|
harik eta, Pio Barojaren hainbat testuren irakurketa lagun, errudun ustearen zurezko kontzeptuan buru belarri sartu eta hura ere zuhirindu nuen arte. Nire poza, bizkar gaineko zama hura guztiz arindu zitzaidala egiaztatu nuèn egunean, lehen ere esan dizut eta beste mila aldiz esango dizut!?,
|
ez
Jainkorik baina ezta deabrurik ere, ez zerurik baina ezta infernuko garrik ere!
|
|
|
hain pobre, non ez baitu tokitxo bat bera ere eduki behar, Jainkoak non ekin ere izan ez dezan. (?) Horregatik eskatzen diot Jainkoari
|
ezen
Jainkoaz libra nazala, nire funtsa eta izatasuna Jainkoaren gainetik baitago, Jainkoa sorkarien jatorritzat hartzen dugun neurrian. (?) Sorgabe bat naiz eta, sorgabea naizelako hain zuzen ere, ezin hil naiteke inoiz.
|
|
|
Jainko on batek, ordea, nola egingo luke bere buruaren eta bere ontasunaren aldeko propaganda horrelako bat, kontrapropagandatzat ere har daitekeena? Ez al digu horrek aditzera ematen ezen Itun Zaharrekoak, gizonak eta gizonen interesek inspiratutako liburukiak direla eta
|
ez
Jainkoak. Kontakizun horietan inon baino garbiago ikusten dut nik behintzat erlijioa giza asmazio hutsa dela, bere baitan antzinako gizonaren ezjakintasunak eta beldurrak proiektatutako ametsak biltzen dituena:
|
|
|
nik ez nuen hura ulertzen —nola ulertuko nuen, bada, Jainko akasgabe batek horrelako munstro bat egitea, akatsez josia! —, baina Jainkoak bai, eta hura zen inportanteena, Berak bazekiela... nahiz eta gauza bat zen buruz esatea eta bestea bihotzean sentitzea, hain egiten zitzaidan latza batzuetan Jainkoaren ausentzia —" Aita, zergatik utzi nauzu bazterrera?" esan zuen Kristok gurutzetik—, Lisieuxeko Teresari egiten zitzaion bezala, inor gutxik pairatu baitu Jainkoaren ausentzia eta fedearen laiotza hark baino gehiago... hari ere, zenbat eta Jainkoari emanago bizi, orduan eta ilunago agertzen baitzitzaion: hain ilun, non, bere bizitzako azken hilabeteetan, ez zerurik
|
ez
Jainkorik ez zela iruditzen baitzitzaion...
|
|
|
Jainko on batek, ordea, nola egingo luke bere buruaren eta bere ontasunaren aldeko propaganda horrelako bat, kontrapropagandatzat ere har daitekeena? Ez al digu horrek aditzera ematen ezen Itun Zaharrekoak, gizonak eta gizonen interesek inspiratutako liburukiak direla eta
|
ez
Jainkoak. Kontakizun horietan inon baino garbiago ikusten dut nik behintzat erlijioa giza asmazio hutsa dela, bere baitan antzinako gizonaren ezjakintasunak eta beldurrak proiektatutako ametsak biltzen dituena:
|
|
|
Bai, badakit
|
ez
Jainkoaz ez beste munduaz ez genukeela hitz egin behar, baina batzuetan, badakizu: gugan haragitutako irudi zorion emaileak gailentzen zaizkigu; irudiekin batera, hotsak eta musikak, galdu genuèn Paradisuaren oihartzun... eta irudi eta musika haietara jotzen dugu ezinbestean.
|
|
|
Halaxe aritu nintzen, hitz handiak hankaz gora jartzeko saioan murgilduta, neure barruarekin borrokan, urte luzeetan... errudun usteak, gainetik ustez kentzen nuèn zama zamatsuago egiten zuenak, nire baitan gauzatu eta garatu zituèn mekanismoen aurka lehendabizi, ahalegin hartan beti baitzegoen ni ere oker egoteko posibilitatea, deabrua eta infernuko garrak beti mehatxu... harik eta, Pio Barojaren hainbat testuren irakurketa lagun, errudun ustearen zurezko kontzeptuan buru belarri sartu eta hura ere zuhirindu nuen arte. Nire poza, bizkar gaineko zama hura guztiz arindu zitzaidala egiaztatu nuèn egunean —lehen ere esan dizut eta beste mila aldiz esango dizut! —,
|
ez
Jainkorik baina ezta deabrurik ere, ez zerurik baina ezta infernuko garrik ere!
|
|
|
"... orain idazten ari natzaizuna horixe besterik ez baita, zurekin irudikatutako solasaldi mozorrorik gabeko bat... zuri egun batean, agian, helaraziko dizudana, ikusiko dugu..."; karta eskuratu nuenean, berriz —zu bihotzekoak jota bat batean hil eta handik bizpahiru hilabetera iritsi zitzaidan hura, ezustean, don Fausto Txopitearen bidez—, pentsatu nuen zure ideiak errespetatzea zela zu errespetatzeko modu bakarra: ez nizula erantzun behar, alegia, zeren zuri erantzutea zu bizirik zeundela aitortzeko era bat baitzen, eta zuk ez zenuen
|
ez
Jainkoagan ez beste bizitzan sinesten... harik eta, denborarekin, iritziz aldatu —ezerezari, ezer ez den heinean, berdin zaizkio hala begirunea nola begirune falta— eta erantzutea erabaki dudan arte, zuregatik ez ezik —galderak, azken batean, erantzuna du zor, eta karta batek beste bat—, niregatik ere bai, halako kontzientzi azterketak primeran etortzen baitira noizean behin \... hustu ere, hustu dut barrua behin baino gehiagotan dagoeneko, egia esan; are gehiago:
|
|
|
hain pobre, non ez baitu tokitxo bat bera ere eduki behar, Jainkoak non ekin ere izan ez dezan. (...) Horregatik eskatzen diot Jainkoari
|
ezen
Jainkoaz libra nazala, nire funtsa eta izatasuna Jainkoaren gainetik baitago, Jainkoa sorkarien jatorritzat hartzen dugun neurrian. (...) Sorgabe bat naiz eta, sorgabea naizelako hain zuzen ere, ezin hil naiteke inoiz.
|
|
2011
|
|
|
– Gu jainkojale batzuk izango gaituk, baina hik eta hi bezalakoek,
|
ez
Jainkorik, ez legerik, eta ez ordenarik. Hori ez duk txukuntasuna, herri honen galbidea zetorrek horrela, txikizioa.
|
|
2012
|
|
|
Afrikako itsasalde bakartietan zehar egin nuen etsipenezko bidaldian, ez nuen behin ere gertatuko zitzaidanaz ezer pentsatu, ez nion Jainkoari erregurik egin niri bide zuzena erakusteko, edo itxuraz inguruan nituen arriskuetatik edo basati anker haiek bezalako izaki gosetuen erasoetatik salbatzeko. Ez nuen
|
ez
Jainkoaz, ez Goi arduraz pentsamendu bakar bat ere izan, basati soil baten eran jokatzen nuen, Izadiaren legeetan oinarri hartuta eta zentzuaren esanetara, eta hori ere nekez.
|
|
2013
|
|
|
–Merkatari guztiok aritzen gara, gure irabazi urrien osagarri. Ez dugu, hargatik,
|
ez
Jainkoaren ez erregeren legerik urratzen.
|
|
|
–Badakizue leloa, jarraitu nuen ildo beretik, isiltasuna urratu beharra neukan?.
|
Ez
jainkorik, ez aberririk, ez erregerik?
|
|
2014
|
|
|
331 Botikan denetarik egon ohi da. Baina sekula
|
ez
Jainkoaren mahastian bezainbeste, jakina.
|
|
|
Jesus begiesteko. 1 Ortodoxoa, Jesus aldiberean Jainko eta gizon zela, 2 Jesus
|
,
ez Jainko eta ez gizon, baizik mito bat dela12, eta 3. Jesus ezur aragizko gizona bai, bai, a gizona xoilki izan zela?. Villasante bera, zer esanik ez, lehenengo ikuskerakoa da, Renan hirugarrenekoa; horren arabera. Jesus hori, ezur aragizko gizon bat izan zan.
|
|
|
Hori da batzuen sumina sortu duena, beste askoren poztasuna. Jesus Nazaretekoa
|
ez
Jainko eta ez Jainkoaren Seme da, baina galilear bat, judua. Greziak erdeinatu egin ditu pobreak, jende apalak; Israel, profetak?
|
|
|
Hori da batzuen sumina sortu duena, beste askoren poztasuna. Jesus Nazaretekoa ez Jainko eta
|
ez
Jainkoaren Seme da, baina galilear bat, judua. Greziak erdeinatu egin ditu pobreak, jende apalak; Israel, profetak?
|
|
|
Isilkari ari zitzaidan orain, baina uste dut nire jarrera uzkurrak azkenean ernegarazi egin zuela, zeren beharrezkotzat jo baitzuen niri jakinaraztea inori ere ez ziola beldurrik,
|
ez
Jainkoari, ez deabruari, eta are gutxiago gizon soil bati. Nik esan nion hori oso ondo ikusten nuela, baina nik nahi nuena errematxe kopuru jakin bat zela, eta errematxeak zirela Mr.
|
|
2015
|
|
|
Alde horretatik, anarkismoa aukera aukerako doktrina zen niretzat, erakutsi izan ziguten guztiaren ukazioa zekarrelako bere baitan:
|
ez
jainkorik, ez nagusirik.
|
|
|
Nire lagun batek esaten duena gogorarazten dit horrek. Berak elizan sinesten duela dio, baina
|
ez
jainkoetan. Badaki hori esatea ez dela arruntena, normalean jendeak alderantzizkoa esaten duelako:
|
|
|
–
|
Ez
jainkorik, ez jaberik.
|
|
2016
|
|
|
Elohim ez da Jainkoa! Jadanik esan bezala, hebreera hizkuntzaren arabera, Elohim hitzak, kanpotik etorritakoak baizik ez du adierazten eta
|
ez
Jainkoa.
|
|
|
–Bibliaren eta Tohraren desberdintasun garrantzitsua da juduek ez dutela sinesten, haientzat ez delako Jainkoaren semea eta bete behar zituen profeziak ez zituelako inolaz ere konplitu. Nehork ez du dudan ezartzen Nazareteko Jesus existitu zenik eta berari buruz kontatzen zituzten eguneroko gauzak egiak ez zirenik, baina
|
ez
Jainkoaren semea izatea. Zuek, juduek, hori duzue judaismoaren zutabe nagusietatik bat.
|
|
|
Nik ez dakit hala denez, baina nahiago dut hala izatea beste modu batean baino.
|
Ez
Jainkoaren izatea zalantzan ezartzeagatik, bere ondorioak baztertzeagatik baizik.?
|
|
|
Lehen lehenik, inork ez zuela argi iturri hori dibinotasunez hartu behar segur zegoen, bazekielako zer gerta zitekeen erlijioak tartean sartu ezkero. Jainkotasuna ez zuela inoiz
|
ez
jainkoak sortu bazekien ere, gizakien garun mamiek baizik, eta izpiritualtasun beharrak horretara eraman ohi zituela ere; hala nola, Biblia asmatu. Eguzkiarekin gauza berdina gerta zitekeela bazekien eta argizagia jainko dirdiratsu paganoa izan arren, naturarekin loturik zegoen eta ukatzerik ez zeukan, denen begi bistan zegoelako eta ohiko Jainko ezkutuaren egoteko grina antzekorik ez zeukalako.
|
|
2017
|
|
|
Buruz aurrera murgildu nonahi! Buruz aurrera murgildu lanean, ardotan, amodioan, batere beldurrik izan gabe
|
ez
Jainkoari eta ez deabruari. Horixe duk benetako gizona izatea!
|
|
|
–Itsasoa, emakumea, ardoa, lana ausarki! Buruz aurrera murgildu lanean, ardotan, maitasunean, batere beldurrik izan gabe
|
ez
Jainkoari eta ez deabruari... Horixe da benetako gizona izatea!?.
|
|
|
maitasuna, heriotza, beldurra. Gure solasetan ez genuen aipatzen ez alarguna, ez andere Hortense,
|
ez
Jainkoa. Isil isilik egoten ginen, begiak itsasoko urrutian iltzaturik.
|
|
|
Agerikoa denez, Hobbesen ateismoari eta materialismoari eginiko kritika garaikideen sorburuan, ez zeuden kezka erlijiosoak soilik. Norbanakoa gutiziak eta higuinak soilik mugitutako makina bezala azaldu izana errefusatu zioten,
|
ez
jainkoaren irudira egindako gizakiaren kontzeptua ezabatu zuelako, baizik eta estatuaren burdina arau hutsaren araberako kontrol soziala ez zen beste aukera oro ezabatu zuelako. Nire iritziz, horixe da Hobbesen filosofiaren eta kartesianismoaren arteko desberdintasun nagusia.
|
|
|
«Orduan bidali itzan niregana», esan zuen Dilseyk. «Esaien Benjy bizkorra izatea edo
|
ez
Jainko onari berdin berdin zaiola. Zuri jende eskasari bakarrik axola dio horrek».
|
|
2018
|
|
|
Jainkoak animaliak eta Adam sortu eta izendatu zituen, baina, Genesiaren 2:20 txatalean kontatzen denez,, berari [Adami] zegokion lagunik ez zuen aurkitu?. Soilik orduan sortu zen Eva, baina, ab initio, Adamengandik sortu zen; beraz, alde horretatik, Adam Evaren gurasoa da, eta Adamek jarri zion izena,
|
ez
jainkoak. Horretaz baliatuta, Filmerrek modua izan zuen eskubide politiko oro aitaren eskubidetzat jotzeko, zeren Eva Adamen mende baitago eta, hori gutxi balitz bezala, Adam baita (jainkoaren laguntzaz) Evaren sorreraren, eragile printzipala?.
|
|
2019
|
|
|
oihu egingo zion beita biziari; alabaina, inguruan inor sumatuz gero, ez zuen ahoa zabalduko, ume bat bezain herabea baitzen. Hain herabea,
|
ezen
Jainkoak berak ere nekez jakingo zuen zer zerabilen buru barnean.
|
|
|
emakumeak dudarik gabeko ebidentzia berberak izango ditu, eta, esklaboa den aldetik, bihotzean onartuko ditu goitik datorkion amodio baten uhinak. Giza amodioa eta Jainkoaren amodioa nahasi egiten dira, eta
|
ez
Jainkoarena giza amodioaren sublimazioa delako, baizik giza amodioa badelako transzendentzia bateranzko mugimendu bat ere, absolututasuneranzko mugimendu bat. Zernahi gisaz, emakume maiteminduarentzat, kontua da bere existentzia kontingentea salbatzea, Pertsona Subirano batengan hezurmamituriko Ororekin batuz.
|
|
|
Ecce homo bat zen. Baina ez zen salbatzailea,
|
ez
Jainkoaren semea; ezta zurginaren semea ere, Galileako mendietatik hiri santura etorria herria eskolatzera eta bere doktrinagatik heriotza jasatera; ez, hura bestelako Ecce homo bat zen: hain sublimea zuen begitartea, hain hunkigarria oinaze aurpegia, non auto ezagutzaren tximistaz jo baitzuen baroi bihotz gogorra, eta beste inor baino lehenago belaunikatu zen.
|
|
|
Lehenengoa: bihotz bihotzez maitatuko dut Bilboko Athletic Club futbol taldea,
|
ez
Jainkoa maite dudan adina, baina hortxe hortxe.
|
|
|
Lehenengoa: bihotz bihotzez maitatuko duzu Bilboko Athletic Klub Futbol Taldea,
|
ez
Jainkoa maite duzun adina, baina hortxe hortxe; bigarrena?
|
|
|
Hitz neurtu hauek ongi erori ziren Raimundo Silvaren gogoan,
|
ez
Jainkoari ematen zitzaiolako gizonek elkarren aurkako borrokan jartzen dituzten desadostasunen erabakia, are gutxiago aintzat hartuz desadostasun hauek Jainkoaren izenean eta Jainkoaren kariaz gertatzen direla, hain zuzen, baizik eta erabateko baretasuna erakusten zutelako heriotza oso gertagarriaren aurrean, heriotza beti segurua da, baina gertagarritasun handiz jantzirik datorrelarik izugarria ... Bi mintzaldiak alderatu eta gero zuzentzaileak min eduki zuen ikusirik fede egiazkoaren argiak falta zituen mairu xume batek, gobernadore karguaz apaindurik, hori bai, jakin zuela, zuhurtasunean eta adierazgarritasunean, Bragako artzapezpikuak baino altuago hegaldatzen, artzapezpikua kontzilio, bulda eta dotrinetan aditua izanagatik.
|
|
|
|
ez
jainkoak edo deabruak
|
|
2021
|
|
|
–Zoritxarra gure alde baliatzeko gai ginen. Gizakiak baino gizakiago ginen, inondik
|
ez
jainko ahalguztidunak.
|