|
2000
|
|
|
Mauleko burgesiarekin bai, bertako burgesiaren hertsidura bizi izan genuen; Zuberoako mentalitate hertsiaren aldetik zokoratze bat bizitu genuen,
|
ez
herri bihotzetik, ez baserrian. Herra bat gordetzen dut Mauleko jende handikiarekilako.
|
|
|
" Mila mirakulu egin zenituen bizi izan zinen artean, eta egizu bat gehiago, egizu batto...", alferrik. Eta abuztuaren lehen eguna iritsi zen eta, ikusirik urbiaindarrek
|
ezen
herriko saindu patroinak ez zituela haien eskeak eta galdeak aintzakotzat hartzen, sainduz aldatzerat deliberatu ziren, egunean eguneko sainduari gomendatzen hasten zitzaizkiola, abuztuaren lehen egun hartan san Arkadiori; eta lehen egunari bigarrena jarraitu zitzaion, san Arakadiori san Eufronio, alferrik; eta egun bat bertze egun bati jarraitu zitzaion, eta saindu bat bertze saindu bati, baina ... Eta, euria goian behean ari zuela, mendi landetan bazkan ari ziren komarkako behi guztiak hurbildu ziren, halako batez, eliz ingururat.
|
|
2001
|
|
|
PSE aldatzen ari dela dirudi, hemengo gidariak presioak jasaten ari dira. Zaila da ulertzen Euskaditik baino Madriletik aldatu nahi izatea alderdiaren norabidea, Madriletik presionatzen ari baitira norabidea aldatzeko, hori ez da positiboa alderdientzat
|
ez
herri honentzat.
|
|
|
ETAk 10 edo 20 urte iraun dezake bere estrategian. Baina garbi eduki dezan
|
ez
herri honek eskatu diolako, aitzitik, herri honek bide hori uzteko exijitzen dio. Ez errendizio baten ondorio bezala, bere kabuz hartu behar duen erabakiaren ondorioz baizik.
|
|
|
Esnatu eta ez dugu ezer. Ez etxerik,
|
ez
herririk, ez dirurik, ez arroparik. Ezer gabe eta biluzik, daitekeen gabezia egoera zehatzenean gaude, loreontzi apurtuaren zatiz, polaroid erretratuz, kafe hondarrez inguratuak.
|
|
|
berdin dira, beraz, judu zein jentilentzat, euskaldun zein erdaldunentzat. Eta horien funtsaz jabetzen ez denak ez du atarramentu onik aterako,
|
ez
herrian eta ez atzerrian.
|
|
|
Ez dut, ordea, ukatuko etxekoekin diharduten jakite horiek badezaketela gurean beste baliorik izan. Bistan da, aitzitik, gure kulturak (ikasiak,
|
ez
herri kulturak) eta jakiteak duten maila eskasean, abiapuntu ederra  eskaintzen digutela direlako sailok, hortik aurrera gero eta gorago eta zabalago jo dezagun, herrikoetarik arrotzetara, etxetik kanpora. Eta inork balio ez garela horrenbestez geunden eremutik mugitu, ez dugula inolako zubirik jaso natur zientzietara, honako erantzun hau aski eta gehiegi genuke:
|
|
2002
|
|
|
" Au ez dut, zaharrei aginpidea kentzen ari geralako, esaten. Ez dut uste zaharren esku egon behar dutenik erantzunkizun aundiko gorabeherak; ez etxean, ez lantokian,
|
ez
errian, ez elizan, eta ez iñon. Zaharrek ez dute lanik egin behar, atsedena artu baizik.
|
|
|
Enbor oien adar eta frutu gera. Baiña, ez etxearen, ez lantokiaren,
|
ez
erriaren, ez gizartearen, ez elizaren eta ez munduaren etorkizunak ez du egon behar zaharren esku".
|
|
|
Tartean, nola ez!, indarrean diren hizkuntza politikei buruz hitz egin da. Nahiko modu arinean hitz egin ere,
|
ezen
herri honetan hizkuntzalaritzan, soziolinguistikan, psikolinguistikan eta antzeko kontuetan munduan metro koadratuko dagoen" aditu" portzentajerik altuena izanik, egiten dena kritikatzeko amaigabeko hitz jarioa, indarrean diren hizkuntza politiken aurrean alternatiba eza desbideratzeko eta batzuen jarduera justifikatzeko asmoz lehenago beste batzuk egin ikerketak eta plan estrategikoak ... Gizartea aintzat egingarriak ez ezik eragingarriak diren neurri berriak proposatzeari dagokionez, ordea, basamortuan diren oasi kopurua murritza da oso, Eusko Jaurlaritzak bultzatutako Euskara Biziberritzeko Plan Nagusia egiteko orduan kritiko agertu ohi diren askotariko eragileek zein pertsonek egin zituzten ekarpenetan nabarmen ikusi genuenez.
|
|
|
1994an egindako batzarrean, helburuak eta ikusten zituen hutsuneak finkatu zituen elkarteak, gerora begira bere lana nondik bideratu jakiteko. AED eta gainerakoekin alderatuta, Zintzo Mintzok ez omen zuen ezer,
|
ez
herri aldizkaririk, ez Udalekin hainbat proiektu martxan jartzea ahalbidetu zezakeen bitartekaririk... Iturriozen aburuz," Urretxu eta Zumarragan gauzak oso mantso egin dira, eta Udaletan sentsibilitate eza nabari da aurrerapausoak emateko orduan".
|
|
2003
|
|
|
Lehen esan dogunez, kristinau alkarte batzuk
|
ez
herri osoak egin behar dituezan gauzak edo ekintzak; edo ta, argiago nahi badozu, gaurko mundu aldakor honetan berariaz jagon eta jorratu behar doguzan aparteko arlo batzuk.
|
|
|
Orduko denporetan euskereak ez eukan ezelango lekurik gure ikastetxeetan:
|
ez
herriko eskoletan, ez fraide monjen ikastegietan, ez goiko ez beheko mailetako ikastoletan. Politika giroa zertxobait samurtzen hasita egoalakotan, Euskerazaleak, euskereari gure eskoletan ateren bat edegiteko asmotan, izen batze zabal bat egin eban Bizkai osoan.
|
|
|
Jaun bat, Bateo bat, fede bat; duintasun bardina; danok, graziaz, Jaungoikoaren seme alaba; danok santutasun batera deituak; danontzat salbamen bakarra, itxaropen bera, banandu ezinezko maitasuna. Ez dago, ba, Kristogan eta Eleizan ezetariko ezbardintasunik ez arrazaren,
|
ez
herriaren, ez giza-maila edo sexuaren aldetik". Zuok guztiok bat zarie Kristogan".
|
|
|
Baina ez dago halakorik. Ez hizkuntza politika ofizialaren arduradaukatenen aldetik,
|
ez
herri mailako politikagintzan dihardutenen aldetik. Lehendabizikoen baikorkeriak bere burua zuritzeko darabiltzan argudioen amarruaz ohartzeko ez da behar adimen soziolinguistiko zorrotzik.
|
|
2004
|
|
|
Garai hartan notarioak lehenbiziko urteetan urri ibiltzen ziren diruz, eta ni herri txikietan errejistradore zen baten semea naiz. Darocan esate baterako ur korronterik ez genuen, ez guk eta
|
ez
herriko inork, eta haurrek etxe batetik bestera komuneko tuboan barrena hitz egiten genuen. Haurtzaroak horretan marka uzten du.
|
|
|
jatorriz munduko herriak elebakarrak edo dira, hizkuntzen arteko ukipena giza historia bera bazain zaharra izanda ere, baina jatorrizko elebakartasun sozial hori errotik iraulia izan da Estatu modernoaren eskutik. Estatu molde horren demokrazia zentzurik
|
ezak
herri horien bertako hizkuntza eta kultura erauzpen bidean ipiniko ditu, hasierako elebakartasun orokortutik elebitasunaren ordezkapen aro batean barrena, hizkuntza arrotzaren elebakartasuna erabat gailendu arte.
|
|
|
Eta bestela ez da ezer izango: ez euskal,
|
ez
herri?. 495
|
|
|
kroaziarrak eta serbiarrak lekuko, esate baterako. Hor erlijio kontu bat izan zan (edo izan omen zan, nahiago bada); baiñan
|
ez
herriek, askatasunean eta argitasunean, oharrean hala deliberaturik deus. Horri, halere, azken urteetako gorrotoak erantsi zaizkio, Kroazi’ko katolikoek Hitler’en alde jokatu zutelako; eta muga egiazkoago eta gotorrago egin bide da Tito-ren ahalegiñen kontra:
|
|
|
Pluralismoa eta globalizazioa bezalako kontzeptuak askok hitzetik hortzera darabiltzate, baina funtsean besteeiezartzeko batez ere.
|
Ez
herri, ez hizkuntza, ez pertsona... hori guztia irentsi beharra ikusten dut zalaparta horrenguztiaren atzean, eta nik, egia esan, beste zerbait dut maiteago, elkarrizketan zehar azaltzen saiatu naizen bezala.°
|
|
|
Mendi gailurrak aurrean eta mendi gailurrak atzean, jira guztian ez zegoen mendia besterik. Ez etxerik, ez auzorik,
|
ez
herririk. Mendi mendian geunden.
|
|
2005
|
|
|
Estatuak sekula baino irudi errepresiboagoa du eta Konstituzio honek ez du estatuen desagerpenaren aldeko inolako keinurik egiten; alderantziz, Mendez de Vigok estatu eta hiriei buruz hitz egin behar dela esan zuen lehengoan parlamentuan, eta
|
ez
herrien Europari buruz. Konstituzioak estatuaren garrantzia areagotzen du eta inork ez du hori ukatuko testuaren arabera.
|
|
|
Eta" arrazoi nabariengatik" propagandak ez zituen aipatzen Barazar aldean mairuek bortxatu omen zituzten ez bost nesken
|
ez
herriaren izenak. Bost bakarrik?
|
|
|
Gogoeta hori ardura dabil bere buruan: " Eta zergatik
|
ez
Herriko Etxeak egin. Ni, adibidez, idatziz herritarrei mintzatzen naizelarik entseatzen naiz bi hizkuntzetan egiten".
|
|
|
Horrek ez du esan nahi bestea ahaztendenik. Mundu guztia ez da euskal abertzalea, eta praktikan, foru milizien aipamenhoriek erudituen kontuak ziren,
|
ez
herri xehearenak. Beste gauza bat da nola interpretatzen diren borroken nondik norakoak.
|
|
|
Jeneral erromatarrei ageri ageriko iruditu zitzaizkien Kreta, Numidia, Afrika, Asia eta menderatutako beste herri batzuetan eskuratutako tituluak. Alabaina, horiek guztiak baino askoz ere ospetsuagoa da zurea, horren bidez izendatzen baitzaituzte arerio eta garaile iraunkor,
|
ez
herri edo gizaki zehatz baten gainean, ezpada zuzengabekeriaren gainean.
|
|
|
Eta hau honela da, nahiz eta beraiek giza-talde arras txiki batean biltzen diren, eta nahiz eta ez dirudien haiek inoiz beste batzuk bezain zabalduak eta adar ezberdinetan bananduak —germaniarrekin eta eslabiarrekin gertatzen den bezala— egon direnik. Ausartu egingo naiz, horrela, euskaldunak
|
ez
herrien leinu baizik eta herri leinu bat bezala ezaugarritzera. Hauek geografikoki eta historikoki itxirik eta bereizirik dagoen osotasun trinko bat eratzen dute.
|
|
|
Nornahik zernahi obra zezakeen lurraldea. Hemen zioen, lehendakaria erakutsiz, ororen gainetik libertatea da indarrean,
|
ez
herrian bezala beti auzoak erranen, pentsatuko, kitzikatuko, kontatuko duenaren lotsaz, buruak apal. Bizia ukatzen bailitzan.
|
|
|
– Ez badaukak ezer esatekorik, segi ezak. Baina esan
|
ezak
herrian nirekin elkartu haizela, bakarrik, eta mututu haizela.
|
|
2006
|
|
|
PSE EEak eredua agortua dela onartu zuen, baina hizkuntza gutxitu baten pozoi nagusia inposizioa dela azpimarratu zuen. PPk aldiz, akatsak konpontzeko prest zegoela esan zuen, baina
|
ez
herri elebakar eta baztertzailea lortzeko. Aralar ez zen ados diagnostikoarekin, nahiz eta proposamenaren atzean egon daitekeen espirituarekin bat egin lezakeen.
|
|
|
Gero, udaberriro, mendietara joaten hasten ginen eta herriak ikusten genituen, eta jendea. Herri bazterrean egoten ginen, hala ere,
|
ez
herrian bertan. Inor ikusi gabe egoten ginela esan dut, baina herri bazterrean ginenean jende ezagunak etortzen ziren bisitan gure ardi kanpamendura.
|
|
|
Zuen anaia zaharrenak esanda dakit bederatzi hilabete ere egin izan zuela mendian, herrira
|
ez
herri bazterrera batere etorri gabe...
|
|
|
Presidente horiek ez dira inoiz bizi izan. Ezagutzen baldin badute ere, liburuetan irakurrita ezagutuko dute, baina
|
ez
herri boliviarraren bizipenetik bertatik. Eta gero hitz egiten dute, beren erara, herriaren egoera ekonomikoaz, edo berdin herriaren egoera sozialaz, baina ezagutu gabe ari dira hizketan.
|
|
|
Herrian bizidunek balio sinboliko eskasa edukitzen baldin bazuten, hilhotzak bederenzerbaiterako balia zitezkeen. Trenpolino gisa, herri dinamika auhentsua aintzinaeramateko, edo politikaz, erderaz artzeko dretxoa finkatzeko, adibidez.Elenak, heriotz pertsonala, eritasunez, akzidentez ala zahartasunezkoa ametizezakeen, baina
|
ez
herria izeneko gauz astraktoaren zerbitzuan zegokeena. Ixtripuzhiltzeak ez zuen deusetarako balio, bonbak pausatzean zartatu zirenek, ez baitzutendesagertzea aurretik, martirio deliranteen moduan, hautatu.
|
|
|
Zergatik arraza (eta
|
ez
herria edo nazioa). Arraza eta nazioa berbak Ortega-rengan nahaski irakurtzen ditugu (Renan engan bezalaxe).
|
|
|
|
Ez
herrien, baina nazioen (Estatuen) psikologia hau da Caro Baroja-k bere kritika gehienen ituan duena. Batik bat horren sinplismoagatik; gero, bere arriskuagatik politikoki.
|
|
|
Besteen beharrei erantzuteko.
|
Ez
herriko emakume ausarten zerrendan hirugarren postua eskuratzeagatik.
|
|
|
Autobide ertzeko paraje ezkutu horiek,
|
ez
herri eta ez mendi diren mortu pneumatiko lohituz zipriztindutako horiek, aspaldi abandonatutako industrialdeetako pabiloi izugarrikeriaraino huts horiek... Horiek ez badira, zer?
|
|
2007
|
|
|
Euskaldunok izan dugun erakunderik inportanteena armada baten indarrez desegin zuten. Harrezkero izan diren paktuak, bateko Gaztelarekin eta, jauntxoek egin dituzte beti, beren interesen alde,
|
ez
herriaren interesen alde. Hortaz, nik paktu eta kontu zahar horiek ez ditut neure egiten.
|
|
|
Ez da ahaztu behar adierazpen askatasuna eta jendaurreko komunikazioak egiteko askatasuna aniztasun politikoari eta demokraziari estu estutik lotuta daudela. Izan ere, Konstituzio Auzitegiak, Estrasburgoko Auzitegiari jarraituz, adierazi du iritzi publiko askerik gabe ez dagoela gizarte askerik
|
ez
herriaren subiranotasunik, eta beste konstituzio eskubide batzuk edukirik gabe geratzen direla eta ordezkaritza erakundeak eta legezkotasun demokratikoa faltsutu egiten direla (1986ko uztailaren 8ko GEEAE. Lingens kasua?; 1991eko maiatzaren 23koa. Oberschlick kasua?; eta KAE hauek: martxoaren 16ko 6/ 1981; martxoaren 31ko 12/ 1982; abenduaren 9ko 74/ 1982; ekainaren 28ko 56/ 1983; abenduaren 12ko 159/ 1986, etab.).
|
|
|
ez neukalako; auzoan baziren, gure moduan, beste familia euskaldun batzuk, eta haietako asko, uda partean, baserrira joaten ziren bolada bat pasatzera, oporretan baino gehiago belarretan laguntzera, egia esanda; gure etxean, ezta hori ere:
|
ez
herririk, ez baserririk, kalera jaitsitako edo kalean sortutako familietakoak baitziren bai aita eta bai ama.
|
|
|
Nabarmenki Montesquieu-ren, nazioaren izpiritu orokorra, ren ideia bihurtzeko ahaleginetan hain zuzen, beste asko bezala bera ere espresio baten bila, < Volkheit> berba asmatu du (herritasuna? geroxeago < Volksgeist> izanez bukatuko duenaren aurresaioa inondik ere) 222 Pedagogoak, dio, haurtasunari entzun behar dio, ez haurrari (haurrak, haurkeriak nahi ditu eta esaten ditu); eta legegileak herritasunari entzun behar dio,
|
ez
herriari (herriak, nahiaren nahiz, ez daki zer nahi duen ere). Herritasunak, aldiz (hots, gogo nazional orokorrak, nabariki),, beti gauza bera dio, arrazoizkoa da, egonkorra, garbia eta egiazkoa(?).
|
|
|
Askapen Gerren ostean, liberalismoaren gorakada, Konstituzioaren gatazka, batasun nazionalaren aspirazioa, estatu feudalak erreformatzeko mugimenduak nahinon, honek guztiak batetik razionalismo juridiko bat akuilatu du, Kode Zibil berri unibertsal baten asmoaz Frantziakoaren antzera (Thibaut) 647, eta frontalki joera horren aurka, bestetik, Eskola Historikoa, lege eta kode berririk asmatu ez, baina tradizionalak zientifikoki garbitu eta egokitzeko (leheneratzeko) asmoz, zentralismo eta uniformitate proiektu ororen antitesia beraz648 Zuzenbidearen filosofia razionalista edo positibistentzat, legea legegilearen nahiari baino ez dago atxikia, legegileak edozein unetan delibera eta promulga lezake, h. d., legegilearekin identifikatzen da legearen arrazoia, ez dauka zerikusirik historiarekin. Eskola Historikoarentzat zuzenbidearen edukia beti eta osoki herriarena (nazioarena) da, herriak ekoizten du bere baitatik inkontzienteki (estreina ohitura gisa, etc.), eta iragan nazionalaren osotasunak determinatua da. Volksgeistak?, h. d., ezin da nahierara diktatu, aldatu, zaharra kendu berria sortu,
|
ez
herri batetik bestera trukatu, herri bakoitzari bere bere zuzenbidea baitagokio, ez edozein lege edozein herriri. Hau dena berdin izan liteke balazta bat despota legegin zalearentzat eta haren aurka paladio bat herriarentzat; edota, errazago, Printze eta klase kontserbakoienen justifikaziorako teoria juridiko bat.
|
|
|
A. W. Schlegel erromantikoa da, eta Grimm anaien liburuaren erreseinan, haien aurka eta beraien aldizkarian bertan epaitu du, 1815, balada eta sagen autoreak beti indibiduala izan behar duela, inoiz
|
ez
herria. Eta F. Schlegel-ek bere ikerketa literarioetan (kanta epikoenetan, eta El Cid enetan ere) ez du autore kolektiboaren hipotesiarekin lan egiten.
|
|
|
poesia naturala (epikoa, ikasigabeena, herritarra) eta artifiziala (dramatikoa, ikasiena, autore indibidualekoa) 263 J. Grimm-en arabera, literatura, hots, narratiba, kanta, balada (baladarekin, epikoa ulertzen da), historiaz batera sortzen da, hots, zuzenean ekintzarekin eta ekintzetatik, gertakariekin berekin eta bertatik. Esango genuke gertakariak berak direla kanta edo mintzatzen, halatan
|
ezen
herri osoaren kanta edo mintzoa bailitzan gordetzen baita herrian. Aitzitik, poesia artifizialean, gertakariek edo bizitzak norbaiti eragiten dioten esperientzia edo iritzi modua adierazten baitute, autore partikular bat mintzo da.
|
|
|
historizatu egin duela, hots, nolabait naturgabekotu, kultura soil bihurtu (Hegel-ek, adbz.).
|
Ez
herriek esentzia eternalen bat leukaketela, baizik alderantziz. Gizakia, edo herri bat?
|
|
|
besterik. Subirania Estatuan baitatza,
|
ez
herrian: –tomada en esta contraposición, la soberanía del pueblo es uno de tantos conceptos confusos que se basan en una caótica representación del pueblo.
|
|
|
Wundten ikuskeran, nahimenak edo borondateak funtsezko zerikusia zuen gogamenaren jardueran eta, horregatik, bere sistemari boluntarismoa deitu zion, eta ez estrukturalismoa? 671 Wundt ek medikuntza eta fisiologia ikasketak zituen eginak, eta gogamenaren analisian fisiologiako metodoak aplikatzen ahalegindu da, berak asmatu baititu lehenbiziko laborategi psikologikoak. Haatik, metodo horiek psikologiaren parte batean bakarrik izango dira erabilgarriak;
|
ez
herrien psikologia edo kulturalean. –Psikologia kulturalak giza gogo garapenaren aldiak aztertu nahi zituen, hau da, hizkuntzan, artean, mitoetan, gizarte ohituretan, legean eta moralean ageri den garapenaren aldiak.
|
|
|
Claudiarekin batera ezin gaitezke joan, lurralde zabal horretan: ez dago biderik,
|
ez
herririk, ez ezer. Aurrea hartu eta itxarotea badaukagu, ordea.
|
|
|
herri karakterearen kapituluan, «nazio frantsesa» hasten da, solemne, herrion zerrenda; baina hurrengoak, herri ingelesa, etab., dira, nazioak barik. Xokagarria ere egiten da batzuetan, esaterako Errusia, Polonia edo Turkia,
|
ez
herri ez nazio eta ez ezertzat dauzkala, ematen baitu. Ezbaigabea da, Kant-ek ez duela Herder-en interesa, nazionala den guztiagatik?
|
|
|
Eskuarki Goethe-k aiurri nazionala aipatu ohi du (Herder-ek bezalaxe), ez izpiritua. ...Montesquieu-ren «nazioaren izpiritu orokorra»ren ideia bihurtzeko ahaleginetan hain zuzen, beste asko bezala bera ere espresio baten bila, Volkheit berba asmatu du (herritasuna Volksgeist izanez bukatuko duenaren aurresaioa inondik ere) 1057 Pedagogoak, dio, haurtasunari entzun behar dio, ez haurrari (haurrak, haurkeriak nahi ditu eta esaten ditu); eta legegileak herritasunari entzun behar dio,
|
ez
herriari (herriak, nahiaren nahiz, ez daki, zer nahi duen ere). Herritasunak, aldiz (hots, izpiritu nazional orokorrak, nabariki), «beti gauza bera dio, arrazoizkoa da, egonkorra, garbia eta egiazkoa(?).
|
|
|
Inola ere ulertu behar ez dena da, hizkuntzak inoren, ez pertsonen eta
|
ez
herrien, pentsamendu edo adimena berak sortuko lukeelakoa, eta ezta, zorrozki, pentsamendua lotu ere. Kreazio poetikoa, filosofikoa, sorkuntza artistikoa bezala, izpirituaren ariketa librea da.
|
|
|
bat batean ez kalerik
|
ez
herririk
|
|
2008
|
|
|
Zer da gertatzen ari dena? Fede gauzak, bakoitzaren barneko gauza bezala ikusten direla, kultura honetan;
|
ez
herri edo talde baten gauza bezala eta horrek bere ondorioak ditu, horien artean, bakoitzak bere erara moldatzea fedeari loturiko eginkizunak, eta elkartea eta taldea alde batera ustea. Gaur jende asko da fededun dela dioena, baina praktikarik gabekoa... naiz jakin kristau fedea praktikatu egin behar dela.
|
|
|
lortutako akordioa berrestea. Akordiorik
|
ezean
herri kontsultak ez zuen zentzurik konpromiso hartan. Hura zen hartutako konpromisoa eta haiek ziren lehentasun estrategikoak.
|
|
|
Hasieran, tributu arauen juridikotasuna bera jartzen zen ezbaian. Zuzenbidearen Eskola Historikoaren barne kokatzen ziren autoreen iritzirako, «herriaren espiritua» edo «herri kontzientzia» oinarri zuten arauak bakarrik ziren zinezko arau juridikoak; horien ustez, tributuak ordaintzeko betebeharraren euskarria horiek ezartzen zituen agintariaren eskumena zenez, eta
|
ez
herriaren kontzientzia, tributu arauek ez zuten inolako juridikotasunik. Frantziako Iraultzaren ikusmoldetik, berbarako, Zuzenbide zibilak ez zuen murrizten jabetza eskubidearen edukia; tributuek, ordea, bai.
|
|
|
Bestalde, BBKren eta Kutxaren arteko bat egiteak interes politiko bat du atzean eta
|
ez
herri baten interesa, PSEko idazkari nagusiaren ahotan. Izan ere, BBKren eta Kutxaren bat egitea herria batzeaz urruti dago, eta zatitu egiten du, azpimarratu du.
|
|
|
Handik aurrera, Nazarioren eskalada eta goraldia pixkakakoa izan zen lehen urteetan, harik eta, labe garaia jarri zuenean?
|
ez
herriko lantegian, halere, probintziako hiriburutik hurbilago zegoèn beste herri inguru batean baizik?, bere karrera meteorikoari ekin zion arte. Hasierako urteak, zeinetan laborantzako tresnak eta erremintak egiteari ekin baitzion, ezin gogorragoak izan ziren.
|
|
|
nazio eraikuntzaren nondik norako hauetan helburua goitik behera baldintzatzen duena ez da begiz jotako xedea, baizik eta prozesua bera. Nazio askapenaren prozesua bera da faktore erabakigarria,
|
ez
herri menderatuaren erabakimena edo autodeterminazio ariketa formala. Azken baliabideok beharrezkoak izango dira noski nazio suntsitu bat berriro eraikitzeko, horretan zalantza gutxi, baina faktorerik erabakigarriena ez da begiz jota dugun helburua, horretara iristeko modua baino.
|
|
|
Bigarrena, zein euskaldunek ez ditu entzun berben forma osoak, bertsolarien aho tan, elizan, kantaren baten edo telebistan? . Bizkaiera batu modukoa egiten genduan ber tsolariok,
|
ez
herri herrikoa, euskara batua sortu arte be, esan zidan Jon Lopategik.
|
|
|
Gutun honetan, Azkueren jokabide intelektuala ikus dezakegu: desinteresatuki eta Euskaldun Herriaren («Pueblo Euskaldun») ahotsa bailitzan(
|
ez
herriaren ordezkari politikoa, baizik nazioaren interes izpiritualena: «sus intereses los más sagrados»), agintean eragin gura zuen, gizarte osoaren onurarako izango zen eskabidea eginez.
|
|
|
Errua, jakina, ez zen Arana Goirirena. Berak nahiago izango zukeen bere txostena formalidade handiagoko kongresu batean aurkeztea eta eztabaidatzea(
|
ez
herriko jendea edo Los, chipirones?
|
|
|
Lege Zaharrean udal partaideak auzokide kategoria zeukaten biztanleen ordezkariak ziren,
|
ez
herriko biztanle guztienak. Auzokidea izateko bi baldintza bete behar ziren:
|
|
|
Bizkaiko Foru Aldundiko Ingurugiro diputatu Josu Madariagak jakinarazi duenez, Urdaibaiko Biosferan egitekoa den Guggenheim museoa ez da Gernikan eraikiko. «Eraikina eskualde osoaren mesederako egingo da, eta
|
ez
herri bakar baten onerako», adierazi zuen atzo Euskadi irratian egindako elkarrizketan.
|
|
|
Hori baikorra dela dio, Loiolakoaren gisako «mahai sekretuak ez baitzaizkit gustatzen». Irtenbidea erakundeetatik egindako proposamenetatik etorriko dela uste du, eta «nahi eta
|
ez
herri galdeketa baten bidez etorriko da».
|
|
|
Baina Bussereauk ez du bertze argibiderik eman. Ez da ezagutzen Europako laguntzen kopurua, ez ibilbidea eta
|
ez
herri elkargo bakoitzak bere gain hartu duen diru zama. Azken bi puntuak negoziatu direla azaldu du.
|
|
|
Gero administrazioa zen tartean. Eta azkenean, ez administrazioak
|
ez
herriak, inork ez ditu gauzak serio eta ondo egiten. Gehiago galdu dugu irabazi baino.
|
|
|
Gutun honetan, Azkueren jokabide intelektuala ikus dezakegu: desinteresatuki eta Euskaldun Herriaren(" Pueblo Euskaldun") ahotsa bailitzan(
|
ez
herriaren ordezkari politikoa, baizik nazioaren interes izpiritualena: " sus intereses los mas sagrados"), agintean eragin gura zuen, gizarte osoaren onurarako izango zen eskabidea eginez.
|
|
|
Nahiz eta biztanle immigranteak egun Euskal Herrian nola banatuta dauden adierazteko beste artikuluren bat eduki zenbaki honetan bertan, garrantzitsua da ikuspegi orokorra ematea; izan ere, identitate eta jarrera kulturalak eta politikoak definitzeko ezinbestekoa da, garrantzi kuantitatibo zein kualitatibo handia baitu. Baina garrantzitsua da gure ikuspegitik eta ikuspegi nazionaletik adieraztea, ez kopuruaren ikuspegitik bakarrik, baita gure historiaren eta errealitatearen ikuspegitik ere, eta hori guztia
|
ez
herri gisa itxuratzen gaituzten" atzerritar" partzialtasunagatik, bi estatuek abileziaz ezarritakoa.
|
|
2009
|
|
|
" Ez da ikusten honetan, gure aberri aldean legez, zuhaizti alairik, ez etxe bazter ugaririk, mendi bedartsurik,
|
ez
herri etxetxurik. Hemen dena da txirotasuna eta itzaltasuna.
|
|
|
–izebak galdera egin bezain laster amaren erantzunaren zain gelditu nintzen, baina ama isilik gelditu zen, hitz eginda egongo ziren ordurako?. Hiriburuan biziko zinateke eta
|
ez
herri ziztrin batean, alokairua dohainik eta aitonak ez lizuke estorbu handirik egingo.
|
|
|
Jainko filosofikoarekin alegia, Jainko bat arrazoimenarena, zientziarena; ez, espreski adierazten da,, sektena? (konfesio edo Elizena), eta
|
ez
herriarena. Herriaren Jainkoa superstizioz betea baitago.
|
|
|
Ez omen zioten inori hurreratzen uzten.
|
Ez
herrikoei, ez ordubeteko epean iritsi zen kazetari andanari ere.
|
|
|
Adibidez: berregin, errota, erreka; baina
|
ez
herri, gerra edo Eguberri.
|
|
|
Batzuek diote ezen XIX. mendeko Desamortizazioarekin gauzak garbi geratu zirela, baina gauzak ez dira batere garbi ikusten: lehenik, Desamortizazioan komentuez eta lurrez hitz egiten da, baina
|
ez
herrietako erlijio tokiez.
|
|
|
Uneotan bi proiektu daude, gatazka agoniko bat, eta
|
ez
herri normalizatu bat bere gatazka eta kezka arruntekin. Hori da abiapuntua; gainontzekoa sufrimendua luzatzea da, baina artean batzuek instituzioen babesa dutela, eta besteek instituzio horien beren jazarpena pairatzen dutela.
|
|
|
Zeren ezkutuan gordetzen den hizkuntza inolako baliorik eta abantailarik aitortzen ez zaiolako gordetzen baita. Bistan da familiako hizkuntza transmisioa bermatzea gurasoen esku dagoela,
|
ez
herri aginteenean. Horrelako adibideak gehiago ere jarri ahal dira, baina aski da esan nahi duguna azaltzeko, hots, herri aginteen jarrera sustapenekoa izateak berak bakarrik ez duela hizkuntza baten etorkizuna bermatzen.
|
|
|
Esan dugunez, hizkuntza politikak ez
|
ezik
herri aginteen politika sozial berdintzaile guztiek eragiten dute hertsadura, berdintzaile izango badira nahitaezkoa baitute desberdinen aurrean desberdin jokatzea. Diogunaren adibide ugari ditugu eskura, bi baino ez ditugu aipatuko:
|
|
|
Arestik oinordetzan utzi zigun existentzialismo nabarmenak, berriz, gerraondoko Bilboko kontraesan linguistiko eta paisajistikoen espazioan kokatu zuen berriro poetika, eta hasiera eman zion euskalduntasunaren berrikuste sakon bati.
|
Ez
herri guztia zen berdea ez bertako biztanle guztiak euskaldunak.
|
|
|
–Bai horixe. Hitzarmenik gabe ez dago gizarterik;
|
ez
herririk, ez Estaturik.
|
|
2010
|
|
|
Baina, beharbada, orain normala da harroputz gobernatu duena harroputz hiltzea, bere porrot izugarria onartu ezinik. Alderdi Sozialista Generalitatetik kanpo bota dute, hain zuzen ere, agerian geratu delako haren espainiartasuna Madrilen, 25 diputatuk Kataluniaren eskubide nazionalen kontra bozkatu dute, PPrekin batean eta boterea maite duelako, eta
|
ez
herria. Komunikabide publikoetako informazio zerbitzuak sekula baino hispanozentrikoagoak eta espainiartu zalegoak izan dira sozialisten gobernualdian EAEn bezalaxe, eta sekula ez da hainbeste urritu katalanaren erabilera eta kalitatea TV3n.
|
|
|
Sindikatuek. Zeren gobernuak segitu baitzuen esaten ezen Errepublika Monarkiko hartan ez zegoela zertan protesta egin... horrek betiko arerioari baizik ez ziokeela mesede egingo, eta
|
ez
herriari. Baina egin zen, ba, egin greba.
|
|
|
Indok bi arazo ikusten ditu hor: batetik, ikastolak galtzen ateratzen dira nabarmen, azpiegitura
|
ezagatik
herrian bertan eskolatu ezin dituzten haurren dirua galtzen dutelako, eta bestetik, berdintasunaren kontzeptua ez du betetzen Frantziako Gobernuak; Ortzaizeko, Donibane Garaziko eta Mauleko ikastolek, esate baterako, beste batzuek baino baliabide dezente gutxiago dituzte, herrikoak ez diren umeentzako diru-laguntzarik jasotzen ez dutelako. Herriko etxeek ordaindu gabe uzten duten diru kopurua bi edo hiru Herri Urratsetan jasotakoa adina da.
|
|
|
eta pentsalari eta zientzialari guztienak. Eta hala ere, onartzen dut ezinezko bat eskatzen nuela, zeren muturrak nagusitzen direnean, eta Espainian hala zeuden kontuak?, ez baitago erdibiderik,
|
ez
herria demokrazia batez erditzeko posibilitaterik. Baina ez ditut hitz hobeak Einsteinenak baino, lehengo batean Txopitea jaunak utzitako frantses aldizkari batean irakurri nituenak, desfile hartan sentitu nuena adierazteko:
|
|
|
Legalitatea errespetatuz egin behar zela. Horregatik jarri genuen pasarte bat esaten duena legalitatea errespetatuz egingo dela, baina legalitate hori alda daitekeela, eta legalitate hori hartu behar dela
|
ez
herri borondatearen muga gisa, baizik eta berme gisa?.
|
|
|
Halere, Euskal Herriak larunbatean ozen aldarrikatu zuen bere epaia: torturatu bakar bat gehiago
|
ez
herri honetan.
|
|
|
Ongi dago bakoitzak bere eremuan eta elkar errespetatuz jokatzea, baina ez diezagutela argazki zaharkituak gaurkotu. Katoliko sentitzen diren politikariak joan daitezela nahi badute, baina
|
ez
herri ordezkari gisa.
|
|
|
Unamunoren eta Pio Barojaren pentsamenduak, Ortega Gasset eta Antonio Machadorenak, Gregorio Marañón eta Ramón y Cajalenak... eta pentsalari eta zientzialari guztienak. Eta hala ere, onartzen dut ezinezko bat eskatzen nuela, zeren muturrak nagusitzen direnean —eta Espainian hala zeuden kontuak—, ez baitago erdibiderik,
|
ez
herria demokrazia batez erditzeko posibilitaterik... Baina ez ditut hitz hobeak Einsteinenak baino, lehengo batean Txopitea jaunak utzitako frantses aldizkari batean irakurri nituenak, desfile hartan sentitu nuena adierazteko:
|
|
|
Atzenean, kartzelako gastuen kontu hori dena ukatu egin zuten senide Villanuevatarrek, begien bistako arrazoiak azalduz. Esate bateko, Lorenzio Loperenagatik diote sin embargo de ser almirante, siempre estubo en la erreria de Alduncin en su empleo de clavetero eta
|
ez
herriko kartzela zaintzen. Bautista Loiarte, berriz, alfer gorotza dela sin oficio alguno, eta ez zuela segundurik ere galdu, kartzela zaintzen.
|
|
|
Halakoa izan zen, garai batean, Sinagoga. Egun, ostera, askoz hobea da eliza katolikoaren kasua, Kristok mundu osoarentzat eratu zuelako, eta
|
ez
herri honentzat edo bestearentzat bakarrik; eliza hori fede bakarraren mende sortu zen, Kristok berak ezarritako zeinuen bidez agertu behar dena, lurrean bere ordezkari moduan aukeratu zuen buruzagi bakarrari men eginez. Erkidego horrentzat, zuzenean eta lehentasunez ematen dira jainko lege positiboak, hala nola, judu herriari emandako antzinako legea edota eliza osoarentzat emandako grazia legea.
|
|
|
Lehenengoa, bada, hizkuntza komunitatearen gertaerarekin —eta horren gainean eraikitako herriaren kontzeptuarekin— estu loturiko hausnarketak eta kontzeptuak bereizteko beharra da, hau da, horiek bestelako bizikidetza formentzako —eta bereziki estatalentzako— egokiak diren ikuspuntuetatik bereizteko beharra. Bereizketa hori ezinbestekoa da, bai, baina
|
ez
herriak estatuarekiko (eta biologiarekiko) dituen lotura anitzak deusezteko, baizik eta gertaera nagusi horiek guztiak elkarlan hoberenera eramateko. Guk geuk atzeman dugu —eta elkarren suntsipenaren mugaraino gainera— ze bortitzak izan daitezkeen herri pentsaerak eta estatu pentsaerak elkarrekin topo egitetik sortzen diren tentsioak; horrexegatik, guk ere ahalegin guztia egin behar dugu —bereziki tentsio horien eraginez emandako— halako hondamendiak berriz ere errepika ez daitezen.
|
|
|
Dirua da irabazteko muniziorik seguruena, diru askorekin armada handiak manten daitezkeelako lehorrean zein itsasoan. Diru gehiago irabazteko,
|
ez
herri xehearen mesedetan, baizik estatua boteretsuagoa izan dadin. XVI., XVII., XVIII. eta XIX. mendeko europar pentsamendu ekonomikoa gizaki batzuek besteak mendean hartzearen aldeko apologia izugarria da.593
|
|
|
Askotan esan dugunez, lehenaldi luze batean karbohidratoa izan zen hazkurriaren euskarria, gizakiak esku-lanean jardun behar zuelako; sari gisa, grosso modo, gantzak konpentsatzen zuen karbohidratoaren gabezia, negute luzeetan (horrelakorik ez zegoen lekuetan, Jainkoak esan zuen txerria ez zela noblea). Erdi Aro europarrean, espeziekin batera, proteina zen gailurra, haragia nobleen elikagaia zelako (ehizan egiten zuten armak zituztenek,
|
ez
herri xeheak). moda oligoelementuena izan da:
|
|
2011
|
|
|
Han elkartzen dira lagun kuadrillak haien kontuak elkarri esatera.Herriko dendetako karteletan nahiz balkoietako banderetan kolore horia da nagusi, baita kaleak izendatzeko plaketan ere. Oria ibaiak itsasoarekin bat egiten du Orion, eta herriaren izena ez
|
ezik
herriko traineruaren kolore horia ere ibaiaren izenetik datorrela diote batzuek. Estropadetan horiz janzten da herria, herriko mutilei animoak emateko.Horia nagusitzen bada ere, herriko plazan bertan eta han dagoen kale aldapatsuenetik gora, gorri koloreko plakek gidatuko dute bisitaria:
|
|
|
ezinbestekoago bihurtzen da, eredu hau etengabe zalantzan jartzen duten ahots neozentralisten aurrean. Are gehiago, ahots hauek autonomia eredua lotzen badute Estatuaren eraginkortasun
|
ezarekin
herriaren arazoei erantzun baliagarriak emateko.Horrexegatik, Euskadin eta Eusko Legebiltzarrean ezin dugu eta ez dugu nahi hauxe aintzat hartu gabe uztea. Autonomia Estatua zalantzan jartzea gure autogobernua zalantzan jartzea da.
|
|
|
Bai.Iruin: Alegia, errepide probintziala;
|
ez
herri mailako bidea, baizik eta bigarren mailakoa.92.840: Beno, Frantzian modu desberdinean izendatzen dira errepideak.Iruin:
|
|
|
Gure estrategia indarrak batu eta aliantzak egitea bada, hori ez delako posible indarkeriarekin».Hala ere, akusazioak «m aren bila desesperatuki» aritu direla salatu du auzipetuak. «Izan ere, guk indarkeria hori soberan dugun arren, ez zaie hori gertatzen ez gure akusatzaileei, ez Gobernuari,
|
ez
herri honetako sektore mediatiko askori». Horren arrazoia ere azaldu du epaitu duen epaimahaiaren aurrean:
|
|
|
openness to trade, social cohesion, and adaptability». Hau da, herrialde txikietako ekonomiak zuzenduagoak daudela esportaziora handietakoak baino, urte bitartean,% 50 hobetu zituzten esportazioak 15 milioi biztanletik beherako herriek; %35 baino
|
ez
herri handiek?; herri txikietako gizarteak homogeneoagoak direla, konpromiso handiagoa dutela berdintasunarekin, eta herrialde txikiak malguagoak direla, errazago egokitzen direla aldaketetara, berritzaileagoak direla.Horien antzekoak esan zituen Joseph E. Stiglitz Ekonomiako Nobel saridunak ere El malestar en la globalización lanean (2002); haren ustez, beren esportazioei merkatu berriak irekit... Edo, nahiago baduzue, Columbiako Unibertsitateko Sala i Martin irakasleak The Independence of Catalonia:
|
|
|
Kultur ekipamenduaren harira nahikoa areto badagoela eta daudenak modu egokian erabili eta zaindu behar direla berriei begira jarri beharrean. Kultur eraikinen inguruan ez
|
ezik
herriko beste eraikinei buruz ere aritu da, etxebizitza hutsei buruz besteak beste. Horren harira esan du plan orokor berria egiterakoan parte hartze handiagoa beharrezkoa dela.
|
|
|
Hala ere, probak egitea edo
|
ez
herriek erabaki dute, Europar Batasunak ezin dituelako behartu. Datozen asteetan bigarren bilera bat egingo dute energia eta segurtasun nuklearreko arduradunek.
|