|
2011
|
|
|
Bistakoa dirudi haurrengandik hurbilen dauden eta haiekin denbora gehien pasatzen duten pertsonek dituztela tratu txarrak detektatzeko aukera gehien, eta erantzukizun handiagoa dutela horren aurrean. Horien artean daude adingabearen senideak eta bizilagunak, osasun profesionalak eta, noski, haur hezkuntzako profesionalak, bai ingurune formaletan, bai ingurune
|
ez
formaletan.
|
|
2012
|
|
|
Emotikonoen erabilera Emotikonoak mezu
|
ez
formaletan erabili behar dira, eta hartzaileak ulertuko dituela argi badugu soilik erabili behar ditugu.
|
|
|
ADIBIDEAK Mezua transmititzean gertatutako akatsa Enpresa askotan, ohiko akatsa izaten da mezu desberdinak transmititzeko kanal berbera erabiltzea. Erakundeek kanal formalak eta
|
ez
formalak izan behar dituzte, eta, egoeraren arabera, mota batekoak edo bestekoak erabiliko dituzte. Hortaz, adibidez zuzendariaren jakinarazpen bat erakunde guztiari bidaltzen zaionean, hoberena denei gutun bana edo denentzako e mail bat, behar bezala sinatua, bidaltzea da, eta ez enplegatuek gai pertsonalei buruz aritzeko erabiltzen duten Interneteko foroetan adieraztea.
|
|
|
Enpresak antolatutako harreman formalek (talde formalak) egin behar dituzten lanen arabera biltzen dituzte langileak. Antolakuntza formal horrez gain, antolakuntza
|
ez
formala ere izaten da (talde ez formalak), adiskidetasunak edo kidetasunak eraginda, zaletasunak, adina, sexua, etab., bat batean sortzen dena.
|
|
|
Enpresak antolatutako harreman formalek (talde formalak) egin behar dituzten lanen arabera biltzen dituzte langileak. Antolakuntza formal horrez gain, antolakuntza ez formala ere izaten da (talde
|
ez
formalak), adiskidetasunak edo kidetasunak eraginda, zaletasunak, adina, sexua, etab., bat batean sortzen dena.
|
|
|
Talde formalen eta
|
ez
formalen artean sortzen den komunikazioa asko alda daiteke eta antolakuntzan eragina izan dezake. Egokiena, ahal den neurrian, antolakuntza ez formala antolakuntza formalean txertatzea izango litzateke.
|
|
|
Talde formalen eta ez formalen artean sortzen den komunikazioa asko alda daiteke eta antolakuntzan eragina izan dezake. Egokiena, ahal den neurrian, antolakuntza
|
ez
formala antolakuntza formalean txertatzea izango litzateke. Enpresek langileei beren artean harremanak izateko aukera bultzatu behar dute.
|
|
|
ANTOLAKUNTZA FORMALA ETA
|
EZ
FORMALA. Antolakuntza formala:
|
|
|
– Antolakuntza
|
ez
formala: antolakuntza formala osatzen dutenen artean bat batean eta modu naturalean sortzen den antolakuntza da.
|
|
|
Beste ikuspegi batetik, barne komunikazioan, komunikazio formala eta
|
ez
formala bereizten dira.
|
|
|
– Komunikazio
|
ez
formala: komunikazio formalak huts egiten badu agertzen da.
|
|
|
Era berean, albo komunikazioa aipatzen da. Albo komunikazioa komunikazio
|
ez
formala da, aldez aurretik planifikatuta ez dagoena.
|
|
|
Enpresaren komunikazio planaren arduradunek ahal dutena egingo dute komunikazio formalak enpresaren premiak asetzeko, distortsionatutako komunikazio
|
ez
formalen ondoriozko komunikazio zehaztugabe edo okerrik gerta ez dadin.
|
|
|
– Talde
|
ez
formalak; ez daude ezarritako araubide jakin baten eraginpean: lagun taldeak, etab.
|
|
|
Lan arloan beti sortzen dira zurrumurruak. Hortaz, komunikazio
|
ez
formalean erabiltzen den baliabidetzat har daitezke ia ia. Zurrumurruak egiazkoak edo gezurrezkoak izan daitezke, baina jasotzen dituenaren pentsamendua baldintzatzen dute beti.
|
|
|
Bilera
|
ez
formala izaten da, eta bertaratuek besteei hitza kentzeko aukera izaten dute, gaia ezagutzen dute-eta. Igorleak, berriz, elkarreraginean jardun dezake, galderak eginez, mugituz eta hitzik gabeko komunikazioko baliabideak erabiliz.
|
|
|
PROPOSATUTAKO JARDUERAK 9 Komunikazio horizontala, berez, formala ala
|
ez
formala da? 10 Jar ezazu komunikazio formalaren eta komunikazio ez formalaren adibide bana.
|
|
|
PROPOSATUTAKO JARDUERAK 9 Komunikazio horizontala, berez, formala ala ez formala da? 10 Jar ezazu komunikazio formalaren eta komunikazio
|
ez
formalaren adibide bana.
|
|
|
Gaitasunak ez dira soilik curriculum formalaren bidez lortzen, jarduera
|
ez
formalen eta ikasketa informalaren bidez ere eskuratzen baitira.
|
|
|
Haurren adin txikiak, izan ikasleak edo proiektu
|
ez
formalen hartzaile, mugatu egiten du arlo honetan eduki dezaketen jarduera.
|
|
|
Lehen ezarri dugun banaketaren arabera, hezkuntzako esku hartze formala eta esku hartze
|
ez
formala daudela esan daiteke. Esku hartze formala hezkuntza sistemaren barruan egiten da, eta ez formala, hezkuntza erakundeetatik kanpo, hau da, hezkuntza sistemak arautu ez dituen jarduerak dira.
|
|
|
Lehen ezarri dugun banaketaren arabera, hezkuntzako esku hartze formala eta esku hartze ez formala daudela esan daiteke. Esku hartze formala hezkuntza sistemaren barruan egiten da, eta
|
ez
formala, hezkuntza erakundeetatik kanpo, hau da, hezkuntza sistemak arautu ez dituen jarduerak dira.
|
|
|
Esku hartze formalaz beste unitate batzuetan jardungo dugunez, unitate honetan haur hezkuntzako esku hartze
|
ez
formalak zein diren, nola antolatzen diren eta ikastetxeetan nola egiten diren azalduko dugu.
|
|
|
Hezkuntzako esku hartze
|
ez
formalari soziala adjektiboa erants dakioke, zeren premia sozialez, eta, bereziki, hezkuntzari dagozkion alderdi sozialez ere, arduratzen baita. Ondorioz, esandakoaren arabera, hezkuntzako esku hartze ez formal eta sozialari, gizarte hezkuntzako esku hartze dei geniezaioke.
|
|
|
Hezkuntzako esku hartze ez formalari soziala adjektiboa erants dakioke, zeren premia sozialez, eta, bereziki, hezkuntzari dagozkion alderdi sozialez ere, arduratzen baita. Ondorioz, esandakoaren arabera, hezkuntzako esku hartze
|
ez
formal eta sozialari, gizarte hezkuntzako esku hartze dei geniezaioke.
|
|
|
Esku hartze
|
ez
formalaren ezaugarriak
|
|
|
Esku hartzeko era hau eremu arautu edo formaletan egiten denaren desberdina da, baina bi prozesuak, hau da, formala eta
|
ez
formala, xede baten arabera eta irakaskuntza/ ikaskuntza prozesuen bidez egiten dira.
|
|
|
Irizpide metodologikoei dagokienez, irizpideotako asko berdinak dira formalean eta
|
ez
formalean, baina, ez formalean, kontzeptuen ikaskuntza ez da hain garrantzitsua, eta garrantzi handiagoa ematen zaie prozedurei edo trebetasunei eta balioei eta jarrerei.
|
|
|
Irizpide metodologikoei dagokienez, irizpideotako asko berdinak dira formalean eta ez formalean, baina,
|
ez
formalean, kontzeptuen ikaskuntza ez da hain garrantzitsua, eta garrantzi handiagoa ematen zaie prozedurei edo trebetasunei eta balioei eta jarrerei.
|
|
|
Horrela sailkatu ahal izanez gero, nola egingo zenuke sailkapena? Osatu lauki hau, hezkuntzako esku hartze formalen eta
|
ez
formalen alderdi komunak eta bereizleak adieraziz: Hezkuntzako esku hartze formala Hezkuntzako esku hartze ez formala Alderdi komunak Alderdi bereizleak Bilatu udalean, autonomia erkidegoan edo Interneten haurrentzako planak, programak, proiektuak eta jarduerak.
|
|
|
Osatu lauki hau, hezkuntzako esku hartze formalen eta ez formalen alderdi komunak eta bereizleak adieraziz: Hezkuntzako esku hartze formala Hezkuntzako esku hartze
|
ez
formala Alderdi komunak Alderdi bereizleak Bilatu udalean, autonomia erkidegoan edo Interneten haurrentzako planak, programak, proiektuak eta jarduerak. Egiaztatu ea unitatean ikasi duzun sekuentziaren araberako mailetan banatuta dauden (ariketa hau binaka edo hiru laguneko taldetan egin dezakezue).
|
|
|
Hezkuntza formalean esku hartzeko zentroak. Hezkuntza
|
ez
formalean esku hartzeko zentroak. Laguntzeko eta/ edo gizarte laguntzako esku hartzeko zentroak.
|
|
|
Beraz, esan daitekehiru hezkuntza mota daudela: hezkuntza formala, hezkuntza
|
ez
formala eta hezkuntza informala.
|
|
|
Hezkuntza
|
ez
formala. Eskolatik kanpo egiten diren eta hezteko asmoa duten jarduerei dagokie. Hezkuntza formala bezala, sistematizatuta dago, hau da, aldez aurretik ezarritako helburuak lortzeko planifikatu diren jarduerak dira.
|
|
|
Hezkuntza formala bezala, sistematizatuta dago, hau da, aldez aurretik ezarritako helburuak lortzeko planifikatu diren jarduerak dira. Hezkuntza
|
ez
formala, hierarkizatutako eta araututako instituzioen edo erakundeen bidez erantzuten ez diren hasierako prestakuntzari, prestakuntza etengabeari, espezializatuari, kulturalari, lanbiderako prestakuntzari eta gizarte hezkuntzari dagozkion beste hainbat alderdiz arduratzen da.
|
|
|
1.4 GIZARTE HEZKUNTZAKO ETA GIZARTE LAGUNTZAKO HEZKUNTZA
|
EZ
FORMALEKO ERAKUNDEAK
|
|
|
1.5 ESKU HARTZEA ETA HEZKUNTZA
|
EZ
FORMALA
|
|
|
JARDUERA Hezkuntza
|
ez
formaleko zentro bat bisitatzea Planteamendua: Hezkuntza ez formaleko zentro batera bisita egitea, eta nola funtzionatzen duen eta nola antolatzen den ulertzea.
|
|
|
JARDUERA Hezkuntza ez formaleko zentro bat bisitatzea Planteamendua: Hezkuntza
|
ez
formaleko zentro batera bisita egitea, eta nola funtzionatzen duen eta nola antolatzen den ulertzea. Garapena:
|
|
|
Zerrendatu itzazu gutxienez esparru bakoitzeko 5 erakunde (publiko, kontzertatu, pribatu, udalaren kudeaketa pean daudenak, Aldundiaren kudeaketapean,... daundenak izan daitezkela kontuan hartuz). hezkuntza formala Haur hezitzailea Hezkuntza laguntzako espezialista HEZKUNTZA
|
EZ
fORMALA Gizarte hezkuntzako esparrua Gizarte hezkuntza eta laguntzako esparrua Zerrenda itzazu bikoteka lan egiteak eskaintzen dituen abantaila edo aukerak alde batetik eta bestetik agertzen diren muga edo gainditu beharreko eragozpenak. Bikoteka lan egitea arrakastatsua izan dadin, zeintzuk dira zuen ustez eman behar diren baldintzak eta adostu behar diren oinarrizko erabakiak?
|
|
|
Halaber, haur hezkuntza terminoa generikoki erabiliko dugu, haurtzaro osoari eta, batez ere, 6 urtera arteko haurrei dagozkien prozesu
|
ez
formalak adierazteko (haurrentzako arreta zentroak, udalekuak, etab.).
|
|
|
Era berean, haur eskola hezkuntza arautua ematen den lekuak (eskola,...) adierazteko erabiliko dugu, eta hezkuntza inguru formaletan zein
|
ez
formaletan hezkuntza hori ematen duten profesionalei haur hezitzaile deituko diegu.
|
|
|
Haur Hezkuntzako lehen zikloan (esparru formalean) eta etapa osoan (esparru
|
ez
formalean), haurrentzako arretarako heziketa proiektuak eta programak diseinatu, gauzatu eta ebaluatzea, Haur Hezkuntzako espezializazioa edo horren pareko titulua izango duen irakasle batek prestatutako proposamen pedagogikoaren arabera; eta ingurune seguruak sortzea, bestelako profesionalekin eta familiekin lankidetzan.
|
|
|
Lanbide irudi honek hezkuntza formalaren eta
|
ez
formalaren sektorean egiten du lan, haurrentzako arretarako gizarte zerbitzuen sektorean. Hauek dira lanbide eta lanpostu garrantzitsuenak:
|
|
|
Gainera, osasun langileek bi eginkizun dituzte: hezitzaile gisa (hezkuntza formala) eta eredu gisa (hezkuntza
|
ez
formala). Hezitzaile eginkizun hori, medikuek eta erizaintzako langileek ez ezik, osasun laguntzaileek ere badute (zelariek, harreragileek, idazkariek, etab.):
|
|
|
Irakasleek aukera ugari dituzte eragin formalak eta
|
ez
formalak izateko. Haurrek eta gazteek hobeto barneratzen dituzte irakaskuntzak, eta ikasten dutena iraunkorragoa da.
|
|
|
Hezitzaileak rol aktiboa du. Hezkuntza
|
ez
formala: intentziorik gabe eta planifikatu gabe hedatzen da.
|
|
2016
|
|
|
|
Ez
formala
|
|
|
11 Binaka, egin ezazue hezkuntza formal,
|
ez
formal eta informalaren bitartez ikasi duzuenaren zerrenda bat.
|
|
|
13 Etengabeko hezkuntza esku hartze formala ala
|
ez
formala da. Arrazoitu zure erantzuna.
|
|
|
Esku hartze soziohezitzailean, zeharkako metodologia da animazio soziokulturala, eta heziketa
|
ez
formaleko eta sozialeko profesionalez gain heziketa formalekoek ere erabiltzen dute.
|
|
|
Lehenago ere esan dugunez, animazio soziokulturala heziketa prozesu bat da. Heziketa
|
ez
formalaren barruan kokatzen da, eta pertsonen, taldeen eta inguruaren arteko esperientzietan oinarritzen.
|
|
|
Hezkuntza
|
ez
formala. Eskolatik kanpoko nahitako hezkuntza ekintzak dira.
|
|
|
familia, lagunak, ingurunea, prentsa, telebista, Internet, liburuak eta abar. Hezkuntza informala hezkuntza formal eta
|
ez
formalean erabiltzen ari dira, baina oraindik ez da nahikoa aztertu eta maiz ez da aintzakotzat hartzen.
|
|
|
Gaur egun, prestakuntza onaren oinarria ez dute erakunde formalek bakarrik eskaintzen, bitarteko informal eta
|
ez
formaletan ere lortzen da. Are gehiago, gure gizartea etengabe aldatzen ari denez, prestakuntza formala ez da nahikoa eta, helburuak lortzeko, hezkuntza ez formalarekin osatu behar da.
|
|
|
Gaur egun, prestakuntza onaren oinarria ez dute erakunde formalek bakarrik eskaintzen, bitarteko informal eta ez formaletan ere lortzen da. Are gehiago, gure gizartea etengabe aldatzen ari denez, prestakuntza formala ez da nahikoa eta, helburuak lortzeko, hezkuntza
|
ez
formalarekin osatu behar da. Hezkuntza instituzionala ez da gai gizarte gertakari jakin batzuek planteatzen dituzten hezkuntza premiak antolatzeko, irakasleen prestakuntzaren ezaugarriengatik, antolamenduaren zurruntasunagatik edo ekintzen burokratizazioagatik.
|
|
|
1.3.2 Esku hartze soziokulturala eta hezkuntza
|
ez
formala
|
|
|
Esku hartze soziokulturala, orokorrean, hezkuntza
|
ez
formalean egiten da; hezkuntza ez formala, azaldu berri dugun moduan, antolatu egiten da baina hezkuntza formalaren sistematik kanpo ematen da.
|
|
|
Esku hartze soziokulturala, orokorrean, hezkuntza ez formalean egiten da; hezkuntza
|
ez
formala, azaldu berri dugun moduan, antolatu egiten da baina hezkuntza formalaren sistematik kanpo ematen da.
|
|
|
Animazio soziokulturalaren metodologia eta prozeduren ezaugarriak bat datoz erabat hezkuntza mota horrekin. Beraz, esan dezakegu animazio soziokulturala hezkuntza unibertsoaren sektore
|
ez
formalean dagoela kokatua.
|
|
|
Hezkuntza
|
ez
formala etiketa orokor bat da, eta etiketa horretan hezkuntza formalaren sistematik kanpo eskaintzen diren jarduera antolatu eta sistematikoak sartzen dira. Era horretako hezkuntzaren helburua da hezkuntza formala osatzea, hark hartzen ez dituen arlo eta metodologietan.
|
|
|
Hezkuntza
|
ez
formaleko programek beren bereizgarriak dituzte: hartzaile diren talde edo komunitateen premia eta interes zehatzak asetzen dituzte, metodologia aktibo eta partizipatiboak erabiltzen dira, proposatzen diren jarduerak gauzatzeko eskakizun akademiko eta administratibo gutxi bete behar dira (batzuetan bat ere ez), edukiak testuinguruan kokatuta daude, espazioak eta denborak ez dira mugatuak?
|
|
|
Hezkuntza
|
ez
formalaren asmoa da jarrera kritiko eta konstruktiboa lantzea; sormena piztea, analisirako metodo berriak eta arazoen konponbide berriak aurkitzeko tresnak emanez; errealista izatea, konponbide praktikoak behar dituelako; eta konponbideak bilatzen eta arazoak prebenitzen kide guztiek parte hartzea.
|
|
|
Hezkuntza
|
ez
formalaren berezko eremuak dira ludotekak, unibertsitate hedakuntzako adinduentzako ikasgelak, auzo etxeak, udalekuak, kanpaldiak, opor guneak, kultur etxeak, ateneoak, museoak, erakusketa aretoak, tailerrak, baserri eskolak, aisialdiko zentroak eta abar.
|
|
|
Ikaskuntza kooperatibo eta sozializatuko proiektuetan eta ikaskuntza zerbitzu proiektuetan, hezkuntza formala eta hezkuntza
|
ez
formala bereizten dituen lerroa oso lausoa da.
|
|
|
1.3.2 Esku hartze soziokulturala eta hezkuntza
|
ez
formala 18
|
|
|
UC1876_ 3: Hezkuntza
|
ez
formalaren esparruan, gazteei zuzendutako gizarte eta hezkuntza ekintzak antolatzea.
|
|
|
Simulazioak, antzerkigintza, tailerrak, ipuinak, istorioak, maleta didaktikoak, esperimentazio laborategiak, eta antzeko baliabideak erabiltzen dira. Gehienetan, kanpoko enpresa batzuk eskaintzen dituzte halako zebitzuak, eta eskaintza eskolei, heziketa
|
ez
formaleko ikastetxeei eta, asteburuetan, familia eta bestelako taldeei egiten zaie.
|
|
|
3 Ingurumen hezkuntza formala,
|
ez
formala eta informala
|
|
|
Ingurumen hezkuntza esparru formal zein
|
ez
formalean hazten joan zen jardueren, esperientzien eta programen bidez; jomuga zen jendearen jarrera eta ohiturak aldatzea, erdietsi nahi den aldaketa sozialerako bidean. Eskolako lehen ahaleginek, oro har, ikuspegi fisiko biologiko eta informatiboa zuten.
|
|
|
Adibidez, adierazpen hartan honako hauek aipatu zituzten: ingurumen hezkuntza ez dagokio bakarrik esparru formalari, baizik eta esparru
|
ez
formalari eta informalari ere bai (hedabideak, herri agenteak, kudeaketa...); pertsonak prestatu egin behar ditugu munduko arazo nagusiak uler ditzaten, ezagutza tekniko eta jarrera egokia izan dezaten (funtzio produktiboa garatzeko, bizimodua hobetzeko eta ingurumena babesteko) balore etikoei zor zaien arretarekin. Harrezkero, ingurumen hezkuntza ez da ikasleen portaeran zentratzen, eta haien konpetentziak sustatzen saiatzen da, ekintzak planifikatzeko eta ekiteko ere gauza izan daitezen, gaur egungo eta bihar etziko ingurumen arazoak konpontze aldera.
|
|
|
3 INGURUMEN HEZKUNTZA FORMALA,
|
EZ
FORMALA ETA INFORMALA
|
|
|
Ingurumen hezkuntza formala,
|
ez
formala eta informala (Coombs eta Ahmed, 1975)
|
|
|
Hezkuntza
|
ez
formala, berriz, antolatuta dagoen jarduera oro da: hezitzailea, testuinguru ofizialetik haratago doana, populazioaren azpitalde zehatz batzuen ikasketa errazteko, umeekin hasi eta helduak ere kontuan hartuz.
|
|
|
Ingurumen hezkuntza
|
ez
formalaren helburua izango da sentikortu gabe dauden pertsonak informatzea, sentikortzea eta ingurumen arazoen aurrean konponbideak bilatzen saiatzea; eta parte hartze aktiboa izango duten pertsonak lortzea ere bai. Prozesu honetan ezin da espero informazio jasotze hutsak berehalako jarrera eta ohitura aldaketa ekarriko duenik.
|
|
|
Nori zuzendua dago hezkuntza
|
ez
formala. Kontsumitzaileei, gazteei, politikariei, langileei, sektore profesionalei...
|
|
|
Norantz jo luke hezkuntza
|
ez
formalak?
|
|
|
Ingurumen hezkuntza
|
ez
formalaren helburu nagusiak:
|
|
|
Ingurumen hezkuntza
|
ez
formalean egiteko zenbait ekintza:
|
|
|
1985ean sortu zen Eusko Jaurlaritzako Ingurumen Hezkuntzako Zerbitzua, eta 1986an Euskal Autonomia Erkidegoko Ingurugiro Hezkuntzari buruzko I. Jardunaldiak izan ziren, Sukarrietako SESZen: Euskal Autonomia Erkidegoan eta beste erkidego batzuetan garatzen ari ziren jardueren berri eman zuten bertan, hezkuntza formal zein
|
ez
formalean, batik bat ezagutzan eta natura ingurunearekin dugun harremanean zentraturik.
|
|
|
Ingurumen hezkuntzaren alorreko ahaleginak bideratzeko egitura sendoa osatzen ari dira horiek. Funtsean, hezkuntza formala indartzeko zerbitzu eta baliabideak dira, baina hezkuntza
|
ez
formalera ere bideratzen dira.
|