|
2000
|
|
|
Elizaren kasuan, arau jakin batzuk
|
ez
ezik hizkuntz ohitura eginak zituen elizbarrutiak, aurreko hamarkadetan duintasun berriz eraman nahi izan zirenak, gainera (ikusi besterik ez dago, adibidez, nola eman zitzaion leku hizkuntzari, eta nola gozabertako euskara Gasteizko Gotzaindegiaren Buletinean eta Katekesian).
|
|
|
Monarkia isabeldarrak edo canovistak gaztelaniaz bakarrik egiteko joera makurrabaldin bazuen, karlismoarentzat, aitzitik, euskara edo katalana ez ziren izan sekulahizkuntza arrotzak, inoiz gudaroste karlistako euskaldunen hizkuntz ohiturez zenbaittalde gaztelau elebakar kexu izateraino. Bestalde, armak irabazle suertatu eta berariazko Aldundiak eratu zituztenean, euskararen aldeko politikarik ere egin nahi izanzen, arrazoi ideologikoengatik
|
ez
ezik hizkuntzari aitortzen zioten kultur balioagatikere.
|
|
2007
|
|
|
Helduen euskalduntze alfabetatzean lehenengo momentutik ikasleak euskara ikasteko
|
ez
ezik hizkuntzaren egoeraz jabetu eta haren aurrean jarrera bat hartzeko ere ahalegin desberdinak egin dira. Era askotan, baina jeneralean estrukturazio handirik gabe.
|
|
2008
|
|
|
Hiri horietan guztietan euskarari tokia egiteko eskatzen zuen. Eta Donostiaren kasuan, tokia egin
|
ez
ezik hizkuntza nagusi bihur zedila («izan adi et, seko andere»).
|
|
2010
|
|
|
Ardura hori gobernuarena izateaz gain, Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako biztanleen ardura ere badela zehaztu du: Gizarteak du eskura euskara sustatzeko aukera, egunero erabiltzea eta kale hizkuntza
|
ez
ezik hizkuntza profesional bihurtzea. Berrikuspen horretan parte hartzeko eskatu die Lopezek Euskararen Aholku Batzordeko kideei.
|
|
2011
|
|
|
jaialdiak, erakusketak, zinema eta bestelako kultur produkzio elebi/ eleanitzak, azpitituluak bertsio orijinaletan, liburu azoka eleanitzak,... Bertako gutxituari inolako aukerarik eta lehentasunik ukatu gabe, beste hizkuntza bat, batez ere gutxitua bada, agerraraztea kultura eta hizkuntza aniztasunaren aldeko ekimena izango da, eta beraz lehentasuna izan behar duena. ekimen kulturalak
|
ez
ezik hizkuntza eskubideen alorrean ere eginkizun ugari agertzen dira eremu honetan, aniztasunaren bidetik bideragarri eta aberasgarri direnak. Ikusi adibidez, Aierdi & uranga (ed.) (2008) liburuan euskara, immigrazioa eta hizkuntza eskubideen inguruan biltzen diren gogoetak; material interesgarria da auzi honetan aurrera egiteko. europako kontseiluak eman zuen aurrera pauso garrantzitsuetarikoa erregio edo gutxiengoen hizkuntzen europako karta (1992) izan zen hizkuntza eskubideen alorrean, eta hainbat estatutan, formalki bederen, hartu diren erabakiak baikortasunez onartu behar dira. erakunde berberak, eta irakaskuntzari begira bestalde, 2001 urtean abian jarri zuen hizkuntzen Ikaskuntza, Irakaskuntza eta ebaluaziorako europako erreferentzi Markoa. haren babesean sortutako portfolio proiektua ere, besteak beste, baliabide emankorra izan daiteke eleaniztasunaren profil ezberdinak irudikatu, balioztatu eta agerian jartze aldera.
|
|
|
Fishmanen definizioan, bi barietate baino gehiago egon daitezke egoera diglosiko batean (bi, hiru...); eta, gainera, hizkuntza baten aldaerak
|
ez
ezik hizkuntza ezberdinak ere aurkitu daitezke egoera diglosiko baten banaketa funtzionalean:
|
|
2012
|
|
|
Haurrek hizkuntza — kodea—
|
ez
ezik hizkuntza erabiltzeko arau sozialak, hizkuntzen arteko hierarkia... ere barneratzen dituzte.
|
|
|
171). Beraz, haurrek hizkuntza —kodea—
|
ez
ezik hizkuntza erabiltzeko arau sozialak, hizkuntzen arteko hierarkia eta halakoak ere barneratzen dituzte. Sozializazio elebiduna izan duten haurrek bi hizkuntzak ikastearekin batera bi kodeak nola erabili, non, norekin eta zertarako, bi kodeak noiz bereizi eta noiz nahasi ere ikasten dute (Luykx 2003:
|
|
2013
|
|
|
Halaber, eta EIZIEren lanari esker itzulpen memoriak eta ordenagailuz lagunduriko itzulpena burutzeko tresnak (ikus EIZIEren webgunean Itzulpen memoriak eta Tresnak) nabarmen garatu dira hamarkada honetan eta horiek itzulpena egitea erraztu
|
ez
ezik hizkuntza kalitatea ere ageriki hobetu dute: Xuxenortografia zuzentzaileak, Euskalbareta zenbait Corpusen ekarpenez ari naiz, nabarmen haziz doan euskarazkoez aipatzearren.
|
|
2014
|
|
|
Bazekien propaganda zena eta ez zena bereizten". Hizkuntz politika
|
ez
ezik hizkuntza ere menperatzen zuela nabarmendu du Arbelbidek," inor gutxik bezala bizkaieratik zubereraraino".
|
|
2015
|
|
|
Euskarara ekarri dituzte beste hizkuntza batzuetan sortutako harribitxiak. Horien artean, literatura
|
ez
ezik hizkuntzaren mugak hausnartzeko xedea izan duten idazleen lanak. Hizkuntza malgutasunez kiribildu eta lipar batez haren esentzia uler dezakegula sinetsarazi diguten sortzaileen fruituak.
|
|
2016
|
|
|
" Children acquiring language acquire knowledge of the language or languages in their sociolinguistic environment" (ibid., 171). Beraz, haurrek hizkuntza –kodea–
|
ez
ezik hizkuntza erabiltzeko gizarte arauak, hizkuntzen arteko hierarkia eta halakoak ere barneratzen dituzte. Sozializazio elebiduna izan duten haurrek bi hizkuntzak ikastearekin batera bi kodeak nola erabili, non, norekin eta zertarako, bi kodeak noiz bereizi eta noiz nahasi ere ikasten dute (Luykx, 2003:
|
|
2017
|
|
|
erabilera sustatzeko neurriaren bila" artikulua idatzi dute. bertan, euskal soziolinguisitikaren esparruan ohikoak diren teknika metodologiko hainbaten azterketa kritikoa egin dute, batez ere, hiztun kategorietan eta hiztunen aitorpenetan oinarritzen direnei eginikoak. izan ere, planteatu nahi du azterketa modu horiek errealitate soziolinguistikoa bera sortzen dutela, edo gutxienez, sortzen laguntzen duten elementuak izan daitezkeela. bere iritzian, ikerketa metodologikoetan aldaketa formala gertatu litzateke, besteak beste, praktika linguistikoak lehenesteko kategoria identitarioen gainetik. atal honetako bigarren artikulua Jaime Altuna Ram� rezek idatzi du gazteen euskararen erabilera generoaren aldagaiaren arabera aztertzeko. ikerketa etnografikoa lezoko eta pasai donibaneko 12 eta 16 urte bitarteko nerabeekin egin du, eta ondorioztatu du, batetik, euskararen erabileran genero desberdintasuna badagoela, euskara gehiago erabiltzeko nesken joera berretsiz. eta, bestetik, baieztatu du, hizkuntza erabiltzeko moduak ere ez direla berdinak. bere ikuspegitik, generoa eraikitzeko sozialiazio sexistak, berak, indartzen du sexuen arteko hizkuntzen erabileraren banaketarako joera hori. bat 104 zenbaki honi amaiera emateko oso bestelako gaia duen artikulua aurkezten dugu: ...modura ere ikus daiteke fenomenoa, esate baterako, alternantzia hori ahuldutako hizkuntzan hitz egiten hasteko modu bat denean. beraz, interes apartekoa duen gaia da, baita, ikuspegi sozioionguistikotik begiratuta ere. kasu honetan, fenomenoaren azterketarako baliabide teknologikoaz aritzen da artikulua. izan ere, jakinik fenomenoaren ezaugarri nagusia bat batekotasuna dela, eta ahozko hizkuntzan
|
ez
ezik hizkuntza idatzian ere agertzen dela, sare sozialetako kode alternantzia aztertzeko modua erakusten dute. hau da, hizkuntzaren prozesamenduaren (hp) alorrean garatutako metodologia, eta hizkuntza teknologiaren bitartez corpusa biltzeko eta etiketatzeko baliatuko den metodoaren berri eman dute. irakurle guztion interesekoak izango direlakoan.•
|
|
2018
|
|
|
" Haurrak hizkuntzaren erabilerarako arauez jabetzen dira hizkuntza gizarte jardueretan nola erabiltzen den ikusita eta egoera horietan parte hartuta. Beraz, haurrek hizkuntza —kodea—
|
ez
ezik hizkuntza erabiltzeko arau sozialak, hizkuntzen arteko hierarkia eta halakoak ere barneratzen dituzte. Sozializazio elebiduna izan duten haurrek bi hizkuntzak ikastearekin batera bi kodeak nola erabili, non, norekin eta zertarako, bi kodeak noiz bereizi eta noiz nahasi ere ikasten dute".
|
|
2020
|
|
|
Haurrak hizkuntzaren erabilerarako arauez jabetzen dira hizkuntza gizarte jardueretan nola erabiltzen den ikusita eta egoera horietan parte hartuta(...) Beraz, haurrek hizkuntza ‑kodea‑
|
ez
ezik hizkuntza erabiltzeko arau sozialak, hizkuntzen arteko hierarkia eta halakoak ere barneratzen dituzte.
|
|
2021
|
|
|
...hitz egiteari ekin zion Vienako gortea imitatuz, tokiko hizkuntza, txekiera, nekazarientzat utzita; Norvegian, mende bat geroago, jende jantziak Kopenhageko gorteko hizkuntza, daniera, hitz egingo zuen, norvegiera herritar eskolatu gabeen kontua balitz bezala; elite finlandiarrek beste hainbeste egingo zuten garai berean suedierarekin... 21 Eta erreinuen periferiako elite horiek euren hizkuntzari
|
ez
ezik hizkuntza horretan garatzen zen kultura orori ere egingo zioten uko, hizkuntza nahiz kultura horiek behe mailakotzat hartuz. Berebat, haien garapena sustatuko zuen elite eskolaturik gabe, hizkuntza periferiko hauen modernizazioa atzean gelditzen hasi zen.
|
|
|
21 Gortean integratu nahirik norbere hizkuntza
|
ez
ezik hizkuntza hegemonikoaren adiera lokalak ere baztertzera iritsi ziren elite periferiko hauek. Gaskoien adibidea jartzen du Burkek (1991:
|
|
|
Haurrak, hizkuntza edo hizkuntzak ikasten dituztenean, hizkuntzen gaineko jakintza soziokulturalez ere jabetzen dira. Haurrek hizkuntza —kodea—
|
ez
ezik hizkuntza erabiltzeko gizarte arauak (norekin egin eta norekin ez, noiz erabili eta noiz ez, noiz hizkuntza aldatu...) bai eta hizkuntzen arteko hierarkia ere barneratzen dituzte.Haurrak hari zuzenean egiten zaion modutik ez ezik, ingurukoek beren artean egiten duten moldetik ere ikasten du hizkuntza. Hizkuntzarekin batera, haurrak mintzairari loturiko balio eta eredu sozialak ere barneratzen ditu.
|
|
2022
|
|
|
Hau da, Euskal Herrian, Donostia pinpirinean prestatzen direnez gero menu eraberritzaileenak, zentroa kokaturik dagoen lurrak eransten diona kontuan izanik, eta, besteak beste, gure amonen errezetak eta biltzen edo lantzen dituztenez gero, ezin bada ukatu euskal identitatea duenik zentro horrek. Menuen espiritu eta tradizio eta lanketagatik da euskalduna zentroa,
|
ezen
ez hizkuntzagatik.
|