|
2000
|
|
|
Baina emaztea laster hil zen, eta urtea igarobaino lehen, aita etxeko neskamearekin ezkondu zen berriro. Zazpi haur izan zituzten. Soren txikiena?, baina zorionik
|
ez
etxean. Aita sinetsita zegoen, bere hain errazaberastea Jainkoari zor ziola, baina mendeku gisa, bere bekatu barkaezina zigortzeko, eta familiaren gainean Jainkoaren madarikazioa zegoela.
|
|
|
Eta honek izorratzen nau.
|
Ez
etxera bueltatzean gerta daitekeenagatik, baizik eta pentsamendu hauek ez didatelako uzten Ralphekin momentua oso osoan bizitzen. Maite dut Ralph, inoiz inor maite izan ez dudan bezala.
|
|
|
—Sentitzen dut, Joanes: ni banoa eta zu esku hutsik utziko zaitut,
|
ez
etxerik ez errentarik...
|
|
|
...are nabariagoa izan zen hurrengo urtekoa, zeren, Frantziako errege Luis XIV.aren eta Espainiako infanta Maria Teresaren arteko ezkontzan, zeinak, dakizun bezala, bi ekitaldi izan baitzituen, lehena —ezkontza ofiziala— Hondarribian, eta bigarrena Donibane Lohizuneko elizan, sei egun geroago, 1660ko ekainaren 9an, aitak Villagrandeko dukearekin egoiteko parada izan baitzuen berriro... eta
|
ez
etxerat esku hutsik itzultzeko, baina bere amets urrezkoen zorroan Espainiako armadarekin bete beharreko kanoi eta fusilen tratu ezin biribilagoa zekarrela.
|
|
|
Eta, andaluzak erran bezala, etxeko edozein katuri emaiten genion tratua emaiten geniola, gurekin lasai eta gozo egoiten zen hura, jauregiko gela bateko zein bertzeko alfonbren gainean, etxeko jendearen eta bertako bizilagunen lagun. Eta egia zen arren txakurrek urduri jartzen zutela, egia zen, halaber,
|
ezen
etxe barrenean genituenen konpainia —zeren eta aitak eta osaba Joanikotek nork bere txakurrarekin ibiltzeko ohitura baitzuten— ontzat hartzen ikasi zuela, desgogara izan bazen ere eta haiekin nehoiz nahastu izan ez bazen ere, zuek hor eta ni hemen.
|
|
|
Baina, orain bahoa edo bihar bahoa, gure adioa alegrantziazkoa izan ledin nahi nikek... Izan ere, desterrua ez duk lur bat, guganik kanpoan dagoena, baina gure baitakoa, zeren desterru handiagoa dik etxean dagoenak, baina burua beheiti, ezen
|
ez
etxetik kanpoan dagoenak, baina burua goiti —eta entseiatzen zelarik ezpainetako nekean irri bat marrazterat, erran zuen—: Bai, hoa lasai; izan ere, gorputzez urrunduko gaituk, baina ez arimaz, zeren gure arimak bat dituk hik egin berri duan koadroaren laukian.
|
|
|
—Ez nuen Fernando jakinaren gainean jarri —berriz ere" Fernando" — Nik deitzekotan, lantokira baizik ez deitzeko hitzarmena genuen, sekula
|
ez
etxera, Josefina berez aski goganbehartua baitzegoen gurekin. Biharamunean mintzatu ginelarik, ordea, harri eta zur utzi ninduen haren hoztasunak.
|
|
|
Garai hartan, sanatorioak ez
|
ezik
etxeak ere gaixoz beteta zeuden. Aurkitu nuen, ordea, lo egiteko ostatua Amara Zaharreko familia baten etxean.
|
|
2001
|
|
|
Esnatu eta ez dugu ezer.
|
Ez
etxerik, ez herririk, ez dirurik, ez arroparik. Ezer gabe eta biluzik, daitekeen gabezia egoera zehatzenean gaude, loreontzi apurtuaren zatiz, polaroid erretratuz, kafe hondarrez inguratuak.
|
|
|
arrantzaleak oraingoan atuna jan, eta hurrengoan atunak arrantzalea. Baina kantari eta dantzari âeta zahatoari eragitenâ ari direino ez dira, dirudienez, gehiegi oroitzen ez Itsasoaz
|
ez
etxe gaineko hipotekaz. Garbi aitortu beharrean gaude.
|
|
|
Egun bakarra ez zitzaigun aski iruditu, ez kanpokoei
|
ez
etxekoei. Eta nola aunitz ekarri baitzuten eta ez zen deusetik falta, bigarren eta hirugarren egunean ere igualtsu ibili ginen.
|
|
2002
|
|
|
Dirudienez, honako hauxe: " Afrikan ez dago ez eskalerik eta
|
ez
etxerik gabeko umezurtzik... Beren etxekoekin bizitzen dira eroak eta lepradunak.
|
|
|
" Au ez dut, zaharrei aginpidea kentzen ari geralako, esaten. Ez dut uste zaharren esku egon behar dutenik erantzunkizun aundiko gorabeherak;
|
ez
etxean, ez lantokian, ez errian, ez elizan, eta ez iñon. Zaharrek ez dute lanik egin behar, atsedena artu baizik.
|
|
|
Enbor oien adar eta frutu gera. Baiña,
|
ez
etxearen, ez lantokiaren, ez erriaren, ez gizartearen, ez elizaren eta ez munduaren etorkizunak ez du egon behar zaharren esku".
|
|
|
Gure sailean bulegari mordoa gaude, eta denek zuzendariaren etsenplua jarraituko balute, a zer hondamendia sortuko litzatekeen". Oharpen honekin batera burura etorriko zitzaigun, halaber, Kafkak bere andregaiak bidalitako gutunak ofizinan eta
|
ez
etxean jasotzen zituela gogoraraziko zigun pasarteren bat edo beste. Â Esaterako:
|
|
2003
|
|
|
«Elgeta»ren azpian «Posible al du pertsona batek musikarekin bizitzea?» galdera dago. Elgetak ez baitzuen ez familiarik
|
ez
etxerik. Elgeta soinu txikiarekin bizi izan zen, nolabait.
|
|
|
Hala ere, badira ereduan ikasitako ikasleak oso erraz eta aise euskaraz hitz egiten eta idazten dutenak eta, D edo ereduan ibili arren, idazmenerako zein, bereziki, mintzamenerako zailtasun handiak ere dituztenak. Bada, orain arteko emaitzen arabera, irakaskuntza denborak ez
|
ezik
etxeko hizkuntzak, ingurune soziolinguistikoak, hizkuntzen arteko interferentziak, metodologia didaktikoak, irakasleen formazioak eta abarrek badute euskararen gaitasuna eskuratze horretan eragina.
|
|
|
Herri txiki bat igaro zanean, doi doi erakutsi zituzten geltokiko argiek alde biko erlojua eta herri izena, eta gero, Gaztelako mahaia... ez zugaitzik, ez belarrik,
|
ez
etxerik ez mundu...
|
|
|
Gizarteratu gabekoa. Ez arropa, ez makillaje,
|
ez
etxe usainik. Deus ez.
|
|
|
Ez gagoz seguru, diño San Pabloc, ez aguirian, ez bacarrean;
|
ez
echean, ez bideetan; periculus in solitudine, in itineribus sepe; ecin fiatu leiteque ez aideetan, ez adisquideetan, ez senideetan, ez anajetan: periculis in falsis fratribus.
|
|
|
eta
|
ez
etxean egunero ikusteko;
|
|
2004
|
|
|
Ohiko adierazleek gizartean eta ekonomian gertatzen den guztiaren zati baten argazkia ateratzen dute.
|
Ez
etxeko lana, ez boluntarioek gizarteari eskaintzen dizkioten orduak, ez baliabide naturala, herritarren osasuna... horiek guztiak kanpo geratzen dira. Ohartzen gara zenbait jenderentzako' heresia' dela guk planteatzen duguna, baina gu ez gara ideologiaz ari, numero hotzetan mugitzen gara gu ere, eta horrela errazago da politikariekin edo beste gizarte eragileekin eztabaidatzea».
|
|
|
Heredatutako obligazio eder… Berrogei bat baserrik osatzen duten herrian, jendearen miserikordiatik bizi omen zen" Amona Txantxona".
|
Ez
etxe, ez lur, ezin sororik izan. Uztazkeneko lekari beteko zoramenean babarrun soroari bildualdiak, bizpahiruak, eman ondoren hor dator etxez etxe Amona Txantxona, bakoitzaren babarrundiari azken bisita egiteko baimen eske.
|
|
|
Bere itxura fisikoak bere osasunak adina kezkatzen duela dio, elikadura zaintzen duela, ariketa fisikoa egiten duela eta ahal duen guztia egiten duela egoera onean egoteko, eta alderdi fisikoa zaindu eta nabarmentzea garrantzitsua dela ulertzen duela. Teknologia Berrien gurdira igotzea kostatzen zaio, ia erdiek ez dute ordenagailurik
|
ez
etxean, ez lanean, ez ikastegian, eta etxean ordenagailua dutenen %40k baino gehiagok ez du Internetera konektatuta; Interneten ez du konfiantzarik erosteko. Hogareño, aisialdian gehien erabiltzen diren lau jardueretatik hiru etxean egiten dira:
|
|
|
Etxietan, zoruok, maitia eta besua izango genituzke, beraz, ahoskeraren aldetik, eta
|
ez
etxeetan, zorook, maitea eta besoa. Hau proposatuz, beste erregela batzuk proposatuz bezala, ongi dakigu gaur egiazki entzuten diren ahoskera batzuk baztertzen ditugula.
|
|
|
Gure poetaren irudimenean, eta oro har euskal irudimenean tradizioz, etxeko sua etxearen sinboloa izan da, etxearen zentro nagusia, etxea berotu eta jakiak prestatu ez
|
ezik
etxea babestu eta garbitzen duena leku sakratu baten moduan (Barandiaran 1990, 58 or.; Duvert 1980, 19 or.). Hortaz, benetako su hura urrunean ahazturik, eleberriko gaztea haurtzaroko paradisua ere ahaztuz doa, suarekin batera oroitzapenak itzaltzen zaizkio eta, ondorioz, ilargiaren ume bilakatzen da.
|
|
|
Mendi gailurrak aurrean eta mendi gailurrak atzean, jira guztian ez zegoen mendia besterik.
|
Ez
etxerik, ez auzorik, ez herririk. Mendi mendian geunden.
|
|
2005
|
|
|
Esan dugu biktima erosoak zaretela. Ez dituzue umeak zaindu behar,
|
ez
etxean lan egin behar...
|
|
|
Komunikabideetan zabaltzen ari diren bestelako hipotesien aurrean, esan behar da poliziek ez zutela ez autoa,
|
ez
etxea ez besterik miatu, eta atxiloketak azken denborako gertaerekin loturarik ez duela pentsatzeko ematen duela horrek.
|
|
|
Naroari Argentinara itzultzeko eskatuko zion, bai, baina ez minutu bat lehenago pentsatzen ari zenagatik.
|
Ez
etxea Ainararekin lasai egoteko nahi zuelako. Irakurtzeak ekarri zion burutapen zurrunbiloak zorabiarazi eta ohean jesartzera behartu zuen.
|
|
|
–Ados etxez aldatzeko, herriz aldatzeko, baina
|
ez
etxe bat erosteko. Badakizu nahiago dudala etxeak alokatu erosi baino –txalet txiki batean bizi ginen, alokaturik, jatetxetik hogei bat minutura; Irantzuk lan egiten zuen klinikara heltzeko hamar bat minutu baino ez zituen behar.
|
|
|
Nahiago zukeen, aukeran, lapurtutakoekin kalera atera.
|
Ez
etxeko diruarekin erositako lepoko, belarritako eta eraztun haiekin.
|
|
|
Nehork ez zion maitasunik aitortu.
|
Ez
etxekoek, ez amanteek, are gutxiago laneko kolegek. Baztertua sentitzen zen, eta leku guztietarik ebaslearen plantan partitzen zen.
|
|
|
Gure oitura ori Adan eta Eva Purgatorioco atetic irten ziren garayetatic dator seguru asco,
|
ezen
eche guztietan sendo errotutaco costumbrea baita, eta neuc ere icusi baitut gure ama, gure amaren ama eta baita aren ama ere, Chertecha deritzayon landarea corrientqui erabiltzen.
|
|
2006
|
|
|
Erkidegoko legegilearen arabera, beharrezkoa da kontsumitzailearen babesa mantentzea eta bermatzea, bai eta animalia jatorriko produktuetarako higiene arau zehatzak indartzea ere. Hala ere, Europar Batasuneko araudia ez zaio aplikatu behar
|
ez
etxeko erabilera pribaturako lehen mailako ekoizpenari, ez etxeko kontsumo pribaturako elikagaiak prestatu, manipulatu edo biltegiratzeari, ez eta elikagai enpresako operadoreak berak zuzenean, kantitate txikitan, lehen mailako produktuak edo haragi mota jakin batzuk azken kontsumitzaileari edo txikizkako salmentako tokiko establezimendu bati ematen dizkion egoerei ere. Kasu horietan, legegileak komenigarriagotzat jotzen ditu osasun publikoa babesteko araudi nazionalak, ekoizlearen eta kontsumitzailearen arteko harreman estua dela eta.
|
|
|
Erkidegoko legegilearen arabera, beharrezkoa da kontsumitzailearen babesa mantentzea eta bermatzea, bai eta animalia jatorriko produktuetarako higiene arau zehatzak indartzea ere. Hala ere, Europar Batasuneko araudia ez zaio aplikatu behar ez etxeko erabilera pribaturako lehen mailako ekoizpenari,
|
ez
etxeko kontsumo pribaturako elikagaiak prestatu, manipulatu edo biltegiratzeari, ez eta elikagai enpresako operadoreak berak zuzenean, kantitate txikitan, lehen mailako produktuak edo haragi mota jakin batzuk azken kontsumitzaileari edo txikizkako salmentako tokiko establezimendu bati ematen dizkion egoerei ere. Kasu horietan, legegileak komenigarriagotzat jotzen ditu osasun publikoa babesteko araudi nazionalak, ekoizlearen eta kontsumitzailearen arteko harreman estua dela eta.
|
|
|
Egia da, nire aita zen bera. Gogoratzen dut, nolatan nire amak esan zion arriskuan jarriko zuela bere burua eta
|
ez
etxetik ateratzeko.
|
|
|
Mariarekin biltzen segitzen bazuen, diskretuki egiten zuen, behin ere ez zapataginarenean. Aitatxik, bederen, ez zuen hain jaun handiarekin inoiz topo egin izanaren oroitzapenik atxikitzen,
|
ez
etxean, ez karrikan.
|
|
|
Ederra da hemengo giroa. Botako nieke begiradatxo bat liburuen bizkarrei, baina hobe izango da, errespetuzko jarrerari eutsi, eta elkarrizketari arreta jartzen jarraitzea, etxea ikustera etorri baikara, eta
|
ez
etxekoen gauzez kuxkuxeatzera.
|
|
|
Animatu baino, bultzatu, behartu ia ia.
|
Ez
etxekoak bakarrik. Kanpotik etortzen zen guztia ere bai.
|
|
|
Ezdeus bihurtu ninduen Francok ez kanpoko
|
ez
etxeko garai haietan otsoak berak jartzen zuen hainbat zepo. Hamairu urtetik hogei urtera desegin ninduten seko nerabezaro gabea naiz ni diktadorea tarteko... horrexegatik sentitu nuen horrenbeste bizkarreko idazmakinan jotzen ez nuen tekla kolpe bakoitzeko.
|
|
|
Ostiral gauean berandu arte egona nintzen lagun batzuekin afaltzen eta solasean, trago batzuk edaten genituela, eta tragoek berandu arte iraun zuten, logale nengoen, eta nekatuta; izeba Matilde, ordurako, azkenetan zegoen, eta ez zen ezer egiteko gauza; ezin zuen hitz egin, ezin zen mugitu, jaten ere tutu baten bidez eman behar zitzaion, eta, kasik, gero eta maizago matrailetik behera egiten zioten negar tantek baizik ez ziguten erakusten bizirik zegoela. Gogor egin behar izaten zen lan, izeba ez
|
ezik
etxea ere gobernatzen. Hala, ohatzean etzan nintzen eta berehala lo nengoen.
|
|
2007
|
|
|
Multinazionalek, meategi erraldoiak urratzeko, bertako soroak eta Estatuari eremu komunalak erosi dizkiete. Ez da gehiago lurrik, lanik
|
ez
etxerik. Ugaritu egin dira lurren desjabetzeak, herritik ihes egin beharra, hilketak, taldekako masakreak, mehatxuak, bortxaketak... baita lurren kutsadura ere, herrietako jendeari alde eginarazteko.
|
|
|
Hori ezinezkoa bada, neurri egokiak hartu behar dira: animalia maiz bainatzea, usu etxetik kanpo eskuilatzea, beti toki berean (bere saskian eta
|
ez
etxeko zeinahi lekutan) lo egin dezan saiatzea, gorozkiak berehala garbitzea, alfonbrarik ez baliatzea (bertatik zahia eta ileak nekez erauz daitezkeelako)...
|
|
|
Gorputzak ez du horren premia,
|
ez
etxean jaten dugunean, ez kanpoan ari garenean ere.
|
|
|
Ez ginen horretaz konturatu
|
ez
etxean, ez Ireneren ezkutaleku sekretura arnasestuka, artega eta barrezka gindoazela ere. Orduan bai, gurpilik gabeko auto korrokoildu horren barruan, ziurrenik arkakusoz beteriko eserleku horietan batere beldurrik gabe kokatu ginenean, aurre egin behar izan genion eragozpenari.
|
|
|
Alegia, arauak errespetatzea edo ez errespetatzea kontingenteada. Egoerei dagokienez, pertsona batek bete ditzake zenbait arau lantegian, eskolan, baina
|
ez
etxean edo lagun taldean; zenbait pertsonari lagundu, baina ezbeste batzuei. Beraz, ez omen dago jokabide moral egonkorrik, ez eta egoerenarteko egonkortasunik ere.
|
|
|
Mathieuren etxean, Dimond jauna eta anderea urduri ziren. Haien semea igandetik ez zen agertu
|
ez
etxean, ez eskolan. Haien kezka handitu zen, haien semea aitaren liburuarekin desagertu zela ohartu zirelarik.
|
|
|
Bere beldur bakarra da ez ote den etxe hartan bakardade gorrian hil eta ustelduko. Horretarako behar nau,
|
ez
etxean dituen lau huskeriak garbitu eta txukuntzeko.
|
|
|
Ez goitik ez behetik. Ez kalean,
|
ez
etxean. Ez Iruñean, ez Gasteizen, ezta Baionan ere.
|
|
|
Eta, orduan, gizarteak —edota gurasoek— heziketan, eta
|
ez
etxeetan ematen den heziketan bakarrik, baizik eta irakaskuntza sisteman ere behar duten eraginik ezean, berriro irudikatze kolektibo eta talde sinesteen arteko desoreka areagotu egin daiteke.
|
|
|
Eragin zuzena ere izango zuten Itziar Carreñok eta Pilar Belzuncek, biak ala biak oso pertsona garrantzitsuak izan baitziren eskulturagileen bizitzetan. Edonola pentsatu nahi nuke Oteizaren eta Txillidaren artekoarena ez zela izan
|
ez
etxeko giroaren eragina ezta erakundeekiko jarrera adeitsua ala kritikoa ere. Interesgarriagoa iruditzen zait pentsatzea urrundu zituena izan zela artearekiko ikusmira, sormenarekiko jokaera, nolako kosmogonia zuten euskal unibertsoarekiko; eta nork bere ideiarekin koherente jokatzeak eraman zituela alde batera edo bestera.
|
|
|
– Ez diru,
|
ez
etxe, ez ezer; ene bizitzan hiru aldiz txurrindu nauk Cosme, eta beti asmatu diat aurrera behar duela egin gizonak.
|
|
|
Eta atea itxi du hainbesteko danbatekoarekin,
|
ezen
etxeko kristal guztiek egin baitute dardara leihoetan, eta une batez pentsatu dut, baten bat apurtzen badu, berak ordaindu duela.
|
|
|
Agiriren bat galdu ote zitzaion pentsatu zuen hasmentan, baina bigarren hausnarketa batean teatroko eskolan sartzeko azpilanak etorri zitzaizkion burura, eta larritu egin zen; Alberto Joseren susmopean zebilen orduko eta, hark nahi ezean, ez zuen sekula ez baimenik
|
ez
etxerik eskuratuko. Datu gehiago behar zituen, eta amua bota zuen solasaren erdira:
|
|
|
...
|
ez
etxe zakur tonto eta zozo horietarik ez, egun osoak iragaiten baitituzte itzalean norbait edo zerbaiten zelatan, gero xanpa bortitz eta sendo batekin ez baitute nehor ez deus egoitzatik hurbiltzerat ere uzten, beren eremua ebatsiko diotelako lotsarekin, goizetik arrats ate sahetsean etzanik baitagozte, denmendren hezur edo salda ondar baten esperoan, beren lana ongi egin dutelako sariaren beha, l...
|
|
2008
|
|
|
Gizartearen arazoa dela jakin arazi eta ohartu behar da, kalera atera behar den arazoa da. Normaltasunez hitz egiteko moduko den gaia bihurtzen denean, orduan gizarte arazo izango da,
|
ez
etxekoa soilik," esan zuen Mollá andereak.DatuakAzkenik datu interesgarriak eskaini zituen, esate baterako," 3 emakumetik batek abusua sufritu du bere familiaren esku edo ezagun baten esku, familia indarkeria lehenengo heriotza kausa da istripu eta minbiziaren aurretik edo 70 milioi neska gutxiago dago munduan abortu selektiboengatik."" Heriotza izebergaren gailurra, ondorio ... Ostean, Zentro Zibikora gerturatu ziren emakumeek, Lourdes Acevedo gizarte zerbitzuetako buruak eta Teresa Mollák gaiari buruzko solasaldia izan zuten.
|
|
|
ez loleku ta
|
ez
etxe.
|
|
|
Jesus Casadok, ASIMELEC ikus entzunezko teknologia fabrikatzaileen patronala erakundeko kideak, ukatu egin du alde horretatik arazoa dagoenik. " Une honetan, LTDa ikusteko balio ez duen aparatu kopuru txikia saltzen ari da, eta gainera gailu txikiak dira beti, sukaldean jartzeko erosten direnak,
|
ez
etxeko telebista nagusiak. Martxotik, saltzen diren telebista handien %97 LTDrako egokituta dago".
|
|
|
etxean bazkaldu eta mendira joango nauk. Eta hik hitzik ere
|
ez
etxean, begia aterako diat-eta? –Beñardok.
|
|
|
Kidetasuna, ezagutza eta etxekotasuna jotzen zituen hark hitanoaren aukera egiteko baldintza ezinbestekotzat. Neska edo emakume hura ez zen ez ezaguna eta
|
ez
etxekoa. Beraz, zuka hitz egin niokeen.
|
|
|
Primeran. Betibegiratuko duzu aldehonetara eta sekula
|
ez
etxearen alde honetara?
|
|
|
LUKAS: Segi
|
ezak
etxera, Kevin. (Pausa) Zer moduz zauria?
|
|
|
Hori duk. Tira, segi
|
ezak
etxera.
|
|
|
Salbuespena armadako kideak izan ziren. Sobietar Batasunetik sakabanatuta zeuden kideak Errusiara bueltatu ziren, baina ez zegoen lanik
|
ez
etxerik haientzat, eta muturreko kasuetan komun publikoetan instalatu zituzten. Baina ez ziren etxe gabe zeuden bakarrak, jende asko hirien kanpoaldean kanpin dendetan bizi baitzen.
|
|
|
Bestalde, jakien zapore natural eta bakarra ezagutzea, estimatzea eta gozatzea bezain gauza berezia galtzen ari da. Hori dela eta, haurrek, gutxien hezitako gustu zentzua dutenek, saltsak, saltxitxak eta bestelako produktu landuak aukeratzen dituzte, eta
|
ez
etxeko saltzaileak edo naturalagoak. Zapore emaileak mugarik gabe erabiltzeak eta, oro har, gehigarri berberak hainbat elikagaitan errepikatzeak zapore berdinak edo oso antzekoak ematen dituzte.
|
|
|
Bagua, Utcubamba (Amazonia), Satem del Marañon (Loreto) eta La Convencion (Cuzco) eskualdeetan hogeita hamar egunez egongo da indarren larrialdi egoera. Herritarrek, hartara, ezin izango dute
|
ez
etxetik atera eta ez elkartu.
|
|
|
Ba, orain arte, Athleticek ez du mailarik eman.
|
Ez
etxean, ez kanpoan. Euskal derbian denboraldiko bigarren garaipena eskuratu zuen San Mamesen.
|
|
|
etxean bazkaldu eta mendira joango nauk. Eta hik hitzik ere
|
ez
etxean, begia aterako diat-eta... –Beñardok.
|
|
|
Zenbait egunen buruan jendea hasi zen Peio amerikanoaz arrenguratzen, nehork etzuelakotz ikusten,
|
ez
etxe inguruetan, ez ostatuetan.
|
|
2009
|
|
|
Orain gaueko loak hartua badu ere herria, egun ere seinale da Sara kontrabandisten herri izana dela.
|
Ez
etxe ederrengatik, ez xenda ttipiengatik. Mintzoak du ageri.
|
|
|
Lehen emaitzen arabera, etxetik erdaldun izanda euskaraz eskolatzen diren ikasleek etxetik euskaldun diren ikasleen pareko garapena egiten dute euskaraz.Ez da inondik ere berria baieztatzea etxetik erdaldun diren haurrek eskolan euskara ikasten dutela. Munduko beste hainbat eta hainbat txokotan bezala, Euskal Herrian ere erakutsi da haurrak etxekoa ez duten beste hizkuntza batean eskolatzeak eskolakoa ez
|
ezik
etxeko hizkuntza ere ikastea dakarrela. Eta hau guztia maila akademikoan ere onurak lortuz.
|
|
|
" Ez da ikusten honetan, gure aberri aldean legez, zuhaizti alairik,
|
ez
etxe bazter ugaririk, mendi bedartsurik, ez herri etxetxurik. Hemen dena da txirotasuna eta itzaltasuna.
|
|
|
" Ez jeuskuk esan aitak bat edo bateri bizkarra berotu barik
|
ez
etxerik zapaltzeko, esan ei juen barrurako.
|
|
|
Enpresen% 15ek ez dute aurrekontu egokirik egiten, ez telefonoz,
|
ez
etxera joan ondoren.
|
|
|
Bisitariak baino ausardia gehiagorekin, Rimas Kurtinaitisen jokalariek erraztasun handiagoarekin saskiratu zuten, bilbotarren defentsak eskaintzen zituen doikuntza ezak baliatuz. Txus Vidorretaren jokalarien gogortasun
|
ezak
etxekoei markagailuan nagusitzea ahalbidetu zien. Atsedenaldian, sei puntuko aldea Lietuvosentzat (33).
|
|
|
Lillok ez du gai horren inguruan sakondu nahi izan eta etxeko partida guztiak aztertzeko gonbita luzatu du. Egia da etxetik kanpoko zenbakiak goian egoteko modukoak direla eta
|
ez
etxekoak, baina ez dut uste tesi zientifikorik osatu behar dugunik. Partidaz partida aztertzen baduzu, garaipenetik porrotetik baino hurbilago egon gara eta arbitroen erabaki oker garrantzitsuenak etxean jasa ditugu.
|
|
|
Abertzaletasun bizkaitarra helburu eta horizonte apalegikoa zaie.
|
Ez
etxean etxeko, baizik munduan munduko nagusi izatera aspiratzen du beraien Bilbok. Berak unibertsalak dira, planetarioak.
|
|
|
–Puertorrikotarra da eta gutxienez hiru urte darama holaxe, kalez kale,
|
ez
etxerik ez inor gabe. Bere ondasun guztiak plastikozko poltsa horretan garraiatzen ditu.
|
|
|
–Orain telebistan bezala janzten ditun;
|
ez
etxean erakutsi bezala.
|
|
|
(?) Arau hauek betetzeko, listuontziak jarri behar dira, erraz garbi daitezkeenak. Tuberkulosoak zaretela baldin badakizue, berriz, zeuen sakelako listuontzian tu egin, eta har ezazue zeuen gain garbitzeko ardura, ez arroparik
|
ez
etxeko ontzirik garbitzen ez den lekuetan, eta, ahal baduzue, sartu listuontzia beste ontzi baten barruan, urez bete, sutan jarri, eta eduki irakiten, hiru minututan gutxienez.
|
|
|
Neurri egokiak hartu zituen, bada, Nazario Orbek, etxeko bi emakumeekin batera. Ernestinak ere, bizitza osoan oin punten gainean ibiltzen ohituak, ez zuen inoren ahotan egon nahi?, berri gaiztoak
|
ez
etxean ez kanpoan eraginik izan ez zezan, edo, izatekotan, eraginik txikiena izan zezan: neurriak, ordea, alferrikakoak gertatu zitzaizkion Nazariori berari; etxean, hasteko, ez zen jada etxekoa sentitzen, itzarri orduko haragi puskaren irudia baitzetorkion burura, etxetik kanpo uzten zuena; buruko etxerik gabe, izan ere, alferrikakoak ziren beste etxe guztiak:
|
|
|
abailduraren eta ezintasunaren ordu berean, alegia, arratsaldeko seiak ere gauerdiko hamabietako gaumin, non minutuen, orduen eta denbora ororen orratzek bat egiten duten, non hegoa ere ipar bihurtzen den eta zirkuluaren puntu guztiak erdigune, izugarrikeriaren eremuan ñabardurarako tarterik ez balego bezala:
|
ez
etxeko lanik eta ez gogoetarik, ez ordurik eta ez desordurik, ez sokasaltorik eta ez ilunabarrik, izugarrikeria bera baizik.
|
|
|
Jauregi batean bizi zen, bai, baina merezi ote zuen horrelako izenik, baldin eta jauregiaren hormek ez fantasmarik ez ezer berezirik gordetzen ez bazuten, ez drakularik ez banpirorik?
|
ez
etxekoen iraganean piratarik. Eta, jakina, benetakorik ezean, etxean izara bat hartu, eta batetik bestera ibiltzen zen, uuuuu eta uuuuu!
|
|
|
–Kalera, kalera! Ez zaitut ez fabrikan
|
ez
etxean ikusi nahi! Eta ez uste seme galduaren parabolako aita bezala, zure itzuleraren zain egongo naizenik!
|
|
|
askatasuna galtzen joatea da. Preso gaude Carmen eta biok, eta
|
ez
etxetik irten barik gaudelako, ez. Duela hogeita hamar urte izan genuen elkarrizketa hartatik, urtetan egon gara preso.
|
|
|
Nire kaparetasuna dudazkoa zen. Ez lurrik
|
ez
etxerik ez nuen. Amets tiki batzuk ernatu nituen gorteko nire egonaldi laburrean, Henrikek nire aldera erakusten zuen begikotasunak hauspoturik.
|
|
|
ote duen argitzea. Halere, azken ikerketari dagokionez, hizkuntzaren erabileran islatutako norberaren taldearen aldeko efektu hau laneko testuinguruangertatzeak, eta
|
ez
etxeko testuinguruan, motibazioan arreta ipintzera darama. Izanere, lana estatusarekin eta prestigio sozialarekin dago lotuta.
|
|
|
" Gaur
|
ez
etxean bezala" lelopean, Nutrizioaren Nazioarteko Egunaren zortzigarren edizioak dio etxetik kanpo janez dieta osasuntsua egin daitekeela.
|
|
|
Foreign and Commonwealth Office Etxetik kanpo jatea ohikoa da familia askotan, eta, nahiz eta hasiera batean eragozpen gisa ikusten den, ez soilik ekonomiaren ikuspegitik, baita nutrizioaren ikuspegitik ere, establezimenduen aniztasunak hori errazten du. Zergatik “Gaur
|
ez
etxean bezala”. Kalkulatzen da espainiarrek etxetik kanpo bazkaltzeko erabiltzen dutela beren elikadura aurrekontuaren heren bat.
|
|
|
Elikadura aldetik osasungarria den janariaren eskaintza “jatetxe osasungarrien” markaren ezaugarri bereizgarria izango da. Marka hori Elikadura arloko Segurtasunaren eta Nutrizioaren Espainiako Agentziak (AESAN) sortu du gaur egun, Nutrizio, Elikadura eta Dietetika Elkarteen Espainiako Federazioaren (FAD) “Gaur
|
ez
etxean bezala” kanpainaren aurkezpenean. Zigilu hori izan nahi duten establezimenduek dekalogo bat bete dute.
|
|
|
Kutsadurarik ez izateko, lehenik eta behin, zaborra hustu eta etxebizitzaren kanpoaldean dagoen edukiontzi batean utzi. Ez da inoiz zaborrik utzi behar, batez ere hondakin organikoak, ez sukaldean
|
ez
etxeko beste inon, balkoiak eta terrazak barne. Etxeko zaborrontzi gisa erabiltzen den ontzia lixibarekin garbitu eta desinfektatu behar da.
|
|
|
Familiak asistentzia mota erabaki behar duenean, lehenik eta behin jakin behar du eguneko zentro batek autonomia pertsonalaren prebentzio, errehabilitazio eta mantentze zerbitzua eskaintzen duela, erabiltzaileen bizi baldintzak hobetzeko. Nagusiak ez dio uko egin behar
|
ez
etxeari ez inguruari. Beste irtenbide bat pertsona bati mendekotasuna duen adinekoaren etxean arreta ematea da.
|
|
|
Baina justu kontrakoa egiten ari dira, eskuinari ahalik eta parte hartzerik txikiena interesatzen zaiolako, ahalik eta eserleku gehiago izateko. Gaur egun matxinatzea zure ideiekin bat egiten duen aukerari botoa ematea da, eta
|
ez
etxean geratzea.
|
|
|
Orain berrogeita hamar urte, itsasoan igarotzen genuen Karmen eguna, eta eskerrak, horrek arrantzan geundela esan nahi baitzuen. Arrantzarik ez bazegoen, ogirik ere
|
ez
etxean, eta, beraz, hobe lanean?. Egun, ordea, oso bestela igarotzen dute arrantzale ohi askok itsasoko zaindariaren eguna.
|
|
|
Berak, baina –Domingok–, zer eskain zezakeen, ordainean, zer historia gogoangarri? Jauregi batean bizi zen, bai, baina merezi ote zuen horrelako izenik, baldin eta jauregiaren hormek ez fantasmarik ez ezer berezirik gordetzen ez bazuten, ez drakularik ez banpirorik...
|
ez
etxekoen iraganean piratarik. Eta, jakina, benetakorik ezean, etxean izara bat hartu, eta batetik bestera ibiltzen zen, uuuuu eta uuuuu!
|
|
|
Neurri egokiak hartu zituen, bada, Nazario Orbek, etxeko bi emakumeekin batera –Ernestinak ere, bizitza osoan oin punten gainean ibiltzen ohituak, ez zuen inoren ahotan egon nahi–, berri gaiztoak
|
ez
etxean ez kanpoan eraginik izan ez zezan, edo, izatekotan, eraginik txikiena izan zezan: neurriak, ordea, alferrikakoak gertatu zitzaizkion Nazariori berari; etxean, hasteko, ez zen jada etxekoa sentitzen, itzarri orduko haragi puskaren irudia baitzetorkion burura, etxetik kanpo uzten zuena; buruko etxerik gabe, izan ere, alferrikakoak ziren beste etxe guztiak:
|
|
|
" Gure etsairik handienak beldurtzeko moduko begirada du...", hoztasun eta iluntasun berak hartuta sentitu ziren bostak, haien mututasunak eta haien keinuek –Teofilo Mariaren buru makurtzeak eta beste lau anai arreben begi ixte sinkronizatuak– ez baitzuten besterik adierazten, bostak ere gauminaren orratzak markatutako denbora itsu berean sartu balira bezala... abailduraren eta ezintasunaren ordu berean, alegia, arratsaldeko seiak ere gauerdiko hamabietako gaumin, non minutuen, orduen eta denbora ororen orratzek bat egiten duten, non hegoa ere ipar bihurtzen den eta zirkuluaren puntu guztiak erdigune, izugarrikeriaren eremuan ñabardurarako tarterik ez balego bezala:
|
ez
etxeko lanik eta ez gogoetarik, ez ordurik eta ez desordurik, ez sokasaltorik eta ez ilunabarrik, izugarrikeria bera baizik.
|
|
|
–Kalera, kalera! Ez zaitut ez fabrikan
|
ez
etxean ikusi nahi! Eta ez uste seme galduaren parabolako aita bezala, zure itzuleraren zain egongo naizenik!
|
|
|
(...) Arau hauek betetzeko, listuontziak jarri behar dira, erraz garbi daitezkeenak. Tuberkulosoak zaretela baldin badakizue, berriz, zeuen sakelako listuontzian tu egin, eta har ezazue zeuen gain garbitzeko ardura, ez arroparik
|
ez
etxeko ontzirik garbitzen ez den lekuetan, eta, ahal baduzue, sartu listuontzia beste ontzi baten barruan, urez bete, sutan jarri, eta eduki irakiten, hiru minututan gutxienez.
|