2006
|
|
Hala ere 86 urteetan biztanleria hazi baino urritu egin denez ez dugu erabili kasu honetan aurreko 81 epealdirako ezarritako irizpidea. Izan ere, jakin badakigu biztanleriaren orotariko hazkuntza
|
ez
datorrela bat ezinbestean jaiotza tasarekin, migrazio mugimenduak izan ohi direla dakigun bezala. Dena den honen xedea ez da bost urteren buruan jatorrizko euskaldunak zenbat diren jakitea.
|
2007
|
|
Administrazioak eta Euskal Autonomia Erkidegoaz ari naiz oraingoan, behin eta berriz esan izan digu azken aldian euskaldunon utzikeria dela erabilera datuak aldrebesten dituena.
|
Ez
nator bat inondik inora horrekin, hainbeste lan egiteko badugu, egiten ez dena eta benetan serio hartzen ez dena, eta horren ondorio dira neure ustez datu hauek. Motel ari da euskara galdu dituen eremu eta lurrak berreskuratzen, ezintasun handiagoekin aukerekin baino.
|
2008
|
|
Kopuru hauek paperezko edizioen salmentetatik oraindik oso urruti daude, batez ere probintzia mailako hedapena duten egunkarien kasuetan. Ikusgarria da nola
|
ez
datozen bat datuak paperezko edizioetan eta digitaletan.
|
2009
|
|
Lehenak, Nafarroa osoan euskararen ofizialtasuna deklaratzea zuen helburu (Euskal Jeltzaleen parlamentu taldeak aurkeztu zuena). Gainerako bi zuzenketen arabera ordea, batak zioen egitasmoa
|
ez
zetorrela bat NFBHLOrekin (talde Popularraren zuzenketak, alegia). Besteak berriz (UPNko parlamentu taldearenak), zera esaten zuen:
|
|
Lizentziarik ez izatearen ondorioz, komunikabide horrek ezin ditu nafar agintariek urtean behin ematen dituzten dirulaguntzak jaso, eta horrek publizitate pribatuaren menpean egotera behartzen du irratia. Irratiak afera auzitara eraman zuen eta, horretarako, argudiatu zuen lizentziak emateko azken prozesua
|
ez
zetorrela bat betebehar juridikoekin. Auzitegietan zazpi urtez aritu ondoren, epaileek 1998ko lizentzia banaketa balio gabe utzi eta arrazoia irratiari eman zioten34 2006aren bukaeran hasieran, epaiak beharturik, nafar agintariek lizentziak emateko prozesua errepikatu eta, berriz ere, irrati hori utzi dute kanpoan; horren ondorioz, komunikabideak berriro auzitegietara jo behar izan du35.
|
|
Eta gauza jakina da hainbat kasutan enpresa horiek nahiago dutela dagokien isuna ordaindu, arazoa erabat konpontzeak eskatzen dituen inbertsioak egin edo neurriak hartu baino. Legea
|
ez
badator bat enpresaren interesekin, erraz egingo dio muzin betebeharrari eta ekingo legea saihesteari. Aldiz, enpresaren interesa zentzu hedatuan hartu eta bere baitan kokatzen baditugu legearen betebeharrak —ingurumen edo hizkuntza alorrekoak— orduan bai izango direla eraginkor lege eta arauak, enpresak berez daraman bidean akuilu eta sostengu bihurtzen direlako.
|
2010
|
|
OHARRA: pertzepzio hau
|
ez
dator bat eguneroko bizimoduan hizkuntza bakoitzarekiko sentitzen den beharrarekin. Kasu horretan hauek dira oso edo nahiko beharrezkoaren datuak:
|
|
Arazoak arazo, hilzorian dauden hizkuntzen egoerarekin ez du zerikusirik euskarak, oraindik ere indarberritzen jarraitu behar handia duen arren. kontuak bestelakoak izan dira, ordea, azken ia hogeita hamar urteotan. zorionez, gaur egun, euskararen bizi indarraren adierazleak
|
ez
datoz bat hilzorian dauden hizkuntzenekin, ezta gutxiagorik ere. esate baterako, munduan ezagutzen diren lege babes gorenetakoa du euskarak euskal autonomia erkidegoan —biztanleria gehien duen euskararen lurraldean—, nahiz eta arrunt apalagoa duen nafarroan, eta hutsala gaurdaino iparraldean. halaber, euskararen ezagutzaren adierazleak arrunt hazi dira urteotan, eta erabilerarenak ere h... arazoak arazo, hilzorian dauden hizkuntzen egoerarekin ez du zerikusirik euskarak, oraindik ere indarberritzen jarraitu behar handia duen arren.
|
2011
|
|
3 gaztarora iristean euskara da neska mutil guztien edo gehienen mintzabide bakar edo nagusi; horren ondorioz euskal bikote-kideak eratzen dira eta euskaraz (euskara hutsez, ia erabat euskaraz) diharduen familia muin berria sorten dute, eta hurrengo belaunaldiaren L1, seme alaben ama hizkuntza, euskara izango dela segurtatzen duen etxe giroa eta lagunarte sendoa eraikitzen dute guztiek edo gehienek. euskarazko bizibide arruntaren gurpilak martxan dirau horrela, menderik mende egin izan duen moduan, beste mende laurden (edo heren) batez. hiru baldintza horiek betetzen dituen gizataldea, gainerakoan erdal munduarekin kontaktu zuzenean egon arren, diglosiazko egoeran bizi da. gutxi dira ordeaz, oro har, baldintza horiek betetzen dituzten euskaldunak172 Labur bilduz: diglosia tradizionalaren eskema basikoa betetzen duen euskaldungo osoa
|
ez
dator bat gaur egungo euskal herriaren batez besteko errealitatearekin. euskaldunok ez gara, oro har, diglosia giroan bizi. b) euskaldungo osoa hartu ordez erreferente moduan demagun, aldiz, arnasguneetako euskaldun jendea hartzen dugula aztergai. demagun posible dela hori kontzeptualki (hala uste dut, zeharo) eta demagun zehatz operatibizatzera iristen garela hiztun talde hori (ez da lan erosoa,... gurasoen (zer esanik ez aitona amonen) aldean harreman sare zabalak, herriz (eta, hainbatean, arnasguneesparruz) haraindikoak ditu gazte jende horrek, aski rol harreman fluido eta dibertsifikatuak, herrikoekin eta herriz kanpokoekin lehen ez bezalako" public familiarity" bat, bertako kontestu aski arruntetan
|
|
Leku eta aldi diferenteaz dihardutelarik horko hainbat azalpenek, ezin esan liteke (ez, behintzat, era zorrotzean)" diglosia bai/ ez" kontuan bat edo bat ez datozenik. Antzeko gaia aztergai duten kasuetan, aldiz, konparazioa egingarria da. konparazio hori behin baino gehiagotan egin delarik, emaitza ez da oro har baiezkoa izan127 ondorio praktikoetan
|
ez
datoz bat. desadostasunik handiena, berriro ere, badirudi Ninyoles en eta gainerakoen artean dagoela. esplikazioa argia da zenbaitentzat. guillermo rojo, konkretuki, honela mintzo da: " Ninyoles indica que en Valencia hay diglosia y, que yo sepa, nadie ha puesto en tela de juicio ese punto de vista.
|
|
" praktikan, ordea, murrizte asmo horrek ez du aurrera egin. ...hamarkadatik aurrera Catalunyan eta euskal herrian diglosia kontzeptuaz idatzi direnak," hizkuntza politikaren gidaritzapekoak" direlakoan, ez ditu aintzat hartu nahi, jakintzaz ari omen baikara. gure inguru hurbileko ziaboga aldi horiek ez ditu gustuko, Fishmanek emandakoa bai. zientifikoentzat eta objektiboentzat daukan diglosia adiera lehenetsi nahi du, Fishmanena. eta ni horrekin ere
|
ez
nator bat.
|
|
Badakigu jakin, egoera zertan den, agian, baina
|
ez
gatoz bat berau izendatzerakoan eta deskribatzerakoan. estandarra izatea eta onartua izatea, alegia. euskara biziago dago orain euskara Batuarekin, lehen hizkuntza estandarrik gabe zegoena baino. zientziak, hizkuntzalaritzak eta soziolinguistikak kasu honetan, ekarpen erabakigarriak egin ditu euskararen biziraupenean. euskararen eredu estandarrik izan barik, adibidez, nekez izan genitzake dauzkag...
|
|
bizi garen egoera zein nolakoa den ez dakigula, alegia. Badakigu jakin, egoera zertan den, agian, baina
|
ez
gatoz bat berau izendatzerakoan eta deskribatzerakoan. zenbat buru hainbat aburu. Iritzi trukea eta eztabaida beharrezkoa da, elkarren errespetuan, bai, baina argi eta zintzo.
|
|
Hori da, funtsean, ahuldu horrekin azaldu nahi dena: hizkuntza atzeraka doala belaunez belaun eta, egungo joera nagusiari buelta ematen ez bazaio, galtzeko arrisku bizian dagoela.3 galtzeko arriskuan (endangered) edo bizi iraupena mehatxupean (threatened) izatea, alde batetik, edo ahuldutakoa hizkuntza izatea, bestetik,
|
ez
datoz bat nire ustez. gauza bat da hilzorian edo bizirauteko mehatxuAdiera hertsian, euskararen hiztun elkartea ez da, gaur egun, egoera diglosikoan bizi; Euskal Herrian ez dago diglosiarik. Gaur egun, ez dago hizkuntzen arteko banaketa funtzionalik ez dago gune edo zonalde euskaldunik (euskaraz nagusiki erabiltzen duenik), hizkuntzen geroratzean, transmisioan, ez dago aurrerapenik, eta, azkenik, hizkuntzen (erabilera eremu, modu eta abarren) arteko berezitasunak ezabatzen ari dira.
|
|
Bere kritika oharreko hainbat baieztapen, diglosia kontzeptua gizarte giro jakinean sortua eta horrela kontuan hartzekoa dela dioena bereziki, zuzena da. Argigarria da orobat, eta niretzat berria, Lionelek, gizarte psikologian oinarriturik eta Moscovici hartuz bidaide, gizarte giroaren ulerkera biez dioena.
|
ez
nator bat Boyer-en eta beste zenbaiten estatizismo kritikarekin (Lionel ere apenas, ondoko oin oharrean ikus litekeenez), ez eta suitzar diglosiaren inguruko alienazio kontuarekin25 Bistan da bat gatozela funtsezko puntu gehienetan. Bere hitzetan esanik" aurreneko lau puntuak argiak badira azken puntua, gatazkarena, hain argia ez da".
|
|
J U L E N A R E XO LA L E I B A. Lehentasunezko arloak definitzerakoan argitu da zergatik eta zertarako ari garen lan hau guztia egiten. horren inguruan bi postura ikusi ditut nik gaur oso oso garbi. errealitatea asumitu egin behar dugula esaten duena versus atzerapen linguistikoaren kontzeptua gaitzat hartu behar dela esaten duena. Nondik joan nahi dugun pentsatu behar dugu. zientzia eta politika sozialaren arteko eztabaida horretan
|
ez
nator bat bakoitzak bereaz arduratu lukeela esaten duen pentsamenduarekin: " zu arduratu zaitez zientziaz, nik politika soziala egin dezadan".
|
|
// [Para m� el euskera es la lengua por excelencia de los vascos.] gazteleraz, gure ustez galderaren jatorrizko hizkuntza, eta euskaraz, handik itzulitakoa, hautatu beharrekoak, a) eta b), ipini ditugu. elkarrizketatuek, jakina, Ez daki/ Ez erantzun esateko hirugarren aukera zeukaten. gure lehengo zalantza da ea a) eta b) aukerak benetan elkarren kontrajarriak ote diren. hau da, bat hautatzeak bestea ukatzea ote dakarren, izan ere, metodologikoki horrela behar baitu izan eta, gainera, jasotako erantzunetan hori gertatzen da. Bigarren zalantza, berriz, hizkuntzen arteko korrespondentziari dagokio, adibidez, euskal herritarrak, gazteleraz vascos esatea egokia iruditzen zaigu. halere, a) aukeran, euskaraz, hizkuntza bakarra esatea
|
ez
dator bat, gazteleraz, la lengua adiera sotilarekin; zergatik euskarazko itzulpenean esamoldeari erantzi diote bakarra hori?
|
|
Mintzamenaren atalean ikus dezakegu elkarrizketatuen %27k euskaraz ongi hitz egiten dutela adierazi dutela, %10ak nahikoa ongi, %24ak zertxobait eta, azkenik, ezer ez dakitenak %39k. elkarrizketatuen erantzun hauek
|
ez
datoz bat aurreko emaitzekin, baliteke datuen haztatze prozesuaren eragina izatea. edozelan ere, badakigu, seguru, elkarrizketatuen %21ek euskaraz hitz egiten ondo dakiela elkarrizketa bera euskaraz egin duelako arazorik gabe. egon daiteke, egon, euskaraz hitz egiten ongi jakinagatik, elkarrizketa gazteleraz egitea nahiago izan dutenak, %6 inguru 2 taulako datuak begiratzen badugu. ederto.... Alabaina nola da posible, telefonoz egindako elkarrizketan (1 taula), mintzakideen %20ak euskaraz jakitea esan eta inkesta gazteleraz egitea?
|
2012
|
|
EHKNk eta ISLk, jakina, datu ezberdinak eskaintzen dizkigute. Eta datuak
|
ez
datoz bat, batetik fenomeno ezberdinak neurtzen dituztelako eta bestetik behaturen eta aitortuaren arteko alde hor dugulako (eta logikoa den bezala, ISLren emaitzak sistematikoki azaltzen zaizkigu EHKNren emaitzak baino apur bat gorago). Baina alboratze hori kontuan hartuta, koherentzia ia erabatekoa da bi iturrietako datuen artean, bai denboran gertatutako bilakaera deskribatzerakoan, bai adin taldeen portaera joera bereziak azaltzerakoan eta baita lurraldeen arteko ezberdintasunak deskribatzerakoan ere.
|
2013
|
|
Gure bildumako 175 ikerlanetan ere denetik aurki daiteke Hezkuntza Eleanizdunetik Hizkuntzalaritzara, Soziolinguistika Matematikotik Hizkuntzen Soziologiara, tartean, adibidez, Psikologia Soziala edota Bariazionismoa ere ibilbide horretan aurkituz. Baina, sailkatze horretarako egileek baliatutako irizpideek ez diote eskema bakar bati jarraitu eta, horregatik, antzeko edukietarako erabiltzen diziplinen izendapenak
|
ez
datoz bat gehienetan.
|
|
6 Ikerlan bakoitzean ikergai bat baino gehiago ager daitekeenez, aipamenen guztizko kopurua
|
ez
dator bat ikerketa kopuruarekin.
|
2014
|
|
Kontraesanak ere agertzen dira galdeketetan, batzuetan datuak
|
ez
datoz bat eroso sentitzen diren hizkuntza euskara dela diotenean. Esanguratsua da, baina bost galdera geroago ematen dituzten erantzunak irakurtzerakoan, bata edo bestea egia ez dela erakusten dute.
|
2015
|
|
Udalerri euskaldunetan, beraz, euskaldunen pisua jaitsi egin da azken 10 urteotan, eta indartsu jaitsi dira, halaber, euskara lehen hizkuntza zuten herritarren kopurua eta etxeetan euskara erabiltzen dutenena. Joera hori
|
ez
dator bat, oro har, gainerako udalerrietan ageri denarekin. Horietan indartsu egin du gora euskaldunen kopuruak eta ez da bilakaera nabarmenegirik ikusten lehen hizkuntzaren erabilerari eta etxeko erabilerari dagokionez.
|
2016
|
|
[helburuek] biziberritzeprozesua zuzentzen zaien horien onarpena izan lukete, baita biziberritzeak ekarriko duen hizkuntza maila ere, [eta azkenik] bertako hizkuntza erabiliko diren erabileraeremuak". Baina kontu handiz antolatutako programa bat beharbada
|
ez
dator bat hizkuntza biziberritzeko mugimendu askoren gizarte zibiletik sortzen denarekin.
|
|
174). Baina kontu handiz antolatutako programa bat beharbada
|
ez
dator bat hizkuntza biziberritzeko mugimendu askoren gizarte zibiletik sortzen denarekin. Sarritan, hizkuntza biziberritzea, nahiarekin lotuta dago plangintzarekin baino gehiago.
|
|
138 Gipuzkoako gazteriaren datu hori
|
ez
dator bat gure esperientzia pertsonalarekin. Bistan da inpresio pertsonalek ezin dutela inkesta baten emaitza baliogabetu, eta ez diogula goiko hori inolako epai asmoz.
|
|
289 Gradazio egitura hori aski egokia da gure ustez, hemen eta orain aplikatu ahal izateko.
|
Ez
gatoz bat, aldiz, zenbait errotulurekin. Ez dugu uste, esate baterako jende gehienak euskaraz egiten dueneko egoera (hots, 4 maila:
|
|
umetatik ikasi dute ikasleek zein den eremu akademikoan hizkuntzak erabiltzeko arauak. Askoren eskarmentua da mundu akademikoaren eta bizi munduaren hizkuntzak
|
ez
datozela bat. Kasu horietan, ikasten dute, beraz, ez erregistro formala eta ez formala bereizten eta zein bere harreman eta praktika egokietan erabiltzen, ikasten dute, aitzitik, bi hizkuntza direla erregistro jokoan ari diren hizkerak.
|
|
Baina, barne gatazkek eta sakabanatzeko joerek formalizazioa kaltetzeaz gain, erakunde eragintza determinatzen dute. Hizkuntzen arloan ere ageriko iritziak
|
ez
datoz bat, isilpeko jarrerak ere ez; ageriko portaera askok ez dute ageriko helburuak lortzen laguntzen. Finean, mota guztietako erresistentziak eta joera galgarriak aurkituko ditugu unibertsitatearen gisako erakunde batean.
|
|
Bazterreko gogoetak Asturiaseko soziolinguistikaren inguruan – Xulio Viejo Fernández edota jokabide faltsuen bidez garatua, eta, horrez gain, asturieraren aldarrikapenaren gaur egungo indarra
|
ez
dator bat Asturiaseko hainbat eliteren buruargitasunekin edota buru ukatzeekin. Asturiera betidanik egon da han, eta, gaur egun, antzeman daitekeen berezko argia ematen du.
|
2017
|
|
Metropolialdean katalana" euren hizkuntzatzat" zuten pertsonen kopurua jaitsi egin zen apur bat (%35, 8tik 33,2ra)" elebidunen" alde, 1990 eta 2000 urteen artean, eta gaztelania mantendu egin zen (Subirats 2002). da, edo hartu litzateke, normalean erabiltzen duen hizkuntza. horregatik txertatu da azken urteetan" ohiko hizkuntza" kontzeptua, printzipioz, deskribatzaileagoa eta ez hain subjektiboa izan lukeena. 2003ko kataluniako erabilera linguistikoen inkestako emaitzak aztertzen baditugu, ikusiko dugu identifikazioko hizkuntza hori eta ohiko hizkuntza
|
ez
datozela bat. 15 eta 34 urte arteko gazteen %44, 3rentzat katalana da identifikazio hizkuntza, eta %38, 3ren ohiko hizkuntza; gaztelaniaren zifrak, hurrenez hurren, hauek dira:
|
2019
|
|
%6ko galera nabarmena da, baina %6koa. Lan prozedurak eragindako" jauzi" kontzeptual terminologikoa
|
ez
dator bat, beti, arnasgunemultzo horretako herritarrek bizi duten aldakuntzarekin.
|
|
➞ Errealitatea eta pertzepzioa
|
ez
datoz bat. kalean baino 8,7 puntu apalagoa da euskararen erabilera sare sozialetan, baina gogor eusten dio nagusitasunari. hala ere, errealitatea eta nerabeen pertzepzioa ez datoz bat: uste dute darabiltena baino gutxiago erabiltzen dutela euskara sare sozialetan.
|
|
➞ Errealitatea eta pertzepzioa ez datoz bat. kalean baino 8,7 puntu apalagoa da euskararen erabilera sare sozialetan, baina gogor eusten dio nagusitasunari. hala ere, errealitatea eta nerabeen pertzepzioa
|
ez
datoz bat: uste dute darabiltena baino gutxiago erabiltzen dutela euskara sare sozialetan.
|
|
4.1 Pertzepzioa vs errealitatea hain zuzen ere, sare sozialetan euskararen erabilera hain handia izateak beste ondorio bat uzten du agerian:
|
ez
datoz bat Ondarroako institutuko nerabeen pertzepzioa eta errealitatea. Corpusa elikatu duten 50 ikasleek osatutako lagin hautatuan zioten euskararen erabilera %68koa zutela whatsappen eta %73koa Instagramen; aldiz, errealitatean, whatsappen %83, 41ekoa da euskararen erabilera eta Instagramen %78, 95ekoa —euskara eta nagusiki euskara kontuan hartuta, %84, 88koa eta %89, 47koa, hurrenez hurren—.
|
|
...ra, prestigioa aitortzen diotelako. eztabaida horri tiraka, hausnarketa interesgarriak atera dira. toka ala noka bereizketak argi adierazten du hitanoaren baitan datzan genero sistema binarioa eta, ondorioz, erabat bazter uzten du biko sistema horrekin identifikatzen ez den oro. hori horrela, batek baino gehiagok zalantzan jarri du hitanoaren biziraupena, uste baitute hitanoaren genero bereizkeria
|
ez
datorrela bat gizartearen aurrerapenarekin eta beharbada tratamendu neutroa soilik izatea dela bidezkoena. hitanoaren aldeko kontzientzia pixkanaka pizten ari den honetan, ideia horrek badakar zer hausnartua. Iraun behar al du hitanoak?
|
2021
|
|
Hirugarren proposamen honek oinarrian duen argudioa da EBk eleaniztasunari buruz duen erretorika politikoa
|
ez
datorrela bat Europar Batasunak abiarazitako ekintza politikoekin. Ekintza politikoek erakusten dute gero eta interes txikiagoa dagoela gizarte mailako eleaniztasunean, eta hizkuntzak hazkunde ekonomikorako, mugikortasunerako eta enplegurako produktu soiltzat hartzen direla.
|
|
Hezkuntzaren eta hizkuntzen arloko erantzukizun nagusia estatu kideen esku dago oraindik. Jakina da estatu kide batzuen hizkuntz politikak
|
ez
datozela bat eleaniztasunaren babes eta sustapenarekin. Ezagunak dira, era berean, zein sutsuak diren estatu indartsu batzuen ahaleginak (Frantzia, kasu) beren hizkuntza ofiziala lurraldeko gainerako hizkuntzen gainetik jartzeko eta nazioartean hedatzeko.
|
|
Arabiar alfabetoan oinarritutako idazkera sistemak ez ziren oso egokiak hizkuntza horientzat, eta oso jende gutxik menperatzen zituzten. Gainera, alfabeto hori islamarekin lotuta zegoen; beraz, erlijioaren kontrako politika sobietarrekin
|
ez
zetorren bat.
|
2023
|
|
Alde batetik, galdetegia erantzun zuten 138 gazte daude. Denak udalerriko bi ikastetxeetako DBHko ikasleak dira, 84 3 mailakoak eta 54 4.ekoak; hala ere, gazte guztiak
|
ez
datoz bat lehen aipatutako ezaugarriekin, izan ere, zenbait kasutan herria zehaztea zaila izan denez3, eta aparte gelditzen zen gazterik ez egoteko, lehenengo lagin honetan ikasturteren bat errepikatzeagatik 17 urte beteak dituzten bi gaztek eta beste udalerri batzuetan (6 Aian, 3 Usurbilen eta 1 Zarautzen) bizi diren 10 gehiagok hartu dute parte. Bestalde, ez dute ikerketan parte hartu 14 urte beteta izan arren 3 edo 4 mailan ez dauden gazteek4, udalerritik kanpo dauden beste ikastetxe batzuetan ikasten dutenek eta, baldintzak bete arren, galdetegiak pasa ziren egunean klasean ez zeuden 15 ikaslek.
|
|
Adibidez, euskaldunen profilen artean duen pisu kuantitatiboa aintzat hartuta (Eusko Jaurlaritza 2014; Eusko Jaurlaritza 2023), ariketa interesgarria da periferia linguistikoari erreparatzea: ...auregizuriak (2019) dioen bezala euskararen periferian kokatuta dauden gazte asko 70 hamarkadan Espainiako lurraldeetatik etorritako immigranteen 3 belaunaldia dira, euskal komunitateko parte sentitzen dira, baina neurri batean eurak euskal komunitate horren inguruan egiten duten irakurketa baserri munduarekin, folklorearekin eta euskararekin zirriborratu liteke baina, hara paradoxa, ikuspegi hori
|
ez
dator bat gazteen egunerokoarekin. Erronka nagusia, dio Jauregizuriak, eten hori" gaindituta" euskal identitatea, gazte hauen beharrei erantzuteko" hemen eta orain" egoerara egokitzea izango da.
|