|
2000
|
|
|
Eta, zer esanik ez, liburuak. Nik bezala, garai hartako euskaltzale autodidakta guztiek, nor ez zenautodidakta, inolako euskal ikasketa arauturik
|
ez
zegoen garai hartan?, arreta handizirakurri eta aztertzen genituen, ikasmaterialik egokiena zirelako ziurtasun osoz.
|
|
|
Horrelakoa da Castellongoa, beti trabak asmatzen, nondik zirikatuko asmatzen zebilen tiranotxoz osatutako zuzendaritzarekin.
|
Ez
dago garai bateko Herrerako edo Puertoko erregimena, ez da basatia modu horretan. Baina beste era batean bideraturik, helburu berdineko erregimena dela dudarik ez da.
|
|
2001
|
|
|
Laburbilduz, ezer
|
ez
zegoen garaian, idazle eta kazetari berriak sortzea. Bakoitza bere neurri eta akatsekin nahi bada, baina dezente sortu ziren.
|
|
|
Osaben aiten aitonak nekez ibiliko ziren Fueroak defenditzen, forurik ezzen edo foruak defendatu beharrik
|
ez
zegoen garaietan.
|
|
2002
|
|
|
Hasteko, gaur egun jostailuak kasik data jakin horretan bakarrik oparitzen dira, eta berez
|
ez
dago garairik jostailuentzat. Jostailuak eta jolasa edozein unetan oparitu, jaso, eman daitezke.
|
|
2004
|
|
|
Norbaitek esango luke oporretarako eguraldi klase guztiak direla onak eta lanerako, berriz, denak txarrak. Oporrik," barkaziorik"
|
ez
zegoen garaian, «zer eguraldi dator!» onartzea zen erremedio bakarra. Orain, aldiz, eguraldia ezin dugu aukeratu baina askok nora joan bai, eta ondorioz, neurri handi batean, eguraldi onaren bila mugitzen da jendea.
|
|
|
" Hiru egun jarraian jai izaten genuen. ' Sabado ingles' eta horrelako ezer
|
ez
zegoen garaian, hori asko zen" kontatzen du Zumaiako Bixente Esteibarrek herriko San Pedro jaiei buruz. " Guretzat dena taberna zen, eta gero, gaueko hamarretan edo, bi hiru pieza dantzan egin eta balekoa".
|
|
|
Gerraosteko urte gogor haietan, muga ondora pertsona asko etortzen ziren muga zeharkatzeko laguntza eske. Gerra amaitua
|
ez
zegoen garaian, laguntza hau antolaketarik gabe egiten zen, baina denborarekin, EAJ alderdiak sare antolatu bat sortu zuen. Bestetik, sare ezberdinak antolatu ziren:
|
|
|
Inuxente xamarra bainintzen artean, eta
|
ez
bainengoen garai hartan Montse inorekin konpartitzeko prest.
|
|
|
Gerra ondorengo frankismo garaian hezia, euskararekiko grinak eraman zuen, besteak beste, antzerki, liburu, disko eta telebista ekimenak sustatzera. Euskaraz ezer
|
ez
zegoen garaian, eta hutsetik sortu beharrean gehienetan.
|
|
|
Bere bizitzari egindako errepasoa da ondoko elkarrizke ta, euskal kulturarako batere baliabide materialik
|
ez
zegoen garaiko testigantza. Eta, hala ere, irakurleak sumatuko duen bezala, eus kal kultur hastapenerako garai oparo eta aberatsa; hain zuzen, besteak beste, antzerki, disko, liburu edota telebista ere sortzerai no iritsi zen garaia.
|
|
2005
|
|
|
Ezer
|
ez
zegoen garaian, idazle eta kazetari berriak sortzea lortu genuen. Eta irakurle hiritartua ere, asko sortu zen.
|
|
|
Azkenengo etxebizitzan, bosgarrenean hain zuzen be, bizi ginan. Gure etxebizitzak sabai baxuko atiko itxura eukan gela batzuetan, eta aldamenean, ganbara bat, sabai baxuko atikoak eta ganbarak modan
|
ez
egozan garaietan. Igogailurik ez geunkan gure gorantza eta beherantzakoetarako.
|
|
|
Aspaldi, botika eraginkorrik
|
ez
zegoen garaietan, hezueria kontrolatzeko bide bakarra dieta zen; egun, berriz, bigarren tokian geratu izanak ez du esan nahi dieta egin behar ez denik.
|
|
|
Bai, telefonorik
|
ez
zegoen garaitik erabiltzen dugu hau. Ez zegoen ezer.
|
|
|
Baina halaxe izan zen, eta zer egingo zaio. Esan nien
|
ez
nagoela garai onenean. Adrianarekin behin baino gehiagotan saiatu naizela hitz egiten, gaia hor dagoelako, baina ez dudala inoiz tarterik aurkitu.
|
|
2006
|
|
|
Eta ez dakigu.
|
Ez
dago garai hartako daturik». Ezin beste berririk jakin, ondorioz.
|
|
|
Bertan, segituan atzera egin dugu denboran, oraindik ere Urretxuko iragana eta historia arnastu baitaiteke karrika hauetan. Urretxu 1383 urtean sortu zen, Erregearen Hiri Gutun baten bidez. Erregearen babespera bildu zen, ahaide nagusien arteko gatazkengatik herritarrentzat ziurtasunik
|
ez
zegoen garaian, eta Villareal de Urrechua izena jaso zuen.
|
|
|
Egun
|
ez
dago garai batean zegoen inplikazio ideologiko hori. Lehen talde bakoitzak bazuen bere ideologia, lan egiteko modua, estiloa esan dezagun.
|
|
|
Datazio erromatarra erabiltzen dute, egunari dagokionez; urtea, aldiz, Aroan emanda dago Era Hispanica ere deituan, K. a. 38 urtean kontatzen hasten zen eta XIV mendera arte erabili izan zen urtea emateko modu hau, juliotar egutegia penintsulan sartu zenekoa, hots, erromatarren iristearekin nolabait; eta modu klasikoari jarraituz, kalendas i jarraituz, erromatarrek hilaren lehen egunari deitzen zioten eta horrela zabaldu zen Goi Erdi Arora ere, eta atzeraka kontatzen dira kalendatatik ematen den zifra (aurreko hileko azken egunak adieraziz)?. Idatzita egoteak (kasu honetan harrian zizelatuta daude hitzak, baina idatzita azken batean) ere bere esanahia dauka, kultura orokorturik
|
ez
zegoen garai batean oso esanguratsua baita nork bere epitafioa izatea (kultura, soziala edo behintzat, zibilizatua?, erromatar kulturaren eragina aro, barbaroan?). Hala ere, esan dugu Momorenak akatsa duela eta, agian, artisauak (harginak) ez zuela ulertuko idazten ari zena; Alvarorenak, aldiz, kalitate handiagoko hizkiak dituela dirudi (Azkarate eta García Camino, 1996), nahiz eta bere kontserbazio egoera ez izan oso ona, adierazten duena eskulangilearen kualifikazioa altuagoa zela.
|
|
|
G. Martínez Díez-en (1975: 54) ustez, formula diplomatikoak
|
ez
zegozkion garai hari, emanaldia oso zabala zen eta emanaldiaren egileak ezin ziren beste inongo dokumentutan aurkitu (Mañaricúa k ukatzen duena, ikus aurrerago). J. A. García de Cortázar eta kideek (1985, I:
|
|
|
Orduan ere etxera deitu zion Maitek.
|
Ez
zegoen garai hartan telefono mugikorrik. Karlosekin batera beste bi gazte ere desagertu zirela esan zion, gurasoen etxera deituta.
|
|
2007
|
|
|
Palomo Linares elkartea osatu zuten, duela 40 urte. Lau hamarkada hauetan gauzak aldatu dira, bazkideen artean
|
ez
dago garai hartako zezen zaletasunik. Baina zaharberritu beharra dago, mototsik moztu gabe; eta beste 40 urte eta gehiago betetzeko prest dira, horixe esan digu Julian Santosek, elkarteko lehendakariordeak.1967ko maiatzaren 20ean sortu zen Palomo Linares elkartea.
|
|
|
Hortik aurrera, kalexka estuetan barna etxebizitza koloretsu eta plaza soilen artean murgiltzea da gomendiorik onena. Apezpiku, San Nikolas, Juan de Laborda edota Denda kaleek ezinbestean aspaldiko garaitara garamatzate, breazko errepiderik eta hirietako zaratarik
|
ez
zegoen garaitara. Lekuak igortzen duen patxada hori mantenduz, San Nikolas atera iritsi gara berehala.
|
|
|
Zimurtua, ez oraindik usteldua baina:
|
ez
zegoen garaiz kanpo 1973ko Gretaren aurpegia; bazuen oraindik begitarte hark bizitzara lotzen zuen hari muturren bat. 1973an Parisko kaleetan paseatzen zuen Gretak.
|
|
|
Erresuma Batuan, Frantzian, Espainian eta gainerako estatu moderno etatradizionaletan gertatu dena gertatuta, esan dezakegu, nazio identitateen sokatiranirabazi edo galdu egiten dela. Orain
|
ez
dago garai bateko konpartimentu etaautonomia esparrurik. Eskoziarren eta galestarren naziotasunak ez du ezertarakobalio, futbol kontuetarako ez baldin bada.
|
|
2008
|
|
|
hutsarekin kezkatzen naiz beti.Andreak esaten dit: Txaplata nazkagarri hori!, arrazoi osoz esan ere.Non ikasi zenuen marrazten. Inon ere ez.Honetan ibili naiz gustukoa dudalako eta txiki txikitan hasi naizelako alor honetan.Lau urterekin egin nuen estreinako marrazkitxoa, ez paperik eta ez besterik
|
ez
zegoen garai latz haietan: sagutxo txiki bat egin nuen periodiko paperean, izkina batean, eta aitari biziki gustatu zitzaionez, guraizeekin ebaki eta bizitza osoan patrikan eraman zuen, hil arte.Horrelakoxeak dira gauzak:
|
|
|
Euskara baturik
|
ez
zegoen garaiko testua da. Sintaxiak ez du zailtasun nabar menik, baina hiztegian neologismo ugari ageri da:
|
|
|
Eta asmo horretarako irakasle elebakarrak baliatuz gero hobeto, hola umeak gaztelaniaz egitera behartuta egongo baitziren. Ideologia hau, ikusten denez,
|
ez
zegoen garaiko asmo zibilizatzaile inperialisten logikatik oso urrun. Horren aurka borrokatzen zen Azkue.
|
|
|
Esan beharrik
|
ez
dago garai hartan arraza herri baten ondarearen parte bereiztezin kontsideratzea arrunt arrunta zela, kultura bera arrazari loturik ikusteraino. Mikel Altzo kaputxino euskaltzaleak, adibidez, hola adierazten zuen:
|
|
|
Esate baterako, gaur egun, 1936 gerra zibila eta haren ondorioak bizi izan zituen pertsonen belaunaldi bat dago; beste belaunaldi batzuek, berriz, ez zuten bizi. ...a gauza bera unibertsitate ikasketak 1970eko hamarkadan amaitu izana, bultzada ekonomiko handia eta enplegu aukera ugari baitzeuden, edo 1990eko hamarkadako lehen zatian bukatu izana, atzeraldi betean baikeunden eta lan merkatua txikitu baitzen; ez da gauza bera zentzumenezko hainbat zailtasun arintzeko tratamendu mediko aurreratuenak hartzeko aukera duen zahar bat izatea, eta halako tratamendurik
|
ez
zegoen garaian edo biztanle zahar gehienen eskura ez zeuden garaian zaharra izatea.
|
|
|
Esate baterako, gaur egun, 1936 gerra zibila eta haren ondorioak bizi izan zituen pertsonen belaunaldi bat dago; beste belaunaldi batzuek, berriz, ez zuten bizi. ...an amaitu izana, bultzada ekonomiko handia eta enplegu aukera ugari baitzeuden, edo 1990eko hamarkadako lehen zatian bukatu izana, atzeraldi betean baikeunden eta lan merkatua txikitu baitzen; ez da gauza bera zentzumenezko hainbat zailtasun arintzeko tratamendu mediko aurreratuenak hartzeko aukera duen zahar bat izatea, eta halako tratamendurik ez zegoen garaian edo biztanle zahar gehienen eskura
|
ez
zeuden garaian zaharra izatea.
|
|
2009
|
|
|
Frantsesa eta ingelesa bai, hizkuntza globalak dira: kontinente guztietan hitz egiten dira, kontinente guztietako jende desberdinak erabiltzen ditu espresatzeko, nahiz eta, nire ustez, frantsesaren kasua desberdina den,
|
ez
baitago garai bateko lekuan.
|
|
|
Ez goaz zure ekarpenen inguruko azalpenak ematera baina, aipagarria da euskara batuaren inguruan egindakoa, bai euskal gramatika arloan eta, baita, ikastoletako material idatziaren ekoizpenean. Ia ezer
|
ez
zegoen garai haietarako baliagarri izan zen hura, gaur egun ere, erabilgarri da. Horrenbestez, euskara bidezko eskolatze prozesuan ere erreferentea zara, eta, zer esanik ez, unibertsitatean, Filosofia eta Hezkuntza Zientzien Fakultatean gurekin irakasle izan zaren urteetan.
|
|
|
Kontestu horretan aipamen berezia merezi du Durangoko Zugaza zinema aretoak. Durangon kokaturiko zinema aretoak 82 urteko historia luzea du, merkataritza guneak
|
ez
zeuden garaian sortu zen eta gaur egun oraindik ere ongi funtzionatzen jarraitzen du.
|
|
|
Kontestu horretan aipamen berezia merezi du Durangoko Zugaza zinema aretoak. Durangon kokaturiko zinema aretoak 82 urteko historia luzea du, merkataritza guneak
|
ez
zeuden garaian sortu zen eta gaur egun oraindik ere ongi funtzionatzen jarraitzen du.
|
|
|
Esan beharrik
|
ez
dago garai hartan euskaltzaleen artean oso txalotua izan zela Elortzaren ekimen hura, Zeruko Argiako 1966ko urtarrilaren 16ko iruzkin honetan ikus daitekeen moduan:
|
|
|
Udaberrian, eta udazkenetik aurreraTomatearekin urtean bi ekoizpen txanda ateratzen dituzte Iñakik eta Rosak: “Kanpoko baratzeetan
|
ez
dagoen garaian tomatea ekoiztea da gure helburua. Lehendabiziko txanda udaberri aldera ateratzen dugu, apirilean hasi eta ekaina bitarte, bigarren txanda berriz udazken neguan ateratzen da, irailean hasi eta abendura arte.
|
|
|
duela urtebete %7, 74koa zen, eta %11, 60koa da orain. Sexu aldetik
|
ez
dago garai bateko alderik: 80.000 emakume daude lanik gabe, eta 77.000 gizon.
|
|
|
Israelgo estatua sortu zenean, euskal nazionalismoak han jarri zituen begiak, eredu hura zuen irudi eta esperantza, ikusi besterik
|
ez
dago garai bateko Jakin, Anaitasuna edo Zeruko Argiak eskaintzen zioten miresmenezko arreta. Baina beste nazioak bezalakoa bihurtu da Israel, basakeria handienak egiteko gai, alegia?, eta gaur inork ez du ispilutzat hartzen.
|
|
|
Gainera, urteen eskaileran dezente jaitsiko bagina, derrepentean ohartuko ginateke, material fabrikarik eta ekoizpen erremintarik
|
ez
zegoen garaian, zuhaitz zarbak zirela edozertarako behar ziren langaiak. Zuhaitz nagusien adar trinko eta oholak gauza iraunkor eta irmoetarako balio zuten bezala, hurritzak eta kanaberak, ale, fruitu eta beste jangai, mila emari biltzeko gauza izango ziren kapazo, saski, otar, esporta eta banasta egiteko estimatuak ziren.
|
|
2010
|
|
|
Horiek ikusita, atzera begiratu eta poztu egiten zara astakeria handienak YouTube, Twitter eta Facebook modan
|
ez
zeuden garaian egin izanaz. Hau lasaitua!
|
|
|
Orain, zer aldatu da?
|
Ez
dago garai hartako ilusioa, nabarmena da, baina agian hau da aukera. Hau ona izan daiteke.
|
|
|
Europako ekialdeko zinemagintza
|
ez
dago garairik gozoenean, eta are gutxiago Errusiakoa. Horrexegatik, berri pozgarria da orain dela bi urteko ekoizpen hau gurera ailegatu izana.
|
|
|
Balio handiko pieza, bistan da. ?
|
Ez
zegoen garaiko beste aipamenik, dio Michel Berjónek,, eta grafito batean agertu zenean, gu asko kezkatu ginen berriz ere;, berriro garbitzean, berriro pasa egin zaigu!?
|
|
|
Eguzkia gogoz hasi da joten. Edari fresko bat hartu eta gerizpean jesartzea baino hoberik
|
ez
dago garai honetan. Nagusiagoak Txorierriko gaseoseagaz –limonadea, batzuentzat gogoratuko dira, seguruenik; eta gazteagoek hari buruz berba egiten entzungo eben, beharbada.
|
|
|
Bizi ditugun egunak ilunak eta nahasiak direnean,
|
ez
dago garai bateko kontuak leituz xoratzea bezalakorik.
|
|
|
Aitor Sanz erdilaria itzuliko da, zigor partida bete du eta, eta Zuhaitz Gurrutxagak Iker Gabarain ordezkatuko du, min hartuta baitago. Aurkariari dagokionez,
|
ez
dago garai onean: Sergio Kresic kargutik kendu dute, eta Paco Jemez entrenatzaile berriak gaur zuzenduko du aurrenekoz taldea.
|
|
2011
|
|
|
Eta EITBren sorrera legea ere aldatu beharra dagoela argi dago. Jada
|
ez
gaude garai analogikoan; komunikazio munduan gauza asko aldatu dira, eta legea berritu behar da.Nola ikusten duzu gaur egun EITBren egoera. Herritarrak urrundu egin dira EITBtik. ETB ez dute beraiena sentitzen.
|
|
|
Egungo egoerarekin baikorra da Jakue Pascual: " Etorkizunerako aurreikuspenak duela 25 urte baino askoz hobeak dira; nahiz eta gaur
|
ez
dagoen garai bateko autoeraketarik, beharrezkoa izan denetan haren dirdira ikusi izan dugu, han hemenka, baita alderdien gainetik ere. Inportantea da hau, Anarkherriak proposatzen duenaren ildoan doalako:
|
|
|
Tinta gehiegi erabili da hor, eztabaida zaharra da. Trantsizio garaian hasi zen, eta ez bereziki historialariek bultzatuta, ikerketa historiko nahikorik
|
ez
zegoelako garai hartan, baina politologoek eta soziologoek bultzatuta.
|
|
|
Oria gaineko zubi zaharra bota eta berria egin zuten, ubidea zabaldu; argiagoa da orain, jada ez du uholdeak gainezka egiten, ur uher desbridatuak hildako behien karreiu. Hipodromo ondoan zirkua jartzen zuten antzina, marra zuzenez margotutako aparkaleku txukun asfaltaturik bertan
|
ez
zegoen garaian: routier ek abandonatutako trailer gurdi hautseztatuen aukerako geralekua egunez, junkientzat eta maitaleentzat paraje ilun aproposa, gauez.
|
|
|
Uste zutenaren kontra, nazioarteko zientzialari talde batek ikusi du antzara indiarrek gauez edo goizean goiz egiten dituztela migrazio bidaiak Himalaian zehar; hain zuzen, goranzko haizerik
|
ez
dagoen garaian. Erresuma Batuko Bangor Unibertsitateko ikertzaileek gidatutako talde bat jabetu da horretaz, hegazti horien hegaldiak aztertzeko egin den lehen ikerketan.
|
|
|
Pedro Sansinenea Euskal Herrira bueltatu da herri-minak bultzatuta, hogei urte Mexikon igaro ostean (Antxonek ere Mexikora egin zuen alde eta Sansinenea du bigarren abizena, baina behin baino gehiagotan esan du filmak ez duela ezaugarri autobiografikorik). Bueltatu eta berehala, Kepa gaztea ezagutuko du Pedrok (izen bera dute, baina, zurea bikoizketa
|
ez
zegoen garaikoa da, adin kontua?, esaten dio Kepak Pedrori), eta Keparen bitartez Lurdes erizaina, bikote baitira bi gazteak, baina kolokan dago haien harremana. Giza harremanez mintzo da Ke arteko egunak, maitasunaz, familiaz, desiraz?
|
|
|
etxerik
|
ez
zegoen garaiaz
|
|
|
Batetik, euskarriaren eta formatuaren gainetik, markaren eta edukiaren garrantzia argi eta garbionartzen du, aurreko aldian ez bezala. Bestetik, negozio unitate irazgaitzak nagusiziren eta elkarrizketa arinik
|
ez
zegoen garaitik, Internetek irratiaren eta telebistarenmenpe egoteari utzi eta taldearen motor bihurtu arte, bilakaera nabarmena egon da.Edukiak ekoiztea oraindik jarduera nagusia izan arren, ekoizpena ikus entzunezkomerkatu berriaren menpe dago orain. Merkatu horretan ustiaketa leihoak ugaritu egindira, produktuak errentagarri egiteko.
|
|
|
Hedabideak ugaltzen ari ziren, baina geroz eta murritzagoa zen islatzen zuten ideia aniztasuna. Gaur egungo munduan, jendeak denbora laurogeitazak telebista katetan surfean ematen duen honetan (zertarako eta lau aukera besterik
|
ez
zeuden garaietan baino gauza gutxiago topatzeko), batek edo bestek Marcusek aro teknologikoaz zeukan ikuspegiari oratuko zion honezkero; jendeak, bitartean, uste du aukera gehiago dauzkala, baina ez dago funtsezko alderik aukeron artean. Ugaritasunaren garaian, teknologiak pertsonok izugarri eraginkor bihurtu gaituen honetan, zergatik ematen dugu oraindik denbora gehiago lanean?
|
|
|
Lan horretan aritu zen 1986an erretiroa hartu zuen arte. Ardura horietan zelarik euskalgintzan eragiteko ahalmena ez ezik borondatea ere bazuenez, euskararen eta euskal kulturaren eremuan ia egiturarik
|
ez
zegoen garaian hainbat ekimenetan eragile erabakigarria izan zen: Ikas, Euskal Udako Unibertsitatea, Pizkundea, Baionako Unibertsitateko euskal ikasketak, Euskal Kultur Erakundea...
|
|
|
Protagonistak krimen bat egin du, baina zoriaren eraginez zigorrik gabe geratu da, eta istorioak amaiera" zoriontsua" du, gauza pentsaezina Hollywood-en, baina Allen bezalako zuzendari independiente batek posible egina. Horixe nahi baitzuen Allenek, Jainkoaren beldurrik
|
ez
dagoen garai honetan ongia eta gaizkia bezalako kontzeptuen gaurkotasunari buruzko gogoeta egitea.
|
|
|
Alkaizuren (borda)> Alkaintzin (auzoa), Porrosta (etx. eta bas.)> Porrostako erreka, Txomeka (etx.)> Txumeka (top.). Hagitz interesgarria iruditzen zaigu oikonimoen eta deituren arteko lotura aztertzea, hondarreko horiek finkaturik
|
ez
zeuden garaian, izengoiti oikonimikoak baitziren ohiko deizioak, oraindik bezala, eta hasmentan goitizenak zirenak garai batetik aurrera familia izentzat, abizentzat finkatu baitziren, legeak eta Elizak hala eskaturik: Alduntzin, Etxeberria, Luxanbio, Zubiri...
|
|
2012
|
|
|
Uste du lehendakariak gatazka politikoari eginiko aipamenak «oso eskasak» izan direla. «ETA
|
ez
dagoen garai honetan arazo politikorik ez dagoela eman nahi du aditzera, nahiz eta badakien arazo politikoak indar handiagoa duela ETAren indarkeria ez dagoen garai honetan». Urizarrentzat, gainera, Lopezen agerraldiak agerian utzi du agintaldia «amortizatua» dagoela.
|
|
|
Uste du lehendakariak gatazka politikoari eginiko aipamenak «oso eskasak» izan direla. «ETA ez dagoen garai honetan arazo politikorik ez dagoela eman nahi du aditzera, nahiz eta badakien arazo politikoak indar handiagoa duela ETAren indarkeria
|
ez
dagoen garai honetan». Urizarrentzat, gainera, Lopezen agerraldiak agerian utzi du agintaldia «amortizatua» dagoela.
|
|
|
Enpresak duela bi aste harturiko erabakiaren zergati eta nondik norakoak azalduko dizkie, eta pilotariek gero erabakiko dute zer egin. Pilota profesionala
|
ez
dago garai onean, eta herenegun Asegarce izan zen antzeko erabaki bat hartu behar izango duela aurreratu zuena. Kasu horretan, oraindik zehazteko dago Bilboko enpresako buruak noiz bilduko diren pilotariekin.
|
|
|
San Antongo zubiak irekitzen du erakusketa; diotenez, Bilbo sortu aurretik existitzen zen, 1300 urtean. San Anton zubiaren bertsio bi irudikatu zituzten Guiard eta Baldwin historialariek; izan ere,
|
ez
zegoen garai hartako zubiaren dokumenturik, ez da ezer kontserbatzen. XIX. mendean ere zubi esekiak eraikitzen zituzten.
|
|
|
bake iraunkorra lortzea eta krisi ekonomikoa gainditzea. Patxi Lopezen Gabonetako azken mezua izan behar du aurtengoak, EBrentzat Ezker Batuaren bozeramaileak, Jose Navasek, esan du aurtengo mezuak Patxi Lopezen Gabonetako azken diskurtsoa izan behar duela, bere Gobernua ahuldu eta ETA amaitu eta gero Euskadin eratu den mapa politikoaren ondorioz. Ohar baten bitartez, lidertzarik gabeko mezua dela esan du Ezker Batuak eta Euskadiko bake prozesuari aurre egiteko eta krisi ekonomikoa gainditzeko udaberrian edo udazkenean hauteskundeak deitu lirateke euren ustez. Ausarta izatea eskatu dio Urizarrek lehendakariari Bestalde, Pello Urizar EAko idazkari orokorrak ausarta izatea eskatu dio lehendakariari, baita prozesuari ekarpenak egitea ere. Urte zaharreko mezua kritikatu du Urizarrek gatazka politikoari egiten dizkion erreferentzia eskasengatik, eta ETA
|
ez
dagoen garai honetan arazo politikorik ez dagoela pentsatzeagatik. Patxi Lopezen agerraldia, Lehendakaritza amortizatuta dagoela uste duenarena dela esan du Urizarrek ohar baten bitartez, baita soilik hauteskundeak deitzera zain dagoenarena ere. Dezepzionatuta dagoela esan du, izan ere, bere ustez, agerraldi ofizialean gatazkaren irtenbidearen inguruan hitz egin luke lehendakariak. Ausardia falta izan zaiola ematen du, gaineratu du.
|
|
|
Dezepzionatuta dagoela esan du, izan ere, bere ustez, agerraldi ofizialean gatazkaren irtenbidearen inguruan hitz egin luke lehendakariak. Ausardia falta izan zaiola ematen du, gaineratu du. Gatazka politikoaren erreferentziak eskasegiak izan dira, Pello Urizarren ustez, eta ETA
|
ez
dagoen garai honetan arazo politikorik ez dagoela eman nahi du aditzera, nahiz eta badakien arazo politikoak indar handiagoa duela ETAren indarkeria ez dagoen garai honetan. Beste batzuetan, Patxi Lopezek legeztapenari eta presoak hurbiltzeari buruz hitz egin duela ekarri du Urizarrek gogora, baina Urtezaharreko mezuan 2012ko agenda markatuko duten gaiak urrutitik" aipatu dituela uste du....
|
|
|
Dezepzionatuta dagoela esan du, izan ere, bere ustez, agerraldi ofizialean gatazkaren irtenbidearen inguruan hitz egin luke lehendakariak. Ausardia falta izan zaiola ematen du, gaineratu du. Gatazka politikoaren erreferentziak eskasegiak izan dira, Pello Urizarren ustez, eta ETA ez dagoen garai honetan arazo politikorik ez dagoela eman nahi du aditzera, nahiz eta badakien arazo politikoak indar handiagoa duela ETAren indarkeria
|
ez
dagoen garai honetan. Beste batzuetan, Patxi Lopezek legeztapenari eta presoak hurbiltzeari buruz hitz egin duela ekarri du Urizarrek gogora, baina Urtezaharreko mezuan 2012ko agenda markatuko duten gaiak urrutitik" aipatu dituela uste du.
|
|
2013
|
|
|
Bestalde, argirik
|
ez
zegon garaian, esaterako, ermitak itsasontzientzat erreferentzia garrantzitsua izaten zirela adierazi zuen historialari zarauztarrak. " Gauean, beste argirik ez zegoenean, ermitetako argiak gidatzen zituzten arrantzaleak".
|
|
|
Atean bertan arranparrila bat egoten zen, beti piztuta, eta bezeroa (gizasemea gehien gehienetan) etorri ahala, sardina batzuk, txitxarroa, atun puska bat uzten zuen, txingarretan egin dadin. «Usain goxoa» esaten zen antzina, jan askorik
|
ez
zegoen garaietan. Baina arrainen gantza erreari ez genioke esango gaur horrela iritziko.
|
|
|
Ez da giro Kantabriako (Espainia) arraunean. Krisi ekonomikoak kolpe batean eraman ditu hain urrun
|
ez
dauden garai bateko kontu gozoak. Garratza da orain zaporea.
|
|
|
Elurra, gero, mando edo idi batzuekin inguruko herrietara jaisten zuten. Elurrak erabilera ugari zituen argi indarrik
|
ez
zegoen garaietan. Etxebarriak kontatu duenez, Areatzan bazegoen aspaldi ospitale txiki bat.
|
|
|
«Elementu aitzindaria izan zen Peñak egindako lana», dio Sangallik. «Haren helburua ez zen bertan zegoena suntsitu eta zerbait berria eraikitzea, aldez aurretik bertan zegoenari balioa eman eta hori aprobetxatzea baizik, eta hortik abiatuta tradizioa eta modernotasuna uztartu zituen, hori guztia, alde zaharrak babesteko ohiturarik
|
ez
zegoen garai batean». Gaur egun, alde zaharrek dituzten alderdi garrantzitsuak balioesten ikasi dugu, «baina Peña Gantxegi bezalako arkitekto aitzindariek erakutsi izan ez baligute, gaur egun ez genuke alde zaharrik izango», gaineratu du Sangalli arkitektoak.
|
|
|
oraingo bitarteko teknologikorik
|
ez
zegoen garaian, dantzak neska mutilen arteko
|
|
|
Hala izan zen, hasteko, lehen hamarraldietan. Hizkuntza biziberritzeko oinarriak frankismoan jarri ziren, gai hau sustatzeko inolako estatu egiturarik
|
ez
zegoen garaian. Esan dugu ordukoak direla gure estrategia eta errealitate funtsezkoenak:
|
|
|
Solasean ere zenbat ordu! Eta lanean, etxeetan urik
|
ez
zegoen garaian. Amatxi zenak, orduko nagusientzat neskato ari zela, zenbat arropa garbitu eskuz ugaldeko ur hotzean!
|
|
2014
|
|
|
Izan ere, Belle Époqueko oparoaldi ekonomikoak bazituen arrakalak. Inperioak
|
ez
zeuden garairik onenean. Afrika banatu berria egon arren, inperialismoaren pastelak ez zituen potentziak lehen bezala asetzen.
|
|
|
Gabonak kontsumismoari estuki loturik
|
ez
zeuden garaietara jauzi egin eta Larraulgo ohitura zaharrak ekarri dituzte gogora Larrola baserriko Lazaro Tejeria eta Josefa Otermin senar emazteak.
|
|
|
Ebook a ere modan da, liburuak ateratzea
|
ez
dago garaiz kanpo?
|
|
|
Euskararen erabilera normalizatzeko ahalegin handia egiten da, hizkuntzari lehentasunezko tratamendua emanez, baina integrismo guzietatik urruti, euskara batua erabiliz baina bakoitzaren hizkerak errespetatuz eta, beharrezkoa denean, azpititulatuarekin jokatuz. Batere eredurik
|
ez
zegoen garaian, Ikuskak bidegile dira zentzu horretan, eta diglosiari aurre egiteko ideia interesanteak plazaratu zituzten.
|
|
2015
|
|
|
Salatutako enpresa horietako batzuek diru laguntzak ere jaso dituzte lan kargarik
|
ez
zegoen garaietan. " Orain, ordea, beharginei lan baldintza ezegonkorrak ematen dizkiete, kontzientziek ausiki egin gabe".
|
|
|
Ez da batere erraza izan.
|
Ez
dago garai hartako hainbeste material. Jende gutxik gordetzen ditu liburuak edo bestelako gauzak.
|
|
|
Bultzada politiko garbia izan zuen horrek. Entzun besterik
|
ez
daude garai eta testuinguru hartako politikarien adierazpenak. Baltasar Garzon epaileak esan zuen ez zuela kasuarekin lan egin nahi, ez zuelako ezer ikusten, eta beste epaile bati eman zion.
|
|
|
“Kantapaperen ezaguera ere umetatik nuen”, gogoratzen du, bilketa lana horren ongi ikusia
|
ez
zegoen garai haietaz. “Neure kideen artean, jesuiten artean, ere izan ditut nire lanari irribarre maltzurrez begiratzen ziotenak”.
|
|
|
Euskara batuaren auziari atxikiz, baina, Jan Mukarovskyk txekiar hizkuntzaren neologismoen inguruan esandakoan oinarritzen zen, esateko euskararen arazoa, izatekotan, artifizialtasun faltarena zela. Hau da, hizkuntza estandar arautu (artifizial) indartsu bat
|
ez
zegoenez garai hartan oraindik, arauetatik aldentzea neologismoak sortzeko, esaterako, aski zaila zen. Teoriko txekiarraren Lenguaje standard y lenguaje poético lana gomendatzen zuen eta araugileen zein sortzaileen eginbeharra aldarrikatzen.
|
|
|
Euskal Herriko irakurzaletasuna neurtzen ahalegintzen zen Gereño, nahiz eta oinarrizko zailtasun bat aitortzetik abiatzen zen. Izan ere
|
ez
zegoen garai hartan gaiaren inguruko azterketa soziologikorik. Hala, zeharkako datu zenbait baliatzen zuen ondorioak ateratzeko, hala nola, liburutegi kopurua, bertako langile eta ale kopurua, liburu salmentak, eta abar.
|
|
|
Alegia, haizeteekin, eta horiek ikertu beharra zegoela. Horretarako, hodeien formak aztertu zituen, beste teknikarik eskura
|
ez
zegoen garai horretan. Oso berritzailea izan zen, eta asko asmatu zuen.Marinelei laguntzeko egiten zituen iragarpen guztiak, ezta. Bai, horixe zen haren helburu nagusia, arrantzaleei eta marinelei laguntzea.
|
|
|
Egurrezko mahai eta aulki hutsek betetzen duten espazio laukizuzen zabala zeharkatu du Sylviek, astiro, hiruzpalau makina dituen txokora iristeko. Aspaldi da tabernetan ez dagoela zerbitzaririk, ia bezerorik
|
ez
dagoen garai bertsutik. Bihotz pilpirarik gabeko basamortu dira beste inorekin elkartzeko tokiak oro.
|
|
|
Hausnartzea modan
|
ez
dagoen garaian
|
|
|
Kontatzen dute Ondarroako zaharrenek Lekeitioko irla
|
ez
zegoela garai batean Lekeition, Ondarroan baino. Baina urteak joan eta urteak etorri, konturatu ziren traba egiten zuela irlak portuko sarreran, arriskutsua zela ontzientzat, eta lekeitiarrei oparitzea erabaki zuten, bihotz onez.
|
|
|
Bai eta ez. Orduko oztopoak kontuan izanda ere, orain
|
ez
dago garai hartako ilusiorik. Horren falta sumatzen dut, orain bakoitza berera doa, kolektibitatean, euskal kulturan, gure egitekoetan?
|
|
|
Alde batetik, nostalgia; euskararekin daukadan loturagatik bai ama hizkuntza bezala eta bai ikastolatik edo aekrekin eduki dudan harremanagatik. Hasierako urte haiek etortzen zaizkit gogora, euskaltegietan oraindik boligrafo edo aretorik
|
ez
zegoen garaikoak. Lehen Korrika haiek gogorrak bezain politak izan ziren, oso hunkigarriak.
|
|
|
Starlight kasinoan koktelak banatzea inoiz ez zen irabazpide handia izan, baina orain, gainera,
|
ez
zegoen garai bateko emanik: bezeroak oso gutxi ziren.
|
|
2016
|
|
|
Historialariek 1766ko matxinada lotu izan dute Madrilen Esquilache markesaren aginduen kontra martxoan hasi eta Espainiako erreinu osora hedatutako herri altxamenduarekin. Baina burdin-biderik ere
|
ez
zegoen garaian zentzuzkoagoa da pentsatzea gure herri eta auzoetako penak eta ezinak izan zirela suminduraren haztegia. Lehenago ere Azpeitian eta Azkoitian bilera sekretuak eginak zituzten Donostiako merkatarien biltegiak erasotzeko.
|
|
|
hitza Merneptha faraioaren estelan aipatzen da lehen aldiz k.a. XIII. mendean. Exodoari dagokionez,
|
ez
dago garaiko dokumentu egiptoarrik hebrearren ihesaldia aipatzen duenik. Ez eta Sinaiko penintsulan garai hartako aurkikuntza arkeologikorik ere.
|
|
|
Itsasoan hainbeste denbora igaro eta gero, gustura etortzen zen lehorrera eta halakoetan parranda egitea gustatzen zitzaion, “numero uno nintzen parrandarako”, azaldu du irribarretsu. Mugikorrik eta egungo teknologia berririk
|
ez
zegoen garaian, satelite bidez hots egiten omen zuen etxera, esaterako, Malvinatatik. Nahikoa Itsaso ikusiaItsasgizona izanagatik eta milaka arrain ikusiagatik, sekula ez zaio arraina jatea bereziki gustatu Jabierri, “itsasoan ikasi nuen arraina jaten, baina nik haragia eramaten nuen bertan jateko. Kostata ikasi banuen ere, gustura jaten dut egun arraina”, argitu du. 2004ko maiatzean utzi zion itsasgizon izateari; duela ia 12 urte, beraz.
|
|
|
Dirua preziatua da baita ere, ekonomia mugiarazteko erregaia delako. Espainian krediturik
|
ez
dagoen garai honetan oso garbi ikusten da diruaren rol hori: dirurik ezean, ekonomia moteltzen ari da, enpresa errentagarriak itxi egiten dira eta berriak ezin dira sortu.
|
|
|
Nik dakidan arte, badirudi oroitzea lotuago dagoela espazioari denborari baino, zeren “denboraren gezia” esaten zaion horri ez baitio jaramon handirik egiten garunak; gure bizitza gertakizunen jarraipen bat izanik gure burmuinak ez du hala jasotzen, esan nahi baita oroitzapenak ez doaz bata bestearen atzetik, eta horren adierazle da txikitako gertakari bat azal azalean izan dezakegula eta, aldiz, ez garela gomutatzen atzo bertan jazotakoaz. Aspaldian, libururik eta are gutxiago internetik
|
ez
zegoen garai hartan, memorizatzeko tekniken oinarria zen oroitzapenak gauzekin lotzea; jauregi bat irudikatzen zuten, gelaz gela, eta oroitzapenak bertako altzariekin erlazionatzen ziren, hartara objektua gogoan hartuz gomuta ere jaioko zelakoan burura –Mateo Ricci XVI. mendeko misiolariaren kasua datorkit burura, zeinak Txinako enperadorea harri eta zur utzi zuen teknika hori erabiliz gauza...
|
|
2017
|
|
|
Kamera digitalak
|
ez
zeuden garaian ikastaro bat egin nuen Donostiako Argazkilari Elkartean, eta errebelatzen ere ikasi nuen. Ordutik, agenda kontuengatik ez dut beste argazki ikastarorik egin, eta badut digitalean ikasteko gogoa.
|
|
|
Aldundiari eskaria egin genion, eta babesa eman zigun Javier Martiarena zuzendari ohiak". Gipuzkoan
|
ez
dago garai hartako erretaula askorik. Zaharberritze lanen %50 ordainduko ditu aldundiak, eta dohaintzak ere bilduko dituzte.
|
|
|
25 urte ere badira, eta lagun ditut oraindik. Enpresa eskolarik
|
ez
zegoen garai hartan Gasteizen, eta nahiz eta beka hemengo udalak eman zigun, Bilbon egin nituen ikasketak, hantxe bizi nintzen. Senarra nuen ordurako, sahararra, eta Bilboko lagun batek etxea inguratu zigun Artean, Arratian.
|