|
2008
|
|
|
Horregatik, aldizkariak eta webguneak eskualdeko kirolarien eta kirolzaleen beharrei erantzuna ematen diela uste dut; hori da helburua. Gainera, egun
|
ez
dago euskarazko kirol aldizkaririk.
|
|
|
«Hasiera hartan, klaseak euskaraz emateko zuzendaritzak oniritzia eman bazuen ere, ez zuen inon ere jaso erabaki hori, eta finkatu gabe gelditu zen. Hala, oposaketak egin zirenean, ez zen euskaldunik sartu, eta egun batetik bestera, iazko lehen klase egunean, jakin genuen
|
ez
zegoela euskarazko klaserik». Hainbat klase eman zituzten, azkenean, euskaraz, ordezkapenak egitera sartu zen irakasle batek euskaraz bazekiela suertatu zelako, eta derrigortasunik izan ez arren, hala egitea erabaki zuelako.
|
|
|
Biak bertakoak dira, ni jaiotzerako hemen bizi zirenak, esan digu geroago. Hauek ez dute Arestiren aitaren etxearen berri, baina
|
ez
daude euskararen aurka, ni beren bilobek karatea ikas dezatenaren aurka ez nagoen bezalaxe. Izan ere, irekiak gara guztiok ere, demokratak oso eta bestearen munduan sartzea ez dugu maite, ez baldin badoa gure kaltetan behintzat.
|
|
2009
|
|
|
Nafarroako Gobernuaren hamabi departamentuetatik zortzitan Kultura barne
|
ez
dago euskara jakitea ezinbesteko duen lanposturik. Hori gutxi izango balitz bezala, honen inguruan dagoen arautegi ahula etengabe eta nabarmenki ez da eremu euskaldunean betetzen:
|
|
|
Osakidetzaren jokaera euskararen normalizazioaren kontrakoa izatea ez da gauza berria; azken oposizioetan
|
ez
zegoen euskaraz Temariorik, gaztelaniaz argitaratuta eta mundu guztiaren esku, horra adibide garbia. Edota behin eta berriz bidaltzen dituzten oharrak erdaraz soilik egotea...
|
|
|
Nola uler daiteke bostehun ikasle dituen eredu bat erortzen ari diren eraikinetan mantentzea eta 46 ikasleko eredu bati eraikin berri oso bat eskaintzea? Benetan sinetsi behar dugu Hezkuntza Departamentua eta Nafarroako Gobernua
|
ez
daudela euskarazko irakaskuntza publikoaren kontra. Zaila.
|
|
|
Hemen/ euskaldun izatea bezalako/ gudaririk ez dago. / Hemen/ Euskaraz irakurri/ eta Euskaraz idaztea bezalako/ iraultzailerik ez dago./.../ Hemen/
|
ez
dago Euskara adinako/ askatasunaren aldeko/ itxarobiderik.
|
|
2010
|
|
|
Aurreko liburuekin konparatuz gero, oso denbora gutxian jaso ditut iritziak. Jende askok esan dit liburua gustura irakurri duela eta tankera honetako ia ezer
|
ez
dagoela euskaraz. Gainera, badirudi modan jartzen ari direla oroitzapen liburuak, autofikzioak eta tankera horretako liburuak.
|
|
|
Esaterako, Fortune aldizkariaren rankingeko AEBko 500 enpresarik handienak LinkedIn en daude. Sare sozial hori frantsesez, gazteleraz, ingelesez, alemanez, portugesez eta italieraz dago; oraingoz,
|
ez
dago euskaraz.
|
|
|
Finean, horretan datza euskarari EPEetan pisua kentzeko proiektua.
|
Ez
dago euskara babesteko asmorik, euskara baztertzen jarraitzeko nahia baizik. Errestaurazioan gaude, eta Espainia kohesionatu behar, urteotako pitzadurak estali.
|
|
2011
|
|
|
Hor hainbat hizkuntzatan ikusteko aukera dago. Hala ere, Firefoxen gehigarrien kasuan ez bezala,
|
ez
dago euskaraz ikusteko aukera. Gainera, gehigarriak aurkitzeko hainbat aukera daude, ohiko testu bilaketa erabil daiteke, hitz gakoen arabera aurkitu ahal izateko; zerrenda ezberdinak ere eskaintzen dira, hala nola gehitutako azkenak, gehien bozkatu direnak edo gehien erabili direnak.GMail CheckerGMail (Googleren posta elektroniko zerbitzua) erabiltzailea izanez gero, Google Mail Checker gehigarri baliagarri bat izan daiteke.
|
|
|
Lan izugarria egin dute egitarau interesgarria osatzeko eta, agian horregatik, antolatzaileei gaurko artikulu honetako hausnarketa kritikoegia irudituko zaie, baina egitaraua irakurtzeak artearen ikerketaren gaineko gaia aztertzeko aitzakia eman dit. Alde batetik,
|
ez
dagoelako euskaraz hitz egingo duen hizlaririk, eta, bestetik, hitz egitera gonbidatutako artista euskaldunek gaztelaniaz hitz egingo dutelako.Askotan euskaldunok ditugun mugak geure buruetan daude eta ez zaigu bururatu ere egiten arteari buruzko goi mailako hitzaldia (hau da, dibulgaziorako ez dena) euskaraz izan daitekeenik. Antolatzailea EHUko lau irakaslez osatutako ikerketa taldea izanda, lau irakasle horietatik hiru euskaraz lan egiteko kontratatuta egonda eta besteak, nahiz eta euskaraz ez hitz egin ulertzen duela jakinda, harrigarria da horrelako txikikeriatan ez erreparatzea.Unibertsitateko irakasle baten zereginen artean, eskolak emateaz gainera, ikerketa dago.
|
|
|
Eskarian eta eskaintzan dago jokoa. «Esaten da
|
ez
dagoela euskaraz bikoiztutako filmentzako nahikoa eskari, baina eskaintza da lehenik sortu behar dena, eta hala sortuko da eskaria».Eusko Jaurlaritzak du egun zinemaren eskuduntza, halere, Bizkaia, Araba eta Gipuzkoan, Dobaranek adierazi duenez, eta ez Foru Aldundiek. «Guk euskarazko bikoizketak bultzatu ditugu, euskara sustatzeko bide bat dela iruditzen zaigulako.
|
|
2013
|
|
|
BERRIAren hamargarren urteurrenaren harira, Anje Duhaldek kontzertua emango du larunbatean Tafallan (Nafarroa). Herrian
|
ez
dago euskara elkarterik, baina bai euskararen alde lan egiten duten eragile ugari. Kontxi Aranaz da horietako bat:
|
|
|
Udaleko Euskara Zerbitzuan lan egiten du Ana Flamariquek. Azaldu duenez, Tafallan
|
ez
dago euskararen erabilera arautzen duen ordenantzarik, eta, beraz, norberaren esku gelditzen da euskaraz hitz egitea edo ez. Udalak, adibidez, euskararen erabileraren aldeko dekalogoa argitaratu zuen iaz, alderdi politiko guztien artean adostuta.
|
|
|
Euren «parte hartze aktibo eta konpromisoa» txalotu dute, ezinbesteko jo baitituzte domeinua lortzeko bidean: «Horiek gabe,
|
ez
dago euskara eta euskal kulturaren komunitaterik sarean. Horiei esker,. eus domeinuak esanahia eta zentzua du».
|
|
2014
|
|
|
Adierazle sistema Euskararen Adierazle Sistema plantan ezartzeko akordioa lortu dutela jakinarazi dute Frantxua Maitia EEPren presidenteak eta Patxi Baztarrika Eusko Jaurlaritzako Hizkuntza Politikarako sailburuordeak. Ipar Euskal Herrian
|
ez
dago euskararen adierazle sistemarik gaur egun. Eusko Jaurlaritzak aitzinamendu gehiago du arlo horretan, eta, haien esperientzian oinarrituz, Nafarroako Gobernuarekin batera, Europako programa bat baliatuko dute xedea plantan ezartzeko. Bertze arlo batzuetan ere bultzatu nahi dute elkarlana, hala nola bi erakundeen arteko informazio trukaketan.
|
|
|
Klasikoenak, nonbait. Liburu hau
|
ez
dago euskaraz irakurtzerik. Lau edizio ezberdin daude gazteleraz.
|
|
|
Ana Beltran PPko parlamentariak azaldu duenez, ez dute legea aldatzeko beharrik ikusten: «Irmoki uste dugu, eta inkestek ere hala erakusten dute, eremu ez euskaldunean
|
ez
dagoela euskaraz ikasteko eskaerarik». 2011ko ikerketako zifrei egin dio erreferentzia:
|
|
2015
|
|
|
Hain zuzen ere, Miguel de Unamuno idazleak zioenean euskarak kulturazko hizkuntza izateko ezintasuna zuela, makur ari zela frogatu nahi zuen Ametzagak, nazioarteko literatur klasikoak euskaratuta.Ez zuen egiteko erraza izan, ordea. Garai hartan
|
ez
zegoen euskara estandarrik, eta gutxi ziren euskarazko literatur erreferenteak. Hego Euskal Herrian 1936ko gerra piztearekin batera, gainera, erbesteratu beharrak are gehiago urritu zituen itzultzaileen eta idazleen baliabideak.
|
|
2018
|
|
|
Kepa Altonaga, berriz, Piarres Lafitteren Buruxkak liburuaz mintzatu da, eta Lourdes Otaegi, Juan Mari Lekuonaren Ene Eskua poemaz.Iaz, polemika sortu zen Nafarroako Gobernuak Arturo Kanpioni Urrezko Domina eman ziolako. Bada, aldizkarian, Sagrario Alemanek eta Patxi Zabaletak nabarmendu egin dute Kanpionek euskarari egindako ekarpena, eta, aldi berean, aztertu dute zergatik haren testu guztien artean lau baino
|
ez
dauden euskaraz idatziak. «Galdera horri erantzun zehatza ematea ezinezkoa da, baina gogoan izan beharrekoa da ez zela euskaraz erraztasunez hitz egitera iritsi», ondorioztatu dute.Ertzean du tokia2009an, Erlea ren lehenbiziko zenbakia argitaratu zutenean, Atxagak esan zuen probatu nahi zuela ea halako produktu batek tokirik duen euskal komunitatean.
|
|
2019
|
|
|
Mezu baikorrekin euskaldunak gehiago motibatuko direlakoan eta ezkorrek etsipena eragiten dutelakoan? Edo, alderantziz, ez ote dugu jendea gehiegi lasaitzen, eta aurkariak uzten euskararen ustezko inposaketaren mamua astintzera. Indar harremanak
|
ez
daude euskararen alde, eta erresistentziaren indarrak ere higa daitezke hurrengo belaunaldietan, botere politikorik ezean. Alferrik ariko gara seduzitzeaz eta abar, seduzitzeko eta derrigortzeko baliabide anitzez handiagoak dauzkatenean menderatzaileek, beren botereaz gain.
|
|
2020
|
|
|
Ideia berean sakonduz, adimen artifizialeko gailuei ere erreparatu die; esaterako, Alexari eta Google Homeri. «Etxe guztietara iritsi dira, eta horiek
|
ez
daude euskaraz. Guk, gure seme alabek, erdaraz egiten diegu, eta erdaraz erantzuten digute.
|
|
|
Bai; azkenean, baditugu sektore batzuk non
|
ez
dagoen euskara erabiltzeko gunerik. Adibidez, justizian:
|
|
2021
|
|
|
Nahi izan balu bazeukan jarraitzea, baina iaz hartu zuen erretiroa Lionel Barber kazetariak, 65 urte zituela, azkeneko hamabost urteetan Financial Times egunkaria zuzendu ostean —kazetan 34 urtez aritu da lanean— Kazetaritzaren garai baten lekuko garrantzitsua da Barber, eta garai hori idatzita utzi du The powerful and the damned liburuan (Boteretsuak eta kondenatuak).
|
Ez
dago euskarara itzulita.
|
|
|
Faltan botatzen dira politikoki zuzenak ez diren lanak, eta Zikings ek hutsune hori bete nahi du. Tarantinoren estiloko karga dialektikorik
|
ez
dago euskarazko ikus entzunezkoetan.
|
|
|
38—, eta sail elebiduna 1992an ireki zuten ikastetxe publikoetan. EEPren sorrerak bultzada bat eman zion hasitakoari; ofizialtasuna eman zion, nolabait, ordura arte
|
ez
baitzegoen euskararen aldeko hizkuntza politika publikorako egiturarik. Alta, erakundea ez zuten ezerezetik sortu.
|
|
|
Horregatik, euskarazko ikasgaien kudeaketaren inguruan jardunen lukeen errektoreordetza bat sortzeko beharra azaleratu dute. «Gaur gaurkoz,
|
ez
dago euskarazko irakaskuntzaz arduratzen den egitura administratiborik», adierazi zuten atzo, gaiaren inguruko txostena aurkezteko eginiko agerraldian. Hiru funtzio ikusiko lizkiokete ikasleek:
|
|
|
Carrerek galdetu du ea zergatik
|
ez
dagoen euskarazko telesailik jaialdian. Harkaitz Millan Kultura diputatuak erantzun dio euskarazko telesailek «eztabaidan eta analisietan» izan duten presentzia «etengabea» izan dela jaialdi guztietan.
|
|
|
2001etik 2003ra estreinatu ziren filmak; euskarazko azpidatziak Azpitituluak.eus atarian eskura daitezke, baina
|
ez
dago euskarazko bikoizketarik. Katalunian, gaztelaniaz ez ezik, katalanera bikoiztuta eman zituzten filmak aretoetan.
|
|
2022
|
|
|
Idatzita utzi zituen hausnarketen artean daude haren gutunetan jasotakoak. Orain arte, Koldo Izagirrek itzulitako eta 2017an sareratutako sei baino
|
ez
zeuden euskaraz irakurgai. Liburuan, berriz, 218 bildu dituzte —horiek halako bi baino gehiago ere idatzi zituen, Etxartek azaldu duenez— 1947an eman zituzten lehen aldiz argitara, Gramsci hil eta hamar urtera, Einaudi etxearen eskutik.
|
|
|
Euskararen Legearen araberako zonifikazioaren arabera, euskara eremu bakoitzean nola baloratuko den zehazten da dekretuan. Bada, eremu ez euskaldunari dagozkion puntuetan
|
ez
dago euskararen inguruko aipamenik.
|
|
|
Disney Plus eta Apple TV Plus plataformetan
|
ez
dago euskarazko lan bakar bat ere ikusgai. Amazon Prime Videon animaziozko bi film daude euskarara bikoiztuta.
|
|
|
Amazon Prime Videon animaziozko bi film baino
|
ez
daude euskarazko audioarekin ikusgai. Edonola ere, urtarrilean Amazon Prime Videok iragarri zuen Espainiako film eta telesail original berriak euskarara, katalanera eta galegora azpidatzi eta/ edo bikoiztuko dituela.
|
|
|
Disney Plus, Apple TV Plus eta HBO Max plataformetan
|
ez
dago euskarara bikoiztutako edukirik. HBO Max ek duela gutxi Lara Izagirreren Nora euskarazko filma jarri du bere katalogoan.
|
|
|
|
Ez
daude euskararen aurka, hiztunek eremu publiko eta pribatu guztietan beren hizkuntzan mintzatzeko duten eskubidearen aurka daude, administrazio publikoen aurrean, administrazio horiek tokikoak, autonomikoak edo estatukoak izan.
|
|
|
Etxe barrura begiratuz gero, kezka handia eragiten duten elementuak ere badaude. Egun, oraindik,
|
ez
dago euskaraz. Hizkuntz Eskubideen Behatokiak beste urte batez mahaigaineratu du euskaldunoi hizkuntza eskubideak lurralde guztietan urratzen zaizkigula.
|
|
|
Bestalde, uste dut beharrezkoa dela euskaraz bizitzeko beharra sentitzea. Ezin da gertatu euskaraz ikastea baina aisialdi espazioetan ezer
|
ez
egotea euskaraz. Euskaraz hitz egiteko baldintzak behar dira, eta, gaur gaurkoz, instituzioek ez dituzte bermatzen gutxienekoak.
|
|
|
Behin baino gehiagotan esan diot berari ea noiz animatzen den bigarren liburuarekin... —Badakit Jean Baptiste Orpustanek hiruzpalau jada euskaratu dituela, baina
|
ez
daude euskara batuan jarriak, bere zonaldeko hizkeran baizik. Norbaitek egin luke liburu horiek euskara batura pasatzeko saioa, hainbesteko lan eskerga ahalik eta gehien zabaldu dadin sikiera denon ulermenerako— Aurten dira ehun urte Marcel Proust jaio zela, eta idazten ari naizen liburu baterako, eta ezin gusturago, berrirakurri ditut Denbora galduaren bila obraren zazpi tomoak, baina zoritxarrez soilik lehena irakurri izan dut euskaraz, beste seiak gozatzeko salto egin behar izan dut gaztelerara.
|
|
|
Hala ere, tamalez, ez da nahikoa izan. Egia da, gaur egun inor
|
ez
dago euskararen kontra, frankismo garaiaz bestera, orain badirudi epelenak ere txalotu egiten dutela euskararen berpizkundea. Baina zerbaitek huts egiten du:
|
|
|
«Ados gaude, eta uste dugu gazteoi ere badagokigula hitzaren ekinez euskararen alde egitea». Horrekin ez dela aski ohartarazi dute, hala ere, eta egoera askotan «norbanako moduan»
|
ez
dagoela euskaraz bizitzeko aukerarik. Eta euskaraz bizi ahal izatea da, hain justu, sareko kideek aldarrikatzen dutena.
|
|
|
Baina talde euskaltzaleak uste du hori ez dela nahikoa, edukiak azpidatzi eta gero azpidatzi horiei ez zaielako behar bezalako tratamendurik eman, eta ez zaielako ikusgaitasunik eta zabalkunderik eman. «Movistar Plusen
|
ez
dago euskarazko azpidatziak bilatzeko modurik».
|
|
|
Bestalde, uste dut beharrezkoa dela euskaraz bizitzeko beharra sentitzea. Ezin da gertatu euskaraz ikastea baina aisialdi guneetan ezer
|
ez
egotea euskaraz. Euskaraz hitz egiteko baldintzak behar dira, eta, gaur gaurkoz, instituzioek ez dute bermatzen gutxienekoa.
|
|
|
Agirrek uste du euskararentzat ez ezik beste hizkuntza gutxitu batzuk dituztenentzat ere baliagarria izan daitekeela egiten ari direna, hots, haiek ahalduntzeko balio dezakeela, euskararen kasuan islatuta ikusi ondoren. «Badakigu akaso
|
ez
daudela euskararen egoera berean eta ezkutatu egiten dutela hizkuntza gutxitu hori daukatenik. Seme alabei euren hizkuntza nagusia erakusten diete, eta ez gutxitua», hausnartu du.
|
|
2023
|
|
|
Bi plataforma horiek dira jauzirik handiena eman dutenak: 2021eko irailean, Netflixen hiru film baino
|
ez
zeuden euskarazko audioarekin; Amazon Prime Videon, bi besterik ez. Zer Non Ikusi atariaren informazioaren arabera, egun Netflixen 85 film edo telesail ikus daitezke euskarazko audioarekin edo azpidatziekin; eta Amazon Prime Videon, beste 71 lan.
|
|
|
Heroiak existitzen ez badira, antiheroiak ere ez, baina Filipowicsen nobela labur aparteko pertsonaia anonimoa, izenburutik hasita, antiheroia da gerraren erdian.
|
Ez
dago euskaraz. Balego, gure mesedetan.
|
|
|
«Ikasketa material gehiena gaztelania hutsez egonik, gaztelaniaz egitera behartuta ikusi zuten beren burua», salatu du sindikatuak. Izan ere, azterketa horiek
|
ez
daude euskaraz homologatuta.
|
|
|
Gordimer 2014ko uztailaren 13an hil zen, Johannesburgoko bere etxean. Haren lanik
|
ez
dago euskaraz argitaraturik.
|