|
2000
|
|
|
betikoek egingo dute. Zirkuitorik jakineko eta urratuenetatik kanpo ibiltzeko ahaleginak egiten dira, baina
|
ez
behar hainbat eta ez egin behar lituzketenen eskutik beti. Bertsotan aritzeko era bakarra dela pentsatzen dugu sarri, eta era bakar horretan, protagonismoa gutxi batzurentzat baino ez daiteke izan.
|
|
|
Elaberri labur hortan, mende hunen hastapenean gertatu istorio arrado bat kondatzen digu idazle berri horrek, Artola familia ezagutarazten ere, eta bereziki Iñaki etxeko semea. Hunen haur denbora erakusten dauku eta bide batez, laborarien bizi moldeari buruz ainitz xehetasun emaiten, hots, baserriko lanak, plazerrak eta
|
ez
beharrak. Etxekoak ere hor daude, Iñaki seme bakarraren inguruan, ordu heietan hemen gaindi aurkitzen ziren hiru belaunaldiak orotarat:
|
|
|
Alabaiñan agerian zebiltzan. Estali behar;
|
ez
behar: estali nahi, ezkuta ezin zitekeana ta Gipuzkoari zekarrena bidegaberik latzena ta miñena?.
|
|
2001
|
|
|
Baina, horretaz gainera, jabetu ote da honelako irudimen edo asma lanak eskatzen dituzten zer eta nola guztiez?
|
Ez
behar adina, oso oker ez banago. Aitor dezadan  berehala ez litezkeela horiek euskal literaturan bakarrik ikasi, gaurkoz behintzat.
|
|
|
|
Ezi
behar beharrenean,
|
|
|
Halaz guztiz, gure bertso legeak behar bezala ezagutzen ez ditugula banio,
|
ez
behar bezala ezta alderatzeko ere, ez nioke gehiegizko gezurrik. Neurria dela, errima dela, geldiuneak eta etenak direla, ez dakigu oraindik, nik behinik behin ez dakit?
|
|
|
Aurrerabidean sartu baziren arlo horretan, Gómez Morenoren eriteitze edo aurkikundeari eskerrak izan zen. Hark idoro baitzuen âidoro, bai, baina
|
ez
behar bezain laster barreiatuâ Hispaniako izkribu zaharren mordorik aberatsenaren irakurkera egokia, eta ondoren izan zituen langile ausartak aipatu berriak izan ziren: Bähr Euskaltzaindikoa (1940ko martxoa baino lehen burutua omen zuen tesia), Caro eta Tovar.
|
|
|
Behin baino gehiagotan utzi du esanda, ulergaitza dela zein interes eduki daitekeen hizkuntza txiki bat ikasteko. Horretarako
|
ez
beharrik, ez interesik eta ez etekinik dagoenez, behartu egin behar, ezta?
|
|
2002
|
|
|
Trapagarango BBEko arduradunek diotenez, beren enpresan ez dago" ordaindu ezinik geratzeko arriskurik". Bestalde, badakigu SEPI erakundea saiatu dela BB taldeari" pagamenduen etenaldia aitortzeko
|
ez
beharrik, ez asmorik dutela" dioen idatzia sinarazten, baina ez dakigu gorabehera hori zertan den.
|
|
|
Harako gure lobea... ba dakizue... aurtemein Ameriketara bihurtu zana, Gollibarko alabearen semea... hil egin dala.
|
Ez
beharrez; beribilak alkar jo eta... hiru lau urte barru bihurtzekotan, eta ea ba...
|
|
|
Jakin begie musika isillegirik eta berbeta muturik ez dogula nai,
|
ez
bear, Euskalerrian. Eta etxekandrearen semeak ez dauala jopu seme izan bear emen bere.
|
|
|
eta ez dadila lehortearengatik eskasa geratu,
|
ez
behar baino beteago
|
|
|
Behar izan ditudanean beldurrik gabe hartu ditut. Baina ez dut inolako eragozpenik onartzeko nire idazteko tankera, Rubiorena ez bezala, arras antikomunikatiboa izan daitekeela,
|
ez
behar bezain landua gizarte moderno batek plazaratzen dituen behar berriei zuzen erantzuteko. Egin dezakedana egiten dut, zer egingo diogu bada!
|
|
2003
|
|
|
Mutil batzuk hurbildu zitzaizkien asmo jakinez baina, bizkarra emanda, ez zieten jaramonik egin. Ainhizek ez zuen ezein mutilen
|
ezetariko
beharrik, ezta barre egiteko ere. Gustura zegoen La Pollaren maketako kanta zaharrak haxix ketan igerian, Karmeleren hitz lagunkoiak belarrietan, eta kalimotxoa eskuan sentituz.
|
|
|
Lehenik eta behin zalantzan jarri zuen UEUn irakatsitakoaren balio zientifikoa, «Tarteko izan ez eta iriztarau zorrotzez diharduen» aztertzailearen ikuspuntutik. Luzarragaren ustez, UEUren barne xedeak, gainera, hizkuntza kezkekin lotuta zeuden (hizkuntza gaitzea, irakasleak trebatzea eta ikasleak kontzientziatzea) eta
|
ez
behar beste, jakintza arlo bakoitzaren garapenarekin. 1977an unibertsitateko ikasleak eta irakasleak hurbildu izana, dena den, ateak ireki zituen egoera honen aldaketarako.
|
|
|
Xehetasun txikiak, aurrezki handia Argi elektrikoa baliabide bat da eta
|
ez
beharra. Horregatik, ez da alferrik galdu behar, eta ezinbestekoa denean soilik erabili behar da.
|
|
|
Barrenak husteko gogoz gelditu nintzen, bidegabekeria erraldoi hartan guztian kulparik gutxien zuena telefonista zela jakin banekien ere. Deiak iraun zuen tarte laburrean, gainera, iruditu zitzaidan emakumetxoa itota zebilela, edo, zuzenago oraindik, gainezka eginda; ez nuke esaten jakingo zergatik, baina haren ahotsa, haren presa, entzun nuen azpi soinu erogarria... horrek denak pentsatzera eraman ninduen gauzak ez zebil  tzala ongi, edo
|
ez
behar bezain ongi behintzat. Inpresio huts bat izan zen, berriz diot, baina gauza da emakumetxoaren erantzunak zalan  tza halako bat piztu zuela nigan, kutsu mikatz bat, hala ere inori jakinarazi ez niona.
|
|
|
Alta, balizko aldekotasun hori ez da inondik ere islatzen hizkuntza politikan. Hargatik, edo ez da hain alde eta handia, edo zerbait egin dugu gaizki (edo behintzat,
|
ez
behar bezain ongi). Alabainan, erabat alde eta aurka daudenez landarat, gehiengoa ezaxolatu samarturik —eta galanki intoxikaturik— egon arren orain baino aise gehiago erakar daiteke; baldintza bakarra:
|
|
|
Euskal Herriak euskaraz hizketan hasi behar du horretarako. Eta botere publikoek, behingoz, euskararen aldeko apustu sendoa egin behar dute (orain art ekoa sendoa izango zen asmoetan, ez dut nik hori ukatuko, ez inoren intentziorik epaituko, baina emaitzak ikusita,
|
ez
behar bezain sendoa). 20 urtetik gora daramagu Euskal Herria ren hegoaldean nolabaiteko autogobernu baten bidez antolatzen gure eguneroko martxa.
|
|
2004
|
|
|
Kuxin berezia
|
ezari
behar zaio, bola zikindu ez dadin eta sagua leunago ekartzeko.
|
|
|
Beste edozein kasutan, espedientearen bidez bakarrik inskribatu ahal izango da ezkontza; espediente horretan, ezkontza forma egokiz egin izana eta eragozpen
|
eza
behar bezala egiaztatuko dira.
|
|
|
Irudi orok konparazio bat du oinarrian eta jatorrian. Gure ustez, Wittgenstein ez zen hizkuntzaren sakoneko mekanismo honetaz jabetu,
|
ez
behar adina bederen.
|
|
2005
|
|
|
Nire ustez, Itun hori menu bakarra da, non moldaketarik ez den posible. Bada edateko eta jateko, baina
|
ez
behar den bezainbat eta behar den kalitatean.
|
|
|
Ez nahiko eta
|
ez
behar bezala. Euskararen Legea sozialistek 1986an eratu genuen lanabesa da.
|
|
|
Baina irakurlearen gogoa zintzilik utzi nahi duenean aditza perpaus edo paragrafoa ren hondarrera igortzen ere badaki.Areago, Hiriart Urrutik guziz joskeran edo morfosintaxian egiten duen bihurketa, are transgresioaren gakoa ere erretorikan dagoke eta ez gramatikan. Idazle denak ez baititu beti gramatikaren legeak errespetatzen,
|
ez
behar ere hiz kuntza adierazkortu, berritu edo sortu nahi badu (Altzibar: 2003).
|
|
|
Hemengo sortzaileak, dauzkagun idazleak gutxi dira eta nobela genero exijente bat da. Ez ditugu nahiko nobela argitaratzen nonbait, edo
|
ez
behar adinako tamainan, behar adinako mailakoak. Aurreko mendeetan ez zen horrela izan.
|
|
|
Zintzo eta itzulingururik barik hitz egitea erabaki du. Naroaz gain beste norbait behar du eta Madokarekin zinez fidatu nahi du,
|
ez
beharragatik bakarrik. Gosaltzen amaituta ontziak bildu eta harraskan utzi ditu Madokak.
|
|
|
–Gauza bat esango diat, mutiko: guk gerran milaka arma genitian,
|
ez
behar adina hala ere, barkuren bat edo beste, tankeak, eta hegazkinen bat... eta hutsa zuan hura, nork emanik ez genian eta; baina, batez ere, herri gehiena genian alde, zuei hori ahaztu egin zaizue baina. Milaka lagun armaturik eta antolaturik; eta galdu egin genian, mutiko.
|
|
|
aldi eta neurri berean aintzat hartzea baita Gizarte Global Iraunkorra eraikitzeko bide bakarra. Horrelako gizarte bat inoiz gauzatuko bada, politikoek gobernatzeko modu berri partehartzaileagoak bilatu dituzte, eta erakundeek beren egiturak errotik aldatu dituzte, gaur egungo konplexutasunak sortarazten dituen arazoek egitura malguak eskatzen baitituzte, eta
|
ez
behar diren neurriak hartu eta gauzatzeko oztopo baino ez diren egitura tzar zurrunak. Zoritxarrez, ordea, halakoxeak dira, tzar bezain zurrun, gaur egungo egiturak, nola mundu mailakoak hala tokian tokikoak ere, eta horrexegatik da hain eskasa pertsonen eta haien ingurunea kudeatzeko gaur egungo era.
|
|
|
– Bego. Ene arrebatxoa zaindu
|
ezak
behar den bezala orain.
|
|
2006
|
|
|
Hala ere, etxebizitza politika fiskalitateari lotua da, eta berau foru aldundien esku dago. Diputazioek etxebizitza erostea primatzen dute erosketa batek %15 desgrabatzen du, baina alokairua
|
ez
behar adina. Gainera, etxebizitza hutsa ez da fiskalki zigortzen.
|
|
|
Horrek ez du esan nahi kontratua betetzea haren erabakimenera uzten denik (Kode Zibilaren 1.256 artikuluaren aurkakoa bailitzateke): zehazte horrekin kontratuaren objektua mugatu nahi da, eta
|
ez
behar bezala bete ote den jakin.
|
|
|
Biluzgorri eta zealdoka, pareko ate itxiaz baizik ez zuen axola. Migel ez aitzin ez gibel zegoen, manupeegi ezpata goititzeko, eta
|
ez
behar bezain mirabe begiak eta belarriak tapatuta handik lekutzeko. Haren soldaduak urrats bat atzera egin zuen, erranez bezala:
|
|
2007
|
|
|
Demokraziarako Epaileak (JpD) elkartearen iritziz, zuzenbidearen arabera, lehendakaria auzipetzeko erabakia ez dago ondo argudiatuta
|
ez
behar bezala arrazoituta. Auzitegi Gorenak Zapateroren aurkako kereila Manos Limpiasek ezarria aztertu eta absolbitu du, beraz, EAEko EAEko Auzitegi Nagusiak erabaki bera hartu luke Ibarretxeren auzian.
|
|
|
Gaztigatzean kalterik
|
ez
Behar adina lo ez egiteak bihotzeko gaixotasunagatik hiltzeko arriskua bikoiztu egiten du
|
|
|
Bestalde, jarduteko gaitasuna egozten zaizkion eskubide eta betebeharrak egikaritzeko edo praktikan ipintzeko eta egintzak eragingarritasun juridikoarekin egiteko gaitasunari dagokio. Konstituzio eskubideen arloan, gaitasun juridikoa eskubide horiek egikaritzeko nahitaezko baldintza da, baina
|
ez
behar den bestekoa; izan ere, batzuetan, gaitasun juridikoaz gain jarduteko gaitasuna behar da: esaterako, adingabeek ezin dituzte eskubide guztiak egikaritu (adibidez, boto eskubidea), gaitasun juridikoa duten arren ez baitute jarduteko gaitasunik.
|
|
|
Egun hartan lehenago atera nintzen fotokopiadendatik, bost minutu lehenago,
|
ez
beharra nuelako, lehenago irtenda zer sentitzen zen jakin nahi nuelako baizik. Izua sentitu nuen.
|
|
|
Itolarria iruditzen zait Estatuak
|
ez
behar izatea ez arrazoiaren armarik, ez jeinurik, ezta sona pertsonalik ere (Zizeron, Bruto, II, 7).
|
|
|
Hizkuntza, arrazoitzen du Ortega-k, zerbait komunikatu behar izatetik sortzen da.
|
Ez
behar zoologiko utilitarista bat, baizik eta. Ortega beti jende jaun? «una necesidad lírica de confesión»1417 Horrek egungo hiztunaren hizketarentzat balio du, eta hizkuntzaren beraren sorrerarako.
|
|
|
Bere indarrak neurtzeko aukera ona izanen da Florenentzat, nahiz eta Harria V.arentzat plazan jarritako materiala bere doaietarako aproposa izan. Horrenbestez
|
ez
beharren bat gertatzen ez bada espero dezagun egungo txapeldunak garaipena Etxarrira ekartzea. Bi aizkolariek egin beharreko lana 6 erakustaldietan banaturik dago.
|
|
|
Oraindik ere, guzioi, neuri ere bai aitortzen dizut, olako lotsa edo ematen dit erdal itzak erabiltzeak.
|
Ez
bear ez danean: enago euskal itz jatorren aurka iñundik ere.
|
|
|
Harrigarria da, batetik, gaur egun inork aipamenik ez egitea —egiten ez ausartzea? — fusio asmoaren kontra. Ezer galtzeko arriskurik
|
eza
behar da, nonbait, harrotuta datorren korrontearen aurka egiteko.
|
|
|
Polizia bat jarri zait tartean, ea zer nahi dudan. Merkantzien arazoa azaltzen ahalegindu naiz, baina
|
ez
behar bezala. Sabelaldea nahastua dudala jabetu naiz, zorabiatzen ari naizela, zurbiltzen ziur aski, eta oharkabean botaka hasi naiz.
|
|
2008
|
|
|
"
|
Ez
beharrak eta ez zanpaketak ez dute justifikatzen pertsona batek bestea erasotzea. Behartsu batek bere emaztea jo badu, familia txiro batek bere bizilagunak eraso baditu, arrestatu eta epailearen aurrera eraman behar dira.
|
|
|
Hedapena,
|
ez
behar bezalakoa
|
|
|
Edo markesa andereak gaizki dismulatu zuen, edo ongi disimulatu zuen, baina
|
ez
behar bezain ongi mediku jaun begizoliaren begientzat, honek mesfidantzazko begirada bat zuzendu baitzion jarraian, markesa andereari halako zerbait esaten ari zitzaiona: –Markesa anderea:
|
|
|
Gorka, Iñaki, Edurne, Joseba, Gotzone... Aranaren antipoda politikoetan dabiltzan batzuen izenak dira, eta dirudienez, ez dute aldatzeko ez asmorik,
|
ez
beharrik ere.
|
|
|
Uste zuten nahi zutena egitea, bainan badakite Murde Goyenechekin, Donibaneko juduek eta framazonek ez dutela hauzirik irabaziko.
|
Ez
behar ere!
|
|
|
LABek argitara eman duen oharraren arabera, hainbat dira lan istripuen atzean dauden elementuak: Kontratuen behin behinekotasuna, azpikontratazioa, legediaren urraketa, horrelako
|
ez
beharrak gertatu ez daitezen gutxieneko segurtasun neurriak eskatzen dituzten inbertsio ekonomiko eza, langileen osasuna arriskuan jartzen duten lan erritmo izugarrien inposaketa….
|
|
|
«Euskal Herrian ditugun pedagogoek egindako lanak ez digutu aintzat hartzen,
|
ez
behar adina behintzat», adierazi du elkarteak, eta, horregatik, Urbietaren lana aitortu nahi izan dute aurten.
|
|
|
Zientziagintzan ez ezik, moraltasunean ere aurrera egin dugu. Baina
|
ez
behar den beste. Gune publikoetan erretzea debekatu nahi litzateke, eta oraindik ez gara zezenketak eragozteko gauza izan!
|
|
|
Orain 20 urte ere antzeko zerbait gertatu zitzaigun, Liga laugarren postuan amaitu genuen, eta Europarako sailkatu ginen, baina gero ez genuen nabarmendu ziren jokalariei eusterik izan. Orain ere horixe gertatu zaigu, baina bloke sendo bat osatzeko beste 20 urte
|
ez
behar izatea da orain gakoa. Ondo ari gara lanean, eta helburua mailari eustea da, zalantzarik gabe.
|
|
|
Edo markesa andereak gaizki dismulatu zuen, edo ongi disimulatu zuen, baina
|
ez
behar bezain ongi mediku jaun begizoliaren begientzat, honek mesfidantzazko begirada bat zuzendu baitzion jarraian, markesa andereari halako zerbait esaten ari zitzaiona: " Markesa anderea:
|
|
|
Hunkigarria da amodioaren indarra: ez du deusek hurkoa hainbesteraino ontzen eta edertzen nola besterik
|
ezeko
beharrak eta gozorik gabeko lehorrak.
|
|
|
Nik bizi nahi nuke hizkuntza bat naturalki nola egiten den eta halaxe: ez nahi bezala(" iritzira"), ez ahal bezala(" ezinean") eta
|
ez
behar bezala(" zuzen"), baizik eta bestela.
|
|
|
Arimarekin identifikatzen ziren funtzioak, irudi mentalak, emozioak eta oroitzapenak, organo baten —garunaren— aktibitate naturaletik sor zitezkeela aldarrikatu zuten. Haiek garuneko materian gertatzen diren prozesuen ondorio dira, eta ez dago beste ezein substantzia metafisikoren inolako ez froga eta
|
ez
beharrik. Cabanis filosofo eta mediku frantsesak honela idatziko du:
|
|
|
Horiei esan behar diet ekonomia kontua dela. Guk, azken finean, ez diegu sobera duguna besterik ematen,
|
ez
behar dutena, gure hondarrak baizik. Horrela jokatzen dugu, eta ez da nahikoa.
|
|
|
— Ez zaitut
|
ez
beharretan utziko, osaba, edota liteke deus ezin eginez.
|
|
2009
|
|
|
Hiru egun dira, eta hirugarrenean daude urak bizien. Ez ei da sasoi ona
|
ezetariko
beharrik egiteko; eta bereziki txarra inauste eta ereite lanetarako. Edo horrela zen orain bizpahiru hamarkadara arte.
|
|
|
Pentsatu genuen baduela bere garrantzia eta batzuei balioko ziela, zuhurregiak zirela pentsatzeko edo
|
ez
behar bezain zuhurrak.
|
|
|
Sasoi baten ez zen kartzela eta fitxatzeko momentu horretan saldu behar ez den zerbaiti prezioa jartzen ari zarela sentitzea. Sasoi baten lana zen baina
|
ez
beharra, eta eskatu ez den bizitza batek eskatzen duen odola, eta injustizia txiki eta ia inbisibleekin astiro eta geldiro hiltzen zaituen lekua. Sagu tranpa, kartzela.
|
|
|
Hitz egokiak bai haiek, une egokian esanak, Domingo muin muinean hunkitu zutenak!, ikusi besterik ez zegoen mutilak bere oinazearen gainean marraztu zuèn irri zabala; Ada bere arreba zen, baina arreba bat baino gehiago maite zuen, aspaldi nabaritu zuen hura Domingok; orduan, baina, egoera ere halakoa zelako edo, zenbat maite zuen esateko beharra nagusitu zitzaion,
|
ez
behar halabeharrezko baten moduan, berez berez zetorkiòn sentimendu baten moduan baizik:
|
|
|
gehienak, edo kostunbristak ziren, edo erlijioa gaitzat zutenak, tartean bodegoi bat edo beste ere bai. Nazario Orbe umetan estudiatzeko aukerarik izan ez zuèn gizona zen,
|
ez
behar bezala bederen, kultur gabeziak eragindako bere hutsune hura aurrerago betetzen ahalegindu bazen ere, liburu gutxi batzuk erosiz, gerrari lotuak gehienak, gehi Machiavelloren Printzea, ingeniari lagun min Mateo Sukunzak aholkatua eta oparitua, bere garaian, gehi manual debozionezko batzuk, gehi don Juan Donoso Cortésen Discurso sobre la dictadura eta Ensayo sobre el catolicismo, el liberal... baita aita Colomaren eta Hugo Wasten nobela batzuk ere. Kixotea ere tartean?, guztiak ere aita Anizetok gomendatuak, haiek Nazariori berari, eta hauek seme alabei, heziketa katoliko behar bezalakoa izan zezaten, baita literaturaren alorrean ere; 4 haietatik, baina, Nazariok gerrazko liburuak zituen laket, Juan Donoso Cortésen saioak astunak egiten baitzitzaizkion eta nobelek, azkenean, aharrausika jartzen baitzuten; berari, izan ere, errealitatea interesatzen zitzaion batez ere, eta nobelak fantasia huts zirela baitzeritzon?
|
|
|
begiak begien betilunean galtzen direnean, izan ere, galtzen da maiz norabidea eta galtzen da burua; esan nahi baita Domingo hilotzaren aurrean belauniko jartzeko puntuan egon zitekeela, adibidez, barrua husteko asmotan: barkatu, Alberto, barkatu, ez haut maitatu,
|
ez
behar adina behintzat, ongitxo dakik hik zergatik, baina emadak beste aukera bat, emadak?; mutila ez zen, halere, belauniko jarri, burua galdu baino lehentxeago zuhurtasunaren argiak argitu eta argi hark teatralkeria baino bide autentikoagoak erakutsi eta ikusarazi zizkiolako, berak. Domingok. Albertorekin konpondu beharreko arazoak bion artean konpontzekoak baitziren, azken batean, eta ez besteen begien ikuskizun bihurtzeko; argi hark, gainera, beste argi bat piztu zion, agian, adimenarena?, aukeraren nondik norakoak orduantxe zehaztu zizkiona?
|
|
|
Bizardunak sutsu hitz egiten zuen, eta Domingok ez zuen hitzik galtzen, hainbestekoa zen hitz haiek berarengan pizten zutèn arreta eta interesa; asko aldatu zen Domingo azken urte hartan, baina
|
ez
behar adina, beharbada: esan nahi baita bizardun sutsuaren egiak, era zuzen bezain ausartean adieraziak, harrikadak bezala iristen zitzaizkiola Domingori, barrua inarrosten ziotenak eta iraultzen?
|
|
|
Saiatu nintzen haren solasa mozten.
|
Ez
behar bezain fermu.
|
|
|
|
Ez
behar bezainbeste. Nonbaiten defizita baldin badugu, hor da:
|
|
|
NAROA. Baina
|
ez
behar bezain ona. Antza denez, Germanek hobea egin du?
|
|
|
...uzten tokietan) eta, era berean, Causa General izenekoprozedura antolatu zutela, «gorriek» egindako gaiztakeria guztiak, Itsasondonlapurtutako platerak ere, bertan azalduz, ustezko errudunak atxilotu eta zigortzeko.Logikoa da, erreakzioz, azken urteetako lanen ardatza frankistek zuzendutakoerrepresioa izatea, ezezagunagoa eta zabalagoa delako, eta, bestetik, ez duelakoerakunde publikoen aldetik,
|
ez
behar besteko aitortzarik izan, ezta okerrak zuzentzeko benetako ahaleginik oraintsu arte bederen. Altafayllaren lehenengo ahaleginaren ondoren nahiko ondo ezagutzen dugu Nafarroan gertatutakoa, Arabakoa, Flores eta Basterraren lanari esker3 eta Gipuzkoakoa, Pedro Barrusoren lanenbitartez eta nik neuk bultzatutako ikerketa taldeari esker, besteak beste4 Bizkaiada oraindik umezurtz geratzen den lurraldea5 Paradoxikoa, bera baita erraztasungehien duen lurraldea:
|
|
|
moduko estiloa proposatzen zutelarik. Inplikazio maila estra eskatu digute gazteak garelako (eta antza,
|
ez
behar bezain lehiakorrak edo konpetenteak).
|
|
|
Neska gazteak ez dit erantzun.
|
Ez
behar bezala behintzat. Izan ere, galdera batez ezin da beste galdera bat ihardetsi.
|
|
|
Idi gogorrak izan arren, harriari tira eginez ibili ziren behin, Uztarriko probalekuan, Santa Klara inguruan. Harria mugitu bai, baina
|
ez
behar zuten tokira. Idiak ernegatu egin ziren, eta gero solte harrapatu ezinda ibili ziren kalean.
|
|
|
Ondorioz, udalen %70ek ohiko aurrekontutik dirua bideratu behar izan dute gizarte zerbitzuetara, itxaron zerrendetan gelditu ziren eskaerei erantzuteko. Langile kopurua ere handitu dute askok, baina?
|
ez
behar beste, baliabiderik ez dutelako?. Eudelek bildutako datuen arabera, udal guztietan igo da gizarte zerbitzuen erabilera, %20 eta %50 bitartean ekainera arte.
|
|
|
Zenbait lanpostutan, balorazioa %2ra irits daiteke (merezimenduen baremoaren %6). Zoritxarrez, zehaztutako lanpostu horietan hori egitea Nafarroako Gobernuaren aukera da eta
|
ez
beharra, horrek ezinbestean euskaldunontzat dakartzan ondorio kaltegarriekin: Erabiliko ez den aukera, alegia.
|
|
|
Atunaren Erakunde Profesionalak iritzi dionez, ordea,, segurtasun pribatuak ez ditu Indiako Ozeanoko segurtasun
|
ezaren
beharrak asetzen?. Elkarte horrek atunontzietan itsas armadako infanteria ontziratzeko eskatu dio Espainiako Gobernuari.
|
|
|
Edonola ere, gure analisia da jaitsieraren erdia inguru krisiaren ondorioa dela, eta gainerakoa prebentzioa indartu izanarena. Kopuruak, beraz, jaitsi egin dira, baina
|
ez
behar beste. Jarduera berriz handitzen denean istripuak ez ugaritzea da gakoa.
|
|
|
begiak begien betilunean galtzen direnean, izan ere, galtzen da maiz norabidea eta galtzen da burua; esan nahi baita Domingo hilotzaren aurrean belauniko jartzeko puntuan egon zitekeela, adibidez, barrua husteko asmotan: barkatu, Alberto, barkatu, ez haut maitatu,
|
ez
behar adina behintzat, ongitxo dakik hik zergatik, baina emadak beste aukera bat, emadak...; mutila ez zen, halere, belauniko jarri, burua galdu baino lehentxeago zuhurtasunaren argiak argitu eta argi hark teatralkeria baino bide autentikoagoak erakutsi eta ikusarazi zizkiolako, berak –Domingok– Albertorekin konpondu beharreko arazoak bion artean konpontzekoak baitziren, azken batean, e... " Nik beteko diat hik utzitako lekua oraindanik; zin degiat, Alberto!".
|
|
|
Bizardunak sutsu hitz egiten zuen, eta Domingok ez zuen hitzik galtzen, hainbestekoa zen hitz haiek berarengan pizten zutèn arreta eta interesa; asko aldatu zen Domingo azken urte hartan, baina
|
ez
behar adina, beharbada: esan nahi baita bizardun sutsuaren egiak, era zuzen bezain ausartean adieraziak, harrikadak bezala iristen zitzaizkiola Domingori, barrua inarrosten ziotenak eta iraultzen... harik eta bizardunak, hatza luzaturik, esan zuen arte:
|
|
|
Hitz egokiak bai haiek, une egokian esanak, Domingo muin muinean hunkitu zutenak!, ikusi besterik ez zegoen mutilak bere oinazearen gainean marraztu zuèn irri zabala; Ada bere arreba zen, baina arreba bat baino gehiago maite zuen, aspaldi nabaritu zuen hura Domingok; orduan, baina, egoera ere halakoa zelako edo, zenbat maite zuen esateko beharra nagusitu zitzaion,
|
ez
behar halabeharrezko baten moduan, berez berez zetorkiòn sentimendu baten moduan baizik:
|
|
|
gehienak, edo kostunbristak ziren, edo erlijioa gaitzat zutenak, tartean bodegoi bat edo beste ere bai. Nazario Orbe umetan estudiatzeko aukerarik izan ez zuèn gizona zen,
|
ez
behar bezala bederen, kultur gabeziak eragindako bere hutsune hura aurrerago betetzen ahalegindu bazen ere, liburu gutxi batzuk erosiz, gerrari lotuak gehienak, gehi Machiavelloren Printzea, ingeniari lagun min Mateo Sukunzak aholkatua eta oparitua, bere garaian, gehi manual debozionezko batzuk, gehi don Juan Donoso Cortésen Discurso sobre la dictadura eta Ensayo sobre el catolicismo, el liberal...
|
|
|
Izan ere, eskolarik gabe ezin da euskara gizartean indarberritu, ezinbesteko baliabidea da horretarako eskola, baina
|
ez
behar bestekoa. Eskolak ezin du berak bakarrik gizartea euskaldundu.
|
|
|
Diskriminaziorik ezaren aitzakian euskararen ezagutza egiaztatu beharra alboratu eta euskara apaingarri soiltzat aldarrikatzen dutenek ere hizkuntza berdinkidetasunaren kontrako pedagogia egiten dute. Uste dugu, etorkizun hurbilean, hizkuntza eskakizunak benetako erabilerarekin uztartzea komenigarria ez
|
ezik
behar beharrezkoa izango dela, hots, guztiz beharrezkoa izango dela euskararen ezagutza lanpostura iristearekin baino gehiago lanpostuko eginkizunak betetzearekin lotzea. Euskarari balioa lanpostuak eman behar dio, hots, izan bedi euskara baliozko lanerako, ez azterketarako huts hutsik.
|
|
|
Ezinezkoa da bestela izatea. Ezagutza nahitaezko baldintza da erabiltzeko, baina
|
ez
behar bestekoa. Euskaltegian, euskara ikasten duen herritarrak nekez hitz egin ahal izango du euskaraz bere bikote erdaldunarekin.
|
|
|
Oroitzapen eta irudi barik ez dago izanik. Eta ez daukagu horrelakorik;
|
ez
behar den beste, behinik behin. Ez dugu behar beste inbertitu zer eta nor garen horretan:
|
|
|
Gauzak puskaz lasaio dire, aitz libre. Ez dakit ongi zertako hala den, tartezka pentsatzen dut hori traba
|
ez
beharra bat dela, baino ez diot kupeta ematen ahal, ni baino azkarragoa da.
|
|
|
Denak garbi atxikitzen ditut, eta ordenatuak. Hiru haurreri ikasia diotet ttiki ttikitatik etxean garbitasunak egiten, eta badaki dute kaso ematen
|
ez
beharrik gabe zikindu ero nahastiari bazterrak.
|
|
2010
|
|
|
Besteak beste, pastoral kontseiluak sortu ziren. Bertan abadeak, erlijiosoak eta laikoak daude, nahiz eta
|
ez
behar lukeen proportzioan, Eliza Gara elkarteko Koldo Rodriguez Bengoak salatu duenez: " Laikoak kristau komunitateen %95 dira, baina ez daude neurri berean ordezkatuta pastoral kontseiluetan".
|
|
|
3). Misio gutun horren emaitza bernard poignant kemperreko auzapezaren 1998ko Langues et cultures régionales txostena izan zen. txostenak" hizkuntza horien irakaskuntzaren bilan exaustibo eta objektiboa eta dispositiboaren bilakaeraz proposamenak" egin behar zituen. orain estatuaren ideologian batasun nazionalaren mehatxu nozio hori desagertua dela erran dezakegu,
|
ez
behar bada diputatu edo beste hautetsi batzuen buruan. beste txosten batek, urte berean, oiharzun handiagoa izan zuen, guy Carcassonne zuzenbide irakaslearena. Carcassonnen Étude sur la compatibilité entre la Charte européenne des langues régionales ou minoritaires et la Constitution txostenaren helburua zen, izenburuak erraten duen bezala, aztertzea eskualdetako edo eremu urriko hizkuntzen europako gutuna frantses konstituzioarekin bateragarri zenez.
|
|
|
Gauza batzuk hobetu direla antzeman dugu, baina
|
ez
behar adina.
|
|
|
berea esan zuen arte: . Mutila da, baina??; ai, azken hitz hura, borreroaren antz handiagoa zuena, eta eten puntu haiek, hiru puntuz osatuak baina hiru mila izan zitezkeenak, soka edo kate luze baten osagai, non laster batean urkatuko baikenituen gure ilusio guztiak?!; haurra, izan ere, zen bezalakoa zen,
|
ez
behar bezalakoa, eta hilzorian zegoen, gainera; gero, baina, urte erdia egin zuen, eta auskalo noiz arte egingo zuen, Adari egun batean eskuetatik erori izan ez balitzaio; izebak zaintzen zuen haurra ganbaran, etxekoengandik bakartuta; guztiek genekien hura, baina han ez zuen ez aitak, ez amak, ez medikuak eta ez inork haurraz hitz erdirik ere egiten, gure aurrean ez bederen, hura isilpeko gai bihurtu balitz bezala?
|
|
|
Eta Lorenzok eta bere lagunek barre egiteari utzi, eta orduan, ez dakit zer gertatu zitzaidan. Lorenzoren sufrimendua ikusten nuen, Feliperena berarena ere bazena, nik marrazkitxo batean iraindu nuèn lagunarena?, barrua irauli, gauzak, ziren bezalakoak ziren, zinez, baina
|
ez
behar bezalakoak, agian?!, eta barru barrutik atera zitzaidala ezin lotsagabeago ezetz, ume mukizu bat nintzen, inguruan nuèn jendearekin konparatuta?!?, euskaldunok ez genuela gaztelera ikasi behar, kanpokoek euskara baizik, gauzak behar bezala balira?
|
|
|
Aita santu Leon XIII.aren antzera, amonak egunero hartzen zituen kokazko ardo kopa bi, bizigogoa handitzen ziotenak:
|
ez
behar adina, haatik, bolada hartan, harik eta herriminak bete betean hartu, eta amona kexatzen hasi zen arte.
|
|
|
Katera lotutakoan ez dira osotasun nardagarri haren parte bat besterik, lokarria esaten diotena, eta gizon bakarra balitz bezala mugitzen dena. Inteligentziak amore eman behar du, kartzelako pikotak hiltzera kondenatzen du, eta animalia den neurrian ezin du
|
ez
beharrik ez apetarik izan ordu jakin batzuetan ez bada. Horrela, geldirik, erdi biluzik gehienak, buruak agerian eta hankak zintzilik, hogeita bost egunetako bidaiari ekiten zioten, beti gurdi berean, beti arropa berarekin, uztaileko eguzki astuna izan nahiz azaroko euri hotza.
|
|
|
ojala itzegin albaneza (A 5), ez> da> guchi> izango> gauzaric bearrenac ongui> azaltzen> baditut. (B 62); nic
|
ez
bear lizaqueen adina, baicic> dezaquedana, sayatuco naiz, nire asmo da? (B 233); gauza oec berac nolaere> bait> zuei adierazteco...
|
|
|
izan behar zirela, eta ideia haiek defendatzen zituzten maisu maistrak kaleratu: . Euskal giro bete betean azi eta
|
ezi
bear dira aurrak. Iñork ezin lezake Marx edo Leninen ideekin euren adimena zikindu.
|
|
|
Baztertu nahi dugun laborantza horiindustriala, intentsiboa eta produktibista: beti eta kantitate gehiago ekoizteapertsona bakoitz, abere bakoitz, hektarea bakoitz,
|
ez
behar bati erantzuteko edobizibidea sortzen duelako baina sistema industrial bat funtzionarazteko. Industriaribeti eta gehiago erosi, beti eta gehiago saldu!
|
|
|
Etorkizunean, zauri horietako zein maila baxukoak diren (eta ez dira eboluzionatuko) eta zein maila altukoak diren (eta hala egingo badute) argituko duten adierazleak edo markatzaileak identifikatzen saiatu behar da. “Orain zertxobait dakigu horri buruz, baina
|
ez
behar bezain modu fidagarrian”, dio Maciàk. Hori dela eta, adituek oraindik ere mamografiekin ikusten diren lesioak tratatu nahi dituzte, nahiz eta tratamendu oldarkorrak aplikatu behar diren, hala nola kirurgia, erradioterapia eta kimioterapia eta horien albo ondorioak.
|
|
|
Azkenean, 60 bat lagun soilik sartu ahal izan dira. Haien protestek eta gose grebek oihartzuna izan dute, baina
|
ez
behar adinakoa. Gazan harrapatutako milioitik gora palestinarren genozidio isilak aurrera jarraitzen du, eta estatu bakar bat ere ez da ausartzen Israeli aurka egiten; errudun sentitzen dira juduek duela 60 urte, kontzentrazio esparruetan, sufritutakoagatik.
|
|
|
Ongi gogoratzen naiz zeinen irrikatsu eta jorantsu geunden anai arrebok, ama gure beste anaia hartaz erditzear zegoenean, haurra noiz etorriko zain, harik eta etxeko medikuak —don Zoilok— berea esan zuen arte: " Mutila da, baina..."; ai, azken hitz hura, borreroaren antz handiagoa zuena, eta eten puntu haiek, hiru puntuz osatuak baina hiru mila izan zitezkeenak, soka edo kate luze baten osagai, non laster batean urkatuko baikenituen gure ilusio guztiak...!; haurra, izan ere, zen bezalakoa zen,
|
ez
behar bezalakoa... eta hilzorian zegoen, gainera; gero, baina, urte erdia egin zuen, eta auskalo noiz arte egingo zuen, Adari egun batean eskuetatik erori izan ez balitzaio; izebak zaintzen zuen haurra ganbaran, etxekoengandik bakartuta; guztiek genekien hura, baina han ez zuen ez aitak, ez amak, ez medikuak eta ez inork haurraz hitz erdirik ere egiten, gure aurrean ez bederen, hura isilpeko gai ... aitak eta amak horrela jokatzen bazuten, beren arrazoiak zituztelako zen, eta niri haien mende egotea zegokidan, Jainkoaren laugarren manamenduaren arabera, betiko aitzakia...
|
|
|
Eta Lorenzok eta bere lagunek barre egiteari utzi, eta orduan, ez dakit zer gertatu zitzaidan —Lorenzoren sufrimendua ikusten nuen, Feliperena berarena ere bazena, nik marrazkitxo batean iraindu nuèn lagunarena—, barrua irauli —gauzak, ziren bezalakoak ziren, zinez, baina
|
ez
behar bezalakoak, agian...! — eta barru barrutik atera zitzaidala ezin lotsagabeago ezetz —ume mukizu bat nintzen, inguruan nuèn jendearekin konparatuta...! —, euskaldunok ez genuela gaztelera ikasi behar, kanpokoek euskara baizik, gauzak behar bezala balira... baina hara: uste nuenean nire ahalegin harekin Lorenzo irabazi nuela, aldiz, aurka atera eta don Adolfo eta don Diegori eman zien arrazoia:
|