|
2009
|
|
|
|
Ez
behar bezainbeste. Nonbaiten defizita baldin badugu, hor da:
|
|
2010
|
|
|
ojala itzegin albaneza (A 5), ez> da> guchi> izango> gauzaric bearrenac ongui> azaltzen> baditut. (B 62); nic
|
ez
bear lizaqueen adina, baicic> dezaquedana, sayatuco naiz, nire asmo da? (B 233); gauza oec berac nolaere> bait> zuei adierazteco...
|
|
|
izan behar zirela, eta ideia haiek defendatzen zituzten maisu maistrak kaleratu: . Euskal giro bete betean azi eta
|
ezi
bear dira aurrak. Iñork ezin lezake Marx edo Leninen ideekin euren adimena zikindu.
|
|
2013
|
|
|
Ez liteke horrengatik behar sinhetsi noiz nahi eta nun nahi gerthatzen direla gisa hortako solasaldiak.
|
Ez
behar ere: etsaiak adixkidetzen balire guduaren tokian, hanitzek ez lukete behar orduan bihotzik gehiago gerlako lan izigarriari buruz.
|
|
|
sartu mugimendu hartan, baizik eta gerlako baldintzen kontra protestatzeko. Baina euskaldunak ez zituzten mugimendu horretako partaide gisa aurkeztu;
|
ez
beharrik ere, funtsean, Rocaforten araberaeta baita Pedronciniren liburuairakurri ondoan ere, ageri baitzen Euskal Herrikoek ez zutela parte hartu.
|
|
|
Ene pezoin artearen aintzinean bazen herrichka bat, arras hurbil, bizpahiru ehun metretan, bere kapera ttipiarekin. Hiru edo lau harri handi ezagun dira, lurrean etzanak, bertze deus ez, ez arbol,
|
ez
behar, ez bide; iduri lur ikhara batek oro iretsi eta ehortzi dituela, ikus ahal urrun, oro herrautsi sekulakotz.1091
|
|
2016
|
|
|
Apeza ez, zeremonia ez... Zeremonia
|
ez
behar... Fini religionea, fini Eliza!
|
|
|
Dena kanpoan, arbola birabira...
|
Ez
behar apeza... Ez behar eliza...
|
|
|
Ez behar apeza...
|
Ez
behar eliza...
|
|
2019
|
|
|
Zorionez, horretan aurrera egin dugu: erakunde publikoek eta herriekimeneko erakundeek,
|
ez
behar beste, baina bakoitzak bere eskaintza eratu dute, ziur aski, gu baino askoz hobeto edo modu sistematikoago eta eraginkorragoan. Orain, gure lana da gure ikasleak elkarte eta erakunde horiek antolatzen dituzten ekimenetara bideratzea.
|
|
|
–Mende bat pasatu eta gero, aldatuta dago hori, baina
|
ez
behar adina, nire ustez, komentatu du gurpil aulki motordunean eseritako gorputz txikiko eta adin ertaineko emakume batek.
|
|
2020
|
|
|
Aphezgai egina ninduten ta
|
ez
beharra omen dantzatu
|
|
2021
|
|
|
Aldaeretan ere mendebaleko eta erdialdeko euskalkiekin egiten dute bat sarri: ahaztu (Hondarribiko portuan ahantzi ere bada), belarri(
|
ez
beharri, begarri), bildur (ez beldur), bultzatu (ez bulkatu), esan (ez erran), gutxi (ez guti, gutti), hamaika (ez hameka), ikuttu (ez ukittu), itxi (ez hetsi, hertsi), izu (ez izi), jantzi eta erantzi (ez jauntzi/ erauntzi), orain (ez orai, guai)... Laburbilduz, Oiartzun eta, batez ere, Hondarribia eta Irun" tarteko" eremuan sartu ditugu, eta erdialdeko euskalkiaren eta euskara nafarraren arteko lotura ez ezik, nafar lapurtarrarekin ere egiten dute batasuna.
|
|
|
Aldaeretan ere mendebaleko eta erdialdeko euskalkiekin egiten dute bat sarri: ahaztu (Hondarribiko portuan ahantzi ere bada), belarri(
|
ez
beharri, begarri), bildur (ez beldur), bultzatu (ez bulkatu), esan (ez erran), gutxi (ez guti, gutti), hamaika (ez hameka), ikuttu (ez ukittu), itxi (ez hetsi, hertsi), izu (ez izi), jantzi eta erantzi (ez jauntzi/ erauntzi), orain (ez orai, guai)...
|
|
|
(Axular); Zer eginen dut, beraz, ene Jainkoa...? (Pouvreau); Hik diok, beraz,
|
ezen
behar zela Iesus Krist gizon egin ledin... (Leizarraga); Erran nahi da, beraz, salbatzaileak[...] egin duela (Larregi); Ez duzu beraz horietaz zer loriaturik (Axular); Barkatuko diozu beraz intendentaren emaztearekiko abentura?
|
|
|
Ezezkoetan, bat egiten du aditz modalak partizipioarekin: ez du ogia ekarri nahi, ez du lana egin behar, ez du lana egiten ahal/* ez nahi du,*
|
ez
behar du edo* ez ahal du.
|
|
|
36.7.3j Gorago aipatu ditugun berehalako eta jadaneko adieretan ez ezik (§ 36.5.1b), balio prospektiboa edo destinatiboa duela ere erabiltzen da ne (ra) ko forma: Ura sartu dut motxilan, egarritzen naizeneko; Egik laguna
|
ez
behar duanean, baizik behar duaneko; Gela hau prestatu dugu, zure laguna etortzen denerako. Aldiberekotasunik ez da perpaus hauetan; aitzitik, perpaus nagusiko gertakariaren gauzatzeak geroko gertakari bat du xede.
|
|
|
[...] berak asko eta gazte frenu gabeak izan arren ere, gertakizuna egiyaz, inguramen guziei ondo begiratu ezkero, mirari modutzat euki leikeana (J. I. Arana); Gaia berez oso ona izan arren ere, era arrunt gordin eta nabarmenean azaltzen digulako eragotzi lezaiguke (M. Atxaga); Tentuan eta arretaz ibilli arren ere, zenbat
|
ez
behar bide bazterretan (M. Atxaga).
|
|
|
Baina tu legez moldeko perpausak —aditz laguntzailea isilpean dutenak— aurkitzea zail egiten da; gehienera ere aditz modalekin agertzen dira horrelakoak tradizioan, eta autore jakin batzuenak dira: Urdailetik bete
|
ezik
behar lez hestea[...] (K. Enbeita); Eta zer esan, gura legez urtean bizi, eta pazkoaz baino konfesatzen ez direnen gainean?
|