|
2000
|
|
|
Horregatik, hartaraz gero, noiz eta neure buruari galdetzen baitiot zer naizen, katoliko edo protestant, ihardespen bera emaiten diot: bietarik ere zerbait naizelarik, ez naiz
|
ez
bata eta ez bertzea. Eta gero, isilik geratzen naiz, isilak bere besoetan har nazan amoreakatik, eta halatan dadin neure izena isilaren izanean disolba eta barreia.
|
|
|
Eta, ildo beretik, Salamancan xuxendu zenizkidan hitz haiek gogoan, noiz eta erran baitzenidan ezen, katoliko edo protestant, bietarik ere zerbait zinela, baina ez zinela
|
ez
bata eta ez bertzea sentitzen, berdinzki erran dezaket nihaurk ere ez dudala ulertzen nola erran dezaketen katolikoek ezen ez dagoela elizatik kanpoan salbazionerik... are gutiago Indietako oihanetan bizi izan nintzenetik indiar gorri haiekin, zeinak baitziren, karitateari zegozkion kontuetan, giristinoak baino giristinoagoak eta jenerosoagoak, guztia guztien artean partitzen zutenak....
|
|
|
Eta buru argia eta begi zolia zen, eta nik ezagutu ditudan pertsona adimendutsuetarik eta bereizienetarik zen, hariari xuxen zetxekiona, adarretarik ibili gabe... Eta bazkaria gelarat eman nion egun hartan ere xuxen aritu zitzaidan, zeren, bere ondoan jarrarazten ninduela, gisa honetan hasi baitzitzaidan,
|
ez
bat eta ez bi, arnoz beterik zegoen pitxerra ezpainetaratu eta kurka luze bat egin ondoren:
|
|
|
Unaik emandako datuen ariora, Ximurra bederatzietan agertuko zen nire emaztearen eske. Telefonoz hitzordua finkatzen aditu eta, Kristina" prestatzera" komunean sartu zela profitatuta,
|
ez
bat eta ez bi, semeak bide bera erabili zuen albistea niri jakinarazi beharrez. Josurenean une horretan zegoen nahaspilan —anaia aieneka, manta gorriz tindatuetan bildua; anbulantziakoak korridorean, beren trasteria guztia harat honat zerabiltela; Edurne, histeriak joa, botikin ezdeusa eskuetan—, miraria izan zen haurraren azalpenak ulertu ahal izatea.
|
|
|
Eskumuturra laxatu zidan eta gure ezpainek birtopaketa egin zuten, berak berriz ere giltzak zerabiltzan bitartean.
|
Ez
bat eta ez bi, korridore ilun batean barneratu ginen, hura itsu-mutil isil, ni jarraikitzaile itsaskor. Gela bateko sarreran gelditu eta argia piztu zueneko, blusaren zorioneko lehen botoia aske zeukan, eta berdin bigarrena eta hirugarrena ere.
|
|
2001
|
|
|
Grabagailua poltsatik atera nuen eta, batera eta bestera ibiltzearen ondorioz, zinta biak erori zitzaizkidan lurrera, Pantxoren elkarrizketa zegoen zinta eta bestea, erabili gabea. Baina
|
ez
batak eta ez besteak ez zeukaten izenik, eta hartu nuen lehena sartu nuen grabagailuan, elkarrizketa osatu eta erredakziora eramateko intentzioarekin.
|
|
2002
|
|
|
Aitak, izan ere, ez ninduen erretzaile nahi. Horregatik jo zidan,
|
ez
bat eta ez bi, zaplazteko hura, etxean sartu orduko, udako egun bero batean. Ederra eman zidan, bai horixe!
|
|
2004
|
|
|
–
|
Ez
bata eta ez bestea, Irati. Ni ez naiz itxurak egiten ari, eta zu ez zara txoroa, ez zara arina.
|
|
|
|
Ez
bat eta ez bi, txikiaren handinahiak honen nortasuna errotik aztora dezake nonbait, eta marrazoaren aho zuloan jartzen ditu ezkailu guztiak. Bigarrena ez da ez horretara heltzen; arrain txikiaren ezin biziaz kontzientzia badu, baina ezin du halere handiarekiko sumatzen zaion halako miresmen liluragarria erabat ezkutatu.
|
|
|
Ez dago zalantza izpiririk: Mendigurenek,
|
ez
bat eta ez bi, teoriaren hegal goitiarretan genbiltzan ameslariok lurreko eremu zekenetara jaitsi gaitu ziplo. Epe laburreko bidezidorra markatu digu, epe luzeko jomuga miresgarriak alde batera uzteko aholkatuz.
|
|
|
Esan izan da, eta ez alferrik, gizakume zientifikoaren ezaugarri bat zera izaten dela maiztxo: alegia, norbere jakintza alorreko hipotesi gaietan egundoko zuhurtziaz mintzo den jakituna,
|
ez
bat eta ez bi, gainerako gizarte auzi anitzetan bertsolariaren pare jartzen zaigula bat bateko iritzi usteak botatzeko. Bitxia da, bai, benetan, hizkuntzaren inguruko auzi mauzitan jendeari darion jakite sen gordina.
|
|
|
|
EZ
BAT ETA EZ BESTE
|
|
|
|
Ez
bat eta ez beste
|
|
|
1 Lehenengotzat, 1956an agertutako
|
Ez
bat eta ez beste deritzon artikulua hautatu dut (Egan aldizkarian). Azpititulu hau baitzekarren garbi:
|
|
|
Bat bateko aurkezpenak ezustean harrapatu gintuen. Egun batetik bestera,
|
ez
bat eta ez bi, Fleischman eta Pons-ek komunikabideetara jo zuten, beraien emaitzak plazaratzera. Ez ziguten ia erreakzionatzeko denborarik utzi.
|
|
|
Baina aitak bezainbat sumintzen ninduen amak batzuetan: beren arteko egoerak muturrera egiten zuenean, aitak despotaren papera jokatzen zuen, amak esklaboarena, eta nik ez nituen atsegin
|
ez
bata eta ez bestea.
|
|
2005
|
|
|
Biharamunean,
|
ez
batak eta ez besteak ez zuten, ez, huts egin! Tommy Tom zima luze bat zen, eta bakeroz jantzita zihoan; Inesek, berriz, tripatxoa agerian zuen, baina, txilborraren parean, sedazko gerriko bat zeraman, txilborra estaltzen ziona.
|
|
|
Eta,
|
ez
bat eta ez bi, olatu handiak zeudela-eta loriaturik, jadanik uretan jostari ari ziren beste hamabost bat kiderengana jo dute, beldur izpirik ere erakutsi gabe. Olatuen beldur piztia haiek?
|
|
|
Eta,
|
ez
bat eta ez bi, ezertxo ere ahoskatzeko betarik gabe, biok batak bestearengana jo, eta ezpainetan amaitu ezinezko musu bat eman genion elkarri.
|
|
2006
|
|
|
Gero, pasadizoa irakasgarria da: irakasten duelako,
|
ez
batak eta ez besteak ezagutzen duela Herder. Herder, horiek dioten legez, poeta tradizionalak herriarekin duen komunio eta unanimitatearen" erromantikoa" da (bere maisu Rousseau bezalaxe, hain zuzen!); baina, horregatixe, gaur egun honetako poetak gaurko gizartearen aurka duen errebeldiarena ere bada (Rousseau bezalaxe).
|
|
|
Nire eskua sentitu eta, keinu erreflexu moduan edo, beso bat altxatu zuen, ez dakit nire eskua geldiarazteko edo berak ere fereka egiteko, baina
|
ez
bat eta ez beste, bere eskua nire besoan utzi zuen, geldi.
|
|
|
Hankapalok jende artean zeukan estimazioa eta bere tabernaren arrakasta ikusita, edonork pentsatuko luke herrikoxeme betidanikoa zela bera, eta ostatu kastadun horietakoa taberna, baina
|
ez
bata eta ez bestea. Duela dozena bat urte agertu zen herrian, eta agertu bezain laster zabaldu taberna; alderantziz esan nuke:
|
|
|
Ez zen fio. Ez ziren fio
|
ez
bat eta ez bestea.
|
|
|
Tomas Atondok noski zapategia itxi eta San Nikolas atera jo zuen, familia guztiarekin batean. Hantxe ziren, udako eguzki galdatan, Iruñeko beaumondar guztiak, baita anarterainoko agaramondar bat baino gehiago eta
|
ez
bateko eta ez bertzeko bertze anitz ere. Erregidoreek hiriaren giltza gaztelarraren eskuetan uztean, aitatxiren aitaordea ez zen uzkurrena izan garaileak iufaka eta txaloka agurtzen.
|
|
|
Apatxen zarata geroz eta gertuago entzuten nuen.
|
Ez
bat eta ez bi, zalditeria ari zen hurbiltzen. Nondik esaten ez nuke jakingo, alde guztietatik entzuten bainituen apatxak.
|
|
2007
|
|
|
Gaitz erdi.
|
Ez
bat eta ez bi, Rober eta Edu kantari hasi ziren, hitzik gabeko marmarrean aurrena, ozenki eta gogotsu gero: –Son tus perjúmenes mujer/ los que me sulibeyan,/ los que me sulibeyan/ son tus perjúmenes mujer??
|
|
|
|
Ez
bat eta ez bi, erostera joan nintzen Antiguara. Hain zuzen, flandriar emakume batek daraman Caxton liburu dendara, berau ingelesezko liburuetan espezializatuta dagoenez.
|
|
|
Biok adiskide egiteko aukera ematen zidala ulertu nuen. Inoren adiskide izateko, konfiantza erakutsi behar denez,
|
ez
bat eta ez bi, esan nion:
|
|
2009
|
|
|
Oinarrizkoa da fenomeno honen kontzientzia izatea: antzinako mundutik zalantza gabe hainbat gauza bizirik dago gure baitan, mundu modernotik mila gauza heredatu dugu; baina gu ez gara mundu horietako
|
ez
bat eta ez bestekoak, eta geure mundu bat ez daukagu. Gu puskailetakoak gara.
|
|
|
Halako poza eta gozoa darion Natura lirikoaz, Hirugarren Munduko hainbat herri ikustea edo Schopenhauer irakurtzea dago (eta Baroja bera, Schopenhauerri darraionean). Ama Natura maiz da amaizuna; h. d., Rousseaurena adina Hobbesena da, edo, hobe,
|
ez
bat eta ez bestea. Natura, Jainkoa bezalaxe, gozoa edo terriblea izan daiteke:
|
|
|
Barojaren protagonista etengabe inpresio bortitzek kolpatzen dute, batera eta bestera geldigabe jaurtia da; bakarrik bere barrua(, el silencioso proceso de su alma?) inon ez dugu ikusten higitzen, inpresioak deus elaboratzen, ideien diskurtso bat bideratzen. Hala ere, hemen fedegabea da, hor fededuna; goian zientista eszeptikoa, behean mistikoa; eta inoiz ez dakigu nola
|
ez
bat eta ez bestea. Arima honek daukana geografia da, ez historia.
|
|
|
hasteko, dibortzioaren itzal beltza behin betiko suntsituko zen.
|
Ez
bat eta ez bi, Anaren diru guztiaren jabe izanen zen. Etxea, autoak...
|
|
|
–Ea ongi ulertu dudan, Justino: zu halako eta halako kaira iristen zara eta, kaiuko batean iristen zarenez,
|
ez
bat eta ez bi bota egiten zaituzte. Paperak legearen arabera dauzkazu?
|
|
|
–Ni ere txistularia izango naiz noizbait, erantzun zion Gabinok,
|
ez
bat eta ez bi.
|
|
|
–Benjamin Maria hil da, eta ez hasi orain, arren, fantasmak gora eta fantasmak behera zeure betiko hixtoriak asmatzen?; horregatik, Benjamin Maria hil eta handik astebetera edo, beste hiru anaiekin batera ikastetxera joan, gelan sartu, eta aita Sebastian ikasleei honela mintzatu zitzaienean, goizeko lehen orduan: . Orain dela astebete Domingo Orberen anaia hil zen, badakizue??, Domingok irakaslearen hitz jarioa eten, eta halaxe esan zion,
|
ez
bat eta ez bi:
|
|
|
nahiz eta abisua emana zuen ez zuela egun hartan huts egingo?, eta hari sartu behar zion hitzezko arpoia; hasi ziren, bada, orbetarrak afaltzen, baina Damasok ez zuen hitz egiteko abagunerik aurkitzen: batzuetan, urduriegi sentitzen zelako, nerbioak traizionatzera balihoazkio bezala, ongi antzeztu nahi baitzuen bere papera, dotorezia gutxieneko batekin; besteetan, mahaikideen artean gurutzatutako elkarrizketek beste bide batzuk hartzen zituztelako, harik eta elkarrizketen arteko isilune batean, horrela mintzatu zen arte, era nabarmen batean, ex cathedra ariko balitz bezala?,
|
ez
bat eta ez bi:
|
|
|
Baina osaba Beñardorena bai, Domingok bazekien haren berri; Gabinoren bidez jakin zuen, inpentsan; Gabinok bazuen, izan ere, aitaren herrian, lagun min bat: Luziano, xirulak kanaberaz egiteko sekulako abilezia zuena; Gabinok bost sei urte izango zituen, noiz eta, udako egun batean, Luzianoren etxean sartu baitzen, Reginak seme alabei argi eta garbi esana zien arren ez zuela herriko lagunen etxera sartzerik nahi; eta nola Luzianoren ama berri ipurdi bat baitzen, halako batean galdetu zion,
|
ez
bat eta ez bi:
|
|
|
emakume gazte hura ikusi ez zuen, bada, begiak urmaelean zituela!; gauza haiek, baina, nobeletan eta pelikuletan bakarrik gertatzen ziren!; Domingok, gainera, saihetsetik ikusten zuen emakumea, primeran ikusten ere, hura bere aldeko izkinan eserita zegoelako; harantzago, banku berean? atso zahar bat zegoen, emakume gaztearekin zerikusirik ez zuena, antza,
|
ez
batak eta ez besteak ez baitzioten elkarri hitz egiten ez begiratzen; eguzkiak, bestalde, sonbreiruan jotzen zuen emakumea, halako eran, non, sonbreiruak proiektatzen zuen itzalaren ondorioz, aurpegia bi zatitan banatuta azaltzen baitzitzaion: goikoa, sudur betinguruak?
|
|
|
–Protestanteak ez al dira konfesatzen? , galdetu zion Maria Bibianak,
|
ez
bat eta ez bi.
|
|
|
Neska mutilen iruzkinek barre txikiak eragin zizkioten Domingori, eta horregatik ere, menturaz –horregatik ere bai–, inoiz baino animatuago sentitu zen; barne ahots baten presentzia ere igarri zuen orduan, berak ere probatu behar zuela eta probatu behar zuela... baita probatu ere, handik segundo gutxira!; jolas bat zen –ongitxo zekien Domingok hori–, baina, halere, urduri bezala zegoen, tentazioan erori eta kanario zaintzaileari txartel baten eske joan zitzaionean; gero, zaintzaileak kaiolako atea ireki, kanarioak bere egitekoa egin, Domingok zaintzailearen eskuetatik txartela jaso, hari ordaindu, eta, lauzpabost segundora, mezua irakurtzeari ekin zion: ...u2013bankuko izkina batean– emakume gazte hura ikusi ez zuen, bada, begiak urmaelean zituela!; gauza haiek, baina, nobeletan eta pelikuletan bakarrik gertatzen ziren!; Domingok, gainera, saihetsetik ikusten zuen emakumea, primeran ikusten ere, hura bere aldeko izkinan eserita zegoelako; harantzago –banku berean– atso zahar bat zegoen, emakume gaztearekin zerikusirik ez zuena, antza,
|
ez
batak eta ez besteak ez baitzioten elkarri hitz egiten ez begiratzen; eguzkiak, bestalde, sonbreiruan jotzen zuen emakumea, halako eran, non, sonbreiruak proiektatzen zuen itzalaren ondorioz, aurpegia bi zatitan banatuta azaltzen baitzitzaion: goikoa –sudur betinguruak– gerizpean, eta behekoa –ezpain kokotsak– argitan; baina, argiaren eta itzalaren eremuak bereizten zituèn lerroa garbia zen arren, haien artean ez zegoen hausturarik, eta bai jarraipen bat, ez fisikoa baina bai beste era batekoa –jarraipen metafisiko bat, beharbada–, bi eremuak misterioaren haloak bildu balitu bezala; Domingok ikusten zuèn fotogramak, beraz, gehiago zuen irrealetik errealetik baino; une hartan, gainera, fotogramaren bazterretik urmaeleko zisne bat eta bizpahiru ahate agertu ziren, lerro lerroan zeudenak eta emakume gaztearen norabidean zihoazenak, misterioari misterioa erantsiz; edo hala iruditu zitzaion Domingori, txartelean idatzitako esaldiaren eta begien aurrean zuèn irudiaren arteko kointzidentziak eta bat egiteak bultzaturik edo; Domingo, ondorioz, istant haren magian harrapatuta zegoen, gertatuak kasualitatea baino gehiago behar baitzuen, itxuraz, patuak edo Probidentziak bideratutako zerbait, agidanez; hargatik begitandu zitzaion emakume gazte hura, beharbada, polita ez ezik, ederra ere; edertasun hura begiesten zegoela, baina –atso zaharra bankutik orduantxe altxatu zelako edo–, bihotzak jauzi egin zion; Domingok –beste alor batzuetan bere zalantzak izan zitzakeenak– bazekien, bai, zergatik egin zion jauzi:
|
|
|
" Benjamin Maria hil da, eta ez hasi orain, arren, fantasmak gora eta fantasmak behera zeure betiko hixtoriak asmatzen"; horregatik, Benjamin Maria hil eta handik astebetera edo, beste hiru anaiekin batera ikastetxera joan, gelan sartu, eta aita Sebastian ikasleei honela mintzatu zitzaienean, goizeko lehen orduan: " Orain dela astebete Domingo Orberen anaia hil zen, badakizue...", Domingok irakaslearen hitz jarioa eten, eta halaxe esan zion,
|
ez
bat eta ez bi:
|
|
|
–Protestanteak ez al dira konfesatzen? –galdetu zion Maria Bibianak,
|
ez
bat eta ez bi.
|
|
|
Aita bakarrik falta zitzaion, beraz, etxeko arrain lodia, etxera afaltzera etortzen zena –bakanagoetan, halarik ere, aldi hartan... nahiz eta abisua emana zuen ez zuela egun hartan huts egingo–, eta hari sartu behar zion hitzezko arpoia; hasi ziren, bada, orbetarrak afaltzen, baina Damasok ez zuen hitz egiteko abagunerik aurkitzen: batzuetan, urduriegi sentitzen zelako, nerbioak traizionatzera balihoazkio bezala, ongi antzeztu nahi baitzuen bere papera, dotorezia gutxieneko batekin; besteetan, mahaikideen artean gurutzatutako elkarrizketek beste bide batzuk hartzen zituztelako, harik eta elkarrizketen arteko isilune batean, horrela mintzatu zen arte –era nabarmen batean, ex cathedra ariko balitz bezala–,
|
ez
bat eta ez bi:
|
|
|
–Ni ere txistularia izango naiz noizbait –erantzun zion Gabinok,
|
ez
bat eta ez bi.
|
|
|
Baina osaba Beñardorena bai, Domingok bazekien haren berri; Gabinoren bidez jakin zuen, inpentsan; Gabinok bazuen, izan ere, aitaren herrian, lagun min bat: Luziano, xirulak kanaberaz egiteko sekulako abilezia zuena; Gabinok bost sei urte izango zituen, noiz eta, udako egun batean, Luzianoren etxean sartu baitzen, Reginak seme alabei argi eta garbi esana zien arren ez zuela herriko lagunen etxera sartzerik nahi; eta nola Luzianoren ama berri ipurdi bat baitzen, halako batean galdetu zion,
|
ez
bat eta ez bi:
|
|
2010
|
|
|
Baina berri gaiztoak bere bidea egin zuen, jakina, Hortentxik Helenaren amari esan baitzion, honek Rakeli eta honek gure amari; afaltzen ari ginen, arrain zopa bukatzen ari ginen une hartan?, ama honelaxe mintzatu zenean,
|
ez
bat eta ez bi: –Rakelek gaur kontatu didanaren arabera, Helenak senargaia omen du.
|
|
|
Han irakurri zuten dokumentua Henrike Knörrek ere sinatu zuen, baina ez Joakin Gorrotxategik, noski.
|
Ez
bata eta ez bestea ez ziren prentsaurrekoan izan. Hutsez galdetuta, artean Veleiako adituen taldean omen zeuden?, Gilek erantzun zuen biak, tesi baten aurkezpenean?
|
|
|
Baina berri gaiztoak bere bidea egin zuen, jakina, Hortentxik Helenaren amari esan baitzion, honek Rakeli eta honek gure amari; afaltzen ari ginen —arrain zopa bukatzen ari ginen une hartan—, ama honelaxe mintzatu zenean,
|
ez
bat eta ez bi: " Rakelek gaur kontatu didanaren arabera, Helenak senargaia omen du.
|
|
2011
|
|
|
Afaltzeko tokia aukeratzeak eman dizkie lanak gero, baina azkenean,
|
ez
bat eta ez bi, aukeratu dute bat: barra atzeko serveuse gaztea ikusita, presentazio ona zuela jatetxeak, eta barrura.
|
|
|
Udal aretoa jendez gainezka zegoen, urte erdi lehenago eraman zuen tifusak bertze mundura don Martín albaitaria?, eta, alkateak bere jarduna akabatu ahala, zutik paratu zen botikaria, zeina halaxe mintzatu baitzen,
|
ez
bat eta ez bi:
|
|
|
Eta zuk,
|
ez
bat eta ez bi, Toribiori kokotsean muturreko bat eman, muturrekoarekin batera. Putakumea!, deitu?
|
|
|
–Zergatik ez hion atzo apez jaunari kasu zipitzik ere egin, Leon? , eta,
|
ez
bat eta ez bi, masaileko bat ematen ziola, erantsi zuen?: Eta orain hoa ziztuan don Urbanoren etxera, hark ere bertze opari bat dik-eta hiretako?.
|
|
|
Eta Onofre, orduan, halaxe mintzatu zitzaion,
|
ez
bat eta ez bi:
|
|
|
Egun batean, biok elkarrekin gindoazela, albaitari jauna bere zaldian etxerako bidean ikusi, eta zuk,
|
ez
bat eta ez bi, hala erran zenion, konplexurik gabe:
|
|
|
19:26 Autobusez, zelai berde eremu batekin eta lotarako txoko eder batekin ametsetan kanpamenturainoko bidea egin dugu.
|
Ez
bat eta ez beste: kanpin denden hippy kanpamentu bat da eta zabortegia dirudi, aurreko eguneko zaborrak ere jaso gabe baitaude.
|
|
2012
|
|
|
–
|
Ez
bat eta ez beste. Ni soprano leggera nintzen!
|
|
|
Derrigortu egingo ditut gelditzera!?. Eta,
|
ez
bat eta ez bi, bide bazterretik irtenda errepideko erreian bertan jartzen da besoa aterata, erpurua luze luze eginda. Lehenengo autoak garaiz ikusi du eta bira txiki bat eginda, argi seinalizazioa eta guzti, erraz saihestu du gaztea, opari moduan paretik pasatzean bozina hots ikaragarria atereaz.
|
|
|
Estalki metaliko handi bat, segurutik estolda bide bateko sarrera.
|
Ez
bat eta ez bi, eta lehenengo tiro hotsak entzuteaz batera, igitaiaren kirtenaz baliaturik estalkia altxatu eta eskailera mehar batean behera abiatu dira, besoetatik loturik egoteak sortzen dizkien zailtasun handiak gora-behera. Hiriko estolderia sarean sartu dira bete betean.
|
|
|
|
Ez
bat eta ez bi, hoska hasi zen Beñaten leihopean:
|
|
|
Eta han joan zen tximista baino bizkorrago, ez baitzuen seguruenik inoiz ezein gizonek ez zaldik hark bezala lasterka egin; eta beste kanoa itsasarteraino eraman zuen, ia ni lehorretik iritsi baino lehenago; beraz, errekaren beste bazterreraino eraman ninduen, eta gero gonbidatu berriei txalupatik irteten lagundu zien, eta lortu zuen; baina
|
ez
bata eta ez bestea ibiltzeko gai ez zirenez gero, Ostiral gizajoak ez zekien zer egin.
|
|
|
Gainean suharria eta guzti zuten moskete bana, eta zortzi sutauts karga eta balak eman nizkien, eta bi gauzekin aurreztaile onak izateko agindu nien, eta
|
ez
bata eta ez bestea ez erabiltzeko premiazkoa ez bazen.
|
|
|
Ontzi handiak egiteko ahaleginean huts egin nuen arren, gauza txiki batzuk egin nituen arrakasta handiagoarekin; hala nola, ontzi txiki biribilak, plater zapalak, eltzeak eta tupinak, eta nire eskuek egin zezaketen beste edozer gauza, eguzkiaren beroak gogor gogor egin arte berotzen zituenak. Baina horrek guztiak ez zuen nire asmoa betetzen, hau da, isurkariak gordetzeko eta surtan jartzeko buztinezko ontzi bat egitea; eta egindako ontziekin ezin nuen egin
|
ez
bata eta ez bestea. Handik pixka batera, haragia prestatzeko su handi bat egin eta, hura amaitzean sua itzaltzera nindoala, buztinezko ontzietako baten puska bat aurkitu nuen sutan, erreta, harria baino gogorragoa, eta teila bezain gorria.
|
|
|
Bizitza ikaragarria bizi izan nuen, Jainkoaren ezagutzarik eta Haren beldurrik gabea. Aitak eta amak ongi hezi ninduten;
|
ez
batek eta ez besteak ez zuten hastapenetako ahaleginetan etsi nire arimaren baitan Jainkoarenganako gorespena, eginbeharraren zentzua, eta izadiak eta bizitzaren amaitu beharrak eskatzen zidana sorrarazten. Baina, ene!, itsasoko bizimoduan goiz erori nintzen, bizitza guztien artean, Jainkoaren beldurrik gutxiena duenean, Haren haserreak askotan aurrean izaten dituzten arren.
|
|
|
Hori ikusita, haize oihalaren goiko aldea bildu nuen, eta zain geratu nintzen. Bi gizon mendian gora joan ziren korrika, eta, ordu erdi igaro baino lehen, bi puska haragi lehor eta bertako labore batzuk zekartzatela itzuli ziren, baina guk ez genuen asmatu
|
ez
bata eta ez besteak zer ziren. Gustura hartuko genituzkeen, baina gure hurrengo kezka zen haiek nola eskuratu, ni ez bainintzen ausartzen haiengana joaten, eta haiek ere beldurrak airean baitzeuden.
|
|
|
Eta adimena ez da haientzat guretzat bezala zerbait eztabaidagarria, auzigai baten bi alderdietan argudiatzen baitugu onargarriro; baizik eta berehala betetzen zaituena uste osoz; horrelakoa izan behar du, grinaz eta interesez nahasi, ilundu edo kolorgetua ez dagoenean. Iritzi hitzaren esanahia edo arazo bat eztabaidagai izan zitekeela ugazabari ulertaraztea oso zail gertatu zitzaidala gogoratzen dut; zeren eta, ziur gaudenean bakarrik baietsi edo ukatu behar dugula zerbait erakusten baitigu adimenak, eta ezin dugu
|
ez
bata eta ez bestea egin ezagutzen dugunaz kanpo. Beraz, proposizio faltsu edo zalantzazkoei buruzko polemikak, kalapitak, eztabaidak eta dogmakeriak houyhnhnmen artean gaitz ezezagunak dira.
|
|
2013
|
|
|
Honek estutu egin zion une batez.
|
Ez
batak eta ez besteak ez zuten irribarre egin.
|
|
|
|
Ez
bata eta ez bestea.
|
|
|
Lorenek, ordea, honela erantzun zion,
|
ez
bat eta ez bi:
|
|
|
Etxerako bidean, etxera iritsi ez bertze Abdul Alimi erran behar zizkiòn hitzak prestatu eta, hura ikusi zuenean, haietxek erran zizkion Tayyebek,
|
ez
bat eta ez bi, itzulingururik gabe:
|
|
|
jakin bazekien, ondorioz, udaletxeak diru iturri emankor bihur zitezkeela hainbat alorretan: industrian, zerbitzuetan, eraikuntzan etab. Eta, jakin bazekielako,
|
ez
bat eta ez bi, aitari aurre egitea erabaki zuen, bazkalorduan:
|
|
|
Musu txoro hori ematerakoan, eta gero argazkia album honetan jartzerakoan. Ez nuen egin behar,
|
ez
bata eta ez bestea.
|
|
|
Etxerako bidean, etxera iritsi ez bertze Abdul Alimi erran behar zizkiòn hitzak prestatu eta, hura ikusi zuenean, haietxek erran zizkion Tayyebek,
|
ez
bat eta ez bi, itzulingururik gabe:
|
|
|
Lorenek, ordea, honela erantzun zion,
|
ez
bat eta ez bi:
|
|
|
jakin bazekien, ondorioz, udaletxeak diru iturri emankor bihur zitezkeela hainbat alorretan: industrian, zerbitzuetan, eraikuntzan etab. Eta, jakin bazekielako,
|
ez
bat eta ez bi, aitari aurre egitea erabaki zuen, bazkalorduan:
|
|
2014
|
|
|
Arrazoimenak hori kasualitate hutsa besterik ezin zitekeela izan esaten bazidan ere, gauean, ama ohera eraman ondoren, ganbarara igo eta latineko liburua berreskuratu nuen. Nire logelako mahaian ordurako, hainbeste urtetan nire etxeko lanak eginak nituen mahai berberean?, ireki eta,
|
ez
bat eta ez bi, berriro. Itziar, idatzi nuen.
|
|
|
Bata eta bestea?
|
Ez
bat eta ez bestea. Berari galdetu edo ez pentsatzen ari nintzela hartuko ninduen loak.
|
|
|
Elizan sinestea ez da arrazoizkoa, baina Frantzian ez sinestea ez litzateke arrazoizkoa. ...ko lana jada teologiak (Jainkoaren graziaz) eta gero filosofiak (hitzarmen sozialaren graziaz) sinesgarriro egin ezin dutenez gero, XIX. mendean Estatuek euren legitimatzaile bezala historia hartu dizute (historiaren graziaz); historiak berak laster erakutsi du, ordea, oraingo Estatu modernoa bezain ederki, horrek gaitzetsi eta ordezkatu duen Antzinako Erregimeneko Estatua justifika zezakeela; edo
|
ez
bat eta ez bestea justifikatzeko balio duela. H. d., ezeren justifikatzaile izateko, historiak aurretik asko hautetsi eta asko bazterretsi beharra duela, delfinaren gogara?.
|
|
|
–Prusia, gaur egun alemanez baino hitz egiten ez duena, duela mende asko eslavieraz mintzatzen zen?. Egiaz,
|
ez
bat eta ez bestea da zuzena: Prusia modernoan, alemanaz gainera, eslabieraz mintzatzen zen; eta prusiera zaharra ez zen hizkuntza eslabiarra, baltikoa baizik.
|
|
|
Quatrefagesek, tratatzen dituen gaietan eta baiesten dituen tesietan, berak ez du ikerketa bakarra egin, bigarren eta hirugarren eskuko iturriez baliatzen da; are, antropologia, historia, linguistika, bidaiarien anekdotak, denak nahasten ditu, eta guztietan informazio, bere interesen aldeko, baina txarrekin argudiatzen du (aurretik jada P. Mantegazza antropologo italiarrak, Florentziako unibertsitatean profesorea, Quatrefagesen metodoari xobinismoaren metodoa iritzia zion) 1442 Alegatzen dituen argumentu guztiak, aldez aurretik ipini den tesia bermatzeko trikimailuak eta dira. . Estreina prusiarrak fino bihurtzen dira eta gero finoen gainean lore sorta bat dohainik gaiztoenena botatzen da,
|
ez
bat eta ez bestearentzat frogarik txikiena emateko ahalegin pittinik egin gabe? 1443.
|
|
|
–diffèrent non par des facultés diverses, mais par l, extension diverse des mêmes facultés, [et] ce qui fait le caractère dominant des unes se retrouve chez les autres à l? état rudimentaire? 1928 Horrela gerta daitezke arrazak beren artean elkarren osagarriak, arraza frantsesa eta alemana bereziki. Bakarka,
|
ez
bata eta ez bestea dira aski, idealaren interes eternoak, ordezkatzeko1929 Biek batera osatzen dute espiritu ariarra, historiaren demiurgoa.
|
|
|
Rousseau), nazioaren teorizazio bat Estatua osatu aurrekoa dago (alemana ohi deritzona), eta beste bat Estatu nazionala egon eta gerokoa. (Herder
|
ez
batean eta ez bestean egokitzen da, haren nazio gogoetak ez baitauka Estatuarekin zerikusirik, hari muzin egiteko ez bada). Eta, gero, teorizazio ezberdinak, ez beti teoriko hutsak?, aldian aldiko interes eta xede politiko partikularren eran, hauen artean kokatu behar baitira Alsaziaren aleman edo frantsestasunaren ingurukoak.
|
|
|
Hegel gaitzesten duten batzuek, Sieyès haren maisua txalotzen dute.
|
Ez
bat eta ez bestea irakurri dutelako?
|
|
|
Plebiszituaren gaia, Renanek ere Straussi egin beharra gogoratu diona1225, hemen Michielsek iragaitzaz txokora botata bezala esan eta laga duena, K. L. Sybelek ez du erantzun gabe pasa gura izan, beharbada Alemanian bertan gai sasia zelako. Plebiszitua ez da Frantzian Alemanian baino gehiago erreklamatu; baina hartan sinetsi
|
ez
batean eta ez bestean asko egin da apika (gerrak bere legeak ezartzen ditu). Alsazia Lorrena berreskuratzeko estreinako ahotsekin batera plazaratu da Alemanian plebiszituaren autua, zilegitasunaren arazoa alegia.
|
|
|
Itxura paregabe hori ageri zuen zabaldiak, eta horrela segituko zuen Nizhni Novgorodeko merkatu ospetsuak iraun ohi duen sei astean. Gero, tarte burrunbatsu horren ondotik, iskanbila ikaragarri hura
|
ez
bat eta ez bi itzali egingo zen, goiko hiriak izaera ofiziala berreskuratuko zuen, beheko hiria eguneroko monotonian murgilduko zen, eta, Europako eta Asiaren erdialdeko bazter guztietatik hara bildutako jende sail horretatik ez zen geldituko merkatari bakar bat ere oraindik zerbait saltzeko asmotan, ezta erosle bakar bat ere oraindik zerbait erosteko asmotan.
|
|
|
Burutik pasatu ere ez! Pentsamendura bere egitekoa etorri zitzaion, erremediorik gabe huts egina; ama etorri zitzaion, eta Nadia;
|
ez
bata eta ez bestea berriz ikusiko ez zituenak! Baina ez zuen utzi batere azaleratzen sentitzen zuen zirrara hori.
|
|
|
Baina
|
ez
batak eta ez besteak ezin jakin zezakeen Mikel Strogoff, Kolivanen atzemanda, haien preso talde berean zegoela eta haiek bezala Tomskera zihoala.
|
|
|
Ze lehorrak ziren. Ez zuten urteko informatzaile onenaren saria sekula santan irabaziko,
|
ez
batak eta ez besteak.
|
|
|
Denbora batez, dena arrosa kolorekoa zela uste izan nuen, baina maripertxenta hark berehala irekiarazi zizkidan begiak. Egun batean,
|
ez
bat eta ez bi, ni ETAn infiltratzea nahi zutela bota zidan. Hamar minutu ere ez ziren buztana zurrupatu zidala, harrapazazu!
|
|
|
Lasagna berotu bitartean,
|
ez
bat eta ez bi, Carlos ospitalean zegoela erran zion Mikelek.
|
|
|
|
Ez
bata eta ez bertzea ez zituzten debekatu ez erreprimitu.
|
|
2015
|
|
|
bazetorrela herrira eta aurrera egingo zuela, mendietara beharbada.
|
Ez
bat eta ez bi, bizikleta zaharra hartu, soka urdin batzuk motxilan sartu eta tropelaren atzetik abiatu zen Pelix. Zenbat gustatu izan zitzaizkion beti bizikletak, zenbat txirrindulariak, zenbat tropelak?
|
|
|
Hori guztia dela eta, eta lotuta geundela kontuan harturik, ez nuen ihes egin, baina esan nion, hori bai, ez niola ametitzen utzikeria hura, etsipen marikoi hura, eta nirekin jarraitu nahi bazuen, errotik aldatu zuela jokabidez eta gogoz, ya me tienes hasta los mismísimos. Potroei eutsita esan nuen hasta los mismísimos, mimika apur bat eginez, adierazi nahi nuena indartze aldera, jakina, eta orduan Oto,
|
ez
bat eta ez bi, barrez lehertu zen, hark ere bere potroei eutsiz, baina nik baino zantarrago, zantarki esan nahi nuke, edozein poeta satiriko baino okerrago, paketeari gora eta behera eraginez, lotsagarri. Hitza ahora inguratzen ez zitzaidala gelditu nintzen, ahoan gurutze, eta Otok, nire ondoeza ikusirik, koska bat gora egiteko probestu zuen egoera:
|
|
|
98 Hainbat literatura baliabide ez dira
|
ez
bata eta ez bestea.
|
|
|
Baina hemen ez dago denborarik, ibai hau putzu bat da? Bakarrik gaudela esango nuke, bakarrik munduan, baina txorakeriak
|
ez
bat eta ez bi?
|
|
|
Dena dela, gertatu zen, gertatu, une hartan hain zuzen ere nor eta Faraoiaren alaba bera, Batia, bainatzen ari zela, Nilon bai na-a a-a tzen, eta berak ikusi zuela saskia korrontean behera.
|
Ez
bat eta ez bi, otzara jaso, eta nork eta faraoiaren alabak berak salbatu zuen haur ttikia. Haur tti ki a-a a, hain zuzen ere Ben Ezra izeneko sinagoga hauxe dagoen tokian.
|
|
|
Amak ere ez du zalantzarik egin, antza, ze mahaitik altxatu, eta berehala etorri zait txilaba lisatuarekin eta zapata berriekin. Eta nik,
|
ez
bat eta ez bi, haiek jantzi ditudanean, amak horrela amaitu du:
|
|
|
Etorbide batean eskuinera biratu, eta auto puska txalet baten atarian sartzen ikusi dut. Eta nik,
|
ez
bat eta ez bi, zirrikitu batetik sartzea lortu dut. Barnean belarra eta belarra, loreak eta zuhaitzak agertu zaizkit.
|
|
|
Eta nik lehenbailehen atzean utzi nahi izan ditut satsak eta kiratsak, zakur argalak eta oilo gosekilak. Eta, Kairora bidean, zaborretara doan lehen kamionetak aurreratu nauenean,
|
ez
bat eta ez bi, haren atzealdeko xafla herdoilduari heldu diot. Lehenbailehen irten beharra baineukan gure auzunetik.
|
|
|
Kakingarria!?. Eta orduan,
|
ez
bat eta ez bi, zabalik ikusi dudan zabor kontenedore batean bota dut neure burua. Zoperna jenerala!
|
|
|
Eta,
|
ez
bat eta ez bi,
|