|
2000
|
|
|
Zeren eta oraindanik aitzinatzen baitizut ezen osaba Joanikotenganako amorio ezkutu hura izan zela amaren bizitzako gorabehera guztia, haren geroko jokabidea guztiz baldintzatu zuena. Eta" ezkutua" diot, zeren baitirudi, batetik,
|
ezen
amak ez ziola osabari hitzez deus adierazi, harekin ohi baino atseginago izaiterat entseiatu bazen ere, eta zeren uste baitut, bertzetik, ezen amaren atsegintasuna ez zela arrazoinik eta argudiorik aski izan, osaba Joanikot hartaz ohar zedin. Eta amorio hark, gainerat, bertze bide batzuk hartu zituen denborarekin, nola jakinaraziko baitizut segidan.
|
|
2003
|
|
|
Nik ez nuen sekula ezagutu ama baina, halere, amorrua nion. Batez ere umetan, gainontzeko haurrek burla egiten zidatenean, ez aitarik eta
|
ez
amarik ez nuelako. Horrelakoetan, antxintxika hasten nintzen, ihes egin nahi nuen.
|
|
2004
|
|
|
Halaxe da: aita ez baitzen inorekin isiltzen,
|
ez
amarekin ez bezeroekin, baina bai amonarekin.
|
|
2007
|
|
|
Nor ni haien arteko maitasuna hausteko? Nik ez nuen
|
ez
amarik ez aitarik ezagutu. Osaba Bienvenido etorri zitzaidan akordura.
|
|
|
Erakunde horren urteko biltzarrean, Browneko Unibertsitateak egindako azterlan bat aurkeztu zen, azken hamar urteetan erradiazioak igortzen dituzten diagnostiko probak bikoiztu egin direla erakusten duena. Ekografiek ez dituzte
|
ez
ama ez fetua beren zeluletan eragina izan dezaketen erradiazio ionizatzaileen eraginpean jartzen. Hala ere, erradiografiek eta TACek (ordenagailu bidezko tomografiak) erradiazioa askatzen dute, eta, txikia izan arren, fetuaren garapena kalte dezake.
|
|
|
Jeiki nintzelarik gauza guziak beren lekuan kausitu nintuen, aita, ama eta ni ginauden bakarrik etxean, zaldia behortegian zen eta gainerat, aitaren zaku beltz famatu hura dilingo zagon usatuzko lekuan, sukaldeko borta sahetsean den lotgailuan emana. Eta kasik segur izan naiz, geroztik eta oraiko denbora guzian, aments bat egin nuela merkatu ixtorio horrekin, ez aitak,
|
ez
amak ez zuelakotz gehiago ateraldi horren berri eman, nun ez zen — sobera ttipia hintzen zerbaitetaz orhoitzeko — eta nakielakotz bat edo bestea aski tematuak zirela egiaren gordetzeko beharrean, baita zerbaiten gezur batez beztitzeko bortxatuak baziren, ez nuen gehiagoko kasurik eman orduko ibilera heier.
|
|
2008
|
|
|
Kafea eta haurdunaldia Haurdunaldiko hilabeteetan ez da beharrezkoa kafe kontsumoa erabat ezabatzea, baldin eta neurriz hartzen bada, hau da, egunean bi kafe kikara inguru. Kafe kopuru horrek 200 eta 300 miligramo kafeina ematen ditu, eta kopuru horrek, adituek diotenez, ez du eragin kaltegarririk sortzen
|
ez
amarentzat ez haurrarentzat. Organismoa suspertzen du, nekea arintzen du, nekea atzeratzen du eta funtzio intelektualak errazten ditu.
|
|
|
Aita traizionatzen ari ote naiz? Badakit ez aitak
|
ez
amak ez luketela Barrutiarekin dudan harremana onartuko. Ezarritako arau bat hausten ari naizelako?
|
|
2009
|
|
|
Gurean? Gurean
|
ez
amak ez arrebak ez eben prestetan halako bazkaririk. Ezta!
|
|
|
Ez zion inork aurretik esan,
|
ez
amak ez izeba Ernestinak, eta ez zegoen jada atzera egiterik, berak ere, naturaren parte zen neurrian, ezin saihestuzkoak baitzituen naturaren legeak, bere emetasunaren bideak eratzen zituztenak egunez egun, etengabe, harik eta sabelaren gordelekurik gordeenean odol iturri bat jariatzen hasi zitzaion arte; une hartan, pianoa jotzen ari zen Maria Bibiana, izeba Ernestinaren gidaritzapean. Beethovenen Ilargi Zuri sonata ezagunaren lehenengo mugimenduarekin ari ziren?, noiz eta, bat batean, bainugelara joateko beharra nagusitu baitzitzaion:
|
|
|
Baina ez, ez zigun inork deskorapilatuko lihoa.
|
Ez
Amak ez aitak, gure arerio maiteenak. Ase gabeko kinka sutsuan ekin arren.
|
|
|
Ez zion inork aurretik esan,
|
ez
amak ez izeba Ernestinak, eta ez zegoen jada atzera egiterik, berak ere, naturaren parte zen neurrian, ezin saihestuzkoak baitzituen naturaren legeak, bere emetasunaren bideak eratzen zituztenak egunez egun, etengabe... harik eta sabelaren gordelekurik gordeenean odol iturri bat jariatzen hasi zitzaion arte; une hartan, pianoa jotzen ari zen Maria Bibiana, izeba Ernestinaren gidaritzapean –B... joan zen neska izebari baimena eskatu ondoren, sartu zen bainugelan, jaso zituen gonak, jaitsi zituen galtzoinak, eta, ikustekoa ikusi zuenean, guztiz larritu zen, ai ene eta ai ene... zorabiatu ez zenean, gaitz erdi!
|
|
|
Hiru astez deskantsa zezala nahi zuen Dariok. Ez aitak
|
ez
amak ez zuten harekin joaterik izan: aita lanpetuta zegoen bere negozio eta amodio kontuekin eta ama, berriz, erialdi batetik ateratzen hasia.
|
|
2010
|
|
|
Ni ere han nengoen, penatu baino penatuago, noski: ahaleginak egiten nituen tragediaren handia ezabatzeko, arazoa ez ziren joan zirenak (ezerezak ez du sufritzen!),
|
ez
ama ez semea, baizik eta gu, bizirik geundenok, minak jota?, baina, panorama haren aurrean, kosta egiten zitzaidan. Guztiok geunden atsekabe neurrigabe baten mende:
|
|
|
Ni ere han nengoen, penatu baino penatuago, noski: ahaleginak egiten nituen tragediaren handia ezabatzeko —arazoa ez ziren joan zirenak (ezerezak ez du sufritzen!),
|
ez
ama ez semea, baizik eta gu, bizirik geundenok, minak jota—, baina, panorama haren aurrean, kosta egiten zitzaidan. Guztiok geunden atsekabe neurrigabe baten mende:
|
|
|
Umezain bihurtu zen gure lorezainak bizirik iraun zuen bitartean, amak ez zion jaramonik egin lorategiari, esan nahi baita, guztiak itxura ederra izan zuen heinean, ez aita
|
ez
ama ez ziren gehiegi kezkatu, urtero usaintzen, ikusten eta dastatzen baitzituzten landareetatik loreak, zuhaitzetatik fruituak eta lurretik barazkiak. Lorazaina jubilatu zenean erabaki zuten bien artean arduratuko zirela, alabaina egiatan, aita, Alargunsorotarren kondairaz ahazturik edo, mugatu zen urtean behin belarra mozten eta hesia kimatzen.
|
|
|
Nire bizitzari buruzko informazio konprometiturik ez erakustearren saiatu nintzen, beraz, Gabon Zaharrean koadrilan afaltzen eta ez bikote modura. Azalpenik eman behar ez izateko
|
ez
amari ez alabari.
|
|
|
Hizkuntzak ez dira ez jaio ez hiltzen. Hizkuntzek ez dute
|
ez
amarik ez seme alabarik. Auzo harremanen metafora hori askozaz erabilgarriagoa da amazigeraren eta euskararen erabideak argitzeko.
|
|
2011
|
|
|
baina ez zen horrelakorik izan. Gero Jasonek azaldu zidanez,
|
ez
ama ez aita ez ziren batere fededunak, bide hori Jasonek berak aurkitu omen zuen nerabezaroko kontrako jarreretan. Bestela, hezita zuen bere ama, hark bazekien alabarekin hobe zuela ezer ez galdetzea.
|
|
|
Zerbait jateko erditu ondoren. Hasieran dena hain da bizia,
|
ezen
amak ez baitu horretan pentsatuko, baina orduekin korrika egitea funtsezkoa izango da. Gomendioa:
|
|
2012
|
|
|
Gau hartan, hotelean, amets egin nuen ume bat nintzela, gure ganbarako lasto gainean eserita. Ez aita
|
ez
ama ez ziren ageri bertan, eta bai ordea andre beltz bat, Mamoren aurpegia zuena, ni hartu eta bere herrialdera eramaten ninduena. Eta nik baserriari begiratzen nion, eta gero, izututa, andre beltz hari, bere hortz txuriak erakutsiz irribarre egiten zidanari.
|
|
|
Hori lortzeko, haurdunaldia hasi daiteke yoga egiten haurdunaldiaren lehenengo egunetik, baina beti jarraitu behar die yoga espezialistek haurdunentzat emandako aholkuei eta gomendioei. Izan ere, yoga horiek adierazten dituzte haurdunaldiaren egoerara hobekien egokitzen diren jarrerak eta ariketak, eta ez dute inolako arriskurik sortzen
|
ez
amarentzat ez haurrarentzat. Yogaren onurak adimenarentzat Haurdunaldian yoga egitea onuragarria da haurdunaldiaren etapa guztietarako, baina baita erditze unerako eta puerperioan indarberritzeko ere.
|
|
2013
|
|
|
Gure amaren etxea zen Kondearena hori izen ttikia zela zioen gure aitak, jolasean, aitarena Argiñarena. Maiorazkoak agintzen zuen, eta
|
ez
ama ez aita ziren lehenak, beraz, etxetik irten behar izan zuten. Aita barberua genuenez, gure etxea Juan Barberuarena zen, eta, are gehiago, Juanita Barberuarena.
|
|
|
Tonto batekin ez ezkondu behintzat gero!?. Ez aitari
|
ez
amari ez baitzitzaien burutik ere pasatzen beren alabetako bat familiako enpresa zuzentzen egon zitekeenik, ezta alabei ere: beste kontu bat zen idazkari gisa lan egitea, horregatik bidaltzen baitzituzten gurasoek, arratsaldero ordu pare batez, goizetik gozo denda batean egiten zuten lan?, herriko akademia batera, kontabilitate pixka bat eta idazmakinaz idazten ikas zezaten.
|
|
|
Are gehiago: lagundu ere egiten zioten bi ahizpek aitari, etxetik betiere, ez aitak
|
ez
amak ez baitzituzten lantegian nahi, zeregin batzuetan:
|
|
|
giltzarriak Haurdunaldian, aurreoritza jariatzea naturala da, eta emakume haurdunek ez dute zertan kezkatu. Ez du minik ematen eta ez du inolako arriskurik
|
ez
amarentzat ez haurrarentzat. Aurretik haurrak izan dituzten emakumeek probabilitate gehiago dituzte haurdunaldian esnea jariatzeko.
|
|
|
Tonto batekin ez ezkondu behintzat gero!". Ez aitari
|
ez
amari ez baitzitzaien burutik ere pasatzen beren alabetako bat familiako enpresa zuzentzen egon zitekeenik, ezta alabei ere: beste kontu bat zen idazkari gisa lan egitea, horregatik bidaltzen baitzituzten gurasoek, arratsaldero ordu pare batez –goizetik gozo denda batean egiten zuten lan–, herriko akademia batera, kontabilitate pixka bat eta idazmakinaz idazten ikas zezaten.
|
|
|
Are gehiago: lagundu ere egiten zioten bi ahizpek aitari –etxetik betiere, ez aitak
|
ez
amak ez baitzituzten lantegian nahi– zeregin batzuetan: faktura batzuk, eskariak, etab... Izan ere, bai gurasoek jaso zutèn heziketan eta bai haiek alabei emandakoan ere, beste bat zen emakumeen zeregina:
|
|
2015
|
|
|
Guraso mistoen kasuan, aitak ala amak, bietako batek eduki behar euskaraz mintzatzeko gaitasun oso ona edo nahiko ona. Guraso erdaldunen kasuan ez aitak
|
ez
amak ez dute mintzatzeko gaitasun ez oso onik ez nahiko onik.
|
|
|
Ez familia bereziki elizkoia zelako gurea.
|
Ez
amaren aldetik ez aitaren aldetik ez zegoen gurean moja, fraide edo apaizik, amonaren herengusu edo bestengusu moja bat izan ezik; aitaren aldeko familian jaiera gehixeago zuten eliz kontuetarako, baina aitak berak oso gutxi, zaleago zen fraideen gainean gaizki esaka aritzeko, jardun horiek amaren gustukoak ez baziren ere; ama lotuago zegoen elizara, baina hori, beregan, jasotako tradizioen trans... ez debozio gaixotirik, ez beldur traumatikorik.
|
|
2017
|
|
|
Sei: Gaur arte ez aitak eta
|
ez
amak ez dute gustuko ofiziorik eta afiziorik lortu.
|
|
2018
|
|
|
Tira, amari bere espazioa eman zion. Elkarrizketa bat zuten zain, baina
|
ez
ama ez semea ez ziren ausartzen gaia ateratzen. Ama geroz eta beranduago etxeratzen zen.
|
|
|
Malkorik erakutsi gabe egin zuen negar, txinatarra baitzen maitalea eta horrelako maitaleengatik ez baitzen negarrik egin behar.
|
Ez
amari ez neba gazteari penaturik zegoela erakutsi gabe, deus erakutsi gabe, beren artean egin ohi zuten bezala. Han zen auto beltz handia, eta aurrean, zuriz jantzitako gidaria.
|
|
2019
|
|
|
beste senide bati edo erakunde egoki bati emandako zaintzak (kasuen %0, 4). Zaintza mota hori ez da
|
ez
amarena ez aitarena, baizik eta justiziak izendatutako hirugarren batena, Kode Zibilaren 103.1 artikuluan araututa dago. “Egoera oso larriak dira, eta adingabeen arrisku edo babesgabetasun egoera bereziak dira”, dio Zabalgok.
|
|
|
Ez daude
|
ez
ama ez aita.
|
|
2020
|
|
|
Gauean, Solek berak idatzi du
|
ez
amak ez aitak inoiz idatzi ez zioten gutuna. Urteetan espero izan duen hori.
|
|
|
Orain ez daukazu ez ahizparik
|
ez
amarik ez aitarik.
|
|
|
Izan ere,
|
ez
amak ez nik ez genuen ideiarik aita non zegoen.
|
|
2021
|
|
|
Ez aitak
|
ez
amak ez dute musika maite, ez behintzat kasete bat erosteko beste. Atzeko eserlekuan leihotik begira, urtetik urtera nireago dudan paisaia eskapatzen ikusten dut.
|
|
2022
|
|
|
Gainera, kontuan hartu behar da frutek (horietatik 3 errazio hartu behar dira egunean) karbohidrato errazak (azukrea) ematen dituztela, bitaminez, mineralez eta zuntzez gain. Haurdunaldian, gehiegizko azukrea ez da onuragarria
|
ez
amarentzat ez haurrarentzat. Haurdunaldian gluzemia indize altuak izateak konplikazio arriskua areagotzen du erditze prozesuan eta unean:
|
|
|
Eguberri zoriontsua opa dizut, eta jainkoak eman diezazula behar duzun guztia. Ez aitarik
|
ez
amarik ez daukadanez, zu bakarrik zaitut munduan".
|
|
|
Aniak begietako malkoak dirdirka zituen oraindik, baina jada ez zuen gogoan
|
ez
ama ez ezkontza; ezagunak zituen eskolako ikasle eta ofizialei eskua ematen ziharduen, alai, barrezka eta presaka hitz eginez:
|
|
|
–Aurreko errentariek utziko zituzten –esan du Markosek–
|
Ez
amak ez Maiak, ez dute betaurrekorik erabiltzen.
|
|
|
Baina nik ere ez; nik ez dut inor maite.
|
Ez
ama ez zuek! Gorroto zaituztet!
|
|
|
...kume bat horixe guztia da, horixe besterik ez, ezinago itogarria, panpina bat, urdanga bat, puta bat, izaki bat bere biziaz larba bizia egin duena, mugitzen dela ikusi dezaten beste arrazoirik gabe mugitzen dena, bere burua erakusteko baizik ekiten ez diona, eta kontua ez da amaitu, zeren, zoriontsu izatekotan, bakarra izan behar du bere espeziean, herriko pottoki bakarra ehunka pottokiren artean,
|
ez
ama ez inoren alaba, pinpirin huts bat bere pinpirinkeriak bizi dituena, ez ama ez alaba direnen arrazaren ordezkaria, gizonei kirtena gogortzeko beste ezertarako ez daudenak hor, eta behin eta berriz eta askotan segurtatzeko gizonak kitzikatzen ahal dituztela, plazer guztien artean handiena, zeren gizonei bost axola zaizkie amak eta alabak, haiek nahi dutena da denekin txortan egin ahal izatea, ...
|
|
|
...t, urdanga bat, puta bat, izaki bat bere biziaz larba bizia egin duena, mugitzen dela ikusi dezaten beste arrazoirik gabe mugitzen dena, bere burua erakusteko baizik ekiten ez diona, eta kontua ez da amaitu, zeren, zoriontsu izatekotan, bakarra izan behar du bere espeziean, herriko pottoki bakarra ehunka pottokiren artean, ez ama ez inoren alaba, pinpirin huts bat bere pinpirinkeriak bizi dituena,
|
ez
ama ez alaba direnen arrazaren ordezkaria, gizonei kirtena gogortzeko beste ezertarako ez daudenak hor, eta behin eta berriz eta askotan segurtatzeko gizonak kitzikatzen ahal dituztela, plazer guztien artean handiena, zeren gizonei bost axola zaizkie amak eta alabak, haiek nahi dutena da denekin txortan egin ahal izatea, izan ama izan alaba, denak ere pottokitzat irudikatu ahal izatea nahi dute, ...
|
|
2023
|
|
|
Hala ere, ama adindunen, arrisku handiko haurdunaldien edo fetuan edo haurdunaldian arazoak antzemanez gero, maizago egiten dira. Arriskuaren ebidentziak Adituek diotenez, ekografiak haurrari eragin diezaiokeen arrisku edo kaltearen ebidentziarik ez dago, eta, erradiazio ionizatzailerik erabiltzen ez duenez, ez dira
|
ez
ama ez fetua irradiatzen. Gainera, ziurtatu dute ekografia diagnostikoko ekipoak energia kalorikoa fetuan eta aman ez metatzeko diseinatuta daudela, eta gehitu dute teknika hori etengabe hobetzen eta hobetzen dela, eta, beraz, guztiz segurua dela.
|