|
2000
|
|
|
—Zirkunstantzia bereziak dira eta, halatan, konfesione berezi bat egin dezakegu, konfesione jeneral bat, zeure bizitzako bekatu guztiak gogoan dituzula, baina haien etsaminatu gabe eta neuri erran gabe... —eta, ikusirik
|
ezen
aitak ez zuela ezetzik erraiten, segitu zuen—: Jar zaitez, bada, belauniko, erakutsi zeure damua eta zeure urrikimendua Jainkoari bekatu guztiengatik, labur baina bihotz bihotzetik, eta nik absolbazinoa emanen dizut.
|
|
|
—aditu nituenean hitz haiek, hain estu eta larri jarri nintzen, non ez bainintzen jabetu ere gurasoen keinuez eta aieruez, zeren eta aski bainuen nik, bertzenaz ere, gainerat zetorkidanarekin: halarik ere, jostetan ari zitzaigun osaba, itxura batean, zeren,
|
ez
aitari ez amari deus ere ihardesteko betarik eman gabe, hala erran baitzuen ondotik—: Baina, beharrik, hau ez da gure kasua...
|
|
2005
|
|
|
–Konforme, erantzun zion amona Kontxik?. Baina
|
ez
aitari ez amari ezta txintik ere, ados?
|
|
2008
|
|
|
Familiaren egoera halakoa zen, beraz, villalbatarrak beste ezusteko batek harrapatu zituenean. Ezustekoaren protagonistak, ordea, ez ziren
|
ez
aita ez ama izan, haien bi alabak baizik. Natalia eta Natividad?, aitaren antz izugarria zutenak, alde batetik, baina amaren izaera bertsua zutenak, bestetik, soinekozaletasun festazaletasunei dagokienez bederen, biak ere zein baino zein gehiago baitziren soineko zein festazale. Bikiak ziren eta berdin berdinak, biak bereizten zituèn ezaugarri bategatik ez balitz:
|
|
|
Familiaren egoera halakoa zen, beraz, villalbatarrak beste ezusteko batek harrapatu zituenean. Ezustekoaren protagonistak, ordea, ez ziren
|
ez
aita ez ama izan, haien bi alabak baizik –Natalia eta Natividad–, aitaren antz izugarria zutenak, alde batetik, baina amaren izaera bertsua zutenak, bestetik, soinekozaletasun festazaletasunei dagokienez bederen, biak ere zein baino zein gehiago baitziren soineko zein festazale. Bikiak ziren eta berdin berdinak, biak bereizten zituèn ezaugarri bategatik ez balitz:
|
|
|
Aita traizionatzen ari ote naiz? Badakit
|
ez
aitak ez amak ez luketela Barrutiarekin dudan harremana onartuko. Ezarritako arau bat hausten ari naizelako?
|
|
2009
|
|
|
–ihardesti zion Domingok, hitzetik hortzera?. Baita Bibik, amak eta izeba Ernestinak ere; eta aitak eta Teofilo Mariak ere bai, beste maila batean; baina
|
ez
aitak ez Teofilo Mariak ez naute ikusi nahiko, beharbada: aitak etxean sartzea debekatu zidan?
|
|
|
Domingok begiak zabaldu zituen, nora ezean, antza; gero, aitari so egin zion, Teofilo Mariaren interbentzioak harengan izan zuèn eragina neurtzeko edo; azkenik, ikusirik
|
ezen
aitak ez zuela ageriko erreakziorik izan, begiak Teofilo Mariaren begietan iltzatu eta honela erantzun zion:
|
|
|
–Zuek ekarri nauzue hona! –ihardesti zion Domingok, hitzetik hortzera– Baita Bibik, amak eta izeba Ernestinak ere; eta aitak eta Teofilo Mariak ere bai, beste maila batean; baina
|
ez
aitak ez Teofilo Mariak ez naute ikusi nahiko, beharbada: aitak etxean sartzea debekatu zidan...
|
|
|
Domingok begiak zabaldu zituen, nora ezean, antza; gero, aitari so egin zion, Teofilo Mariaren interbentzioak harengan izan zuèn eragina neurtzeko edo; azkenik, ikusirik
|
ezen
aitak ez zuela ageriko erreakziorik izan, begiak Teofilo Mariaren begietan iltzatu eta honela erantzun zion:
|
|
|
Hiru astez deskantsa zezala nahi zuen Dariok.
|
Ez
aitak ez amak ez zuten harekin joaterik izan: aita lanpetuta zegoen bere negozio eta amodio kontuekin eta ama, berriz, erialdi batetik ateratzen hasia.
|
|
2010
|
|
|
galdetu zidaten Adak eta izeba Ernestinak etxeratu eta handik gutxira, berdin Maria Bibianak; zalantzan egon nintzen esan ez esan, esan egin nien arte: . Orain esango dizuedana ez esan, mesedez,
|
ez
aitari ez amari, disgustuarekin hilko lirateke-eta?: esaldi hura alferrikakoa nuen, lauron arteko tratua isilpekoa baitzen, zin berezirik egin ez bagenuen ere, baina halaxe atera zitzaidan, ondotik zetorrenaren azpimarra gisa edo:
|
|
|
|
EZ
aitak ez Mikelek ez zidaten aurretik ezer esan, eta ustekabean harrapatu ninduen berriak. Herrian bizi nintzenean ez bezala, egunkaria egunero eta arretaz irakurtzen nuen garai hartan, baita albisteak gure artean komentatu ere.
|
|
|
" Zer moduz aurkitu duzu?" galdetu zidaten Adak eta izeba Ernestinak etxeratu eta handik gutxira, berdin Maria Bibianak; zalantzan egon nintzen esan ez esan, esan egin nien arte: " Orain esango dizuedana ez esan, mesedez,
|
ez
aitari ez amari, disgustuarekin hilko lirateke-eta": esaldi hura alferrikakoa nuen, lauron arteko tratua isilpekoa baitzen, zin berezirik egin ez bagenuen ere, baina halaxe atera zitzaidan, ondotik zetorrenaren azpimarra gisa edo:
|
|
|
Umezain bihurtu zen gure lorezainak bizirik iraun zuen bitartean, amak ez zion jaramonik egin lorategiari, esan nahi baita, guztiak itxura ederra izan zuen heinean,
|
ez
aita ez ama ez ziren gehiegi kezkatu, urtero usaintzen, ikusten eta dastatzen baitzituzten landareetatik loreak, zuhaitzetatik fruituak eta lurretik barazkiak. Lorazaina jubilatu zenean erabaki zuten bien artean arduratuko zirela, alabaina egiatan, aita, Alargunsorotarren kondairaz ahazturik edo, mugatu zen urtean behin belarra mozten eta hesia kimatzen.
|
|
|
|
Ez
aitak ez semeek ez zuten Espainiaren kontrako aldarrikapenik egin 1919an. Hala ere, espainolen aldetik hainbat abisu jaso zuten, Ait Uariageletik ez irtetea insubordinaziotzat interpretatuko zela.
|
|
2011
|
|
|
baina ez zen horrelakorik izan. Gero Jasonek azaldu zidanez, ez ama
|
ez
aita ez ziren batere fededunak, bide hori Jasonek berak aurkitu omen zuen nerabezaroko kontrako jarreretan. Bestela, hezita zuen bere ama, hark bazekien alabarekin hobe zuela ezer ez galdetzea.
|
|
2012
|
|
|
Gau hartan, hotelean, amets egin nuen ume bat nintzela, gure ganbarako lasto gainean eserita.
|
Ez
aita ez ama ez ziren ageri bertan, eta bai ordea andre beltz bat, Mamoren aurpegia zuena, ni hartu eta bere herrialdera eramaten ninduena. Eta nik baserriari begiratzen nion, eta gero, izututa, andre beltz hari, bere hortz txuriak erakutsiz irribarre egiten zidanari.
|
|
|
Baina Hull en egotea egokitu zitzaidan egun batean, ustekabean, eta orduko hartan ihes egiteko asmorik gabe, esaten ari nintzen bezala, Hull en nengoela eta nire adiskide bat bere aitaren itsasontzian Londresera joateko zorian, berarekin joatea proposatu zidan, itsasgizonei pizgarri gisa eskaini ohi zaiena eskainita, alegia, bidesaririk ordaindu behar ez izatea. Ez nion
|
ez
aitari ez amari ezer galdetu, ezta asmo horren berri eman ere. Aldiz, han utzi nituen, gertaeraren berri ahal zuten bidetik jakin zezaten; eta, Jainkoaren bedeinkaziorik edo nire aitarenik eskatu gabe, egoera edo ondorioak kontuan hartu gabe eta zoritxarreko orduan, Jainkoa lekuko, 1651ko irailaren batean, Londresera zihoan itsasontzi batera igo nintzen.
|
|
|
Esan behar dizut ez dudala familiarik: badira hamabi bat urte
|
ez
aitaren ez amaren berririk ez dudala; orain arte inoiz ez zait ezkontzerik bururatu, eta orain, badakizu?, ez nago sasoian horretarako; eta pozik nengoen nor mainatua aurkitu nuelako. Belak, sarritan, kantak abestu edo Kaukasoko dantzak dantzatzen zituen niretzat...
|
|
2013
|
|
|
Tonto batekin ez ezkondu behintzat gero!?.
|
Ez
aitari ez amari ez baitzitzaien burutik ere pasatzen beren alabetako bat familiako enpresa zuzentzen egon zitekeenik, ezta alabei ere: beste kontu bat zen idazkari gisa lan egitea, horregatik bidaltzen baitzituzten gurasoek, arratsaldero ordu pare batez, goizetik gozo denda batean egiten zuten lan?, herriko akademia batera, kontabilitate pixka bat eta idazmakinaz idazten ikas zezaten.
|
|
|
Are gehiago: lagundu ere egiten zioten bi ahizpek aitari, etxetik betiere,
|
ez
aitak ez amak ez baitzituzten lantegian nahi, zeregin batzuetan:
|
|
|
Eskerrik anitz?, bukatu zuen aitak, amore emanda. Haien arteko aferak bukatua behar zuen, beraz,
|
ez
aitak ez osabak hitz egin baitzuten hartaz handik aitzina. Hala, ospatu genuen jaialdia, aitzin urtean baino era apalagoan; geratu zen osaba berriro liluratuta Xa, abanaren dantzaldiarekin, laudoriozko heiagorak botatzen zituela?, ederki!?,, hori da hori!???, baita burura zetozkionak irentsiz ere:
|
|
|
|
Ez
aitak ez amak zituzten atsegin bikien borroka haiek, ezta jostailu belikoak ere, haurrendako desegoki jotzen zituztenak. Beren jarrera hura, baina, alferrikakoa agitzen zitzaien, giro orokorra guztiz bertzelakoa zenez gero?
|
|
|
|
Ez
aitak ez amak zituzten atsegin bikien borroka haiek, ezta jostailu belikoak ere, haurrendako desegoki jotzen zituztenak. Beren jarrera hura, baina, alferrikakoa agitzen zitzaien, giro orokorra guztiz bertzelakoa zenez gero... bikiek inguruan baitzituzten ahaideak eta ahaideen lagun minak, bisitan noiznahi etortzen zirenak, zurezko ezpata edo plastikozko fusil pare bat eskuan.
|
|
|
Eskerrik anitz", bukatu zuen aitak, amore emanda. Haien arteko aferak bukatua behar zuen, beraz,
|
ez
aitak ez osabak hitz egin baitzuten hartaz handik aitzina... Hala, ospatu genuen jaialdia, aitzin urtean baino era apalagoan; geratu zen osaba berriro liluratuta Xa’abanaren dantzaldiarekin, laudoriozko heiagorak botatzen zituela –" ederki!"," hori da hori!..." –, baita burura zetozkionak irentsiz ere:
|
|
|
Tonto batekin ez ezkondu behintzat gero!".
|
Ez
aitari ez amari ez baitzitzaien burutik ere pasatzen beren alabetako bat familiako enpresa zuzentzen egon zitekeenik, ezta alabei ere: beste kontu bat zen idazkari gisa lan egitea, horregatik bidaltzen baitzituzten gurasoek, arratsaldero ordu pare batez –goizetik gozo denda batean egiten zuten lan–, herriko akademia batera, kontabilitate pixka bat eta idazmakinaz idazten ikas zezaten.
|
|
|
Are gehiago: lagundu ere egiten zioten bi ahizpek aitari –etxetik betiere,
|
ez
aitak ez amak ez baitzituzten lantegian nahi– zeregin batzuetan: faktura batzuk, eskariak, etab... Izan ere, bai gurasoek jaso zutèn heziketan eta bai haiek alabei emandakoan ere, beste bat zen emakumeen zeregina:
|
|
2015
|
|
|
Guraso mistoen kasuan, aitak ala amak, bietako batek eduki behar euskaraz mintzatzeko gaitasun oso ona edo nahiko ona. Guraso erdaldunen kasuan
|
ez
aitak ez amak ez dute mintzatzeko gaitasun ez oso onik ez nahiko onik.
|
|
|
Bere buruari zin egin dio ez duela horren erraz etsiko eta, beharrezkoa balitz, Euskal Herriraino jarraituko duela maitalea. Eta pentsatu du bere borondate irmoa
|
ez
aitak ez beste inork ez dutela oztopatuko.
|
|
|
Ez familia bereziki elizkoia zelako gurea. Ez amaren aldetik
|
ez
aitaren aldetik ez zegoen gurean moja, fraide edo apaizik, amonaren herengusu edo bestengusu moja bat izan ezik; aitaren aldeko familian jaiera gehixeago zuten eliz kontuetarako, baina aitak berak oso gutxi, zaleago zen fraideen gainean gaizki esaka aritzeko, jardun horiek amaren gustukoak ez baziren ere; ama lotuago zegoen elizara, baina hori, beregan, jasotako tradizioen transmisioa zen batik b... ez debozio gaixotirik, ez beldur traumatikorik.
|
|
|
Ez dute gau ederra izan
|
ez
aitak ez etxekoek. Egunsentian agertu da, urratuz eta lokatzaz beteta, oso ibilera txarrak eginda, baina bizirik.
|
|
2017
|
|
|
... horrexegatik eskatzen dizugu... ez gaitzazula zorigaiztoko egin,
|
ez
aita ez gu... Ez hondatu bere azken ilusioa...
|
|
|
neuk esaten dizut joan behar duzula
|
ez
aitak ez beste inork neuk esaten dizut
|
|
|
Ez ninduten ukitzen. Ez Lukak
|
ez
aitak ez amak. Lehen bi asteetan ez nuen beste inor ikusi nahi izan.
|
|
|
Jakinez presondegietan gaindi ibili aita batek, Jason Lopez, bere 5 urte inguruko Vincente bere semea kendu diola bere amari eta ihesari eman dela. Nehork ez baitaki oraino nun ditezken
|
ez
aita ez semea. Miaketa frango egin da berehala bainan lerro hauk idaztean ondoriorik ez oraino.
|
|
2020
|
|
|
Iñaki Arriola Panguaren (Gasteiz, 1960) etxean ere
|
ez
aita ez ama ziren euskaldunak, baina bazen hari mehe bat: «Gure aita, Jose Antonio Arriola, Trapagaranen jaio zen.
|
|
2021
|
|
|
Akordatzen naiz babesleku bat egin zutela Arizko zubipean, baina
|
ez
aita ez ni sartu ginen inoiz hara: gu ortuan beti, lanean.
|
|
|
|
Ez
aitak ez amak ez dute musika maite, ez behintzat kasete bat erosteko beste. Atzeko eserlekuan leihotik begira, urtetik urtera nireago dudan paisaia eskapatzen ikusten dut.
|
|
2023
|
|
|
‘Agur, seme! ’ Ez zion besterik esan. Eta
|
ez
aitta ez ama etorri ziren elizara hiletara, anai arrebok joan ginen». Eta handik astebetera herri meza egin zenean ere, berdin, anai arrebak bai, gurasorik ez Andoaingo Goiko plazan, San Martin Tourskoaren elizan.
|