|
2001
|
|
|
dekretu berriak eremu mistoa desagertarazi egiten du eta, beraz, 1986ko Euskararen Legearen aurka doa. Euskararen Legearen 17 artikuluak dio Nafarroako herritar guztiek administrazioarekin harremanak
|
euskaraz
zein erdaraz izan ditzaketela; oraingo dekretuak eskubide hori urratzen du eta, beraz, Euskararen Legea; eta dekretu batek inoiz ezin du legea aldatu. Euskararen legea eztabaidatu zenean, UPN eremu mistoa izatearen aurka azaldu zela gogorarazi du Agirreazkuenagak, eta orain, dekretu hau baliatu nahi duela orduan lortu ez zuena lortzeko, hau da, eremu mistoa desagertaraztea.
|
|
|
âartikulu eta gainerako idazki laburragoak aipamen berezirik gabe geldi  tzen direlaâ euskal literaturaren erabateko nahiz zatikako atze, kondaira eta historiaz mintzatzen zaizkigunetakoa,
|
euskaraz
zein erdaraz. Eta horrelakoen egile argitaratzaileak eroetxean giltzatu ez zituztenez gero Â
|
|
2002
|
|
|
Zalantzarik gabe, gutxienak dira. Beste batzuetan, foru aldundien deialdiak, esate baterako, proiektuak
|
euskaraz
zein erdaraz aurkez daitezke, baina gehienetan proiektu horiekaditu talde batek epaitu behar izaten dituenez, euskarazkoak erdarara itzultzera jotzen dute. Honek bere arriskuak ditu, itzulpen akatsengatik proiektuaren erakargarritasuna murriz daitekeelako; beraz, ikertzaile gehienek proiektuak erdaraz, gaztelaniaz?
|
|
|
Ipuin hitzak berak,
|
euskaraz
zein erdaraz," haurrentzako edo inozoentzako istoriotxu fantasiatsu" adiera gaitzezle edo gutxiesle makurraz kutsaturik dago(...) askoren buruan. Zer egingo zaio:
|
|
2003
|
|
|
Euskaldun sendo horietatik zenbatek egin izan ditu bere ikasketak (lehen mailakoak, bigarrenekoak eta unibertsitatekoak) euskaraz? Zenbatek jaso du gainera eskola bide horretan,
|
euskaraz
zein erdaraz, curriculumaren euskal dimentsioarekiko informazio zabal, zientzi arauz kontrastaturik. Galdera horiei aski erantzun apala dagokie, normalean.
|
|
2005
|
|
|
Landu dituen literatur generoak: eleberria, ipuinak, bidaia kronikak, gazteentzako literatura
|
euskaraz
zein erdaraz. Lanak:
|
|
2006
|
|
|
Noren biolentziaz. Mahai inguruak iragartzen direnean, gehienetan, etsaiarenaz mintzo gara etahorretan nagusi gara, guhaur errugabe arras garbiak bagina bezala. Etsaiek pairarazten digutenaz dena dakigu, analista politikoek hiztatzen digute eguneroegunkarietan,
|
euskaraz
zein erdaraz:
|
|
|
18 urtera arte, 19 urtetik 30 urtera, 31 urtetik 55 urtera eta 56 urtetik gora. bakoitzak nahi beste gutun aurkeztu ahal izango du,
|
euskaraz
zein erderaz. Lanok urtarrilaren 13ko 14:00ak baino lehen aurkeztu dira Pinueta kultur aretoan (Lapurdi, 3/) edo Kultur Leioan (Jose Ramon Aketxe plaza, 11/), hara joanda ala postaz bidalita eta kartazalaren kanpoaldean “Maitasun Gutunen VII. Lehiaketa” jarrita.
|
|
2008
|
|
|
• Elebidun orekatuek(
|
euskaraz
zein erdaraz bietan berdintsu hitz egiten dutela diotenek) aurrekoek baino gehiago baliatzen dituzte euskarazko telebistak eta euskaraz idatzizko agerkariak: %26, 0 telebistaren kasuan eta %23, 2 prentsarenean.
|
|
|
Ikerketa horien zain, eta aurreko argudioari tiraka, esan dezakegu euskarazko hedabide bati interesatzen zaiola gainerakoak ere indartsu egotea bakoitzaren irakurle elebidunak, egunkaria irakurtzen ematen duten denbora eta egunkari bakoitzean euskarak duen lekua kontuan hartuta, (betiere egunkari horietako irakurle euskaldunek
|
euskarazko
zein erdarazko albisteak maila berean irakurriko dituztelako hipotesia eginez), euskarazko kontsumoa zenbaiten egongo litzatekeen kalkulatu dugu, eta kalkulu horien arabera, %20, 1 beharrean %22, 5 ingurura igoko litzateke euskararen erabilpen tasak hartuko lukeen balioa. Kontuan har bedi ohar hau datuak ikusterakoan.
|
|
|
Baina uste zeharo ezberdina da, aurrelan neketsu hori egin gabe, mintzairak oro, berez, giza hizkuntzak direlako arrazoi soilarengatik, guztiak maila berekoak direla eta egoera berean daudela pentsatzea. Izan ere, askotxo gara, irakaskuntzan dihardugunon artean behintzat, ez soilki yonkien, baizik eta gaurko batxiler batzuen hizkuntza egoera (berau
|
euskara
zein erdarak izan) europar unibertsitate mailako kontzeptuak adierazteko ez dela gai sinatuko genukeenok.
|
|
|
Garaiko testuak aipatzean orduko ortografia errespetatu dut, bai
|
euskaraz
zein erdaraz. Hala ere, euskarazko testuetan, zeinu diakritikodun kontsonanteak jasotzea lan nekeza gertatzen da, karaktere horiek ez baitaude eskura ordenagailuen ohiko teklatuetan, eta moldiztegietan ere arazoak eman ditzakete eta.
|
|
|
Alde batetik, olerki eta ipun laburren sariketetan esku hartzeko deialdiak aurkeztu dituzte. Batean zein bestean, partaideek martxoaren 27a baino lehen bidali dituzte lanak,
|
euskaraz
zein erdaraz, posta bidez (Itzartu. Landa doktorea kalea, 3 48600 Sopela).
|
|
2009
|
|
|
Bertan, irizpide zabalen araberako aukeraketa egin dute:
|
euskaraz
zein erdaraz egindako film luzeak, film laburrak eta dokumentalak; estreinaldiak zein aurkeztutako lanak. Hau da, euskal zinema egileek Euskal Herrian zein atzerrian egindako lanen lagina, nolabait esanda.
|
|
2011
|
|
|
besteren gaitzak ez gaitu, izan ere, apurrik apurrenean sendatuko. has gaitezen beraz errazenetik: terminologiazko ohar xumeetatik. hitz batek adiera bi, hiru edo gehiago izatea ez da, berez, salbuespen larria. hizkuntza orotan izan ohi dira hitzak, eta ez gutxi, adiera bat baino gehiago dutenak. hitz horiek polisemikoak direla esan ohi da. polisemia ez da berez,
|
euskaraz
zein erdaraz, inolako nobedade eta inolako kalte. kasu guztiak ez dira ordea berdinak. Are gehiago:
|
|
|
Beraz, 80ko hamarkadan aldizkari eleaniztunetan, hau da,
|
euskaraz
zein erdaraz prestatutako lanak argitaratu zituzten aldizkarietan, erdara nagusi zen, zentrala, eta euskara periferian kokatzen zen. Hortaz, gizartean hizkuntzak bizi zuen egoera diglosikoa, goi mailako aldizkari hauetan ere antzematen da.
|
|
|
Liburutegia bi bilduma mota nagusitan banatzen zen: alde batetik, produkzio argitaratua, gehienbat hizkuntzari zegozkion argitalpenak, euskarazko hiztegiak, gramatikak eta abar, baita goi mailako
|
euskarazko
zein erdarazko aldizkariak ere282 Eta bestetik, euskaraz aurkeztutako tesinen bilduma283 Lehena Zientzia Fakultatean 1974an Jacinto Iturbek aurkeztu zuen284, eta laster beste batzuk ere horrela aurkeztu ziren.285 Baina orduan bakarrik aipatzen ziren tesinak, oraindik nahiko urrun ikusten zelako doktorego tesiak euskaraz aurkeztu ahal izatea. Egia esan, laster etorri zen lehen tesi hori Zientzia Fakultatera Juan Mari Agirregabiriaren eskutik:
|
|
|
Euskaltzaindiaren Arantzazuko 1968ko biltzarraren ostean, euskararen batasunari emandako 10 urteko epean, Euskal Herrian goi mailan, zientzian eta kulturgintzan, aritu ziren bi erakunde mota ditugu: batetik, euskal erakunde edo elkarteak, hots, euskara hutsez bizi zirenak, eta bestetik, erakundeko hizkuntza gisa
|
euskara
zein erdara erabiltzen zituztenak. Azken mota horretakoek ez zuten hizkuntzaren batasun prozesuarekin lotura berezirik, ez ziren kontra jartzen, ezta alde ere, eztabaidatik urrunduta zeuden.
|
|
2012
|
|
|
Bestetik, euskararen aldeko agertzeko zer esan behar dugun badakigu, gure gazteek badakite. hortik aurrerako praktika linguistikoa
|
euskarazkoa
zein erdarazkoa den, horrek ez du zalantzan jartzen gutasuna, talde etnokulturaleko kide izatea, dirudienez. Neutroa bailitzan jokatzen dugu. honezkero galdetuko zenioten zuen buruari, eta zer ikusi du kulturak honetan?
|
|
|
Elebidun orekatuak, aldiz, berdin moldatzen dira
|
euskaraz
zein erdaraz eta elebidunen %30, 6 dira. Elebidun orekatuen ehunekorik txikiena gazteen adin taldean dago, lau lagunetik bat baitira.
|
|
|
Hilketaren arrazoiek lanbro artean jarraitzen zutela idatzi zuten gazte bien aitormenaren ostean, normalean ardurarekin jokatzen duen estatu mailako egunkari ospetsu batean. Gazte biak, hiltzaileak, ereduan ikasitakoak ziren, eta erraz moldatzen ziren
|
euskaraz
zein erdaraz, hau ere kontuan hartzeko moduko datua zen estatu mailako hedabide askorentzat, eta ez bakarrik muturrekoenentzat.
|
|
|
informazio orokorra (Euskadi Irratiak, ETB1ek eta Eitb.com ek), musika (Gazteak) eta programazio berezitua (ETB3k). EiTB eratzeko 5/ 1982 Legeak
|
euskarazko
zein erdarazko hedabideen jarduna hiru helbururen arabera arautu zuen. Lehenengo eta behin, EiTBren jardunak «euskararen eta euskal kulturaren sustapena eta zabalkundea» ditu xede.
|
|
2013
|
|
|
Gainera, enpresa kopurua ere hazi egin da. 1997an, era honetako 60 faktoria genituen (Azpillaga, 1997: 26), eta, egun, Hego Euskal Herrian bakarrik, 100dik gora dira
|
euskaraz
zein erdaraz lanean ari direnak.
|
|
2014
|
|
|
|
Euskara
zein erdara izan, Gabrielek betidanik izan zuen hizkuntza egokiro erabiltzeko kezka, eta bazekien inork ongi ezin azal de zakeela buruan daukana, aurretik forma egokiak ere behar beza la erabiltzen ikasten ez badu. dirudienez, oso txikitatik sentitzen zuen berak hitzen esangurarekiko errezelo hori. Adibidez, berak
|
|
|
Gainera, enpresa kopurua ere hazi egin da. 1997an, era honetako 60 faktoria genituen (Azpillaga, 1997: 26), eta, egun, Hego Euskal Herrian bakarrik, 100dik gora dira
|
euskaraz
zein erdaraz lanean ari direnak.
|
|
2015
|
|
|
Tropikalan, ordea, praktika hori agerian utzi eta justifikatzen zuten nolabait, nahiz eta, egiari zor, euskarazko testuek gehiengo absolutu izaten jarraitu zuten. Euskal literaturatzat
|
euskaraz
zein erdaraz produzitutakoa hartzeko mahaigaineratzen zuten lehen argudioa euskarazko pentsamenduaren urritasun eta pobrezia zen.
|
|
|
Gainera, enpresa kopurua ere hazi egin da. 1997an, era honetako 60 faktoria genituen (Azpillaga, 1997: 26), eta, egun, Hego Euskal Herrian bakarrik, 100dik gora dira
|
euskaraz
zein erdaraz lanean ari direnak.
|
|
|
Ehun metro ez da, Jon Juaristik definitu bezala, lehenbiziko euskal nobela elebiduna, baizik lehenbiziko euskal nobela diglosikoa. Dena den,
|
euskaraz
zein erdaraz mintzatuta ere, Saizarbitoriaren pertsonaiei izarrek ez diete jaramonik egiten. Lur honetako izakiei lotzera mugatu behar beren zorion eta zoritxarrak.
|
|
2016
|
|
|
• Multzo beraren beste muturrean, aldiz," elebidun orekatuen" multzotik gertu aurkituko ditugu
|
euskaraz
zein erdaraz bietan ongi moldatuko diren hiztunak, nahiz eta erdaraz pixka bat errazago aritzeko gai izan euskaraz baino.
|
|
|
erdarazko jakite maila hori ez da ordea aparteko arazo, herririk euskaldunenean ere, ahozko jarduenean. Irakurmen idazmenetan, praktikan erakusten duenez, eskola garaiko eta eskolaz kanpoko praktikak eskuratzen ditu trebetasun horiek,
|
euskaraz
zein erdaraz.
|
|
|
Aurten ere, Toti Martinez de Lezea idazleak inauguratuko du azoka, bere azken lanaren aurkezpenarekin:
|
Euskaraz
zein erdaraz argitaratu du gasteiztarrak liburua. Bestalde, edizio honetan, Euskararen Egunarekin egin du bat azokak, eta horren bueltan, askotariko ekintzak antolatu dituzte abenduaren 3rako; tartean, datorren urtean datorren urteko Araba Euskaraz aurkeztuko du Bastida ikastolak.
|
|
2017
|
|
|
Orain, liburutegiko arduradunen esku dago hori», Pamielako Pello Elzabururen esanetan. Erantsi duenez, liburutegietan lehen gaztelaniazko liburuentzako zeukaten dirua orain
|
euskarazko
zein erdarazko liburuak erosteko daukate, ez delako partida berezirik sortu euskarazkoak erosteko. «Euskarazko liburuak tokia galdu du liburutegietako apaletan, eta liburutegiek kultur eragile aktibo izan behar dute», Jexuxmari Mujikaren arabera.2008an egin zuen Gasteizek liburutegi publikoetako funtsak hornitzeko lehendabiziko deialdia.
|
|
2018
|
|
|
Belarriprest: Ekimenak irauten duen hamaika egunetan, dakienari berarekin euskaraz aritzeko gonbitea egingo dion pertsona da belarriprest, berak
|
euskaraz
zein erdaraz erantzun arren. Euskara ulertzea da gutxieneko baldintza, baina hitz egiteko gaitasunari dagokionez, hitz egiteko gaitasun txikia duten pertsonak eta oso ondo moldatzen direnak izan daitezke.
|
|
2019
|
|
|
donostiako (berdin beste hiriburu, herriburu eta konurbazio zabaletako) euskaltzaleon hizkuntza eskubideak asetakoan, helduko diegu bazter konttu horiei". arnasguneen gaia ezin da horrela tratatu, euskal hiztun elkartearen osasuna baldin badugu xede. arnasguneen garrantzia ez da kuantitatiboa, kualitatiboa baizik. kuantitatibismo gehiegizkoak itsutu egin gaitu: ...uneko transmisioa (35 urtekoa) begien bistan, ekimen osoaren ardatzean, espresuki aitortua eta efektiboki inkorporatua ez duen euskalgintzak ez du arrakasta aukera handirik. hori ulertzen ez dugun artean alferrik ari gara. kontua ez da udal ordenantzak euskaraturik izatea (eta zenbait kasutan, ez beti, gai horietaz euskaraz jardutea). zenbat lagunek dihardu du material (normalean idatzi) horretaz,
|
euskaraz
zein erdaraz, donostian edo dena delako kalegiroan, zenbat orduz dihardu halakok, egunean zehar, material horrekin lanean?
|
|
|
imajina dezagun euskal herrian euskarazko kultur eskaintza erdararen parekoa bilakatzen dela: euskaraz argitaratzen den literatura eta musika biderkatzen da, zinematan euskal produkzioak atzerritik etorritakoekin lehiatzen dira, eta azken hauek euskaraz ikusteko aukera ere badugu. antzerkiak
|
euskaraz
zein erdaraz ikusgai daude aretoetan, maila berean. euskal kulturgintza osasuntsu bat dugu euskal herria horretan, kuantitatiboki eskaintza oparoa dago, maila guztietan erdararen parekoa gutxienez. Baina erabiltzaileak ez dira eroso sentitzen:
|
|
|
Euskarazko komunikazioa molde eta formatu berrituetara egokitzeko urrats berritzaileak egin dituzten komunikabideei begira sortutako saria da, eta Ttap baldintza hori ezin egokiago betetzen duela adierazi zuen epaimahaiak. «Bera dugu Euskal Herriko
|
euskarazko
zein erderazko lehen aldizkari digital multimedia aztergai askotarikoak biltzen dituena. Formatu multimedia eta digitalera egokitzeko bidean, euskarazko kazetaritzari esparru eta aukera berriak irekitzen dizkion proiektua da, elkarlanari ere zukua ateratzen diona eta aro digitaleko esparru ugari uztartzen ditu:
|
|
2020
|
|
|
Zaharkituta gelditu da Vizcaya idazkera, hura bazen ere garai bateko grafia nagusia. Urteak dira lurralde historikoaren izen ofiziala Bizkaia dela
|
euskaraz
zein erdaraz. Eta ohar honen hasieran azaldutakotik ondorioztatzen da egiazko bizkaitarrak, bertakoak izan ala ez, bizkainas eta bizkainos garela, hiru silabakoak, gure tradizioak eta lurralde honekin zerikusia duen oro bezalaxe.
|
|
|
Gerra ostean garaian Argentinara erbesteratua, kultura handiko gizona izan zen. Argentinako Eusko Jaurlaritzan aritu zen urte luzeetan, eta Euzko Deya aldizkaria eta Ekin argitaletxearen sorreran parte hartu zuen.
|
Euskaraz
zein erdaraz asko idatzi zuen, Naciòn Vasca, Euzko Deya, Alderdi, Laurak Bat, Danak Bat... aldizkarietan, askotan ezizenekin.
|
|
2023
|
|
|
√" Ohikoa da ulertzen duenari euskaraz egitea, berak
|
euskaraz
zein erdaraz egin". Egiten duenari euskaraz egitetik, ulertzen duenari euskaraz egitera salto egiteak ate asko irekitzen ditu.
|