|
2006
|
|
|
|
Euskara
munduko hizkuntzen mapan
|
|
2007
|
|
|
Hala ere, Euskal Herria barik, munduan —sarean— han hemenka, berton bezala bertan dabiltzanak zenbatzea zailagoa egiten zaigu.
|
Euskara
munduko hizkuntza izanik, globala bilakatzen da Interneten ari garenean. New Yorketik ari zaitezke euskarazko edukiak sarean sortzen, edo Londrestik euskarazko wikipedia kontsultatzen.
|
|
2008
|
|
|
Izatez asmoa ere ez zen hori (lotura genetikoak bilatzea), baizik gehiago euskaran antzematen ziren berezitasun linguistiko desberdinei paralelismo estrukturalak aurkitzea hizkuntzen unibertso zabalean (antzekotasun horien zergatietan sartu gabe). Hola, Azkuek
|
euskara
munduko hizkuntzen kontzertuan kokatu nahi izan zuen, berezia zela agertuz, bai, baina ez horren arraroa non ezin aurki zekiokeen paralelorik inon. Edozein kasutan Azkueren saioek argi uzten zuten euskaltzainburuaren horizontea ez zela euskaran bukatzen, baizik, asmoz urrunago iritsi nahi zuela.
|
|
2009
|
|
|
|
Euskarak
munduko hizkuntzen artean behar du lekua aurkitu, eta hemen gaztelaniaren ondoan eraiki behar zaio behar besteko babesa edo aterpea. " Gaztelaniaren ondoan" esan dugu; ez, beraz, gaztelaniarik gabe.
|
|
2010
|
|
|
Hala sartuko litzateke
|
euskara
munduko hizkuntza nagusien dantza alaira.
|
|
2011
|
|
|
Izan ere, sailburuordeak zera argi du: "
|
Euskarak
munduko hizkuntzen artean behar du [ela] lekua aurkitu, eta hemen gaztelaniaren ondoan eraiki behar zaio [la] behar besteko babesa edo aterpea. ‘Gaztelaniaren ondoan’ esan dugu; ez, beraz, gaztelaniarik gabe" (254 or.). Espainiako marko juridiko linguistikoak euskararendako aukera handiagoak ematen ahal baditu, Baztarrikari bortz; uko egiten die hasieratik.
|
|
2017
|
|
|
Bizkaiko Jaunak ezin zuen imajinatu ere egin handik gutxira emaztearen amets hura egia bihurtuko zenik. Ordutik,
|
euskara
munduko hizkuntzarik feministena da... Ah, eta Bizkaiko Jaunak, gau hartan, sofan egin zuen lo.
|
|
2019
|
|
|
Tovar Aguden hiztegiak XX. mende hasierako obra dirudi,
|
euskara
munduko hizkuntza ezagun gehienekin konparatzen zen garaikoa. Ez da harritzekoa, ordea, hizkuntzen arteko ahaidetasunez Tovarrek uste zuena jakinda.
|
|
|
Ohar hau garrantzitsua da, euskarazko buru bihurkariak joera tipologiko unibertsalen emaitza izateko aukera ezeztatzen ez badu ere, murriztu behintzat egiten baitu. Bertze modu batera adierazita,
|
euskararena
munduko hizkuntzetako joera tipologikoen isla dateke, baina mendebaldeko Europan horren ezaugarri ezohikoa izateak bertzelako azalpena bilatzera bultzatzen du. Gai honi 1.2 eta 2 ataletan helduko zaio berriz.
|
|
2021
|
|
|
euskara hizkuntza minorizatua eta isolatua da. " Isolatua", kide bakarreko familia bat osatzen duelako gaur egun, eta ez delako egon, orain arte,
|
euskara
munduko hizkuntza familietan sailkatzerik. " Minorizatua", Euskal Herrian egiten diren hiru hizkuntzen artean ez dagoelako orekarik.
|
|
2023
|
|
|
Horrekin esan nahi dut azken 500 urteetan barbaro zibilizatu ardatz horretan mugitu izan garela, handik ihes egin ezinik. Batzuek, euren izaera zibilizatua aldarrikatzeko, beste batzuk barbaro gisa estigmatizatu dituzte, eta beste kasu batzuetan, norbere izaera barbaroaren aldeko aldarri idealizatu bat egin da,
|
euskara
munduko hizkuntzarik zaharrena dela eta antzeko diskurtsoekin. Ardatz horretako muturretako batean geldituta, egiten dugun bakarra da ardatza bera elikatzea.
|
|
|
Egia da irizpide oso antzekoak izan direla, baina in crescendo bat ikusten da. Lehen epaien artean, gogoratuko zarete, adibidez, Laudiokoarekin; epaile batek esan zuen
|
euskara
munduko hizkuntzarik zailenetako bat dela, eta nola den posible euskaraz jakitea eskatzea lanpostu publiko bat hartzeko. Hori epai erabat ideologikoa da.
|
|
|
Sententzia hau eman duen epailea Ana Maria Martinez Navas da; Laudioko Udaleko langile batek abiatutako auzibidean ere ebatzi zuen euskara jakitea ez zela beharrezkoa, iazko otsailean plazaratu zen epai batean, eta argudio modura erabili zuen
|
euskara
munduko hizkuntzen artean «zailenetakoa» zela. Kritika ugari eragin zituen epaiak, eta epailearen argudioek ere asaldatu egin zuten euskalgintza.
|
|
|
Edo Laudioko Udalean lanpostu bat hornitzeari dagokionez, epaileak
|
euskara
munduko hizkuntza zailenen artean omen dagoela ere argudiatu zuen hizkuntza eskakizuna baztertzeko.13 Luze jarrai genezake antzeko kasuak aipatuz.
|
|
|
Tamalgarria da epai horietan erabiltzen den argumentazioa. Juridikoki ez da onargarria, adibidez,
|
euskara
munduko hizkuntzarik zailenetako bat dela adieraztea, justifikatzeko sei urtez euskara eskolak hartu ondoren ez dela lortu lanpostuak finkatuta duen euskara maila; edo, udaltzainak bikoteka patruilatzen duten heinean, nahikoa dela bietako batek euskaraz jakitea, justifikatzeko ez dela beharrezkoa oposizioan ateratzen diren plazek derrigorrezko hizkuntza eskakizuna izatea.... Epai horiek hauxe ahazten dute:
|