2017
|
|
berrogeita hamar urtetan aldatu egin dela rock taldeek hizkuntzari buruz darabilten diskurtsoa. Kantautoreen garaian
|
euskarazko
lehen rock kantuak egin zituztenek ez zuten maila berean jartzen musika tresna eta hizkuntza; are gehiago, lehendabizikoa bitartekotzat aldarrikatzen zuten bigarrengoa hauspotzeko. Biurriak taldeak 1966an eskainitako lehen kontzertua gogoan, bereizketa argia egiten du Arantxa Gurmendik:
|
|
Kantarien eta ye ye gazteen urte indartsuen ondoren,
|
euskarazko
lehen rock kantari eta talde peto petoak sortu ziren 70eko hamarkadan: Niko Etxart, Errobi, Koska, Lisker, Enbor... ez zuen gezurrik esan Inozentzio Oleak:
|
|
70eko hamarkadan
|
euskarazko
lehen rock diskoak grabatu zituztenek erronka bera izan zuten, baina bere berezitasunekin. Frantsesezko eta gaztelaniazko taldeek bezala, tradizio propioaren adibide zehatzik gabe sartu zuten hizkuntza estilo horietan.
|
|
Hara ze gauza harrigarria: rock abestietan normala den bezala sarri testuok lehen entzunaldian ondoegi ulertzerik ez dagoen arren —Xabier Letek eta Daniel Landartek arrazoi, beraz—, abestietatik aparte izaera beregaina duten testuak oso ugari izan dira
|
euskarazko
lehen rock belaunaldietan.
|
|
erdarazko rockean ez dago apenas halakorik. Urrunago begiratuta, munduko rock eszena gutxitan izan du testuak
|
euskarazko
lehen rock belaunaldietan izan zuen kontzentrazio maila.
|
|
Anari Alberdiren hitzak gure eginda, esan daiteke hizkuntzak hitzetik hortzera ibili behar duela ahozkoarekiko gutxieneko konfiantza izan eta hori abestietara hel dadin. Hain justu, horrekin lotuta dago
|
euskarazko
lehen rock taldeen bigarren berezitasun nabaria: 80ko hamarkadan euskaltegietako apunteak anpliaren gainean jarrita eginak direla letra asko eta asko, eta hori, zuzenean gaztelaniatik itzuliak izan ez zirenean.
|
|
Berezitasunaren tamaina ikusita, zalantza sortzen baitzaio bati,
|
euskarazko
lehen rock diskoak kaleratu zirenetik berrogei urte igarota, euskara estilo horietan nola sartu erakusten duten ehunka disko eta hainbat adibide imitagarri, hizkuntzak zenbaitetan marroia izaten jarraitzen ote duen. " Gordinkeria" eta" nabarmenkerietarako" ez ezik, ez ote dabilen zalantza eta konfiantza falta handia bestelakoak ere espresatzeko.
|
|
Abestiaren hitzei kasu egitera, Errobik ez zuen gauza handirik herriari eskaintzeko," zenbait olerki, kantuaz, gure modean" ematea besterik ez, baina eskaintza hura mugarri izan zen:
|
euskarazko
lehen rock diskoa kaleratu zuen Errobik eta baita bertsoak lehen aldiz rock airetara ekarri ere.
|
|
Lehendabiziko meritua,
|
euskarazko
lehen rock diskoa kaleratu izanarena, ez du inork zalantzan jartzen. Bigarrena, bertsoak aurreneko aldiz rock doinuetara ekartzearena, ez da sekula behar bezala azpimarratu, eta badu bere garrantzia:
|
|
1974an sortu zen Koska.
|
Euskarazko
lehen rock belaunaldiaren barruan funtsezko papera jokatu zuten arren, elgoibartar hauen oihartzuna Errobirena baino koska bat beherago geratu da urteekin. Bi disko plazaratu zituzten:
|
|
Bakero harroputzen tiro artean sartu zen euskara rockaren espazioan. Egun inor gutxi gogoratzen da horretaz, baina
|
euskarazko
lehen rock taldeak mespretxuz eta trufaz hartuak izan ziren leku eta giro askotan.
|