|
2009
|
|
|
Miquel Gros i Llados soziolinguistak Nafarroako udalerrien euskararen egoera aztertzeaz gain, 1986ko
|
Euskararen
Legeak ezarritako eremuen banaketa ere aztertu zuen liburuan. Nafarroako Gobernuak hiru hizkuntz eremuen banaketa nola egin zuen azaltzean, laburki eta orokorki bada ere, hauxe zioen:
|
|
|
Eskubide hori, gainera, ezin balia daiteke modu absolutuan eta
|
Euskararen
Legeak ezarritako obligazio hau bermatu gabe: derrigorrezko hezkuntza amaitzean, bi hizkuntza ofizialetan, beraz, baita euskaraz ere?
|
|
2010
|
|
|
Nafarroan egoera alegalean zeuden ikastolena aspaldiko auzia zen. 1986ko
|
Euskararen
Legeak ezarritako eremu banaketaren ondorioz, eremu erdalduneko lau ikastola, Arangoiti (Irunberri), Ibaialde (Lodosa Sartaguda), Argia (Tutera) eta Erentzun (Biana), egoera horretan zeuden.
|
|
2014
|
|
|
Edurne Arrizibita mintzatu zen manifestazioaren deitzaileen izenean, eta egoeraren argazkia egin zuen, «bidegabekeria sorta» agerian utziz:
|
Euskararen
Legeak ezartzen duen zonifikazioa; Guardia Zibilak ereduaren aurka egindako txostena; ereduak nahasteko erabakia; EITBk eta Euskalerria irratiak emititzeko baimenik ez izatea; tokiko hedabideak, udalen euskara zerbitzuak eta euskaltegiak diru laguntzarik gabe uztea; zerbitzu publikoak euskaraz jasotzeko ezintasuna; eta herri batzuetako udalek hartutako hizkuntza irizpideei jarritako helegiteak, b... Are, gobernuak geroz eta oztopo gehiago jartzen dituela salatu zuen.
|
|
2015
|
|
|
Nafarroako euskararen irakaskuntza ulertzeko hainbat gauza gogoan izatea komenigarria da. Lehenengoa, Nafarroako
|
euskararen
legeak ezarritako hiru hizkuntza eremuak, NafaYolanda Olasagarre eta Esther Mugertza – Euskara bultzatzeko esperientziak Nafarroako Irakaskuntzan: motibazioa eta ahozkoa rroako egoera soziolinguistikoa (besteak beste, euskaldun kopurua, herri batetik besterako aldea, hiriburuan euskararen egoera zein den, eta abar).
|
|
2016
|
|
|
Euskararen Legea aldatzea ez dago Gobernuaren esku, baina Legea betetzea bai. Deialdi honetan ez du
|
Euskararen
Legeak ezarritako eremuen arabera jokatu. Ezin baditu kendu, errespeta ditzala.
|
|
2020
|
|
|
Nafarroako Kontseiluak zurian beltz adierazi du: euskararen ezagutza meritu gisa har daiteke administrazio publikoan sartzeko oposizio probetan,
|
Euskararen
Legeak ezarritako edozein eremu linguistikotan.
|
|
|
Gainera, kezka hori ez da uste bezain berria. Euskarazko irakaskuntza egonkortzen hasi,
|
euskararen
legea ezarri (1982) eta handik urte batzuetara baziren martxan gazteak eta euskararen inguruko lehenengo ikerlanak. BAT Soziolinguistika Aldizkariak orain arte argitaratutako zenbakiei begiratuz gero, konturatuko gara, ia hiru hamarkadan jardun dugula gazte euskaldunen inguruan hausnartzen.7 Ahalegin handiak egin dira, baliabideak jarri dira, esperientziak eta egitasmoak abiatu dira, baina horietatik ateratako ondorioek zalantza eta galdera asko utzi dituzte mahai gainean.
|
|
2021
|
|
|
Hizkuntza eskubideak bermatze aldera,
|
Euskararen
Legeak ezarritako zonifikazioa «oztopo handia» dela uste dute sustatzaileek: «Zonifikazio hori bidegabea zen duela lau hamarkada, eta orain, gainera, anakronikoa ere bada».
|
|
|
Atzera eginez,
|
Euskararen
Legea ezartzerakoan sortu ziren galderak eta zalantzak gogoratu ditu Erkorekak: “Bere garaian, galdera honi baietza eman genion:
|
|
2022
|
|
|
Lau hamarkada nafarron zatiketa eta bereizkeria sustatuz. Horixe baita indarrean dagoen
|
Euskararen
Legeak ezartzen duena. Beste modu batera esanda, euskararen zonifikazioa zuzen zuzenean nafarron berdintasun, kohesio eta elkarbizitzaren aurkako erabakia da; guztiz antidemokratikoa den erabakia.
|
|
|
De la Torrek zein Jimenezek
|
Euskararen
Legeak ezarritako zonifikazioari «hordagoa jo» nahi diotela aipatu zuten, «hura baita diskriminazio iturri». Euren mezuan, «bereizkeriarik gabeko Nafarroa baten alde» egin zuten.
|
|
2023
|
|
|
Hala ere, igoera oso mantsoa da: azken hamar urteotan, euskaldunen ehunekoa bi puntu eskas handitu da Nafarroan, eta
|
Euskararen
Legeak ezarritako zonifikazioak eragin handia du horretan. Txostenean irakur daitekeenez, herritarren jaioterriak eragina du euskararen ezagutzan:
|
|
|
Hala ere, euskararen hazkundea oso mantsoa da herrialdean: azken hamar urteotan, euskaldunen ehunekoa bi puntu eskas handitu da Nafarroa osoko datuak aintzat hartuta, eta
|
Euskararen
Legeak ezarritako zonifikazioak eragin handia du horretan. Txostenean irakur daitekeenez, «herritarren jaioterriak eragina du euskararen ezagutzan»:
|
|
|
«Jaioterriak baldintzatzen duela euskararen ezagutza». Zehazki, erakundeak gogorarazi du 1986ko
|
Euskararen
Legeak ezarritako banaketa administratiboak «eskubide eta aukera ezberdinak» aitortzen dizkiela herritarrei, jaio diren eremuaren arabera, eta aukera berdintasuna eskatu du Nafarroako herritar guztientzat, «Elizondon, Iruñean zein Tuteran». Hori bermatze aldera, euskararen ofizialtasuna galdegin du Kontseiluak.
|
|
|
hasteko, hezkuntza sistemak ez du legea betetzen, ikasleei ez dizkie bi hizkuntzetarako beharrezko konpetentziak ematen, edo ez behintzat euskararen kasuan; jarraitzeko, lanpostu edo kontratazio publikoetarako hizkuntza eskakizunak eskatzen dizkie administrazioak, legez, alegia hezkuntza sistemak bermatu ez dien hizkuntza maila jakin bat egiaztatzera behartzen ditu; eta, amaitzeko, horri eman nahi zaion irtenbidea da hizkuntza eskakizunak ezabatzea, eta horrek hizkuntza eskubideen urraketa dakar, hori gizarte kohesioaren aurka etorriko litzateke. Horiek dira 1982ko
|
Euskararen
legeak ezarri zituen kontsentsu politikoak, eta besterik esaten ez bada, horiek daude indarrean. Beraz, soluzioak hezkuntza sistematik etorri behar duela iruditzen zaigu, eta gure apustua ez da hizkuntzak baztertzea, ahalik eta gehien ikasteko aukerak eskaintzea baizik.
|