|
2009
|
|
|
Europatik etorri behar izan zaizkie Euskal Gobernukoei Osakidetza eta Ertzaintzarena, esate baterako, bereziki larria dela salatzera, euskarari dagokionez. Ez dutela
|
euskararen
legea bera ere betetzen esan diete. Harrigarria, non eta Ertzaintzan legea bete ez.
|
|
|
Begi bistakoa da, halaber, faktore politikoak ere muga garrantzitsua direla.
|
Euskararen
Legea bera, eta lege horrek berak nahiz bere garapenerako onarturiko legeria zabalak ematen dituen aukerak gehiago edo gutxiago baliaraztea herri aginteen konpromiso eta jarreraren esku ere badagoela. Neurri batean bada ere, tokian tokiko herri aginteen euskararekiko konpromiso eta atxikimendua nolako, euskararen bilakaera halako:
|
|
|
Jadanik esan dugunez, euskararen ofizialtasunaren ondorioek esparru publikoarekin dute lotura nagusia, baina ez bakarra. Izan ere,
|
Euskararen
Legeak berak irekitzen baitu bidea eremu pribatuan ere euskararen sustapen politikak garatzeko, eta lege horrek berak aitortzen baitie herritarrei euskara erabiltzeko eskubidea lan munduan bezala aisialdian edo kiroletan, eta edonolako elkartetan bezala jarduera politiko, kultural, sindikal, erlijioso eta komertzialetan. Eskubide horiek bermatu beharrean dira herri aginteak, eta bistan da aipaturiko jarduerok eremu pribatuan gauzatzen direla.
|
|
|
Euskararen Legea da euskararen ibilbidean atzerakadatik aurrerabiderako jauzia markatzen duten mugarrietan mugarri. Egia esan,
|
Euskararen
Legea bera adina edo gehiago, legearen beraren oinarriak eta, onartua izaterakoan, legearen gainean lortutako adostasun zabala dira egiazko mugarri.
|
|
|
Bestalde, jarrera sustatzailean oinarriturikoa izatea du
|
Euskararen
Legeak bere ezaugarri nagusietariko bat. Ideia hori sakonago azalduz:
|
|
|
Nahitaezkoa da bere aukera. Nolanahi ere, ofizialtasuna ofizialtasun, bermatua du gaztelania erabiltzeko eskubidea, bai Autonomia Estatutuaren bidez bai
|
Euskararen
Legeari berari esker, honek esaten baitu euskararen ofizialtasunak ez diela" batagatik edo besteagatik hartaz (euskaraz) baliatzen ez diren herritarren eskubideei kalterik ekarri behar". Kontua, beraz, oso sinplea da:
|
|
2013
|
|
|
Euskarazko telebista eta irrati publikoak bere agintaldian sortu zituzten, Espainiako agintariek nahi baino abiada handiagoan eta Madrilgo lege eta arauak guztiz errespetatu gabe, Labaienek berak aitortzen duenez. HABE, Euskadiko Orkestra Sinfonikoa, Antzerti eta
|
Euskararen
Legea bere agintaldi laburreko fruitu izan ziren.
|
|
2014
|
|
|
Baina Gorrotxategiren diskurtsoan, badago jauzi kualitatibo bat: jada ez da Espainiako legea, edo zentzu komunaren legea, edo gizarte konbentzioena sexu bereizketa egiteko agintzen duena, baizik eta
|
euskararen
legea bera.
|
|
2016
|
|
|
Eta gobernuari sostengua ematen dioten batzuen jokamoldea ere ez da hain harrigarria.
|
Euskararen
legearen beraren aldaketa ez al zen, ba, konpromisoetatik kanpo utzi, horretan guztiak ados jartzerik ez zegoelako?
|
|
|
Herri mugimenduen zati handi batentzat, ordea, eskasegiak izan dira emandako pausoak; mantsoegi aplikatu dituzte edo azalean gelditu dira, arazoen muinari heldu gabe.
|
Euskararen
Legea bere horretan dago; Aroztegia hirigintza proiektua onartu dute; eta Opuseko klinikarekin ituna sinatu dute. Horiek nabarmentzen dituzte eragile sozial eta sindikalek, aldaketaren noraeza irudikatzeko.
|
|
2017
|
|
|
Bai, badago zer egiterik, eta Nafarroako Parlamentuak eskua sartu luke mundu horretan. Nafarroako Gobernuak ere bai,
|
Euskararen
Legeak bere zehaztasun gabezian joko asko eman baitiezaioke, nahi badu. Politikarien ausardia behar da, Espainiako Estatuaren boterearen muinean sartzea bada ere.
|
|
2019
|
|
|
Gogorra da, baina ez nuke esanen gogorrena; gogorrena izan zen
|
Euskararen
legea bera, eta lege hori nola interpretatu duten behin eta berriz: beti eskubideak urratzeko, eta ez errespetatzeko.
|
|
2021
|
|
|
Hizkuntzalariek, soziolinguistek, unibertsitateko irakasleek, erakunde publikoetako eta euskal kulturaren munduko ordezkariek euskara biziberritzeko bide berriak jorratu dituzte mintegian,
|
Euskararen
Legeak berak ematen dituen aukerak azterturik.
|
|
2023
|
|
|
Gogoratu zuten udal legea 2016an Eusko Legebiltzarrean onetsi zela «gehiengo zabalaren» babesarekin. «1982ko
|
Euskararen
Legeak berak izan zuen baino adostasun zabalagoarekin». Azaldu zuten ezeztatu duten artikuluak, udal legearen 6.2 artikuluak, ez duela deus okerrik.
|
|
|
Alabaina, EH Bilduren ustetan, eskubide hori berriz aitortzeak «bateragarritasuna zailtzen du» ikastetxeetako hizkuntza proiektuekin: «Beraz, proposatzen da
|
Euskararen
Legea bera aldatzea Hezkuntza Lege proiektuarekin bateragarri bilakatzeko eta hizkuntza proiektuei lehentasuna argiro aitortzeko». Gainera, atzerriko hizkuntza batean irakaskuntza jasotzeko eskubidea dagoela kontuan hartzea ere nahi dute.
|
|
|
Erkidegoetako lege propioetan ere aldaketak egin behar diren iritzia du Urrutiak. Araba, Bizkai eta Gipuzkoarako
|
Euskararen
Legea bera, esaterako, «askatasunetan» oinarritzen dela azaldu zuen, euskarazko ereduak bermatzean, baina gaztelaniazkoei ere tokia egitean: hortxe daude, esaterako, erdarazko hedabideak, euskara ikasgai gisara besterik onartzen ez duen hizkuntza eredua...
|