|
2002
|
|
|
Nafarroako herritarren hizkuntz eskubideek 1986az geroztik indarrean dagoen legean, hain zuzen ere, dute muga garbia. Gainera, euskarari ofizialtasuna soilik Nafarroako mendialdean aitortzenzaio, eta horrek ofizialtasun" erreala" ez izatea dakar, administrazio zerbitzu nagusiak (Nafarroako Gobernua bera, ospitaleak, epaitegiak, unibertsitatea...) euskarak estatus ofizialik ez duen eremu mistoan baitaude eta hor herritarrek ez dute aitorturik, ez eta bermaturik ere, zerbitzu publikoak
|
euskaraz
jasotzeko eskubidea.
|
|
2004
|
|
|
392 Joxemari Muxika: Informazioa
|
euskaraz
jasotzeko eskubidea ezin da merkatuaren esku utzi, Euskaldunon Egunkaria, 2003/1/22.
|
|
2006
|
|
|
Esate baterako, Euskadiko Justizia Epaitegiak orain gutxi atzera bota du hemen ari diren epaileek euskaraz ikasteko derrigortasuna. Nork edo nola bermatuko die euskaldunei justizia zerbitzuak
|
euskaraz
jasotzeko eskubidea. Herri aginteei jartzen zaizkie obligazioak, baina denek dakigu (batez ere euskaldunek) obligazio horiek kasu askotan ez direla betetzen.
|
|
2008
|
|
|
Izan ere, 2007an kudeatutako hainbat kexatan Nafarroako kontsumitzaileen eskubideen bermean atzerapausoak egiaztatu ditugu. Estatu mailako enpresa batek, esaterako, Nafarroa osoa eremu ez euskaldun bihurtu du, eta egun, bezero berriei ez die hainbat zerbitzu
|
euskaraz
jasotzeko eskubidea aitortu ere egiten. Horra hor zonifikazioaren eta legezko babesgabetasunaren beste ondorio bat.
|
|
2009
|
|
|
Osasun zerbitzuak
|
euskaraz
jasotzeko eskubidea ez urratzeko eskatu du Uemak
|
|
|
Osakidetzaren azken lan eskaintza publikoa dela eta, Uema Udalerri Euskaldunen Mankomunitateak ohartarazi du osasun zerbitzuak
|
euskaraz
jasotzeko eskubidea urratzeko arriskuan dagoela. Herri askotako osasun etxeetan hizkuntza eskakizunik gabeko postuak eskaini dituzte, baita hizkuntza eskakizunak betetzeko 2010 urtera arteko epea duten postuak ere.
|
|
|
Uemako Zuzendaritza Batzordeak aurkeztutako mozioan Osakidetzaren jarrera kritikatu du, duela bost urtetik hona indarrean dagoen Euskara Plana ez duelako betetzen. Erdaldun elebakarrentzako postuak eskaintzerakoan osasun zerbitzua
|
euskaraz
jasotzeko eskubidea ez dela bermatzen nabarmendu du Uemak mozio horren bitartez. Atzerapauso handia da hori, bere garaian Osakidetzak onartutako plana ez baita beteko, eta euskaldunok bigarren mailako herritar gisa geratuko baikara, azaldu dute mozioan.
|
|
|
Hiru arrazoi nabarmenduko ditugu euskarak hedabideen mundu ia mugagabean lekua izatearen alde: alde batetik, herritarrek legerian aitortua dutelako informazioa
|
euskaraz
jasotzeko eskubidea, eta hori bermatu egin behar da; bestetik, euskararen erabilera gizarte bizitzan areagotu eta sendotuko baldin bada, gaur egungo gizartearen ezaugarriak kontuan hartuta, nahitaezko baldintza delako hedabideetan erabilitako hizkuntza izatea; eta, hirugarrenik, euskara eta euskarazko sorkuntza kontuan hartzeak hedabideen anizkoiztasuna areagotzea dakarrelako....
|
|
|
aurreikusten du Espainiako hizkuntza pluraltasuna errespetatu dela. Eta, hirugarrenik, Euskararen Legeak Euskadiko herritarrei irrati eta telebista emanaldiak
|
euskaraz
jasotzeko eskubidea aitortzen dien bezala ezartzen die herri aginteei aipatu eskubidea bermatzeko obligazioa. Obligazio hori Euskadin kokaturiko herri aginte guztiei dagokie, hots, baita Estatukoei ere.
|
|
|
Bata, euskal hiztunak unibertso bereizi moduan hartu eta, ondorioz, euskal hiztunei, haiei bakarrik, hizkuntza eskubide batzuk aitortu, konparazio batera euren artean euskaraz jarduteko eskubidea, hezkuntza ez unibertsitarioa
|
euskaraz
jasotzeko eskubidea, hedabide publikoetan euskarazko emisio batzuk izateko eskubidea eta administrazioarengana euskaraz zuzentzeko eskubidea. Euskararena, soilik euskal hiztunen arazoa bailitzan tratatzea ekarriko luke horrek.
|
|
2012
|
|
|
I. Goñi: Sektore berria, merkatu berria… Uste dut ulertu dudala galdera, baina Joxerrak esan duenaren haritik, herritarrak ez badauka zerbitzu guztiak
|
euskaraz
jasotzeko eskubiderik, ez dakit zein merkatu berri ikertu behar dugun. Oinarrizkoa beteta bagenu.
|
|
2014
|
|
|
Duela 28 urte onartutako Euskararen Legeak aitortzen du Nafarroako eremu euskaldunean herritarrek zerbitzu publikoak
|
euskaraz
jasotzeko eskubidea dutela. Momentuan hala ez bada administrazioak hori lortzera jo behar du progresiboki, horretarako beharrezko baliabideak eskainiz.
|
|
2015
|
|
|
Gure ustez Nafarroa osoan bermatu behar da hezkuntza euskaraz eta zerbitzu publikoak
|
euskaraz
jasotzeko eskubidea. Ez da ezer behartu behar, baina euskara Nafarroako hizkuntza da, gure hizkuntza, eta beraz, gure eskubidea ere bai.
|
|
|
aldundiak kontratu baten bidez emaniko jarduera eta zerbitzuak diputazioak berak eskainiak balira bezala jaso ditzakete erabiltzaileek. Alegia, zerbitzuak
|
euskaraz
jasotzeko eskubidea izango dute.Diputazioan bertan, datu baseetan jasoko dute herritarrek zein hizkuntza aukeratzen duten; gisa horretan ziurtatu nahi dute herritarren aukera errespetatuko dela.Euskarari pisu handiagoa ematea izango da joera. Batetik, aukera berdintasunean:
|
|
|
1133. EAEko Legebiltzarraren mahaiak 2006ko martxoaren 21ean hartutako erabakian proposamenaren" homogeneotasun" eza argudiatu zuen eskabidea tramitera ez onartzeko; sindikatuek, ordea, sen demokratiko eza ikusi zuten erabaki hartan eta ordezkarien protesta kontzentrazioa egin zuten legebiltzarraren aurrean. Nafarroako Parlamentuak ez zuen lehen eskaera onartu gizarte zerbitzuak
|
euskaraz
jasotzeko eskubidea jasotzen zuelako;" akatsa" zuzenduta, sindikatuak behar ziren zazpi mila sinadura bildu ahal izan zituzten. " Jendarte eredurako gutunak" hainbat arlo jasotzen zituen:
|
|
2016
|
|
|
1 Administrazio publiko guztien jardunean hizkuntz politikak zentralitatea lortzea. 2 Administrazioak bermatzea herritarroi zerbitzu osoa
|
euskaraz
jasotzeko eskubidea, eta 3 Mahai bat osatzea hizkuntz aukera berdintasunaren alde dauden alderdi eta gizarte eragileekin, euskal hiztunok jasaten dugun diskriminazioari azkena emateko.
|
|
2018
|
|
|
UEMAk herritar euskaldunen hizkuntza eskubideak bermatzeko eta errespetatzeko exijitu du. Horregatik, esaterako, Etxarri Aranazko osasun etxeko zerbitzuak
|
euskaraz
jasotzeko eskubidea aldarrikatuz 592 sinadura jaso ziren 2015ean. Haiek Osasun eta Hezkuntza Departamentuetan, Nafarroako Arartekoan eta Hizkuntza Eskubideen Behatokian aurkeztu zituzten.
|
|
2019
|
|
|
VII.8 Behetik gorako ekimen bidea (berr) indartu behar da hizkuntza plangintzaren enfoke konkretu batean hazi eta hezitakoak gara euskaltzaleok eta, oro har, mendebal europako hiztun herri txikien aldeko gehienak. ahuldutako hizkuntza indarberritzeko saioak formulatu eta aplikatzeko orduan urrezko arau bihurtu dugu hizkuntza eskubideek bermaturiko zerbitzu hartzailearen, zerbitzu kontsumitzailearen perspektiba. hori izan dugu azken 40 urte inguruan nagusi: " euskara ofiziala denez, eta hala den heinean, X zerbitzua (osasun zaintza, hezkuntza, administrazioa, komunikabide publikoak,..)
|
euskaraz
jasotzeko eskubidea dugu. datorkigula beraz X zerbitzua, dagokion instantzia ofizialetik". hots, gure hizkuntza eskubideak asetzeko lain izango den goitik beherako hizkuntza plangintza" berdintzailearen" aldeko gartsu bihurtu gara. eskubide hori betetzeko hainbat ahalegin egin da goitik behera, behetik gorako eskaria (banaka zein taldean formulatua) aintzakotzat hartuz. horri esker... horrela, d eredukoak dira bertan edo inguruan dauden haur eta Lehen hezkuntzako eskola guztiak (bigarren mailako asko ere bai, baina ez guztiak:
|
|
|
ASNABIKO PRESIDENTEAK elkarrizketa batean salatu berri du oztopo larriak ari zitzaizkiela Nafarroako liburuzainei jartzen euskara ikasteko, baita eremu euskaldunean ere, non herritarrek, liburutegietako erabiltzaileek, zerbitzua
|
euskaraz
jasotzeko eskubidea aitortua omen duten. Beste eskubide urraketa bat oharkabean pasa daiteke.
|
|
2020
|
|
|
" Eredu txikiagoak behar dira", gehitu dute. Horrez gain, zehaztu dute zerbitzu guztia
|
euskaraz
jasotzeko eskubidea bermatu beharra dagoela.
|
|
2021
|
|
|
Horregatik guztiagatik diogu, euskarako komunikabideen kasuan, Iruñeko udalaren politika edozein komunikabidek bere jarduna finantzatzeko dituen hiru zutabe nagusiei eragiten saiatzen dela. Edozein komunikabiderentzat funtsezkoak diren diru iturrietan eraginez itotze ekonomikoaren politika aplikatzen zaie haien funtzio soziala kamustuz, informazioa
|
euskaraz
jasotzeko eskubidea zailduz eta euskararen normalizazio prozesuari galga jarriz, komunikabideek alor horretan jokatzen duten zeregin funtsezkoa baldintzatuz.
|
|
2022
|
|
|
Gizarte batasuna, berdintasuna eta elkarbizitza ez dira lortzen milaka eta milaka nafar baztertuz. Dekretu honek ere nafar euskaldunak gutxiesten ditu, zerbitzu publikoak
|
euskaraz
jasotzeko eskubidea ukatuz gehienei.
|
|
|
«Zirriborroak aurrera eginez gero, ia ezinezkoa izanen da herritarrok zerbitzuak euskaraz jasotzea. Ondorioz, administrazioarekin, medikuekin, erizainekin... euskaraz egiteko eskubidea eta zerbitzuak
|
euskaraz
jasotzeko eskubidea larriki urratuko lirateke», ohartarazi du Kontseiluak.
|
|
|
Izan ere, larrialdi egoeretan zerbitzuak
|
euskaraz
jasotzeko eskubidea aldarrikatzea «gehiegizkotzat edo borondatezkotzat» jotzen dela uste du Morenok: «Euskaldunak behartzen gaituzte militante izatera, funtsezko eskubideak aldarrikatzen ibiltzera».
|
|
|
«Zirriborroak aurrera eginez gero, ia ezinezkoa izanen da herritarrok zerbitzuak euskaraz jasotzea. Ondorioz, administrazioarekin, medikuekin, erizainekin... euskaraz egiteko eskubidea eta zerbitzuak
|
euskaraz
jasotzeko eskubidea larriki urratuko lirateke», ohartarazi zuen, mobilizazioa iragartzeko ekitaldian.
|
|
|
«Zirriborroak aurrera eginez gero, ia ezinezkoa izanen da herritarrok zerbitzuak euskaraz jasotzea. Ondorioz, administrazioarekin, medikuekin, erizainekin... euskaraz egiteko eskubidea eta zerbitzuak
|
euskaraz
jasotzeko eskubidea larriki urratuko lirateke», ohartarazi zuen, mobilizazioa iragartzeko ekitaldian.
|
|
2023
|
|
|
Kalitatezko zerbitzua ematea eta hizkuntza eskubideen errespetatzea printzipio gisa hartuta, 67/ 2003 Dekretuan euskararen normalizaziorako lehentasunak eta oinarriak ezarri ziren, eta, ordutik, Osakidetzan euskararen presentzia eta erabilera zabaltzeko irizpide eta neurriak abiatu dira euskara planen bitartez. Herri administrazioekiko harremanetan euskaraz jarduteko eta arreta
|
euskaraz
jasotzeko eskubidea dugu. Hori Euskararen Erabilera Normalizatzeko 10/ 1982 Oinarrizko Legean onartu zen esplizituki, eta, ondoren, Osakidetzari aplikatzekoak zaizkion hainbat lege xedapenetan azaldu da.
|
|
|
Osasun arreta
|
euskaraz
jasotzeko eskubideaz ere itaundu du Naziometroak. %56k uste dute asistentzia euskaraz jasotzeko aukerak eskubide bat izan lukeela, eta %32, 5ek uste dute ezetz.
|
|
|
Herritarrek beren arreta
|
euskaraz
jasotzeko eskubidea dute, eta Uliazpiko epaiak ez dio aurkakorik. Ez ditu hizkuntza eskubideak zalantzan jartzen.
|
|
|
Hor egiturazko aldaketak egin ezean arazoak betikotu daitezkeen kezka du sindikatuak: «ELA behin behineko langile horien lanpostuak kontsolidatzeko borrokan da, eta sindikatuak argi du borroka horren bidez herritarrek zerbitzua
|
euskaraz
jasotzeko eskubidea ere bermatu behar dela».
|
|
|
Langileei ez zaie bermatzen euskaraz lan egiteko eskubidea. Herritarrei, oro har, urratu egiten zaie zerbitzu publikoa
|
euskaraz
jasotzeko eskubidea", salatu du sindikatuak. Gauzak hala, nabarmendu du udal eta aldundietako langileak" bete betean" pairatzen ari direla" euskararen aurkako oldarraldi judiziala".
|
|
|
Edozein herritarrek arreta
|
euskaraz
jasotzeko eskubidea du noski, eta hori bermatu egin behar da. Eta aldi berean, bermatu behar da herritarren enplegurako eskubidea.
|