|
2004
|
|
|
Izan ere, hainbat neurri sustatu ditu, euskara benetan eta eragingarritasunez erabil dadin Justizia Administrazioan: bateko, langileak trebatuz, eta, besteko,
|
euskaraz
jardun nahi duten legelarientzat euskarazko lan tresnak prestatuz.
|
|
2007
|
|
|
Argitalpen honen helburua
|
euskaraz
jardun nahi luketen eragile juridikoei tresna baliagarria eskuratzea da, bai ikasle irakasleei, langileei eta langileen ordezkariei, lan emaileei, lan epaitegiei zein abokatuei, erraztasunez eta segurtasun juridikoz erabili ahal izan ditzaten testuok eta, erabiliaren erabiliz, euskarazko diskurtso juridikoa, euskal lege hizkera gatzatu eta mamitu dadin.
|
|
2008
|
|
|
Justizia Administrazioan 2007ko diagnosiak inoiz baino ageriago jartzen du justiziaren eremuan gertatzen diren eskubide urraketak, eta
|
euskaraz
jardun nahi duten herritarrekiko bereizkeria. Are gehiago, gaztelania jakiteko derrigortasuna behin baino gehiagotan baliatu izan dute, beste urte batez, herritarren eskubideak urratzeko.
|
|
2009
|
|
|
Ados, egituratuagoa dago dena; sistema (txo) bat existitzen da, baina... Zerk ziurtatzen digu hemendik 100 urtera
|
euskaraz
jardun nahi duen idazlea ez dela kexatuko, XXI. mendean ez zelako idatzi X motako nobelarik. Nortzuk dira gaur egungo Jean Etxepareak eta Onintzeak?
|
|
|
Deserosotasunik nozitu gabe mamitu behar dute herritarrek euren hizkuntza aukera. Hiztunek dituzte hizkuntza eskubideak, eta
|
euskaraz
jardun nahi dutenenak bezala bermatu behar dira gaztelaniaz jardun nahi dutenen hizkuntza eskubideak, berdin. Bi hizkuntzen arteko desoreka tarteko izanik, ordea, gatazkatsua gertatzen da askotan euskaraz eta gaztelaniaz jardun nahi duten herritarren hizkuntza eskubideen arteko bizikidetza.
|
|
|
Gutxi erabiltzen den hizkuntzan, beraz, zaila da gaitasun linguistikoa handitzea. Ezin ahantzi euskal hiztunak, elebiduna denez gero, hizkuntzaren hautua egin behar duela
|
euskaraz
jardun nahi badu; gaztelania eskura eduki arren, euskara aukeratu egin behar duela. Aukera hori egiterakoan zuzeneko eragina du euskara gaitasun erlatiboak.
|
|
|
" Guztiok baldin bagara elebidun, hots, guztiok baldin badakigu gaztelaniaz (gainera gogoan izan gaztelania ezagutzera behartuta gaudela), zertarako bermatu behar dugu euskararen erabilera zerbitzu publikoetan? Euskaraz dakitenek izan bezate askatasun osoa, hala nahi badute, euren artean euskaraz egiteko; baina erdaldun elebakar izanik, elebakar izaten jarraitu nahi dutenek ez dezatela inoiz eta inon, ezta zerbitzu publikoetan ere, inolako mugarik eduki,
|
euskaraz
jardun nahi dutenei eskubide hori bermatzeagatik". Bistan da, praktikan, euskararen ofizialtasuna onartu ez eta, aldi berean, hizkuntzen elkarbizitza eragozten duen arrazoibidea dela hori, zorionez 1982ko Hitzarmenak bere egin ez zuena, baina zoritxarrez gaur egun zenbaitzuek gero eta ozenago aldarrikatzen dutena.
|
|
2011
|
|
|
Inplikazioz, Baztarrikak berak aitortu du gizarte elebitasuna funtzionala dela hizkuntza ordezkapenerako honako egitate hauek nabarmendurik: " gaztelaniaz dagoen guztia euskaraz eduki nahi izatea ez d [el] a eraginkorra" (238 or.)," euskaraz jakitea ez dela beharrezkoa" (225 or.), edota" euskal hiztunak, elebiduna denez gero, hizkuntzaren hautua egin behar duela
|
euskaraz
jardun nahi badu" (198 or.)." Elebitasun mota ezberdinen artean gogokoena, elebitasun simetrikoa" omen du sailburuordeak, alegia: " arlo pribatu nahiz publikoan bi hizkuntzetan gaitasun beraz jarduteko gai diren eta jarduten diren herritarrek osaturiko gizartea".
|
|
|
Ordu arte inoiz ere ez ziren batera joan izena eta izenlaguna. Ahoz aho zebiltzan euskalMendia, Lurra, Aberria; baina mundua benetan zabal egiten duen espazio pribilejiatu horrek debekatua zirudien
|
euskaraz
jardun nahi zuenarentzat, izenlagunak zehazten duen hizkuntzan espresatu nahi zuenarentzat. Bazirudien norbaitek, Denboraren jabeak, esaterako, honako agindua emana zuela:
|
|
2015
|
|
|
|
Euskaraz
jardun nahi dugula garbi eduki arren, eta horretarako prestutasuna izanda ere, askotan ez dakigu nola jokatu zenbait egoeratan, eta nahikoa buruhauste sor ditzake horrek. Pentsamendu horiekin nenbilela gertatutako istorio bat badut ondo gogoan:
|
|
|
«Ereduzko jokabideak izateko erantzukizuna hartu nahi dugu», azaldu du Martin Garitano ahaldun nagusiak. Finean, planaren filosofia da
|
euskaraz
jardun nahi dutenekin horrela aritzea, zerbitzu guztiak aurten bertan euskaraz eskainiko dituztela agindu dute?, eta euskara lehenestea komunikazio publikoetan. Hori bai:
|
|
2016
|
|
|
Gakoa da herritar guztien hizkuntza hautua efektiboki errespetatzera iristea, hizkuntza hori euskara edo gaztelania izan. Inork ez du estrainio sentitu behar gaztelaniaz jardun nahi badu edo
|
euskaraz
jardun nahi badu. Eta gaur euskaraz jardun nahi duzun hainbat tokitan horretarako gunerik gabe aurkitzen zara».
|
|
|
Inork ez du estrainio sentitu behar gaztelaniaz jardun nahi badu edo euskaraz jardun nahi badu. Eta gaur
|
euskaraz
jardun nahi duzun hainbat tokitan horretarako gunerik gabe aurkitzen zara». Bestetik, euskara «adin nagusikoa» izatea:
|
|
2023
|
|
|
Euskararen arloko bi erronka identifikatu ditu EAJk Bilbon datorren legealdiari begira: hirian euskararen «erabilera soziala» indartzea eta euskararen erabilera sustatzea udalaren barruko komunikazio hizkuntza gisa, «hizkuntza bera bultzatzeko, eta administrazioarekin
|
euskaraz
jardun nahi duten herritarrei kalitatezko zerbitzuak emateko».
|
|
|
Gogoratu dute, baita ere,
|
euskaraz
jardun nahi duten udalen arazoak ez direla berriak; UEMAko udalek lehendik ere maiz izan dituzte arazoak aktak eta euskaraz egiteko. «Eta sententzia honek berriro garamatza orduko egoerara».
|
|
|
Agurne Gaubeka (Bermeo, Bizkaia, 1984) Hizkuntza Eskubideen Behatokiko zuzendaria da. Justizia administrazioa murru bat da usu
|
euskaraz
jardun nahi duten herritarrentzat: oso sendoa, oso garaia.
|