|
2004
|
|
|
Alde positiboari begiratuz gero, datuen bilakaerak euskaldun komunitatearen barne indarra eta garapen gogoa adierazten du:
|
euskara
dakitenen kopurua kontuan hartuta, jaso dugun erabileraren neurria espero zitekeena baino altuagoa baita?. Ez dago erabilera bezalako neurgailurik benetako diagnosia egin nahi bada, Euskal Soziolinguistika Institutua.
|
|
2005
|
|
|
|
Euskara
dakitenen kopurua hazi da Euskal Herrian; erabilerak, ordea, oso gutxi egin du gora. Erdaraz »batez ere» funtzionatzen duen euskararen aldeko gizarte batean, euskaraz bizitzeko aukera urriak dituztenek zein motibo eduki dezakete euskarari atxikimendua izateko?
|
|
2007
|
|
|
Ez zuen arrazoirik falta Artze zenak. Esaera makina bat aldiz entzuna dugun arren, euskaraz dakienak zoritxarrez, ez du beti euskaraz hitz egiten.XXI. mende honetan euskara ikasteko zerbitzuak internet bidez eskaintzen dira, Argentinan eta Idahon euskal etxeak daude, Korrikak inoiz baino kilometro gehiago egin ditu... baina zerbaitek huts egiten du oraindik ere;
|
euskara
dakitenen kopurua eta erabilera kopuruak ez datoz bat. Hala gertatzen da Euskal Herriko hainbat txokotan eta baita Idiazabalen ere.
|
|
|
" Eskualdeko egoera hartu dugu beti kontuan, horren isla izan nahi baitugu kontatu du Riberak. Hemen,
|
euskaraz
dakitenen kopurua %30 ingurukoa dela uste dugu eta Arrosari esker ia %45a hizkuntza honetan da. Nolanahi, 35 urte inguruko belaunaldia ari gara orain lanean, baina belaunaldi berrien artean euskaraz dakien jende gehiago dago eta euskarak geroz eta leku gehiago izan dezake, herritarrek beraiek osatzen baitute lantaldea".
|
|
2008
|
|
|
Esan ditzagun gauzak diren bezala:
|
euskara
dakitenen kopuruak nabarmen gora egiten ez badu bidegabea eta ez morala da euskararen egoeraren errudun jotzea euskal hiztunak".
|
|
2009
|
|
|
1 Donostiarren euskalduntzea bultzatzea. Hau da, batetik, belaunaldi berrien euskalduntze praktikoa mailaka lortzea eta euskarazko kulturara osotasunean atxiki daitezen lortzea eta, bestetik, helduen artean euskararen gaitasuna hobetzea eta
|
euskara
dakitenen kopurua areagotzea.
|
|
|
Euskaraz badakiten herritarren kopurua eta portzentajea mugatuak dira oraindik Euskal Autonomia Erkidegoan, non, EUSTAT Euskal Estatistika Erakundeak argitaraturiko datuek diotenez, biztanleen %37, 5 baita bere burua elebiduntzat jotzen duena (755.000 biztanle), %17, 3 elebidun pasibo (350.000 biztanle) eta %45, 2 erdaldun elebakar (910.000 biztanle).
|
Euskaraz
badakitenen kopuruak are mugatuagoak dira Nafarroan eta Iparraldean. Beraz, asko badira ere, gero eta gehiago, euskaraz dakitenak, gehiago dira ez dakitenak, eta hauek ahalegin handia egin behar dute euskara ikasi nahi badute.
|
|
|
Gehiago eta are garbiago ere esan dezakegu: etxetik euskara dakitenen hizkuntz jarduna erdalduntzen bada, alferrik izango da
|
euskaraz
dakitenen kopurua handitzea, hori horrela izan arren, euskarak hargatik bizi indarra galduko baitu eta euskara ikasi berriek nekez erabiliko baitute. Eta, jakina denez, erabili ezean, alferrik da dena!
|
|
|
Galdera bidez hurbilduko gara erabakigarriak diren faktore horietara. Esate baterako,
|
euskaraz
badakitenen kopuruak gora egin badu ere, elebidun direnetako zenbatek erabiltzen du, eta zertan, euskara. Elebidunen kopurua erruz gehitu bada ere, zein neurritan hazi ote da egiazko hiztunen kopurua?
|
|
2010
|
|
|
euskaldun zaharren %86k etxean nagusiki erabiltzen dute euskara; euskaldun berrien %89k, ostera, gaztelania erabiltzen du. gune soziolinguistikoaren arabera ere alde nabarmenak daude, ezagutzari lotuak, euskararen erabileran: ...a era natural, bizi eta adierazkorragoan erabil dezaketen hiztunen masa kritikoa eta erkidegoa arrunt biderkatuko bailitzateke. hizkuntzen elkarbizitzarantz eta orekarantz urratzen ari garen bidea zabaltzeko eta sendotzeko, hazi beharra dugu ezagutzan. gizarte elebiduna eraikitzeko herritar elebidunak behar ditugu, jakina. baina alferrikakoa dugu, euskararen bizi indarra areagotzearen ikuspegitik,
|
euskaraz
dakitenen kopurua haztea, benetan hiztun direnen erkidegoa sendotzen eta trinkotzen ez badugu, hiztunen euskararekiko lotura naturala sendotzen ez badugu. eta horren ondoan, aipamen bat behar beharrezkoa dugun elebitasun pasiboaren gainean. eaeko 30 adin tarteko herritarren %42 erdaldun elebakarra da. ameskeria hutsa da uste izatea horiek, edo horien parte handi bat, euskaraz han eta hemen normal... beraiek bezala euskaraz bizi nahi duten herritarrek.
|
|
|
Motibo objektiborik badago, egon, baieztapen hori egiteko.
|
Euskaraz
dakitenen kopurua ez doa, batetik, atzera. Hainbat kasutan, are, aurrera egiten ari dela esan liteke.
|
|
2012
|
|
|
Hobetzen ari gara. Hobetu dugu aurreko urteetatik, eta are hobeto egongo gara, eta
|
euskaraz
dakitenen kopurua askoz handiagoa izango da. Miraria da herri honek egin duena euskararen alorrean.
|
|
2015
|
|
|
Hegoaldeko hiru probintzietan: Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan, 10 urtez
|
euskara
dakitenen kopurua doblatu dute. (...) Gazte horiek diote euskara erraza dela, hiriko eta etorkizuneko hizkuntza.
|
|
2016
|
|
|
Batez ere umeen eta gazteen eskutik egin du gora
|
euskaraz
dakitenen kopuruak. Adin talde helduagoen aldean, handiagoa da euskaraz dakitenen portzentajea.
|
|
|
Euskarak azken hamarkadetan egindako aurrerabidearen ispilu argiena da Araba.
|
Euskaraz
dakitenen kopurua nabarmen handitu da, batez ere umeen eta gazteen artean, eskolaren eraginez. Baina egoera soziolinguistikoa traba da oraindik erabileran beste jauzi bat emateko.
|
|
|
Nafarroan bertan bistakoak dira eskualde batzuetatik besteetara.
|
Euskaraz
dakitenen kopurua gora ari da urterik urte, baina erabilera trabatuta dago, eta jaitsiera arrasto batzuk ere agertu dira.
|
|
|
|
Euskaraz
dakitenen kopuruan aurrerapauso handiak eman dira azken hamarkadetan, baina ez da gisa bereko aurrerapausorik ageri erabileran. Ezaguna da hori.
|
|
|
nola heldu publikoarengana, nola aurrera egin. Euskarazkoen kasuan, uste izatekoa da
|
euskaraz
badakitenen kopurua handitu ahala audientziak ere gora egin lukeela. Hipotesi horiek tentuz egin behar direla ohartarazi du, ordea, EHUko irakasle Josu Amezagak.
|
|
2017
|
|
|
Izatez, 18 urteko gazte hiztun berriek erabiltzen dute euskara gutxien, oro har, salbuespen batekin: lankideekin eta ikaskideekin haiek erabiltzen dute gehien, eskolaren ondorioa sumatzen da?. Gazteen artean
|
euskaraz
dakitenen kopurua etengabe gora ari da, batez ere hiztun berriei esker. Aukera berriak dakartza horrek, euskara sustatzeko beste neurri batzuk hartzeko aukerak.
|
|
2020
|
|
|
Ondorioztatu dutenez, hamar dendaritik ia sei gai dira euskara ulertzeko: %58
|
Euskara
dakitenen kopurua areagotzen ari da Araban, eta merkataritzan ere gogoan izan behar da hori, Edurne Parro elkarteko zuzendariak adierazi duenez. Merkataritzan euskararen erabilera igotzea nahi dute.
|
|
2022
|
|
|
Gaitasuna neurtzeko moduan dago aldea, hein handi batean. Orain arte, nagusiki,
|
euskaraz
dakitenen kopurua batez besteko erabilerarekin alderatu izan da, baina, Iurrebasok dio konparazio hori ez dela baliagarria jakiteko bietatik zein dagoen indartsuago, gaitasuna edo erabilera: «Horrela neurtuta, erabilera sekula ez da izango gaitasuna baino handiagoa, zeren hizkuntza batean hitz egingo dute hizkuntza hori dakitenek soilik, eta hitz egingo dute, baldin eta euren mintzakideek ere baldin badakite.
|
|
|
Hasteko, gogorarazi zuen euskararen biziberritze prozesuan azken urteotako «apustu nagusiena» ezagutza zabaltzea izan dela, eta horrek eman duela emaitzarik. 1991tik 2016ra bitartean %46 hazi zen
|
euskaraz
dakitenen kopurua, 751.400 herritar izateraino. Ezagutza eta gaitasuna bereizi egin zituen, hala ere:
|