|
2002
|
|
|
" euskaraz gutti egiten da"," Zoaz Tolosara, Beasainera, Eibarrera, Bermeora[...] euskara ez da %10era iristen"," Egungo egunean Gipuzkoako herrietan erdara da jabe.
|
Euskaraz
dakitenek ere, ez guttik, espainolez hitz egiten dute lasai asko"," Hortxe dago kontua. Euskaraz gero eta gehiagok jakin arren, zenbait tokitan gero eta gutxiago eta gaizkiago egiten dela"," Euskaldunek[...] hobeki eta errazago egiten dute espainolez".
|
|
2004
|
|
|
Sabino Aranarentzat, esan bezala, euskalduna euskararen jabe dena daba karrik; baina euskaltzale, hots, euskarafilo izan daiteke
|
euskara
jakin gabe ere, baldin maite badu. Guk hemen, euskalari diogunean, euskaran adituari deitzen diogu eta euskalaritza, euskarari buruzko jakintza jasotzen duenari.
|
|
2008
|
|
|
Zoritxarrez gure kultura nekrofoen eskuetan gertatzen da,
|
Euskara
dakitenek ere gaztelaniaz idazten, museotarako.
|
|
|
Beraz hiztegia ez zen Azkuek hasieran espero zuen bi urteetan saldu (aitzitik Espainiako Gerra Zibilaren osteraino ez zen hasi agortzen56).
|
Euskara
jakiterik ere eskatzen ez zuen euskal kultur obra bat hain nekez saltzea, edozein
|
|
2011
|
|
|
(83 or). (...) euskara gainbehera doa. gipuzkoan gizaldi honen hasieran %85 euskaraz egiten zuten eguzkiz eguzki. eta ongi hitz egin ere. egun %40k baldin badakite, %20k ez dute euskaraz egiten. egungo egunean gipuzkoako herrietan erdara da jabe.
|
euskaraz
dakitenek ere, ez guttik, espainolez hitz egiten dute lasai asko. (85 or.). b) egiten den euskara gero eta kaxkarrago eta urriago egiten da. gero eta txepelago eta erdal usaintsuago. egunero ikusten dugu. geure gurasoen euskararen eta egungo eguneko euskararen artean, leize handia dago. gure gurasoen euskara zaulia, bikaina, noranahikoa, aberatsa zen.
|
|
|
Jendea parraparra erdaraz ari da. (...) euskara gainbehera doa. gipuzkoan gizaldi honen hasieran %85 euskaraz egiten zuten eguzkiz eguzki. eta ongi hitz egin ere. egun %40k baldin badakite, %20k ez dute euskaraz egiten. egungo egunean gipuzkoako herrietan erdara da jabe.
|
euskaraz
dakitenek ere, ez guttik, espainolez hitz egiten dute lasai asko. (...) Nire ikasleek, bizpahiru kenduta, euskaraz baino espainolez hobeki dakite.
|
|
2014
|
|
|
Poxiño bat. Bertsoek diotena
|
euskara
dakitenek ere ez dute ulertzen batzuetan, edo ardura, orduan nola komunikatu. Manuel Lekuona deitzen dut hor ene laguntzera, bertsoa esanahi amua da, airera igorria eta gu ahal bezala horren gibeletik goaz, gure abiaduran.
|
|
2015
|
|
|
Aitzitik, badirudi, azken bizpahiru hamarkadetako joerek indarrean jarraituko balute, euskarak nolabaiteko tokia baduen testuinguru nagusiki erdaldun baterantz joko genukeela: guztiek jakingo lukete gaztelaniaz,
|
euskaraz
dakitenak ere geroz eta gehiago izango lirateke (belaunaldi berrien artean bereziki), eta etxeko erabileran (alor horretako erabilerari buruzko datua landu dugu guk soilik) erdarak nagusitasun agerikoa izaten jarraituko luke.
|
|
|
Kosta egiten zitzaion erabiltzea.Propaganda politiko gisa, aldiz, maiz erabili zuen. Noiz egin zuen jauzia egunerokotik politikara. Sasoi hartako euskal eliteek ohitura zeukaten
|
euskara
jakinda ere gaztelaniaz hitz egiteko, dotoreagoa eta finagoa zelakoan. Euskara herritar apalekin besterik ez zuen praktikan ipintzen Aranak:
|
|
|
Deialdiaren arabera,
|
euskaraz
jakitea ere ez zen ezinbestekoa, batzarra guztiz irekia zen, eta horren ondorioak laster ikusi ziren: bertan parte hartzeko 320 eskabide iritsi ziren Guilbeau idazkariaren eskuetara.
|
|
|
Hartara," ‘ [v] asco’ izanda ere, berdin berdin izan zitekeen abertzale jator, edo
|
euskara
jakinda ere, erdaraz ere berdin berdin egin zitekeen euskal kultura". 1 Are gehiago: euskara komunikazio eremu guztietan erabiltzeko moduko hizkuntza bihurtzeko aurrebaldintza sortzearen kontra egin zuen lehendabiziko abertzaletasunak, alegia, barietate estandarra sortzearen kontra.
|
|
|
Euskararen protagonismoa hutsaren hurrena da zineman, eta inor ez da harrotzen horretaz. Eta, gainera,
|
euskararik
jakin gabe ere ez duzu ezertxo eregaltzen; ondorioz, euskaldunak ez dirapribilegiatu sentitzen. Beste gako batzuk ere ez nituzke aipatu gabe laga nahi:
|
|
2016
|
|
|
Nire kasuan ikusi dut: lana bilatzeko garaian
|
euskaraz
jakinik ere askotan eskatu didate ingelesezko titulua. Enpresa askok ere nazioartekotzera jo dute, eta, ondorioz, asko ari dira ingelesa eskatzen.
|
|
|
Gehiengoa izanik ere, egungo euskaldunak elebidunak edo eleanitzak dira eta, hortaz, lasai asko bizi daitezke beste hizkuntza batetan. Askok, Askok,
|
euskaraz
jakinda ere, erdal komunitatean dihardute eta horren kide sentitzen dira. Kasu horietan, zalantza jarri daiteke hizkuntzaren ezagutzak taldeidentitatea bermatuko ote duen.
|
|
|
Diskurtso multzo koherentea XXI. mendeko giltzarri (bizikidetzarena, identitatearena, berdintasunarena, aniztasunarena, erantzukizunarena, justiziarena eta errespetuarena). – Iñaki Martinez de Luna
|
euskaraz
jakinda ere, erdal komunitatean dihardute eta horren kide sentitzen dira; ez euskararen komunitatekoak. Kasu horietan, zalantza jarri daiteke hizkuntzaren ezagutzak talde identitatea bermatuko ote duen:
|
|
|
Egia da, halere, hiztun hitza polisemikoa dela gure artean, azken hamarkadotako hizkuntza soziologian:
|
euskaraz
dakienari ere hiztun esaten zaio hainbat kasutan. Segun azterlanak zer helburu duen, arazo handirik gabea da aukera hori.
|
|
|
Ezta pentsatu ere. Idazlea ez ezik, pertsonaiak ere euskaraz mintzo dira eleberri honetan; Alsinak
|
euskaraz
jakitea ere ez da aparteko gauza, edo bere istorio osoa den neurrian izango da hori ere apartekoa: eman dezagun ama alaben arteko hizkuntza, etxe barruko kodea, han Ameriketan, euskara izan dela, Begoñaren Elorrioko euskara; hori izango da Alsinaren hizkuntza:
|
|
|
Loriatuko dira euskal dantza zonbaiti so eta so. Batzu agertuko dira ere Xuberotarrek eskainiko duten pastoralerat eta
|
euskararik
jakin gabe ere, itzulpenak eskuratuz, ikusiko dute zoin ikusgarri ederra den, zoin arraroa eta zoin airosa... Beste batzu miretsiak geldituko dira indar joko lehiaketak badirelarik, Donapaleun ala nun nahi, edo berdin artzain xakurren artekoak.
|
|
2017
|
|
|
Zein toki du euskarak ikasleen eguneroko bizitzan eta zeintzuk dira euren hizkuntza ohiturak? ...k %25, 1 besterik ez dira. honek islatzen du ezagutzaren eta erabileraren artean dagoen dikotomia, etxean irakatsi dieten hizkuntza izan bada ere, egun ez omen delako etxeko elkarrizketetan nagusiki erabiltzen duten hizkuntza. ikasleek, oro har, euskara ondo dakitela aitortu dute (%81) eta gehiengoaren lagunek ere hala egiten dutela. hala ere, erabileran datuak apaldu egiten dira, eta ingurunekoek
|
euskaraz
jakinda ere, gaztelaniaz aritzen dira gehienetan. eztabaida taldean parte hartu duten zazpi ikasleetatik, bostek aitortu dute lagunekin gaztelaniaz aritzen direla maizago. hiru ikaslek aipatu dute ikaskideekin lagunekin baino sarriago erabiltzen dutela euskara, eta huhezira etorri direnetik euskararen erabilera ere nabarmen handitu dutela. galdetegi kuantitatiboan jasotako erantzunekin ere bat da...
|
|
|
Abenduaren 6ko arratsaldeko motibazio tailerrarekin hasiko dituzte. Izan ere, batzordearen aspaldiko kezka da Igantzin euskara lehen baino gutiago erabiltzen dela, herritar ia guziek
|
euskaraz
jakinda ere egoera anitzetan ez dutela erabiltzen. Kezka hori herritar gehiagorekin elkarbanatzeko helburuarekin, tailer hau antolatu dute.
|
|
2018
|
|
|
16 2017ko IEHko eskolarteko finaleko bakarkako gaia, berriz, honakoa: " Zergatik nahiago du gazteak
|
euskara
jakinda ere, lagun artean frantsesez aritu?"
|
|
|
" zergatik (zer dela eta) egin behar dugu euskaraz?". Izan ere, transmisio modu oso ohikoa da, guraso biek
|
euskaraz
jakinik ere, haurrei euskaraz egitea baina gurasoek euren artean eta beste heldu batzuekin erdaraz jardutea. Transmisio modu horrek (ezaugarri horiekin) noiz arte iraun dezake?
|
|
|
laguntza horiek ez dute berez eta oroz gain langilearen euskararen erabilera saritzen, baizik langile edo ikasle horrek duen euskararen ezagutza formala (ezagutza horren neurtzea zuzen egiten den edo ez bertze eztabaida bat da). Ez dute segurtatzen
|
euskara
jakinik ere benetan hizkuntza hori ibiliko dutela eguneroko jardunean, inguruneko egoera bera aldekoa izanik ere. Lan batzuetan (irakaskuntzan milaka dira) euskaraz ez badakizu ez duzu lanik izanen.
|
|
|
Baten batek erantzun zidan: egoera soziolinguistikoak bultzatzen du jendea,
|
euskaraz
jakinik ere, erdaraz egitera. Nik ez dut uste hala den inondik ere.
|
|
|
Normalizazio prozesua hasi zenean, eta egokiera izan zenean euskara erabiltzeko" bizitza ofizialeko" zeregin batzuetan, alde batetik ordu arteko hizkuntza eskarmentua llaburra zen, bertzetik euskal hizkuntzari buruzko jakintza guzia ere aski mugatua zen, eta gainera jakite erlatiboki murritz hori hagitz jende gutiren ondare zen, zeren euskara ez baitzuen lantzen hiritar arrunt orok hezkuntzaren eremu orotaratzailean (bertze hizkuntza bat bederen bai lantzen zuen bitartean). Euskara ongi bazekiela bazekien jendea oso guti zen, zeren,
|
euskaraz
jakinik ere, jende anitzek ez baitzuen batere konfiantzarik bere euskara ereduan, erraz gogora dezakeenez garai haietan hizkuntzaren kezka izan zuen hainbat jende orduan gaztek. Testuinguru horretan hasi zen euskara erabiltzen eta trebatzen alor formal ohikoetan, zeinetan lehenago guti landua baitzen:
|
|
2019
|
|
|
• arnasguneetara bizitzera kanpotik etorri diren hiztun erdaldunak edo
|
euskaraz
jakinda ere erdararako joera handiagoa dutenak ez dira hainbeste ibiltzen herriko kaleetan (eta horregatik, kale neurketetan ez da antzematen horien eragina etxeko erabilera neurtzen duten zentsuetan bezainbeste).
|
|
|
Deialdi horretan parte hartzeko beharrezkoa da 16 urte beteak izatea eta DBHko titulazioa edo baliokidea izatea, baita
|
euskaraz
jakitea ere (C1 maila). Eskaera guztiak jaso ondoren, baldintzak betetzen dituztenek ahozko proba praktiko bat egin dute ekainaren 6an, Berako Beralandeta eraikinean.
|
|
|
Egun, egoera hau da: jendeak
|
euskaraz
jakinda ere, bere haserreak, pozak, sorpresak, ondoezak edo irain gehienak erdaraz egiten ditu. Berez, euskal arteak eraman ditzakeen berezko ereduak oso urriak dira (filmak, antzerkiak, liburuak, joko elektronikoak...).
|
|
2021
|
|
|
" Euskararen aldeko konpromiso aktiboaz gain, euskararen mundura bidelagun berriak ekarriko dituzten parte hartzaileak nahi ditugu. Euskara ez dakitenak euskaltegian izena ematera animatuko dituztenak, edota
|
euskaraz
jakinda ere erdal basamortuan bizi diren pertsonak ALEAkide izatera bultzatuko dituztenak", nabarmendu dute.
|
|
|
Euskararen inguruko ikuspegiari dagokionez ere, nahiko argigarria da ikerketa. Batetik, euskaraz ikasten dutenen artean politizazio handiagoa dagoela uste du gehiengoak; are gehiago, ereduko ikastetxeetan abertzaletasunari lotutako balioak transmititzen direla pentsatzen dute dirudienez, beraiek jasotzen duten prestakuntza neutroa omen da, identitaterik bakoa... — Bestetik, kontrako zentzuan,
|
euskara
dakitenen artean ere errepikatzen da euskara jakinez gero hobeto ezagutzen dela Euskal Herria, besteak beste. Modu batean edo bestean, argi geratzen da euskararen politizazioa, zeinen arabera, batzuek erabiltzen duten euskara arma politiko gisa besteei benetako euskaldunak ez direla esateko, besteek euskara hitz egiten duten horiek terrorismoarekin edo abertzaletasunarekin lotzen dituzten bitartean.
|
|
|
Es que nik uste dala bakoitzaren. o sea, no? Berez jakin jakin zen, pues es que azkenean orain, o sea leheno esan deten bezela, orain lana egiteko askotan EGA eskatzen dute eta.
|
euskera
jakitea ere, ez. Baina beharrezkoa?...
|
|
2022
|
|
|
" Euskararen ezagutza maila eta erabilera datuak ez datoz bat, zoritxarrez. Denek
|
euskaraz
badakite ere, gero eta gehiago jotzen dute gaztelerara", aitortu du udalak.
|
|
|
Bere lana unibertsitate batean duen presuna batek erraiten zautan, bortz edo sei ehun orrialdeko euskaraz idatzi doktoretza tesiak (badira) folklorearen kategorian sailkatzen zituztela bere anitz lagunek! Deus guti garelako iritzi hori guhauren baitan barna sartua edo sarrarazia daukute eta norbait izaiteko nahiago dugu frantsesez hitz egin
|
euskara
dakitenekin ere!
|
|
|
Nik uste, ez zela euskaldun asko aurkeztu plaza haietara, eta
|
euskaraz
jakitea ere ez zen eskatzen, zertxobait bakarrik baizik:
|