|
2000
|
|
|
Irakasleak gara biok, eta gertutik ezagutzen ditugu irakasleen kezkak. Liburuan aurkituko dute euskaraz dagoen materiala,
|
euskarara
itzulitako literatura unibertsala oro har, baldin eta testuak euskara zuzenean aurkitu baditugu. Guretzat ohore bat izan da honetan parte hartzea, benetan profesionalak direnekin lan egin ahal izan dugulako.
|
|
2010
|
|
|
Literatura Unibertsala Eusko Jaurlaritzako Kultura Sailaren eta EIZIEren lankidetzaz sortutako bilduma da. Hango eta hemengo 153 ale, orotariko hizkuntzetatik
|
euskarara
itzulitako literatur lanak denak ere, ekarri dizkigu ekimenak 1990etik 2010era bitartean. Lehen aroko liburuak Ibaizabal argitaletxeak emanak dira; bigarrenekoak, Alberdania eta Elkarrek.
|
|
2011
|
|
|
Izen hori dauka EIZIEk 2000 urtean abian jarri zuen egitasmoak. Euskal Herriko zenbait hedabidetara bidalitako iruzkin kritikoekin osatu izan da
|
euskarara
itzulitako literatur lanen inguruko berri ematea. (...) Orain arte honako lau agerkari hauetan plazaratu izan dira kritika lanok:
|
|
|
Ondoko taulan daude tartean
|
euskarara
itzulitako literatur lanen baten kritika idatzi duten kritikarien izenak, eta, parentesi artean, bakoitzak idatzitako kritika kopurua.
|
|
|
Eta, hain zuzen, halaxe dela ondorioztatu dugu ikerketan: gurean egiten den dibulgazio kritika garaiari lotzen zaio,
|
euskarara
itzulitako literaturaren kritikan oso agerikoa da hizkuntzaren normalizazioa, itzulpenaren kritika arloaren garapen urria, merkatuaren garrantzia eta produktuak pertsonalizatzeko dugun gizarte joera.
|
|
2013
|
|
|
LU bilduma auzo hizkuntzetan sortu eta
|
euskarara
itzulitako literatura lanez osaturiko liburu bilduma da. Liburuok 1989az geroztik argitaratzen dira, Eusko Jaurlaritzako Kultura Sailak eta EIZIE Euskal Itzultzaile, Zuzentzaile eta Interpreteen Elkartearekin egindako hitzarmenari esker.
|
|
|
–Hitzaurrea Literatura Unibertsalabildumari? artikulu honen oinarrian dugu 2013ko uztailean Donostian EHUren XXXII. Uda Ikastaroetan egindako. Azkenaldian
|
euskarara
itzulitako literatura: bideak, joerak eta esperientziak?
|
|
2015
|
|
|
2005aren bueltan ekin zion Elizabete Manterolak doktore tesiari,
|
euskaratik
itzulitako literatura aztergai: " Ikusi genuen kanpora begirako ekoizpena garrantzia hartzen ari zela, eta helburua izan zen katalogo bat sortzea.
|
|
2020
|
|
|
Hiru hamarkada daramagu entzuten literatur itzulpengintzan sekulako lana egiten ari dela, asko aurreratu dela, eta lan horrek bideak ireki dizkiola euskaraz sortutako literaturari, azken batean
|
euskarara
itzulitako literatura ere euskal literaturaren parte baita. [...].
|
|
2021
|
|
|
Aurretik aipatutako galdetegiei jarraikiz, euskal idazle garaikideek euskarazko itzulpenak irakurtzeari buruz agertzen dituzten jarrerei dagokienez, badirudi gora egin duela
|
euskarara
itzulitako literatur lanak irakurtzeko joerak euskal idazleen artean. Uribek (2013), esaterako, sormen lanen aldean itzulpen gehiago irakurtzen dituela aitortzen du:
|
|
|
Itzulpen kritikei buruz eskuragarri dugun lan bakarra da oraindik ere guk geuk egindakoa (Ibarluzea, 2011): hainbat komunikabidetan 20002009 urte tartean argitara emanik
|
euskarara
itzulitako literatur lanen 511 kritika aztertu ondoren, esan dezakegu euskarara itzulitako literatur lanen ohar kritikoak hertsiki loturik daudela hizkuntzaren normalizazio prozesuarekin eta euskarara itzulitako literatur lanen sustapenarekin: kasurik gehienetan, hizkuntza maila goratzen da, hizkuntzaren erabilera ona azpimarratzen, eta beste horrenbeste egiten da irakurtzeko erraztasunarekin.
|
|
|
Itzulpen kritikei buruz eskuragarri dugun lan bakarra da oraindik ere guk geuk egindakoa (Ibarluzea, 2011): hainbat komunikabidetan 20002009 urte tartean argitara emanik euskarara itzulitako literatur lanen 511 kritika aztertu ondoren, esan dezakegu
|
euskarara
itzulitako literatur lanen ohar kritikoak hertsiki loturik daudela hizkuntzaren normalizazio prozesuarekin eta euskarara itzulitako literatur lanen sustapenarekin: kasurik gehienetan, hizkuntza maila goratzen da, hizkuntzaren erabilera ona azpimarratzen, eta beste horrenbeste egiten da irakurtzeko erraztasunarekin.
|
|
|
Itzulpen kritikei buruz eskuragarri dugun lan bakarra da oraindik ere guk geuk egindakoa (Ibarluzea, 2011): hainbat komunikabidetan 20002009 urte tartean argitara emanik euskarara itzulitako literatur lanen 511 kritika aztertu ondoren, esan dezakegu euskarara itzulitako literatur lanen ohar kritikoak hertsiki loturik daudela hizkuntzaren normalizazio prozesuarekin eta
|
euskarara
itzulitako literatur lanen sustapenarekin: kasurik gehienetan, hizkuntza maila goratzen da, hizkuntzaren erabilera ona azpimarratzen, eta beste horrenbeste egiten da irakurtzeko erraztasunarekin.
|
|
|
|
Euskarara
itzulitako literatur lanen irakurketa harrera orokorrari dagokionez, badirudi lan horien onarpena eta irakurketa hazi egin direla; hala ere, irakurketa klubetan duten lekua oraindik ere txikia da euskaraz sortutako lanen aldean. Euskal Herriko zenbait irakurketa taldetan irakurtzen diren lanei buruzko datuak kontuan hartuta, badirudi euskaraz idatzitako lanek irakurketen% 70,7 osatzen dutela (Arrula, 2013).
|
|
|
euskal literatura modernoari eskainitako atalak hartzen du bai espazio handiena, bai historiografia egiteko berrikuntzarako joera; izan ere, lehenagoko historiografietan agertu ez diren kapituluak txertatu ziren historiografia honetan: bat
|
euskarara
itzulitako literaturari eskainia, eta beste bat" Beste Euskal Literatura batzuk" deritzenei, hots, euskal idazleek euskararen lurraldeko beste hizkuntzetan idatzitako literaturari eskainia eta diasporan idatzitakoari eskainia (ikuspegi postkolonialak laguntzen dio Estibaliz Ezkerrari, gaztelaniaz eta frantsesez idazten duten euskal idazleez gainera, diasporan ingelesez ari izan direnez ...
|
|
|
Azkenik, badira, aldez edo moldez, historiografia berezi egiten duten bi azpiatal:
|
euskarara
itzulitako literaturari eskainitako azpikapitulua (López Gasenik idatzia) eta" Beste Euskal Literatura batzuk" izenburupean Ezkerrak emandakoa, hain zuzen ere euskararen eremu geografikoan eta diasporan euskara ez beste hizkuntzetan emandako literaturari eskainia.75 Orain arte aztertutako historiografien aldean, berritu egiten du horrek euskal literaturaren ikuspegia, edo, gutxienez, E... Itzulpengintzari dagokionez ere halatsu gertatzen da:
|
|
|
Olaziregik zuzendutako historiografiatik erauzitako itzulpenen aipamenei buruzkoak laburbilduta, ondorio gisa esan genezake kanpora begira egindako lan kolektibo hau berritzailea dela, baita itzulpengintzaren tratamenduari dagokionez ere: aurreko historiografietan ez bezala,
|
euskarara
itzulitako literaturari eskainitako kapitulu bereizi bat du, eta modu sistematiko samarrean ematen da euskaratik beste hizkuntza batzuetara itzulitako lanen berri. Nagusiki, itzulpena euskal literaturaren sistemaren barruko barne sistematzat jotzeko saioa egiten da, eta historiografiako kapitulugileei euren ataletan itzulpenak ere kontuan hartzeko oharra egin zitzaien.
|
|
|
84 2013ko uztailean EHUren XXXII. Donostiako Uda Ikastaroen programan antolatutako Azkenaldian
|
euskarara
itzulitako literatura: bideak, joerak eta esperientziak ikastaroa aipatzen du Zalduak," Euskaratutako literaturaren harreraz zenbait gogoeta" izenburuko mahai inguruan parte hartu baitzuen.
|
|
|
Etxeberria, I. (2012): "
|
Euskarara
itzulitako literatur testuen hizkuntza ezaugarriak eta euskaraz sortutakoenak konparatzeko metodologia proposamen bat" in Hitzen artean: Axun Aierbe Gogoan (Garcia Murga, F. & Madariaga Pisano, N. ed.), Udako Euskal Unibertsitatea, 153
|