|
2009
|
|
|
Arrazoiak: irrati edo telebista publikoak euskaraz ez dira bermatzen; irrati edo telebista pribatuak euskaraz ez dira bultzatzen;
|
euskarazko
ikus entzunezko obrak ez dira sustatzen, ezta diruz laguntzen ere; euskarazko prentsa ez da sustatzen; kazetarien euskarazko prestakuntza ez da egiten.
|
|
2011
|
|
|
Horren alde nahiz kontra egiteko arrazoiak erraz samar aurkitu daitezke, eta argudio sorta batekin esango dugu: edo ez dela nahikoa egiten
|
euskarazko
ikus entzunezkoen alde, edo ez dagoela dirua alferrik gastatzeko premiarik Zinemaldira joan den batez besteko ikusle jendeak aise eta ondo baldin badaki gaztelaniaz.Sail Ofizialeko film guztietan errespetatu da jatorrizkoa, baina, aldi berean, guztiak ikusi edo entzun dira, gutxienez, gaztelaniaz, emanaldi guztietan (eta gehienetan, ingelesezkoekin batera). Ni gehien harritu nauena ez da euskarazko azpidatzirik ez ikustea inon; ezta gaztelaniazkoak ez diren film guzti guztietan gaztelaniazko azpidatziak ikustea ere.
|
|
|
Euskarazko zinemaz ari naiz.
|
Euskarazko
ikus entzunezkoez: nola etxean propio sortutakoez, hala kanpoko produkzio euskaratuez.
|
|
|
nola etxean propio sortutakoez, hala kanpoko produkzio euskaratuez.
|
Euskarazko
ikus entzunezkoen sistemaz dihardut, zehazki esateko, polisistemaren teoriatik begiratuta esango genukeenaz. Eta zer sartzen dugu termino potolo horretan?
|
|
2012
|
|
|
Asier Larrinagaren hausnarra, genioen: batetik,
|
euskarazko
ikus entzunezko eskaintzak izan lituzkeen lau zutabeak. ETB izango da aginte publikoek euskarazko ikus entzunezkoen alorrean egotzi zaien erantzukizuna kudeatzeko erabiliko duten tresna; euskarazko eskaintza euskaraz eskaini behar da; ETBren euskarazko programazioak orotarikoa izan behar du; eta ohiturak sortzera jo?. Eta bestetik, programazioa honela osatzea proposatzen da:
|
|
|
Asier Larrinagaren hausnarra, genioen: batetik, euskarazko ikus entzunezko eskaintzak izan lituzkeen lau zutabeak. ETB izango da aginte publikoek
|
euskarazko
ikus entzunezkoen alorrean egotzi zaien erantzukizuna kudeatzeko erabiliko duten tresna; euskarazko eskaintza euskaraz eskaini behar da; ETBren euskarazko programazioak orotarikoa izan behar du; eta ohiturak sortzera jo?. Eta bestetik, programazioa honela osatzea proposatzen da:
|
|
2014
|
|
|
Bi aldiz galdetu zion gaia Sanchezi, baina ez zuen erantzunik jaso. Espainiako Ikus entzunezko Lege Orokorraren 4.3 eta 5.1 artikuluek operatzaile guztiak, «bereziki publikoak», behartzen ditu
|
euskarazko
ikus entzunezko lanak sortzera. Iragarkien itzulera, ezbaian Nahiz eta duela egun batzuk PPk legez besteko proposamen bat aurkeztu zuen RTVEko finantzatzea aldatu eta iragarkiak itzultzeko eskatuz, Sanchezek atzo ez zuen argitu hori hala izango denik.
|
|
2020
|
|
|
Etxealditik Euskaraldira ekimenaren barnean antolatutako ekimena da, eta garbi dago, helburu nagusitzat,
|
euskarazko
ikus entzunezkoen ikusgarritasuna duela. Halako ekoizpenak telebistan eskaintzea dakarren edozein ekimenen alde nago, izan dezakeen eraginkortasunagatik baino gehiago, gure hizkuntzak komunikabideetan bizi duen egoera larria agerian uzten duelako.
|
|
|
Datozen hilabeteei begira, Hamaikak zenbait egitasmo jarriko ditu martxan: ikus entzunezko foro bat —euskal kultura digitala eta 5Garen hedapena aztertuko dituena—; Hamaika sariak
|
euskaraz
ikus entzunezkoetan ekoitzitako lanak eta euskal profesionalek egindako bidea aitortzeko—; eta Hamaika tokitan saioa —koronabirusaren krisia pasatzen denean, Euskal Herriko hainbat herritan zuzeneko saioak egingo dituzte— Azken urtean bezala, aurten ere Gabon zaharreko zuzeneko saio umoretsua egingo du Hamaikak. Urteurrena ondo bukatzeko egingo dute ahalegin hori.
|
|
|
• Argia astekariak Multimedia kanal bat badauka, non
|
euskarazko
ikus entzunezko sareko produkzio oso zabala biltzen duen: dokumentalak, erreportajeak, solasaldiak, telesail digitalak...
|
|
2021
|
|
|
Pantailak Euskaraz taldea osatu zuten gero, eta, haiekin batera, talde eragilean ari dira Tinko euskara elkartea, Bieuse bikoizleen kooperatiba eta Game Erauntsia elkartea. Atzo, berriz, askotariko 36 eragileren babesa jaso zuten
|
Euskarazko
Ikus entzunezkoen Aldeko Manifestua aurkezteko garaian —tartean, Euskalgintzaren Kontseilua, Topagunea eta Hekimen— Herritar taldeen bilketatan eta 3000 twitz kanpainan, 30.000 sinadura baino gehiago bildu dituzte.
|
|
|
Lehena «euskarazko ikus entzunezkoen sektoreko finantzaketa publikoa argitzea eta handitzea» da. Sustatzaileek uste dute «politika publiko sendoak» behar direla
|
euskarazko
ikus entzunezkoen arloa aro digital berrira egokitzeko. «Gardentasuna, zehaztasuna eta irisgarritasuna eskatzen dugu erakunde publikoek ikus entzunezkoetara bideratzen duten diru kopuruetan».
|
|
|
Hala esan zuen Alex Aginagalde Pantailak Euskaraz eko ordezkariak: «Euskararen normalizazioan pauso sendoak ematea,
|
euskarazko
ikus entzunezkoen produkzioa sustatu eta hedatzea, kalitatezko bikoizketa eta azpidatziak indartzea, eta euskarazko kultura eta ikus entzunezkoen kontsumoa sustatzea dute helburu gure proposamenek».
|
|
|
Faltan botatzen dira politikoki zuzenak ez diren lanak, eta Zikings ek hutsune hori bete nahi du. Tarantinoren estiloko karga dialektikorik ez dago
|
euskarazko
ikus entzunezkoetan.
|
|
|
«Eduki kulturalak modu kritiko batean lantzen» ahalegintzen direla azaldu zuten. Oier Aranzabalen Barruan gaude podcasta, sarean euskara ikusarazteko #3000Twitz kanpaina eta
|
euskarazko
ikus entzunezkoen aldeko Pantailak Euskaraz egitasmoa ziren Basilika ez beste hautagaiak komunikazio saria jasotzeko.
|
|
2022
|
|
|
Horrenbestez, ez du zentzurik Eusko Jaurlaritzak, EAJk eta PSE EEk ikus entzunezko kontseilu bat sortzeko eztabaidari uko egitea, iazko ekainean egin zuten moduan. Agian EAJk nahiko luke
|
euskarazko
ikus entzunezkoetan dena ETB izatea, baina errealitatea beste bat da. Deigarria da, halaber, PSE EEren isiltasuna balizko eztabaidaren aurrean, zeren alderdi horrek badu non begiratu:
|
|
|
Herri honetan norbaitek erakutsi badu adostasun zabalak lortzeko gaitasuna, euskalgintzako eragile nagusiak izan dira. Netflix Euskaraz saiatuko da lanketa horretan ekarpena egiten, eta
|
euskarazko
ikus entzunezkoen aldeko herri mugimenduari segida ematen.
|
|
|
Bestela nekez hasiko gara egoera gordin hau gainditzen. Iruditzen zaigu
|
euskarazko
ikus entzunezkoen gaia merkatu logiketatik atera behar dugula. Logika komertzialetik begiratuta, eskubide asko eta asko ez dira errentagarriak; horregatik da erakunde publikoen esku hartzea horren beharrezkoa.
|
|
|
Hala definitu du Pantailak Euskaraz taldeak atzo Espainiako Kongresuan onartutako Ikus entzunezkoen Lege Orokorrerako Proiektua, ez baitu uste «hizkuntza gutxituen berdintasuna» bermatuko duenik. Halere, adierazi du afera ez dela amaitu, eta bestelako urratsak eskatu ditu
|
euskara
ikus entzunezkoetan sustatzeko.
|
|
|
Orokorrean Bizkaiko ikus entzunezko sektorea bultzatzeaz gain, espezifikoki
|
euskarazko
ikus entzunezko sektorea ere sustatzeko kenkari fiskal sorta bat ezarri nahi du Bizkaiko Foru Aldundiak. Proposatutako lege aurreproiektuaren arabera, gastuetan %35etik %60 arterainoko kenkariak izango dituzte Bizkaian ekoitzitako filmek, eta %45etik %70 arterainokoa izango dira kopuru horiek baldin eta ikus entzunezkoak euskara hutsezkoak badira.
|
|
|
Horiek horrela, gurasoei tresna bat eman nahi diete webguneko katalogoarekin. «Gaztelania, frantsesa eta beste erdaren aurrean,
|
euskarazko
ikus entzunezkoen eskaintza oso urria da, eta gurasoek ez dakite non bilatu behar duten edo zer eduki dagoen euskaraz». Webgunearen bidez, bi galdera nagusiri erantzuna eman nahi diete:
|
|
|
Zinemaldiaren testuingurua aitzakia ezin ederragoa iruditu zait
|
euskarak
ikus entzunezkoetan, oro har, bizi duen egoera larriaren errepasoa egin eta errealitateari aurrez aurre begiratzeko.
|
|
|
|
Euskarazko
ikus entzunezkoak sustatzeko Zinuema egitasmoa sortu du Uemak
|
|
|
Azken atal bat ere jaso dute helburuen zerrendan: hedabideei dagokienez, beharrezkoa ikusten dute «finantzaketa sistema egonkortzea eta
|
euskarazko
ikus entzunezkoen presentzia bermatzea» euskarri desberdinetan.
|
|
|
Bi helburu nagusi ditu ariketak:
|
euskarazko
ikus entzunezkoen kontsumoa sustatzea eta euskarak pantailen munduan dituen gabeziak azaleratzea, erakundeek pausoak eman ditzaten.
|
|
|
Aste osoan, #Pantailaldia traola erabiliko dute euren bizipenen berri emateko. Erronka errazteko asmoz, sare sozialetako kontuetan jartzeko irudi bat,
|
euskarazko
ikus entzunezkoen baliabideen zerrenda bat eta agenda proposamen bat bidaliko dizkiote parte hartzaile bakoitzari.
|
|
|
Mugimendu euskaltzaleak arazoaren muinera jotzeko eskatu dio Jaurlaritzako bozeramaileari: «Izan ere, herri honetan arazoa da euskara bigarren mailan dagoen hizkuntza dela, eta erakundeetatik ez dela
|
euskarazko
ikus entzunezkoen aldeko apustu irmoa egiten. Horren adierazle ukaezina da EITBtik eta Kultura Sailetik ikus entzunezkoetara bideratzen diren aurrekontu eta diru partiden zatirik handiena gaztelaniazkoetara bideratzea».
|
|
|
«Osagarriak baitira hirurak, eta ez daude inola ere kontrajarrita. Hirurak dira ezinbestekoak
|
euskarazko
ikus entzunezkoak era orekatuan garatzeko».
|
|
2023
|
|
|
Ekaineak bi urte beteko ditu
|
euskarazko
ikus entzunezkoen aldeko ekimenak, eta gaur azaldu dutenez, bost erronka izango dituzte aurrerantzean: «streaming plataforma nagusietan euskararen presentzia handitzen jarraitzea, euskarazko streaming plataforma bat sortzea, zinemetan eta zinemaldietan euskararen presentzia legez bermatzea, espainiar telebista publikoan euskararen presentzia lortzea eta EITBko programazio eta aurrekontuetan euskarazko kateek lehentasuna izatea».
|
|
|
esate baterako, irailaren 9an agerraldi bat izan zen Gasteizen, Aldatu gidoia euskararen alde kanpainari hasiera emateko. Herrigintzako, sindikalismoko, hezkuntza arloko, kulturgintzako eta euskalgintzako 31 eragilek egin dute bat,
|
euskarazko
ikus entzunezkoen eskaintza «duina» aldarrikatzeko. Eusko Jaurlaritzari eta EITBri proposamen zehatzak egin dizkiete, euskarazko ikus entzunezkoen eskaintza «zabal, eguneratua eta erakargarria» osa dadin.
|
|
|
Herrigintzako, sindikalismoko, hezkuntza arloko, kulturgintzako eta euskalgintzako 31 eragilek egin dute bat, euskarazko ikus entzunezkoen eskaintza «duina» aldarrikatzeko. Eusko Jaurlaritzari eta EITBri proposamen zehatzak egin dizkiete,
|
euskarazko
ikus entzunezkoen eskaintza «zabal, eguneratua eta erakargarria» osa dadin. Ba ez da haien albisterik agertu EITBn.
|
|
|
Kazetaritza Digitala saria, bestalde, Primeran plataformari eman diote. EITB taldeak sortutakoa da, eta
|
euskarazko
ikus entzunezko edukien lehen plataformatzat jo du elkargoak.
|
|
|
|
Euskarazko
ikus entzunezkoetara «aurrekontu sendoak» bideratzeko eskatu dute Legebiltzarrean
|
|
|
Intza Gurrutxaga Loidi kanpainako beste ordezkariak, berriz, Kultura eta Hizkuntza Politika Sailaren urteko aurrekontuaren %5
|
euskarazko
ikus entzunezkoetara bideratzeko eskatu du, euskaraz ekoitzitako lanak finantzatzeko eta zinema eta plataformetako edukiak euskarara bikoizteko diru laguntza lerro propioak sortzeko.
|
|
|
Eusko Jaurlaritzari eta Eusko Legebiltzarreko alderdiei 2024ko aurrekontuetan
|
euskarazko
ikus entzunezkoetara «aurrekontu sendoak» bideratzeko eskatu dute Aldatu Gidoia kanpainako ordezkariek, Eusko Legebiltzarreko Kultura batzordean egin duten agerraldian, gaur, Gasteizen. Batik bat, egungo testuingurua aztertu eta kultura eta ikus entzunezko politiketan «euskara erdigunera ekartzeko» proposamenak ekarri dituzte hizpidera.
|
|
|
Mitxel Elortza Exeak hartu du hitza lehenbizi. «Urgentziaz»
|
euskarazko
ikus entzunezkoen eskaintza erakargarria behar dela ohartarazi du, eta eskatu EITBk «gauzak aldatzeko audientziaren aitzakia» alboratzeko. Bereziki euskarazko bikoizketaren alde egin du interbentzioan.
|
|
|
«Euskarak fikzioa behar du, eta eskaintzak erakargarria izan behar du. Aurrekontu sendoak behar dira, diru gehiago bideratu behar da
|
euskarazko
ikus entzunezkoetara. Alda gidoia, hizkuntzaren eta guztion eskubideen alde», gogoeta egin du Gurrutxagak.
|